Trung Cộng thua đau về đường chin đoạn. Philippines thắng có nghĩa là chính nghĩa thắng. Việt nam sẽ kiện Trung Cộng lên Ṭa Trọng tài QT.
“Thế giới ngày nay đă rơ, ai vi phạm luật pháp quốc tế và phá rối ở Biển Đông. Các quốc gia có trách nhiệm cần phải biết tôn trọng luật pháp quốc tế. Không thể hành xử kiểu “một ḿnh một chợ” như Trung Quốc được”-ông Hoàng Ngọc Giao, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Chính sách, Pháp luật và Phát triển chia sẻ.
Ông Hoàng Ngọc Giao, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Chính sách, Pháp luật và Phát triển.
Đường lưỡi ḅ” không có cơ sở pháp lư
Thưa ông, đúng như ông từng dự đoán trước khi PCA ra phán quyết, Ṭa đă bác yêu sách “Đường lưỡi ḅ” của Trung Quốc. Ông đanh giá như thế nào về kết quả phán quyết này?
-Trước tiên tôi muốn tóm tắt lại mấy điểm chính trong phán quyêt của PCA. Một là, Trung Quốc không có “quyền lịch sử” đối với Biển Đông. Hai là, “Đường lưỡi ḅ” do Trung Quốc tự vẽ ra không phù hợp với Công ước LHQ về Luật Biển.
Ba là, không có thực thể nào ở quần đảo Trường Sa có thể mang lại vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) cho Trung Quốc. Bốn là, Trung Quốc can thiệp vào quyền đánh bắt cá của ngư dân Philippines, đặc biệt là ở băi cạn Scarborough.
Năm là, Trung Quốc gây thiệt hại đến hệ sinh thái quần đảo Trường Sa bằng các hoạt động như khai thác quá mức, xây đảo nhân tạo. Sáu là, Các hành động của Trung Quôc làm gia tăng khả năng xảy ra xung đột với Philippines.
Việc PCA tuyên bố “yêu sách của Trung Quốc dựa trên quyền lịch sử đối với tài nguyên nằm trong vùng biển “Đường lưỡi ḅ” không có cơ sở pháp lư” là điểm mấu chốt quan trọng thứ nhất.
Bởi v́ Trung Quốc luôn luôn cho rằng họ có quyền lịch sử đối với gần như toàn bộ khu vực Biển Đông (tức là nằm trong phạm vi “đường 9 đoạn”). Phán quyết của Ṭa quốc tế khẳng định rằng các yêu sách của Trung Quốc là hoàn toàn bất hợp pháp.
Điểm thứ 2, Ṭa cũng đă quyết rằng, trong vùng biển mà Trung Quốc yêu sách “Đường lưỡi ḅ” th́ không có một thực thể nào có quyền mở ra EEZ cả.
Vấn đề này quan trọng ở chỗ nó khẳng định sự tự do hàng hải, tự do hàng không và đồng thời bác bỏ đ̣i hỏi kiểm soát các vùng biển xung quanh các thực thể cấu trúc mà Trung Quốc lấn chiếm như các đảo ch́m, các băi đá ngầm.
Qua phán quyết của Ṭa cho thấy những vấn đề pháp lư ǵ trong việc giải quyết các tranh chấp quốc tế trên biển hiện nay, theo ông?
-Qua phán quyết của PCA chúng ta có thể thấy mấy vấn đề như thế này: Trước hết, phải khẳng định đây là thắng lợi không phải chỉ dành riêng cho Philippines, mà là thắng lợi của công lư quốc tế.
Nghĩa là phán quyết của PCA khẳng định trật tự pháp luật quốc tế căn cứ vào Công ước LHQ về Luật Biển năm 1982 (gọi tắt là Công ước Luật biển (UNCLOS) 1982, tính đến nay đă có 157 nước kư kết, trong đó có Việt Nam) và bác bỏ những giải thích, áp dụng công ước này một cách sai trái.
V́ vậy phán quyết của PCA c̣n có ư nghĩa quốc tế, và đặc biệt là, có ư nghĩa với các nước có liên quan như Việt Nam, Indonesia, Malaysia, Singapore, Bruney. Tức là những nước trong khu vực Biển Đông.
Chúng ta đều biết “Đường lưỡi ḅ” (mà Trung Quốc yêu sách) bao trùm toàn bộ các EEZ của hầu hế các nước ven khu vực Biển Đông. Thế nhưng phán quyết mà Ṭa quốc tế đưa ra khẳng định rằng, yêu sách này của Trung Quốc là không có căn cứ pháp lư.
Thực chất đây là sự khẳng định căn cứ pháp lư về quyền, chủ quyền của các quốc gia ven biển đối với thềm lục địa cũng như đối với EEZ. Liên quan đến thềm lục địa Ṭa cũng nói rơ rằng, những yêu sách dựa trên quyền lịch sử, Trung Quốc không có quyền đối với các tài nguyên nằm ở trong vùng biển này, tức là vùng biển “đường 9 đoạn”.
Ṭa cũng phán quyết rằng, Trung Quốc không có căn cứ pháp lư nào dựa vào quyền lịch sử để đ̣i lại chủ quyền hay là khai thác tài nguyên ở cái vùng biển này. Đấy là phán quyết rất có ư nghĩa đối với các nước ven Biển Đông cũng như đối với Việt Nam về vấn đề quyền, chủ quyền, EEZ, cũng như thềm lục địa.
C̣n vấn đề tự do hàng hải, tự do hàng không th́ sao, thưa ông?
