Người dân ở huyện Đakrông đang rất khó khăn trong việc hưởng những chính sách của nhà nước. Những người này có nhiều tên khiến cho chính quyền khó xác minh. Cán bộ huyện vẫn đang loay hoay chưa t́m ra cách để xử lư.
Rắc rối cái tên
Chủ tịch UBND xă Tà Rụt Hồ Văn Nhiếp kể, ông Hồ Văn Luồm ở bản A Vương của xă này là bệnh binh được hưởng chế độ trợ cấp. Ông Luồm mất lúc 72 tuổi (tháng 5/2016). Dĩ nhiên sau đó vợ ông là bà Kăn Minh được hưởng chính sách theo quy định, song đến giờ chế độ vẫn chưa được giải quyết bởi trong hồ sơ của bà Minh có nhiều tên khác nhau. “Bà Kăn Minh trong CMND ghi sinh năm 1970, tức là mới 46 tuổi, bằng tuổi… con trai cả của bà. Lúc cán bộ Pḥng Lao động-Thương binh và Xă hội huyện Đakrông vào thực tế địa phương th́ bà Minh khẳng định ḿnh đúng 70 tuổi. Sự nhầm lẫn này v́ bà Minh không phân biệt được tuổi đời và năm sinh của ḿnh”, Chủ tịch Nhiếp nói.
C̣n trường hợp bà Y Dương bản Tà Mên, xă Pa Nang th́ lại khác. Chủ tịch UBND xă Pa Nang Hồ Văn My cho hay, bà Dương làm hồ sơ giải quyết chế độ mai táng phí và trợ cấp tuất song gặp phải khó khăn do bà có… quá nhiều tên. Danh tính của bà trong hồ sơ bệnh binh của người chồng vừa mất là Giả Nội, nhưng trong sổ hộ khẩu lại ghi Y Dương. Cán bộ về kiểm tra, bà Dương bảo quên hết rồi, chỉ nhớ láng máng sau khi sinh con trai đầu ḷng Hồ Văn Dương th́ dân bản bắt đầu gọi bà là Y Dương. Sau này con trai Hồ Văn Dương sinh cháu Hồ Văn Nội, bà Dương lại được con cháu gọi là Giả Nội. Y Dương hay Giả Nội ghi “lộn tùng phèo” trong tờ khai sổ sách, hồ sơ là vậy.
Đó là 2 trong rất nhiều trường hợp đă và đang xảy ra ở rẻo cao Đakrông. Theo Trưởng Pḥng LĐ-TB&XH huyện Đakrông Dương Vinh, đa phần đồng bào Vân Kiều, Pa Kô sống ở đây đều mang nhiều cái tên khác nhau nên đă nảy sinh những trục trặc trong khi giải quyết chế độ chính sách. Ông Vinh dẫn chứng, đợt chi trả trợ cấp ưu đăi thường xuyên cho đối tượng người có công và thân nhân của họ mới đây, Pḥng LĐ-TB&XH huyện phát hiện 40 trường hợp ở xă A Ngo sai sót về tên lẫn tuổi so với quyết định hưởng trợ cấp như trường hợp bệnh binh Hồ Văn Pai. Trong quyết định hưởng trợ cấp là Hồ Văn Pai, SN 1937, song trong CMND và sổ hộ khẩu lại là Hồ Pai, SN 1943. Rồi bệnh binh Kăn Hưi, trong quyết định có tên Kăn Hưi, sinh năm 1938 nhưng CMND lại đề là Giả Thư, SN 1931…
Theo Chủ tịch UBND xă A Ngo Hồ Văn Hêm, nguyên do một người nhưng lắm tên là bởi tập quán, phong tục của đồng bào Pa Kô, Vân Kiều sống trên dăy Trường Sơn này. “Sau ngày lập gia đ́nh và sinh con đầu ḷng, đồng bào ở đây lấy tên con để làm tên ḿnh. Lúc con của người này sinh cháu, họ lại chuyển sang dùng tên cháu. Việc dùng tên cũ là một điều kiêng kỵ đối với dân bản chúng tôi. Bởi vậy không ít người không thích mỗi khi nhắc đến tên cha mẹ đặt cho, thậm chí có trường hợp không c̣n nhớ rơ. Một thực tế nữa, do không biết chữ nên trong lúc làm các giấy tờ hành chính nhiều dân bản phải nhờ người khác viết hộ. Mù chữ nên bà con cũng không biết tên của ḿnh ghi có đúng hay sai. Rồi do cách phát âm tiếng Việt phổ thông của đồng bào vùng cao ở đây không chuẩn làm người viết hộ ghi không đúng họ tên, ngày tháng năm sinh của ḿnh”, Chủ tịch Hêm nói.
Xử lư ra sao
Ngày 15/1, Phó Chủ tịch UBND huyện Đakrông Hồ Thị Kim Cúc cho hay, nhằm giúp đồng bào khỏi bị thiệt tḥi quyền lợi nên cán bộ của Pḥng LĐ-TB&XH huyện về tận nhà dân xác minh để tháo gỡ vướng mắc nảy sinh từ thực tế một người có nhiều tên, năm sinh trong hồ sơ đề nghị được hưởng chế độ, chính sách. Với cách thức làm việc là có sự tham gia của cán bộ xă, công an, bộ đội biên pḥng và những người có uy tín trong bản nhằm trao đổi, đối chiếu, làm rơ nên nhiều trường hợp đă được giải quyết chế độ chính sách kịp thời. Song hiện vẫn c̣n nhiều người chưa được hưởng chế độ chính sách do trong hồ sơ c̣n nhiều điểm chưa rơ ràng hoặc thiếu căn cứ cụ thể dù đă được phía công an giúp tra cứu lại tàng thư đối chiếu thông tin.
Theo Trưởng Pḥng LĐ-TB&XH huyện Đakrông Dương Vinh, để giải quyết hiện trạng sai lệch danh tính trong hồ sơ của các đối tượng đề nghị được hưởng chế độ chính sách nói riêng và người dân trên địa bàn nói chung, thiển nghĩ cần thống nhất lấy CMND làm căn cứ xác định họ tên của người dân. “Trường hợp một người có nhiều tên khác nhau trong các loại giấy tờ, sổ sách… th́ cần yêu cầu và tạo điều kiện giúp đỡ họ chỉnh sửa, thay đổi sao cho nhất quán”, ông Vinh nói.