Có lẽ sau khi "ăn" 105 quả tên lửa Tomahawk, nhuệ khí của quân đội Assad Syria tăng lên rơ rệt. Vào rạng sáng ngày 16/4/2018, tức sau 2 ngày "ăn" tên lửa của Mỹ, quân đội Syria Assad tổ chức tấn công lớn vào khủng bố ISIS đóng tại trại Yarmouk.
Trại Yarmouk?
Trại Yarmouk là trại tị nạn, chủ yếu dành cho người tị nạn Palestin. Được h́nh thành từ năm 1957, có tới 112.550 người đă đăng kư tị nạn ở đây vào năm 2002. Sau khi bị ISIS chiếm đóng, phần lớn người tị nạn phải bỏ chạy khỏi nơi này, hoặc đă bị giết.
Ngày 14/4/2018, ISIS tung lên mạng h́nh ảnh hành quyết người tị nạn. Theo nguồn tin bí mật, một người đàn ông, cha của đứa bé 3 tuổi bị mang đi hành quyết v́ lư do lầm tưởng về đức chúa trời.
Nguồn tin quân đội Syria cho biết, ISIS đă dùng 7 tên lửa lựu bắn về phía Tadamon làm 1 người chết, 9 người bị thương.
ISIS đă chiếm trại tị nạn này 1/4/2015. Lúc này trong trại có khoảng 18 ngàn người tị nạn. Sau một năm, 4/2016, trại chỉ c̣n khoảng 8 ngàn người.
Vào đầu năm 2017, với sự trung gian của Qatari, thoả thuận "Bốn thành phố" giữa phe thân chính phủ và phái Salafi, chấm dứt cuộc bao vây đang diễn ra trong xung đột cũng như bắt đầu một cuộc ngừng bắn ở những khu vực giáp với Yarmouk. Theo thỏa thuận này, các chiến binh Hayat Tahrir al-Sham ( tức al-Qaeda tại Syria) rút khỏi từ Yarmouk vào ngày 7 tháng 5, và các chiến binh ISIL khác cũng đang chuẩn bị rời đi. (nhưng thực ra tới nay vẫn ở lại).
ISIS?
ISIS khởi đầu được thành lập với tên ISI (Islamic State of Iraq – Quốc gia Hồi giáo Iraq) để chống lại chính phủ Iraq theo Hồi giáo Shia và thân Mỹ. Sau rất nhiều chật vật, cuộc khủng hoảng ở Syria nổ ra khiến ISI đổi hướng quyết định tham chiến ở đây, một mũi tên trúng hai đích: vừa tiếp tục được lư tưởng thống nhất cộng đồng Hồi giáo (Sunni) khắp thế giới dưới một thể chế chung, vừa “hợp pháp hóa” chiến tranh v́ kẻ thù mới không phải là Mỹ nữa mà là chính quyền phe Hồi giáo Shia của Syria. Cùng với sự chuyển hướng này, tên của ISI đổi thành ISIS (Islamic State of Iraq and Syria – Quốc gia Hồi giáo Iraq và Syria).
Rất ít người biết rằng ISI đă tự động nhập với nhánh al-Qaeda ở Syria mà không hề được phép của người đứng đầu tổ chức al-Qaeda là Al-Zawahiri. Sau một tháng giữ im lặng, Al-Zawahiri đề nghị ISIS rời tổ chức. Lănh đạo ISIS là Al-Baghdadi không thèm quan tâm, thậm chí ra tay giết luôn người đại diện đàm phán. Cực chẳng đă, vào đầu tháng 2/2014, al-Qaeda tuyên bố cắt ĺa ISIS khỏi gốc, với lư do được cho là ISIS quá sức man rợ, đến mức một tổ chức khủng bố như al-Qaeda cũng không thể nuốt trôi.
Tuy nhiên, đây chỉ là một lư do. al-Qaeda đương nhiên không thích bị một nhánh đàn em vượt mặt. Thêm nữa, al-Qaeda không muốn ISIS dính mũi vào miếng bánh Syria, giữa tổ chức mẹ và nhánh con có khá nhiều mâu thuẫn về vùng chiếm đóng.
Một điều al-Qaeda không ngờ là khi ISIS tách ra, 65% jihadist (chiến binh của Thượng Đế) của al-Qaeda cũng bỏ đi theo ISIS. Trong mắt những kẻ cầm súng v́ một lư tưởng tôn giáo thống trị và hợp nhất toàn cầu, ISIS từ một nhánh khủng bố nhỏ bé đă vượt lên trên cơ al-Qaeda và trở thành kẻ cầm cờ tiên phong trong cuộc thánh chiến.