- Tuy Ṭa không nói thẳng về tự do hàng hải, hàng không, nhưng với những thông tin ban đầu mà chúng ta có được th́ có thể hiểu rằng, thông qua phán quyết của Ṭa cho thấy, không một cấu trúc nào ở “Đường lưỡi ḅ” có thể mở rộng ra là EEZ.
V́ vậy Trung Quốc không thể nào dựa vào các đảo ch́m, băi đá mà họ đă chiếm để ḥng kiểm soát cả một vùng biển rộng lớn về tự do đi lại trên biển, trên không. Đó là điều mà quốc tế không thể chấp nhận được!
Đối với các nước không nằm trong khu vực Biển Đông th́ sao, họ được lợi ǵ sau phán quyết này?
-Liên quan nhiều chứ. Đó là vấn đề về tự do hàng không, tự do hàng hải như tôi vừa nói ở trên. Phán quyết của Ṭa không chỉ đem lại thuận lợi cho các nước trong khu vực mà các nước khác như Hoa Kỳ, Nhật bản, Hàn Quốc, Australia, thậm chí là cả các nước EU trong vấn đề tự do hàng hải và hàng không. Có thể nói đây là lợi ích toàn cầu của các quốc gia.
Một điều cũng hết sức quan trọng nữa, theo tôi, sự phán quyết này như là một tâm điểm để tập trung sự đoàn kết của các quốc gia có liên quan trực tiếp hoặc gián tiếp chống lại những hành vi xâm phạm, phá rối luật pháp quốc tế của Trung Quốc ở Biển Đông.
Chuẩn bị mọi t́nh huống, kể cả kiện Trung Quốc
Ṭa Trọng tài Thường trực ngày 12/7 đă chính thức ra phán quyết cuối cùng về vụ kiện
Ngay sau khi có phán quyết của PCA, đúng như dự đoán, Trung Quốc đă lập tức tuyên bố “không chấp nhận những quan điểm hoặc hành động dựa trên phán quyết từ ṭa án liên quan đến tranh chấp”. Đồng thời chỉ trích đây là “mưu đồ của Mỹ”. Theo ông Mỹ sẽ trả đũa như thế nào?
-Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ, ông John Kirby đă tuyên bố phán quyết của PCA “là một sự đóng góp quan trọng cho mục tiêu chung t́m cách giải quyết các tranh chấp ở Biển Đông bằng biện pháp ḥa b́nh”. Ông cũng kêu các nước tham gia UNCLOS chấp nhận quá tŕnh giải quyết và phán quyết từ ṭa là cuối cùng, có tính ràng buộc pháp lư với cả Philippines và Trung Quốc.
Thái độ của Mỹ là như vậy và, theo tôi, Mỹ là quốc gia có trách nhiệm đối với trật tự pháp lư quốc tế. Cho nên tôi không nghĩ rằng Mỹ sẽ “trả đũa” phản ứng này của Trung Quốc.
Có một thưc tế là, thế giới ngày nay đă thấy rơ, người vi phạm luật pháp quốc tế và phá rối ở Biển Đông là ai. Trung Quốc lập luận như vậy là đang mưu toan “chính trị hóa” vấn đề vi phạm luật pháp quốc tế, tung hỏa mù để làm giảm giá trị phán quyết của PCA. Đấy không phải là cách ứng xử đàng hoàng.
Những quốc gia có trách nhiệm với trật tự quốc tế th́ điều cần làm là phải sống đàng hoàng và tôn trọng luật pháp quốc tế, trật tự quốc tế và hợp tác với nhau, giải quyết những tranh chấp phát sinh bằng biện pháp ḥa b́nh. Những hành vi đă được luật pháp quốc tế phân xử trắng đen rơ ràng th́ phải có ư thức chấp hành.
Vụ kiện của Philippines lần này có tạo thuận lợi hơn cho các nước muốn kiện Trung Quốc không, thưa ông?
-Tôi cho rằng phán quyết của PCA bác yêu sách “Đường lưỡi ḅ” của Trung Quốc tạo điều kiện thuận lợi hơn, hay nói đúng hơn là thời cơ thuận lợi hơn nữa để các quốc gia muốn kiện Trung Quốc, trong đó có Việt Nam chúng ta, có thể tiến hành khởi kiện.
Phán quyết của Ṭa cũng cho chúng ta thấy cần bổ sung thêm những chứng cứ ǵ cho các hồ sơ của chúng ta liên quan đến quyền, chủ quyền Hoàng Sa, Trường Sa của chúng ta.
Về mặt tâm lư, vụ kiện của Philippines cũng làm cho các nước, trong đó có Việt nam, muốn khởi kiện Trung Quốc tự tin hơn và khi tự tin hơn th́ khởi kiện sẽ thuận lợi hơn.
Giờ th́ ai cũng đều rơ kẻ vi phạm ở Biển Đông là ai. Nói như vậy cũng không có nghĩa rằng, nếu Philippines không kiện th́ chúng ta không có thuận lợi.
Chúng ta có điều kiện thuận lợi kể cả trong quá khứ, khi mà Trung Quốc đưa giàn khoan 981 vào lănh thổ nước ta, chúng ta cũng đă có đủ cơ sở để triển khai được ngay chứ không cần đợi đến bây giờ.
C̣n bây giờ chúng ta càng có thuận lợi hơn. V́ vậy, theo tôi, để bảo vệ chủ quyền và toàn vẹn lănh thổ của chúng ta, đă đến lúc chúng ta cần chuẩn bị mọi t́nh huống, kể cả kiện Trung Quốc ra Ṭa quốc tế.
Xin cám ơn ông!
Vietbfd @ sưu tầm.