Câu chuyện của anh c̣n rất dài, có lẽ phải nhâm nhi mới thổ lộ mà cũng không hết được. Câu chuyện ca sĩ hải ngoại về VN không c̣n lạ, nhưng anh lại là người đầu tiền trong vấn đề này. Cùng vietbf.com khám phá thêm.
Hai mươi năm trước, một nghệ sĩ người Việt ở Mỹ về Việt Nam biểu diễn là một sự kiện lớn trong cộng đồng ở hải ngoại (và cả tại Việt Nam). Jimmii Nguyễn là ca sỹ hải ngoại đầu tiên chính thức được nhà nước mời về.
Ở hải ngoại, Jimmii bị phản ứng rất dữ dội, Jimmii kể rằng những người có ảnh hưởng trong cộng đồng người Việt ở Mỹ đăng đàn trên các phương tiện truyền thông tấn công anh tới tấp. “Nhưng anh nghĩ, anh làm đúng. Anh có ǵ sai khi anh muốn hát các ca khúc của anh trên quê hương anh, phục vụ cho đồng bào của anh”, Jimmii bảo vậy.
Sài G̣n, lập hạ. Nắng xiên xiên qua tán lá xanh, có con sáo nâu đậu trên cành vắng. Quán cà phê trên đường Vơ Thị Sáu, đoạn gần giáp với đường Bà Huyện Thanh Quan, chiều rất vắng. Jimmii Nguyễn ngồi với tôi trong này ngoài kia gió hây hẩy cám giác là vậy
Chúng tôi nói một ít chuyện cùng nhau, rồi mê mải theo đuổi những ư niệm của riêng ḿnh. Jimmii Nguyễn nghĩ ǵ, tôi không rơ nữa, chí biết là trong khoảnh khắc ấy tôi như cậu thiếu niên năm nào độ c̣n ở quê da diết với mối t́nh thơ ấu, đang cố bám vào những bài hát của Jimmii Nguyễn để như nhớ mà cố như quên.
1.Tôi vẫn thường hay nghĩ, đời sống không biến cố là một đời sống tẻ nhạt. Mấy lâu tôi có đọc nơi này nơi kia, th́ hóa ra không chỉ mỗi ḿnh nghĩ vậy. Người ta hay cầu mong cho ḿnh an yên, kiểu “Sống một kiếp b́nh an là được”.
Thế nhưng, đời tṛn vo như trái bóng nhựa mà tôi cùng lũ bạn mê mải thời bé con, th́ c̣n ǵ là đời. Tuy vậy, không phải ai cũng có thể vượt qua được biến cố của chính ḿnh. Có biến cố như bước ngoặc, có biến cố hóa tuyệt lộ là v́ vậy.
Cũng không hiểu v́ sao, Jimmii vướng phải những biến cố liên tiêp, những cú đánh số phận liên tiếp. Khi ấy, anh mới ngoài hai mươi.
Cô em gái út mà Jimmii dành nhiều yêu thương không may vắn số, vài tháng sau mối t́nh đầu mà Jimmii đặt cả hạnh phúc của tóc xanh bỏ anh ra đi về miền mộng ảo xa tít mù. Hai nỗi cay nghiệt lớn ấy dường như khiến Jimmii ngă quỵ.
Jimmii thôi học, chấm dứt ư tưởng trở thành luật gia và anh chuyển sang thành phố khác sinh sống, cắt đứt liên lạc với mọi người.
“Anh Jimmii, tôi không thể h́nh dung khi ấy anh như thế nào? Bởi giá mà đặt tôi trong nghịch cảnh mà anh đă trải qua, có khi tôi sẽ không c̣n tồn tại trên cơi đời này nữa”, tôi hỏi.
Thay v́ đáp, Jimmii mỉm cười, nụ cười trên đôi môi được mẹ cha anh sắp đặt rất khéo. Tự dưng, tôi lại nhớ câu hát:"... C̣n ǵ trong thương nhớ, tóc em ngày nao xanh như tơ trời...".
Trong quăng thời gian đầy khủng hoảng này, Jimmii sống trong thế giới kư ức của ḿnh bằng âm nhạc. Nếu không có âm nhạc, e rằng - Jimmii biết đâu đấy cũng sẽ thế này thế kia.
Jimmii nói với tôi: “Đời anh may mắn, đi đến đâu cũng có thân hữu, đi đến đâu cũng có người giúp đỡ”. Lần này, đến lượt tôi mỉm cười.
Nếu ai là thân hữu của Jimmii sẽ hiểu Jimmii sống v́ người khác như thế nào. Chắc không cần nh́n đâu xa, chỉ nh́n cách Jimmii dành hơn 1/3 số tiền cát-sê mà anh kiếm được để trả cho ban nhạc là đủ hiểu.
Ai mời Jimmii đi show, Jimmii đều yêu cầu phải trả đủ tiền để Jimmii có thể mang cả ban nhạc diễn cùng. Jimmii bảo, anh muốn hát nhạc sống, chứ không chỉ bỏ đĩa thu thanh sẵn vào là hát.