ISIS trở nên vô cùng nguy hiểm chính là việc tổ chức này không chỉ đơn giản là một nhóm khủng bố thánh chiến với tham vọng toàn cầu như al-Qaeda. ISIS không đánh rồi rút. ISIS đánh và lập nên nhà nước của riêng ḿnh. Điều này khiến cả thế giới bất ngờ v́ các tổ chức khủng bố hầu như không có tiền lệ lập quốc. Việc xuất hiện một “quốc gia khủng bố” jihadist state (quốc gia của các chiến binh thánh chiến) là cơn ác mộng không được dự đoán trước.
Nguy hiểm hơn, quốc gia khủng bố này không nằm trong sa mạc mà bao trùm những hố dầu béo bở. Khởi đầu, ISIS chỉ nhận viện trợ từ những quốc gia dầu lửa ḍng Hồi Sunni muốn lật đổ chính quyền Syria ḍng Hồi Shia. Khi quân đội chính phủ bỏ chạy, ISIS tiếp quản luôn hàng triệu đôla vũ khi tối tân của Mỹ viện trợ.
Chưa hết, nếu chỉ nh́n nhận ISIS như một tổ chức khủng bố đơn thuần cũng có nghĩa là sự thiếu kiến thức và đánh giá quá thấp về tầm nh́n của thủ lĩnh Al-Baghdadi. Là môt tiến sĩ Hồi giáo học, Al-Baghdadi tiếp thu tư tưởng cực đoan Wahhabism và Salafism từ Saudi. Những vùng ISIS chiếm đóng và thành lập quốc gia ngay lập tức được ban bố các đạo luật hà hà khắc của Hồi giáo cực đoan: ăn cắp sẽ bị chặt tay, hàng loạt tội bị đưa vào khung h́nh phạt xử chết trong đó có tội từ bỏ tôn giáo, phụ nữ phải che kín mặt khi ra đường, ai cũng phải cầu kinh 5 lần một ngày, các lăng tẩm và thánh đường ḍng Hồi Shia bị phá bỏ, và âm nhạc bị cấm tuyệt đối ở nơi công cộng.
Cùng với các đạo luật đó, các thành phố chiếm đóng nhanh chóng trở lại t́nh trạng ổn định và an toàn. ISIS không lặp lại các sai lầm của al-Qaeda mà lập tức trấn an dân chúng, t́m cách thu phục niềm tin của những người không chạy trốn. Tại Mosul, ngay khi quân chính phủ rút chạy, mỗi người dân được cấp một thùng gas miễn phí để nấu ăn. Khi những người dân ở đây băn khoăn làm sao họ có thể tin được ISIS, một jihadist trả lời: “Hăy cho chúng tôi thêm thời gian, chúng tôi sẽ nhanh chóng cung cấp số điện thoại. Khi mọi người cần chúng tôi sẽ lập tức giúp đỡ”.
Người Kurd
Là một dân tộc dũng mănh nhưng chịu mất nước, người Kurd sau thế chiến thứ nhất không được thực dân Anh cho lập quốc như đă hứa, mà lănh thổ bị chia sẻ nằm trải ra trên năm quốc gia khác nhau, trong đó có Iraq. Vùng tự trị của người Kurd luôn an toàn và phát triển, khác hẳn với phần c̣n lại của Iraq. Những chiến binh người Kurd nổi tiếng thiện chiến với danh hiệu “peshmerga” (kẻ đối đầu với cái chết).
Để thuyết phục người Kurd tham chiến, chính phủ Iraq chắc chắn sẽ phải nhân nhượng các hợp đồng bán dầu, nhất là việc xem xét nhượng lại cho người Kurd thành phố dầu lửa Kirkuk từ xưa vẫn đang tranh chấp.
Tuy nhiên, sự hợp tác đồng minh bất ngờ nhất có lẽ sẽ đến từ hai kẻ từ xưa tưởng không đội trời chung: Mỹ và Iran.
Iran là quốc gia đầu đàn của Hồi giáo Shia, đồng minh không lay chuyển của độc tài Assad ḍng Hồi Shia tại Syria, đương nhiên cũng là đồng minh của chính quyền ḍng Hồi Shia tại Iraq.
Mỹ với phương châm không tham chiến, nhưng trong cuộc khủng hoảng ở Syria đă luôn phản ứng tương đối chậm chạm với các diễn biến leo thang quá nhanh tại khu vực. Syria từ một mồi lửa dân chủ kiểu Mùa Xuân Ả Rập đă trở thành địa ngục với sự tham gia và thắng thế của các nhóm khủng bố toàn cầu, đe dọa cả sự an toàn của Mỹ một khi Syria sụp đổ.
