Ned Price – một điệp viên ḱ cựu của CIA đă lên tiếng kể khổ khi làm việc dưới thời của ông Donald Trump. Điệp viên Ned Price cho rằng, tổng thống Donald Trump là người “lừa dối hoặc ảo tưởng” qua cách mà tổng thống này đối xử với CIA. Anh cũng vô cùng đau khổ khi phải từ bỏ công việc mà ḿnh ao ước chỉ v́ lí do này.
Một điệp viên kỳ cựu của Cơ quan T́nh báo Trung ương Mỹ (CIA) ngày 20/2 gửi cho Washington Post một lá thư ngắn kèm đoạn video gây sốc, giải thích lư do anh quyết định rời khỏi cơ quan t́nh báo gắn bó lâu năm này v́ không thể tiếp tục làm việc dưới thời của Tổng thống Donald Trump.
Ned Price, chuyên gia phân tích t́nh báo lâu năm của CIA, người gần đây là phát ngôn viên của Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ, tuyên bố rằng cung cách làm việc của Trump cũng như cách Tổng thống đối xử với CIA đă khiến anh đi đến kết luận rằng tân Tổng thống là người "lừa dối hoặc ảo tưởng".
Price cho biết 15 năm trước, anh tuyên bố với cha ḿnh rằng sẽ theo đuổi đến cùng công việc của một điệp viên tại CIA. Cha anh rất lo lắng, bởi nếu theo nghề này, anh sẽ rất khó xin được việc mới một khi thất nghiệp. "Một lần là CIA, măi măi là CIA". Nhưng điều đó không làm Price nản chí, anh quyết định coi CIA là sự nghiệp của đời ḿnh.
"Điều đó thay đổi khi tôi nộp đơn xin nghỉ việc hồi tuần trước. Dù đă tự hào làm việc dưới thời cả tổng thống đảng Dân chủ lẫn Cộng ḥa, tôi miễn cưỡng đi đến kết luận rằng ḿnh không thể phục vụ một cách trung thành dưới chính quyền này như một chuyên gia t́nh báo", Price viết.
Quyết định này đến với Price không hề dễ dàng, bởi anh đă gắn bó với CIA từ khi tốt nghiệp, tin tưởng rằng đây là nơi lư tưởng để phụng sự đất nước, là đất dụng vơ cho những hiểu biết về quan hệ quốc tế của anh.
"CIA đă dạy tôi những kỹ năng mới, giúp tôi tiếp xúc với các nền văn hóa và đất nước mới. Quan trọng hơn, nó khơi cảm hứng cho tôi về sứ mệnh và mục đích. Là một nhà phân tích, tôi trở thành chuyên gia về các nhóm khủng bố, đi khắp nơi trên thế giới để giúp ngăn chặn các vụ tấn công", Price mô tả về công việc mà ḿnh đă đảm nhiệm suốt 15 năm qua.
Tuy nhiên, anh thể hiện sự thất vọng với cách mà Tổng thống Trump nh́n nhận các cơ quan t́nh báo khác hẳn với những người tiền nhiệm. "Chính quyền George W. Bush và Barack Obama tiếp nhận các thông tin của CIA một cách nghiêm túc. Không có phần thưởng nào lớn lao bằng việc những phân tích của ḿnh được tŕnh lên tổng thống và chứng kiến nó định h́nh các sự kiện. Đó là cách chính sách thông tin t́nh báo vận hành".
"Từ khi c̣n là một ứng viên tổng thống, giọng điệu của Donald Trump đă cho thấy ông sẽ có hướng đi khác. Tôi đă không tin vào mắt ḿnh khi Trump nghi ngờ kết luận của 17 cơ quan t́nh báo về việc Nga đứng sau vụ tấn công mạng làm ṛ rỉ email liên quan đến bầu cử", Price cho biết.
Anh càng thất vọng hơn khi chứng kiến tổng thống đắc cử Trump liên tục nhắc tới bản báo cáo sai sót năm 2002 của CIA về chương tŕnh vũ khí của Iraq để chứng minh cho luận điểm rằng CIA không đáng tin cậy, dù cả cộng đồng t́nh báo Mỹ đă nhận trách nhiệm về sai lầm này và chính bản thân Trump cũng ủng hộ cuộc xâm lược Iraq.
