Nhạc sĩ Đỗ Bảo: "Nếu đạo beat được chấp nhận, sẽ là sai lầm lịch sử"

[sonnyd]

Cục Nghệ thuật Biểu diễn vừa đưa ra kết luận bài hát Chắc ai đó sẽ về không vi phạm pháp luật và đề nghị Bộ Văn hóa - Thể thao - Du lịch cấp phép phổ biến cho ca khúc này, trái với ý kiến của hội đồng thẩm định gồm các nhạc sĩ uy tín đưa ra trước đó. Nhạc sĩ Đỗ Bảo, thành viên hội đồng thẩm định, đã lên tiếng về sự việc này.



* Vì sao anh phản đối mạnh mẽ việc đạo beat trong ca khúc của Sơn Tùng M-TP?

Nhạc sĩ Đỗ Bảo: Đối với tôi, việc mượn beat để ứng tác tác phẩm là một hành vi không chấp nhận được. Tôi gọi đây là đạo beat để ứng tác nhạc. Cách làm này tạo ra những sáng tác giả dối, từ đó nền âm nhạc sẽ tràn ngập các tác phẩm phái sinh hàng nhái, triệt tiêu lao động sáng tạo và môi trường đào tạo âm nhạc, tạo ra cả bất công xã hội mà ca sĩ hay khán giả Việt sẽ là bộ phận ảnh hưởng đầu tiên.

Gần đây, trong chương trình Bài hát Việt cũng có một vụ việc tương tự và ban tổ chức của sân chơi chuyên môn này đã phải thu hồi giải thưởng của bài hát có đạo nhạc beat. Tại sao vậy? Nhạc đệm cũng là âm nhạc và là sáng tạo âm nhạc, ngày nay nó là phần sáng tác quan trọng hàng đầu. Nếu đạo beat được Bộ Văn hóa - Thể thao - Du lịch mở cửa chấp nhận, tôi nghĩ đây sẽ là sai lầm lịch sử.

* Luật bản quyền vẫn chưa có quy định nào cho nhạc sĩ phối khí, bảo vệ các bản nhạc beat. Theo anh, lỗ hổng này sẽ dẫn đến những tác hại nào?

Theo tôi, kết luận mới đây của Cục Nghệ thuật biểu diễn có thể sẽ tạo ra tiền lệ xấu, thậm chí còn vô tình khích lệ một phương pháp làm âm nhạc cực kỳ tồi tệ cho các tác giả trẻ sau này. Tôi xin nhấn mạnh, đây sẽ là một sai lầm lịch sử, một cú bôi nhọ thực sự vào nhạc trẻ Việt.

Một khi Bộ kết luận phương hướng giải quyết theo như cách mà Cục Nghệ thuật biểu diễn đề nghị, điều đó sẽ chỉ đẩy ca nhạc sĩ nhạc trẻ Việt đến chỗ lười biếng, dễ dãi. Sự lộng giả thành chân và sự hèn kém sẽ bao phủ môi trường âm nhạc. Các cơ quan quản lý cũng sẽ vất vả hơn rất nhiều sau này. Một e-mail lịch sự từ phía Hàn là giá trị, nhưng liệu đã chắc phản ánh sự thật? Chưa kể làm sao ta biết nó được dẫn dụ ra sao. Người ta nói sẽ không tố bạn không có nghĩa là bạn đã thực sự không sai gì đó, ai cũng biết lẽ đó.

* Trong khi các điều luật còn chưa rõ ràng, chúng ta cần dựa vào đâu để phân xử việc đạo beat?

Tôi xin nói rằng không ai hay nơi nào có thể định nghĩa thành văn thế nào là đạo nhạc cho toàn diện. Vì như thế chẳng khác nào ta cố định nghĩa một tệ nạn trong thế giới người âm, vì âm nhạc trừu tượng và gần như hoàn toàn vô hình, thiên biến vạn hóa. Nhưng ngoài cơ sở khoa học hạn chế mà ta tiếp cận được, ta cũng có lương tâm và trực giác. Đó là điểm mà dựa vào đó ta định danh một người lạ có hành vi xấu trong nhà mình, hay giúp đỡ một người thiểu năng đi lạc vào trong nhà mình.

Trong phân tích trước trên một tờ báo, tôi nói ta không nên hiểu ngắn gọn cậu Sơn Tùng đạo nhạc hay ăn cắp nhạc, nói ngắn như thế là phũ phàng, song cách đạo beat viết nhạc kiểu này có nên được chấp nhận hay không thì sao Cục Nghệ thuật biểu diễn và Bộ Văn hóa - Thể thao - Du lịch không trưng cầu ý kiến nhiều nhạc sĩ hơn nữa? Ta sẽ hiểu đâu là nguyện vọng thực, đâu là suy tư thực của nghệ sĩ âm nhạc Việt. Tôi sẵn sàng đánh cược danh dự của tôi vào một cuộc trưng cầu như thế.

Tôi cũng lo ngại, liệu có những khuất tất hay cảm tính trong đánh giá sự việc của cơ quan quản lý hay không? Tại sao lại không tin nhạc sĩ Việt, chúng tôi mưu cầu lợi lộc gì ở chuyện này chứ? Bây giờ xã hội đã bị vấy bẩn bởi rất nhiều vụ việc khuất tất. Tôi mong cơ quan quản lý ra kết luận mềm dẻo nhưng với tầm nhìn sâu xa hơn nữa.

Nhạc sĩ Đỗ Bảo hiện là Tổ trưởng bộ môn Sáng tác - chỉ huy, Trường Đại học Văn hóa - Nghệ thuật Quân đội, hội viên Hội Nhạc sĩ Việt Nam. Anh đã hai lần đoạt cú đúp giải Nhạc sĩ của năm và Album của năm, Giải thưởng Âm nhạc cống hiến năm 2008 và 2014.


- sonnyd ©VietSN