Tất nhiên, đây là cá tính nghệ sĩ rất riêng của Jimmii. Nhưng tôi đồ rằng, Jimmii đặt ra yêu cầu này là bởi anh muốn cả ban nhạc của anh có thu nhập.
2.Tuổi thơ của Jimmii có ǵ. Chẳng có ǵ cả ngoài quê ngoại xa xôi và bạt ngàn biển cả, trước khi sang Mỹ,
Jimmii cùng người thân sinh sống hơn năm tại Malaysia, trên một ḥn đảo. Chưa bao giờ Jimmii thôi nhớ về quăng thời gian tươi đẹp ấy. Quăng thời gian mà bây giờ Jimmii vẫn cứ ước ao: “Giá mà được quay trở lại v́ tôi có nhiều kỷ niệm thầm kín, một ḿnh với biển”.
Trong chúng ta, bất cứ ai cũng đều muốn quay trở về để sinh sống vào một quăng thời gian nào đó mà chúng ta yêu thích. Càng ham muốn điều này bao nhiêu, càng thấu hiểu sự hữu hạn của kiếp người bấy nhiêu.
Tại sao Jimmii chỉ thích trở về quăng thời gian ở đảo, mà không phải quăng thời gian nào khác. Tại sao không phải là quăng thời gian mà Jimmii không có đối thủ ở thị trường nhạc Việt tại hải ngoại cũng như trong nước.
Tại sao không phải quăng thời gian mà Jimmii ôm đàn đến Trung tâm ca nhạc Giáng Ngọc, thuyết phục ông chủ của Trung tâm ngồi nghe Jimmii hát, thuyết phục cả ông chủ của Trung tâm cho Jimmii hát nhạc do chính anh sáng tác chứ không phải là một ca khúc đang thịnh hành hiện tại hoặc trong miền quá văng nào đó.
Tại sao không phải là quăng thời gian khi Jimmii c̣n được yêu thương cô em gái út, c̣n đang hạnh phúc với t́nh yêu...
Kư ức về quăng thời giang ở đảo của Jimmii sâu đậm đến độ, rất nhiều bài hát của Jimmii có liên quan đến biển, đến mây, trời, cây, lá. Bởi Jimmii, sinh ra là để cô đơn.
Một nỗi cô đơn như là nghiệt duyên tiền định mà bản thân người nghệ sĩ phải gánh chịu, không có đường lẩn tránh. Và thêm nữa, Jimmii là cá nhân mà sự nhạy cảm không có giới hạn.
Như hôm, lần đầu tiên gặp nhau, Jimmii có nói với tôi vài điều. Điệu bộ của Jimmii rất bối rối và nhiều băn khoăn. Tôi làm báo cũng đă lâu, nên câu chuyện mà Jimmii nói hôm ấy không có ǵ là quá xa lạ.
Thế nhưng, với Jimmii th́ có lẽ anh đă phải suy nghĩ đến bạc cả màn đêm mới quyết định phải nói ra.
“Jimmii, anh là một người đặc biệt theo quan điểm của tôi. Anh cô đơn là v́ những ư tưởng hay tư duy của anh xa lạ với đám đông. Và bản năng nghệ sĩ của anh thật sự rất khủng khiếp. Điều đáng quư, ư nghĩ luôn muốn vun vén cho người khác của anh nằm trong bản năng nghệ sĩ đó”, tôi nói với Jimmii như vậy. Jimmii đồng ư, thản nhiên như không.
Thản nhiên như khi Jimmii năm mười ba tuổi quyết định rời khỏi nhà bố mẹ ruột để đến ở cùng gia đ́nh cha nuôi của anh - một người Mỹ.
Jimmii muốn thực hiện điều này chỉ đơn giản là bởi anh muốn biết người Mỹ sinh sống như thế nào, suy nghĩ như thế nào để học hỏi từ họ.
Cha nuôi của Jimmii là một ông chủ nhà băng, Jimmii được sắp xếp một căn pḥng nhỏ trong ngôi nhà của cha nuôi. Jimmii đi học, kiếm tiền sinh hoạt bằng những việc làm thêm như bồi bàn, phát báo, giao sữa...
Vài năm sau, cha nuôi nói với Jimmii: “Ngày mai, con đến ngân hàng của cha làm việc”.
Jimmii đến ngân hàng với tâm trạng hồ hởi, vest đen đúng điệu, đỏm dáng. Công việc mà cha nuôi giao cho Jimmii sáng hôm đấy chính là lao công. Jimmii phụ trách quét dọn văn pḥng, khu vực vệ sinh và những việc liên quan đến tạp vụ. Jimmii sốc chứ, v́ anh nghĩ đáng nhẽ anh phải làm công việc khác.
Nhưng không sao, giao cho Jimmii việc ǵ, Jimmii sẽ làm việc đó, tính Jimmii không có thói quen phàn nàn, kêu ca hay so đo. Jimmii nói: “Thất bại lớn nhất của đời người là không dám vượt lên chính ḿnh”.