Tiền của IS ở đâu ra?
Trong thực tế, IS được tiếp năng lượng chủ yếu từ hai nguồn tài chính sau.
Thứ nhất là dầu. IS được ví như Taliban với những giếng dầu trong tay. Mỗi ngày IS bán được tới 30.000 thùng dầu với giá rẻ hơn giá thị trường, dao động quanh 25-65 đô la/ thùng. Dầu được vận chuyển ra ngoài địa hạt của IS bằng các trung gian mối lái người Kurd, bán lại cho các khách hàng ở biên giới Thổ Nhĩ Kỳ, và cho chính bản thân chính quyền Assad của Syria. Syria nhận dầu, và bán vũ khí cho IS.
Sự oái ăm này thực ra không hề lạ lẫm trong những màn tŕnh diễn chính trị và xung đột ở Trung Đông. Nền kinh tế kiểu chiến tranh đă trở thành câu chuyện tính toán ăn chia thường ngày của các nhà độc tài chính trị nơi đây. Ngoài mặt, IS chính thức là một tổ chức thánh chiến ḍng Hồi Sunni với mục tiêu đánh đổ chính quyền ḍng Hồi Shia của Syria.
Tuy nhiên, cả hai bên đều hiểu rằng, họ có thể một tay dí súng vào đầu nhau, dưới gầm bàn, tay kia hoàn toàn có thể tạm thời ngoắc ngoặc với nhau trong những thương vụ làm ăn cả hai bên đều có lợi. Các nhà quan sát đă gọi mối quan hệ này là “frienemy”, một dạng quan hệ vừa đối đầu vừa đối thoại giữa hai kẻ vừa là bạn vừa là thù.
Nguồn tài chính thứ hai xuất phát từ vùng Vịnh. IS đă luôn được sự ủng hộ từ khi c̣n trong nôi của những tổ chức tôn giáo và cá nhân tại Saudi, Qatar và Kuwait.
Lưu ư rằng sự ủng hộ này không hẳn đă trực tiếp đến từ chính quyền các quốc gia vùng Vịnh theo ḍng Sunni mà chủ yếu từ những tổ chức cá nhân riêng lẻ. Nguồn tiền cho IS chảy ra từ túi những kẻ cách đây vài năm đă chót lạc quan cho rằng chính quyền Hồi Shia của Syria chắc chắn sẽ nhanh chóng sụp đổ. Khi Syria sụp đổ, một tổ chức Hồi Sunni như IS sẽ đóng vai tṛ trải đường cho các diễn biến chính trị có lợi cho sự ảnh hưởng quyền lực của Hồi giáo Sunni.
Tại sao các tổ chức tôn giáo và cá nhân này lại không ủng hộ các nhánh quân nổi dậy trung dung của Syria mà lại đổ tiền vào một tổ chức cực đoan như IS? Nguyên nhân thứ nhất là do họ không tin vào phương Tây, nhất là khi phương Tây dù lên tiếng ủng hộ các nhánh quân trung dung nhưng lại không chịu đổ tiền vào trang bị vũ khí.
Việt Nam khủng bố hóa
Tiền từ túi những cá nhân và tổ chức cực đoan của Saudi từ hàng chục năm qua đă lan tỏa ra toàn thế giới, mua chuộc các lănh đạo tôn giáo, trả lương cho các thầy tu, cung cấp sách vở, đổi thay giáo lư, xây dựng thánh đường, trợ cấp tiền cho thanh niên của hàng trăm đất nước sang vùng Vịnh học tập, sau đó trở về quê hương, đem theo lư tưởng Wahhabi, thay máu niềm tin và cực đoan hóa cách sống của những người dân địa phương.
Các quan chức của Saudi cho biết trên toàn thế giới có 1500 nhà thờ Hồi giáo, 202 trường ĐH, 210 trung tâm tôn giáo được tài trợ bởi các nguồn tiền từ Saudi. Trong số này có cả Việt Nam, một số thánh đường lớn mới xây với tiền tài trợ từ Saudi, chưa kể nguồn tài trợ từ Các Tiểu Vương Quốc Ả Rập. Nhiều thanh niên Hồi Việt Nam sau khi đi học đă và đang trở về làm công tác truyền giảng giáo lư.
Vài nguồn tin khảo cứu cá nhân cho biết một bộ phận dân Hồi Việt Nam bắt đầu có tín hiệu Ả Rập hóa kiểu Wahhabi. Những bộ quần áo b́nh thường bắt đầu được thay bằng quần áo chùm màu đen. Nhiều phụ nữ Hồi trẻ tuổi người Việt Nam bỏ cách tín ngưỡng Hồi giáo truyền thống, thay tên đổi họ bằng tiếng Ả Rập, che mạng kín mặt, và cho rằng Hồi giáo không cho phép nam nữ bắt tay nhau.
