Hành động hôi của của người dân khi có tai nạn xảy ra trên đường phố. Việc các cán bộ tranh nhau lấy đồ là tang vật của các vụ án. Mới đây nhất là người dân lao vào xẻ thịt trâu chết là những hành động và h́nh ảnh xấu xí của VC.
Video chiếu cảnh một con trâu bị xe tông chết giữa đường và sau đó bị dân địa phương xông vào xẻ thịt đă lan truyền trên mạng xă hội với nhiều b́nh phẩm của dân mạng cho rằng xă hội Việt Nam “đang trở nên xấu xí.”
Trong đoạn video được nhiều người chia sẻ trên mạng Facebook mấy ngày qua, một nhóm người cầm dao xẻ thịt con trâu đă chết giữa đường trên một đoạn đường ở tỉnh B́nh Dương. Tin của VNExpress hôm 6/12 cho biết công an thị xă Thuận An đă vào cuộc để ‘điều tra’ vụ việc này.
Đây không phải là lần đầu tiên người dân Việt Nam tham gia vào các vụ “hôi của” trên đường. Trước đây truyền thông trong nước và mạng xă hội đă tung ra những h́nh ảnh chiếu cảnh dân tranh nhau cướp bia, tiền và thậm chí cả dầu nhớt thay v́ cứu giúp người gặp nạn.
Theo nhà xă hội học Lê Bạch Dương, đây là một hiện tượng xă hội ở Việt Nam cho thấy người dân đang trở nên ích kỷ đối với chính cộng đồng của ḿnh:
"Nó cũng thể hiện cái việc là bây giờ ai cũng lo cho cá nhân, không quan tâm lắm đến giúp đỡ người khác. Tất nhiên không phải tất cả mọi người đều như vậy. Nhưng nh́n chung th́ ai cũng nghĩ bây giờ làm sao mà thu lợi nhiều nhất cho gia đ́nh cho cá nhân, c̣n những cái lợi cho bên cộng đồng cho xă hội th́ cũng không phải là cái ưu tiên cao."
Truyền thông trong nước vẫn thường đưa ra những nhận xét về h́nh ảnh người Việt Nam đang trở nên xấu xí v́ những vụ ‘hôi của’ kiểu ấy, và cho rằng đây là chỉ dấu suy vong của đạo đức xă hội.
Vụ 1 chiếc xe tải chở 1.500 thùng bia gặp nạn ở thành phố Biên Ḥa cách đây 3 năm và người dân địa phương đổ ra tranh cướp các lon bia Tiger bị đổ xuống đường đă được truyền thông khai thác. Theo VTC News, mặc cho tài xế “gào khóc thảm thiết”, người dân “tiếp tục nhặt, khuân vác từng thùng bia để mang về nhà.”
Những vụ ‘lấy của người khác làm của của ḿnh’ gồm cả việc nhặt các xấp tiền văng trên đường, và đánh cắp các thùng dầu nhớt từ ô tô bị lật. Trong một vụ khác xảy ra gần đây,nhiều người đă xông vào cướp hàng giả chưa được tiêu hủy tại bộ Khoa Học & Công Nghệ.
Theo tiến sĩ Dương điều này thể hiện việc người Việt Nam thiếu hiểu biết về pháp luật:
"Họ cũng không hiểu biết nhiều về pháp luật và cũng có tâm lư là thấy cái ǵ mà không phải mất tiền mà ḿnh lấy được th́ lấy thôi. Trong cái bối cảnh xă hội bây giờ khi mà nhận thức về pháp luật không được tốt th́ người dân họ sẽ hành xử theo cái lối đó."
Tội công nhiên chiếm đoạt tài sản đă được ghi trong điều 137 Bộ Luật H́nh Sự Việt Nam. Luật sư Triệu Trung Dũng của Đoàn Luật Sư TP Hà Nội được VTC News trích lời nói rằng “hành vi công nhiên chiếm đoạt tài sản của những người ‘hôi của’ sẽ bị khởi tố h́nh sự theo quy định” của bộ luật này.
Nhưng vấn đề lớn hơn từ hiện tượng ‘hôi của’ này, theo tiến sĩ Dương, là một sự rạn nứt trong quan hệ xă hội:
"Tôi nghĩ ở đây, mối quan hệ xă hội bây giờ đang ở trong t́nh trạng không có sự gắn kết, không có sự chia sẻ thông cảm, không giúp đỡ ǵ cả và ai cũng thu về để có cái lợi nhất, cái an toàn nhất cho ḿnh ngay cả khi cái đấy ảnh hưởng đến người xung quanh."
Trong khi đó có ư kiến cho rằng hiện tượng ‘hôi của’ là hiện tượng xă hội ở những đất nước đang phát triển. Một người quốc tịch Hàn Quôc có tên Thomas Kool đă sinh sống ở thành phố HCM hơn 9 năm được TuoiTreNews trích lời nhận xét về hiện tượng này cho rằng “nó là một vấn đề chung của thế giới đang phát triển.” Tuy nhiên, tiến sĩ Dương cho rằng người Việt Nam không c̣n đói khổ để phải đi “lấy đồ của người khác” mà bởi v́ “những hành vi xấu như vậy đă ăn quá sâu trong xă hội từ cấp cá nhân cho đến cộng đồng.”