Có người đàn ông da trắng tên John không thích Jimmii, dùng giấy báo cuộn tṛn nhét vào cống vệ sinh, cả hệ thống thoát nước của tầng vệ sinh bị nghẽn. Khi quản lư của ṭa nhà tính kêu công nhân chuyên nghiệp đến giải quyết vấn đề, Jimmii nhận trách nhiệm:“Hăy để tôi làm”.
Khi kể đến chi tiết này, Jimmii đưa bàn tay về phía tôi. “Tuy có cảm giác tủi nhục nhưng anh đă thề với chính ḿnh là cố gắng làm việc để trở thành một Jimmii Nguyễn ǵ đấy chứ không phải thành vua lao công. Hôm sau, anh mua một cái bánh ngọt để trong hộc bàn làm việc của người đàn ông da trắng đó kèm theo lời nhắn:
“Cám ơn ngài đă dạy tôi biết vượt lên chính ḿnh, biết ḿnh là ai, ở đâu và đang làm ǵ. Nếu ngài cần giúp đỡ, hăy gọi tôi. Jimmii”, Jimmii nói. Từ hôm ấy, John trở thành bạn thân của Jimmii.
Giả mà hai biến cố tôi nhắc phía trên không xảy ra, th́ có lẽ Jimmii đă giữ một chức vụ quan trọng trong hệ thống ngân hàng của cha nuôi ḿnh. Nhất là khi ông đă chọn cho Jimmii theo một khóa học song song với ngành luật.
3. Gần hai mươi năm trước, Jimmii về Việt Nam tŕnh diễn. Khán giả Hà Nội chào đón Jimmii không thể nồng nhiệt hơn. Chính Jimmii cũng bất ngờ về điều này. Thậm chí, show diễn của Jimmii, những vị tổng giám đốc các hăng điện tử nổi tiếng phải bay từ cố quốc sang Việt Nam để đề nghị: “Cho chúng tôi được tài trợ trong chương tŕnh của anh”.
“Lâu quá, tôi không thấy anh cho ra mắt sản phẩm âm nhạc mới”, tôi hỏi Jimmii. “Hồi mấy năm trước, anh cũng dự tính cho ra album mà anh đầu tư rất kỹ. Thế nhưng không may là anh bị mất bản gốc, mất luôn cả bản nháp, đành chịu.
Sau đó, anh chán nản cùng lúc với quá nhiều biến cố, tai nạn giao thông 3 ngày trước chương tŕnh xuyên Việt của anh, chương tŕnh “Tuổi 20 và những t́nh khúc Jimmii Nguyễn” do Nhà hát Tuổi Trẻ Trung ương đứng ra tổ chức.
Anh bị bể mặt bể mày phải nằm Bệnh viện Chợ Rẫy bao tháng. Thật. Có khi không phải chán nản mà là anh cần thời gian để quên hết đi và t́m cảm xúc mới”, Jimmii trả lời. “Anh đă t́m quên quá lâu”, tôi nói thêm. “Có lẽ là vậy”, Jimmii trả lời.
Nhưng rồi, trong khoảng thời gian một hoặc hai năm nữa, Jimmii sẽ có một dự án âm nhạc rất lớn. Không chỉ là âm nhạc mà c̣n có cả yếu tố tâm linh. Jimmii sẽ làm điều mà chưa nghệ sĩ nào từng thực hiện.
Lúc Jimmii nói ra ư tưởng này, tôi đă bị choáng. Người không hiểu Jimmii sẽ nghĩ Jimmii bị hoang tưởng, tuy nhiên với những ǵ mà tôi đă cảm nhận được từ Jimmii, tôi tin rằng anh sẽ thực hiên được điều này.
Ca sĩ Ngọc Phạm, cô học tṛ ruột, người bạn đời tri âm tri kỷ của Jimmii bảo: “Anh Nguyễn rất duy tâm, đứng trước bất kỳ ai anh ấy cũng nhún nhường. Anh bảo với chị, nếu đă tin vào kiếp luân hồi th́ làm sao biết ta đă qua bao nhiêu kiếp và ai già hơn ai nên hăy tôn trọng mọi người kể cả trẻ nhỏ v́ chuyện tương lai của người khác là điều mà ḿnh không lường hết được”.
Thật thú vị, v́ tôi cũng có quan điểm này. Quan trọng hơn, tôi nghĩ rằng mỗi người trong cơi đời này có cơ duyên được gặp gỡ, được trao đổi, được ngồi xuống cùng nhau đều phải bắt nguồn từ một mối lương duyên nào đấy đă được sắp đặt từ trước.
Có thành tri kỷ tri âm hay có hóa oan khiến thù hận th́ cũng phải thản nhiên đón chào.
Nghĩ được điều ấy, Jimmii đă t́m thấy chính ḿnh trong bộn bề cơi tạm này.
Ngô Kinh Luân (An ninh thế giới)