Bỏ qua tất cả những chi tiết ồn ào không cần thiết tập trung vào khía cạnh một người của công chúng như Lệ Quyên, hay một số hoài nghi tính đúng đắn và sự mập mờ về khía cạnh pháp lư đối với h́nh phạt mà cục Hàng không Việt Nam dành cho vợ chồng cô, tôi vẫn cho rằng việc cho con tè vào túi nôn của ca sỹ Lệ Quyên là một sự kiện đáng quan tâm, khi xem xét trên khía cạnh ứng xử nơi công cộng của người Việt.
Tôi cho rằng t́nh huống trong cuộc sống có thể chia làm hai dạng: dạng kiểm soát được và không kiểm soát được. Trong câu chuyện của Lệ Quyên, nếu thuộc hành vi kiểm soát được: máy bay đang trong t́nh trạng bay b́nh thường, con trai của Lệ Quyên đủ lớn để có thể chủ động và ư thức được vấn đề vệ sinh cá nhân của ḿnh, th́ thay v́ đưa con vào nhà vệ sinh, việc cho con tè vào túi nôn của người mẹ là không thể chấp nhận được. Túi nôn chỉ dùng cho việc nôn, trong quy định của ngành hàng không không phổ biến việc dùng túi nôn cho những mục đích khác. Vậy nên quy định là quy định. Biểu hiện của một xă hội văn minh là việc tuân thủ nghiêm túc những quy định chung nơi công cộng.
H́nh ảnh 'nữ ca sĩ đă cho con tè vào túi nôn' trên Daily Mail - Ảnh chụp màn h́nh Daily Mail.
Nhưng nếu sự cố của Lệ Quyên thuộc t́nh huống thứ hai, t́nh huống không kiểm soát được hành vi: máy bay trong quá tŕnh hạ cánh, đứa trẻ bất ngờ buồn tè. T́nh huống quá đột xuất và trong hoàn cảnh máy bay như vậy, người mẹ không thể bế con vào toa lét, không thể kịp liên hệ xin sự hỗ trợ của tiếp viên, và đă cho tè vào túi nôn như một giải pháp đối phó kịp thời.
Không bàn tới cách đối phó không đúng nơi công cộng của người mẹ, hay khía cạnh pháp lư rằng hành vi của người mẹ có “vi phạm trật tự, kỷ luật trong tàu bay” hay không, tôi muốn đề cập tới một khía cạnh khác: đó là thái độ ứng xử của Lệ Quyên khi “sự đă rồi.”
Vấn đề đôi khi không nằm ở bản chất của vấn đề, mà đôi khi đó là cách xử lư của vấn đề.
Rơ ràng Lệ Quyên đă không đủ nhận thức rơ việc làm thiếu đúng đắn của ḿnh nơi công cộng để đưa ra một lời xin lỗi kịp thời tới tiếp viên và những hành khách xung quanh v́ những bất tiện mà con ḿnh đă gây ra cho chuyến bay. Cho dù thái độ của tiếp viên trưởng không được dễ chịu, như Lệ Quyên nói, đă có tác động tới tâm trạng của cô lúc đó, khiến cô “cảm thấy bị xúc phạm”, và cô “không nói ǵ đáp lại”, th́ trên tư cách của một công dân ứng xử nơi công cộng, thiếu đi một lời xin lỗi của cô chính là sự thêm vào một cách cư xử thiếu văn minh của người Việt Nam.
Cô đă có một hành vi sai, và xin lỗi là một ứng xử thích hợp.
Tôi tin rằng một lời xin lỗi kịp thời của cô là cách xử lư khủng hoảng gọn gàng nhất, chắc hẳn rằng nó sẽ tạo ra không khí dễ chịu trong không gian máy bay, cũng như không tạo ra sự dây dưa cho ca sỹ về sau.
Tôi đă chờ đợi một lời xin lỗi của ca sỹ Lệ Quyên ngay khi sự việc ồn ào cho tới khi cô lên tiếng trên một tờ báo, nhưng tuyệt nhiên không có một lời xin lỗi nào đưa ra ngoài những lời biện minh cho trường hợp bất đắc dĩ của ḿnh.
Văn minh, tiến bộ là một tiến tŕnh không thể đảo ngược mà bất ḱ dân tộc nào cũng hướng đến trong quá tŕnh toàn cầu hóa này. Và không có một không gian nào dễ bị đánh giá và phơi bày rơ nét hơn văn hóa của một công dân hơn không gian công cộng. Do vậy, trừ khi chúng ta từ chối xu hướng này, việc hành xử văn minh, tuân thủ những quy định, luật lệ nơi công cộng là một việc bắt buộc. Bởi mỗi công dân mang bộ mặt và thể diện của một quốc gia.
Chúng ta đă nói nhiều tới văn hóa “xin lỗi” ở những vấn đề vĩ mô và thượng tầng, nhưng tôi nghĩ “xin lỗi” c̣n cần được vang lên nhiều hơn trong những vấn đề vi mô và phạm vi đời thường. Một lời xin lỗi không chỉ hàm chứa trong đó năng lực nhận thức của một cá nhân về bản chất đúng sai của vấn đề, c̣n thể hiện nhân cách, ḷng tự trọng của cá nhân đó trong khả năng tự chịu trách nhiệm về hành động của ḿnh. Một lời xin lỗi là một biểu hiện của một cung cách đẹp, văn minh, cao thượng, tự tin, dũng cảm trong nhân cách của mỗi công dân của một quốc gia.