Giọt nước tràn ly
Price coi chuyến thăm của Trump tới tổng hành dinh CIA một ngày sau khi đắc cử là động lực lớn để anh từ bỏ sự nghiệp t́nh báo. Chuyến thăm này nhằm mục đích hàn gắn quan hệ vốn đă sứt mẻ giữa Trump và CIA, nhưng những ǵ ông nói ngày hôm đó càng khiến mọi thứ tồi tệ hơn, Price cho biết.
"Đứng trước đài tưởng niệm các sĩ quan CIA đă ngă xuống, ông ấy dường như chỉ nói với các phóng viên hơn là các nhân viên t́nh báo ngồi trong pḥng, ba hoa về đám đông dự lễ nhậm chức hôm trước", Price kể lại.
Chuyên gia t́nh báo này nói rằng đó không phải là những lời nói mà các đồng nghiệp và anh muốn nghe từ tổng tư lệnh của ḿnh. "Tôi không thể không nghĩ đến sự trái ngược hoàn toàn giữa tân tổng thống bạo miệng kia với sự cống hiến thầm lặng của một cố vấn đầy chuyên nghiệp, tận tâm và dũng cảm được tưởng niệm trên bức tường phía sau. Tôi biết nhiều thành viên CIA khác cũng có cảm giác tương tự".
Giọt nước tràn ly xảy ra vào cuối tháng trước, khi Nhà Trắng ban hành một sắc lệnh tái cấu trúc Hội đồng An ninh Quốc gia, trong đó giám đốc CIA và giám đốc t́nh báo quốc gia bị loại khỏi những vị trí chủ chốt trong hội đồng, Price cho hay. Điều đáng ngạc nhiên nhất là Stephen Bannon, một ông trùm truyền thông, lại xuất hiện trong hội đồng này và trở thành chiến lược gia chính của Tổng thống.
Dù sau đó chính quyền Trump phải thay đổi quyết sách trước sự giận dữ của dư luận để bổ nhiệm giám đốc CIA và vị trí chủ chốt trong Hội đồng An ninh Quốc gia, Price cho rằng Nhà Trắng đă thể hiện rất rơ rằng họ gần như không cần đến các chuyên gia t́nh báo có thể thách thức đến cái gọi là chủ trương "Nước Mỹ đầu tiên" của Trump. "Đó là lư do các cố vấn thân cận của tổng thống, chứ không phải các chuyên gia t́nh báo chuyên nghiệp, có tiếng nói quyết định về những thông tin t́nh báo đến được bàn làm việc của ông", Price nói.
Price khẳng định lư do rời bỏ CIA của ḿnh hoàn toàn không mang tính chính trị và anh sẵn sàng quay trở lại làm việc dưới thời một tổng thống đảng Cộng ḥa cởi mở với các nhà phân tích t́nh báo.
"Tôi đă hết ḷng phụng sự dưới thời Tổng thống Bush, dù đôi khi không đồng ư với chính sách của ông ấy. Tôi cũng tham gia vào các chương tŕnh bị chỉ trích và bị đ́nh chỉ của chính quyền Obama. Là một chuyên gia t́nh báo, chúng tôi được dạy phải gác lại quan điểm chính trị của ḿnh. Con sông nằm giữa trụ sở CIA và Washington cũng giống như hàng rào về chính trị. Thế nhưng chính quyền Trump đă phá bỏ hàng rào đó, các chính trị gia giờ đây đang áp đặt tiếng nói lên chuyên gia t́nh báo".
Price cho rằng nếu Nhà Trắng nghiêm túc trong việc xây dựng ḷng tin với cộng đồng t́nh báo, họ phải nỗ lực hơn nữa chứ không chỉ dừng lại ở những bài phát biểu ở trụ sở CIA hay các thông cáo báo chí. "Điều mà các chuyên gia t́nh báo mong muốn nhất là được thấy thành quả từ công sức mà họ bỏ ra, đôi khi phải đánh đổi bằng mạng sống của ḿnh, được ghi nhận trong quá tŕnh hoạch định chính sách", Price viết.
"Nếu không làm được như vậy, Tổng thống Trump và đội ngũ của ḿnh chỉ đang làm tổn hại thêm đến những con người tận tâm và quốc gia mà họ đang tự hào phục vụ một cách thầm lặng", chuyên gia t́nh báo này nhấn mạnh.