Một sự việc trái ngang xảy ra tại thôn Sơn Bằng, xă Thạch Kim, huyện Lộc Hà, tỉnh Hà Tĩnh. Sau sự cố môi trường biển Fomosa, người dân được nhận tiền hỗ trợ từ Formosa. Tuy nhiên nếu muốn nhận tiền hỗ trợ th́ phải đóng tiền cho cán bộ thôn trước, thậm chí có người dân đóng tiền rồi vẫn không nhận được tiền hỗ trợ.
Báo Nhà báo & Công luận nhận được đơn thư của ông Nguyễn Minh Đức, thôn Sơn Bằng, xă Thạch Kim, huyện Lộc Hà, Hà Tĩnh về việc cán bộ thôn bắt dân đóng tiền để được nhận hỗ trợ sự cố môi trường biển Formosa.
Cụ thể trong đơn thư, ông Nguyễn Minh Đức nêu: Trưởng thôn Sơn Bằng là ông Nguyễn Trọng Đậu – Phó bí thư chi bộ, Phó thôn là ông Vơ Trọng Đạt – Bí thư chi bộ. Hai ông Trưởng, Phó thôn này là Đại biểu HĐND xă. Năm 2016, khi Chính phủ hỗ trợ tiền cho người dân trong sự cố biển Fomosa th́ hai ông Trưởng, Phó thôn Sơn Bằng đă "ra giá" từng định mức hỗ trợ đền bù của Chính phủ để bắt người dân phải nộp tiền rồi mới phát giấy kê khai cho họ.
Ông Đức đưa ra ví dụ: Định mức đền bù gọi là 1.1: được hỗ trợ 45.000.000 đồng (Bốn mươi lăm triệu đồng) th́ bắt người dân đóng 10 triệu. Định mức đền bù gọi là 1.5: Được hỗ trợ 17.500.000 đồng th́ bắt người dân đóng 3 – 5 triệu đồng . Hay định mức sinh kế được hỗ trợ 8.700.000 đồng th́ bắt dân đóng 1-2 triệu đồng. Nếu người dân không đóng tiền th́ không cho làm chế độ.
Tuy nhiên, không phải hộ nào đóng tiền cũng được nhận hỗ trợ; có những gia đ́nh đă đóng tiền cho Trưởng, Phó thôn nhưng vẫn không được nhận tiền hỗ trợ.
Để t́m hiểu rơ hơn về đơn thư phản ánh của ông Nguyễn Minh Đức, PV báo Nhà báo & Công luận đă về thôn Sơn Bằng. Qua t́m hiểu, PV được biết, sau khi nhận được đơn kiến nghị của người dân về t́nh trạng tham nhũng, nhận hối lộ... trong kê khai đền bù thiệt hại sự cố môi trường biển trên địa bàn thôn Sơn Bằng, Đảng ủy xă Thạch Kim đă ban hành Quyết định số 51- QĐ/ĐU về việc Thi hành kỷ luật đối với ông Nguyễn Trọng Đậu – Phó Bí thư Chi bộ, Thôn trưởng thôn Sơn Bằng bằng h́nh thức là cách chức Phó Bí thư chi bộ, chi ủy viên chi bộ Sơn Bằng.
Tuy nhiên, việc kỷ luật này không làm người dân Sơn Bằng an ḷng.
Nói trong nước mắt, người phụ nữ nghèo Nguyễn Thị Cúc cho biết, lúc đầu chị đóng 1 triệu cho chế độ 1.5 tức 17.500.000 đồng nhưng họ chê ít. Sau đó chị mang 5.000.0000 đồng lên nhà ông Đạt (Vơ Trọng Đạt, Phó thôn) ông Đạt hứa nếu không làm được chế độ cho chị th́ sẽ trả lại số tiền trên, lúc này có cả người làm chứng. Tuy nhiên, sau khi không làm được chế độ cho chị Cúc, ông Đạt vẫn chưa chịu trả lại số tiền đó. Chị Cúc đă gửi đơn lên UBND xă, UBND huyện, Công an huyện... nhưng đến nay chưa nhận được phản hồi.
Ông Nguyễn Văn Bé, một hộ nghèo ở xóm Sơn Bằng buồn bă: Tôi mang 3 triệu đến đóng cho ông Đậu (trưởng thôn) nhưng ông Đậu nói rằng chế độ 1.5 từ sự cố môi trường biển Formosa phải đóng 5 triệu, thế là tôi phải về nhà lấy thêm 2 triệu nữa. Tuy nhiên, sau đó tôi chỉ được hưởng 8.700.000 đồng (tám triệu bảy trăm ngh́n đồng). Tôi đă nhiều lần đ̣i lại số tiền nhưng ông Đậu không trả.
Một phụ nữ khác ở thôn Sơn Bằng cho biết, bà đă đến nhà ông Nguyễn Trọng Đạt – Phó thôn để kê khai chế độ cho con ḿnh và đóng 3 triệu v́ ông Đạt nói rằng phải đóng tiền rồi mới được kê khai hồ sơ hưởng chế độ... Tuy nhiên, sau đó con bà đă không nhận được đền bù nhưng đến nay vẫn chưa được trả lại tiền.
Được biết, hai ông Trưởng, Phó thôn xă Sơn Bằng đă thu trên 60 triệu đồng của 14 hộ dân để làm hồ sơ “trọn gói” trong sự cố môi trường biển Formosa.
Trao đổi với PV báo Nhà báo & Công luận về vấn đề này, luật sư Lê Văn Kiên – Trưởng đại diện văn pḥng Luật sư Ánh sáng Công lư cho biết, nếu Cơ quan cảnh sát điều tra chứng minh được Trưởng, Phó thôn Sơn Bằng, xă Thạch Kim, huyện Lộc Hà, Hà Tĩnh nhận tiền của dân rồi mới lập hồ sơ tŕnh các cơ quan có thẩm quyền cho họ được hưởng sự cố môi trưởng biển Formosa th́ hai người này có thể bị xử lư v́ lội Lạm dụng chức vụ quyền hạn chiếm đoạt tài sản quy định tại Điều 355 Bộ luật hiện hành bởi lẽ, Trưởng thôn mặc dù là người do dân bầu ra , không giữ chức vụ trong bộ máy hành chính Nhà nước nhưng lại được UBND xă giao cho một số chức vụ, quyền hạn nhất định.
Trong vụ việc cụ thể này, trưởng thôn Sơn Bằng có trách nhiệm xác nhận vào hồ sơ xin hưởng chính sách hỗ trợ của hộ dân trong sự cố môi trường biển Formosa để tŕnh các cơ quan có thẩm quyền, nhưng họ đă lạm dụng trách nhiệm, nghĩa vụ được giao để lấy tiền của dân là trái pháp luật và phải bị xử lư. Với số tiền chiếm đoạt tài sản của các hộ dân trên 60 triệu đồng của nhiều người th́ hai vị lănh đạo thôn này có thể đối mặt với khung h́nh phạt trong Khoản 2, Điều 355 Bộ luật h́nh sự 2015.