Người Hồi ở Việt Nam từ xưa vốn không có nhiều mối liên quan mật thiết với thế giới Hồi giáo bên ngoài. Khi mở cửa ra ḥa nhập với thế giới, họ hào hứng ḥa ḿnh vào cộng đồng lớn, đón nhận một phiên bản Hồi giáo khác với những ǵ truyền thống từng được học.
Thiếu đi sự so sánh và cái nh́n tổng quan, rất nhiều người trong số họ không hề biết rằng phiên bản Hồi giáo mà họ đang nhận được có thể là một phiên bản khá cực đoan. Và v́ ngộ nhận đây mới chính là “Hồi giáo chính thống”, họ có thể vô t́nh tiếp nhận một nhánh tôn giáo mà cả thế giới Hồi giáo đang coi là hiểm họa.
ISIS chưa thể diệt mà Assad cần phải chết trước?
Mặc dù vào tháng 9 năm 2014 tổng thống Mỹ Barrack Obama đă cam kết “làm suy yếu và cuối cùng là tiêu diệt” ISIS, nhưng thay vào đó Mỹ và các đồng minh của họ, bao gồm Ả-rập Xê-út, Thổ Nhĩ Kỳ và Israel (thầm lặng) lại tập trung vào việc lật đổ Tổng thống Syria Bashar al-Assad.
Israel chống ISIS, nhưng mối lo ngại lớn hơn của Israel là việc Assad hỗ trợ Iran. Assad tạo điều kiện để Iran hỗ trợ cho hai kẻ thù bán quân sự của Israel là Hezbollah và Hamas. V́ vậy Israel ưu tiên việc loại bỏ Assad hơn việc đánh bại ISIS.
Đối với Ả-rập Xê-út, cũng giống như Israel, mục đích chính của họ là lật đổ Assad để làm suy yếu Iran. Syria là một phần của cuộc chiến tranh ủy nhiệm giữa Iran của người Hồi giáo ḍng Shia và Ả-rập Xê-út của người Sunni, thể hiện tại các chiến trường ở Syria và Yemen cũng như qua cuộc đối đầu gay gắt giữa ḍng Shia và ḍng Sunni tại Bahrain và các quốc gia bị chia rẽ khác trong khu vực (bao gồm cả chính Ả-rập Xê-út).
Đối với Thổ Nhĩ Kỳ, việc lật đổ Assad sẽ củng cố vị thế của họ trong khu vực. Tuy nhiên, Thổ Nhĩ Kỳ hiện đang phải đối mặt với ba kẻ thù ở biên giới phía nam: Assad, ISIS, và những người Kurd có tư tưởng dân tộc chủ nghĩa. Cho đến nay vấn đề ISIS luôn đứng sau các mối quan ngại về Assad và người Kurd của Thổ Nhĩ Kỳ. Nhưng các cuộc tấn công khủng bố do ISIS chỉ đạo ở Thổ Nhĩ Kỳ có thể thay đổi điều đó.
Nga và Iran cũng theo đuổi những lợi ích khu vực riêng của họ, thông qua các cuộc chiến ủy nhiệm và hỗ trợ cho các hoạt động bán quân sự. Tuy nhiên, cả hai đă thể hiện rằng họ sẵn sàng hợp tác với Mỹ để đánh bại ISIS, và có lẽ để giải quyết những vấn đề khác nữa. Cho đến nay, Mỹ từ chối những đề nghị đó, bởi v́ họ vẫn tập trung vào lật đổ Assad.
Giới hoạch định chính sách đối ngoại của Mỹ quở trách Tổng thống Nga Vladimir Putin về việc bảo vệ Assad, trong khi Nga đổ lỗi cho Mỹ về việc cố gắng lật đổ tổng thống Syria. Những chỉ trích này có vẻ tương xứng nhau, nhưng thực chất là không. Nỗ lực của Mỹ và các đồng minh nhằm lật đổ Assad vi phạm Hiến chương Liên Hợp Quốc, trong khi việc hậu thuẫn Assad của Nga là phù hợp với quyền tự vệ của Syria theo Hiến chương. Assad đúng là một kẻ độc tài, nhưng Hiến chương Liên Hợp Quốc không cho phép bất cứ quốc gia nào phế truất những kẻ độc tài nào mà họ muốn.
Nguồn: Quân Đội Syria, BBC, và các tác giả khác.
News
Library
Technology
Giải Trí
Portals
Tin Sốt
Home
