Khác với cái hôm “quấn lô”, bà Trương Mỹ Lan nay ra toà với h́nh ảnh dung nhan tươi tỉnh, áo quần bảnh bao.
Bà Trương Mỹ Lan nổi bật tại phiên toà, nh́n qua tưởng bà là người mẫu chứ không phải là phạm nhân.
Trong 10 năm liên tiếp, bà đă chỉ đạo SCB đă giải ngân cho nhóm hơn 1.000 công ty "ma" của “hệ sinh thái VTP” vay hơn 2.500 khoản với số tiền hơn 1 triệu tỉ đồng (Chiếm tới 93% số tiền cho vay của ngân hàng này).
Một người xem tướng chia sẻ rằng: Nói ǵ nói chứ tướng cô Trương Mỹ Lan là Hảo tướng ! Nay nghe thêm giọng nói th́ đă biết cái thần của họ toát lên thế nào rồi ! Phụ nữ có tướng giúp chồng lănh đạo !
Chỉ tiếc là hảo tướng nhưng vành tai mỏng quá! Người có vành tai mỏng quá th́ đời họ cuối đời mọi thứ vẫn là hư không ! Đa phần tướng tai đó nếu tu hành th́ quá hợp cách ! C̣n nếu ngược lại th́ sai cách quá !
Nhân quả là thứ chắc chắn có !
Tướng có tốt thế nào phong thủy thế nào th́ cũng không thoát khỏi nhân quả
Cho nên là mấy bạn phải hiểu rằng đời người nó lạ lắm lạ đến mức như tiktok vậy.
Sáng (5/3), bà Trương Mỹ Lan cùng 81 bị cáo khác trong vụ án xảy ra tại Tập đoàn Vạn Thịnh Phát được áp giải đến TAND TP.HCM. Cơ quan chức năng cũng cho biết số hồ sơ tài liệu của vụ án này đặc biệt lớn, ước tính nặng khoảng 6 tấn. Ṭa phải lắp đặt hệ thống pḥng cháy chữa cháy, gắn nhiều camera an ninh để đảm bảo an toàn cho các tài liệu nêu trên.
Bước lên bục khai báo, bà Trương Mỹ Lan cho biết chưa có tiền án tiền sự, trước khi ra ṭa nhận được quyết định đưa vụ án ra xét xử khoảng 2 tuần. Trong khi đó, chồng bà là ông Chu Lập Cơ cũng cho biết sức khỏe đă ổn định, các bị cáo khác cũng lần lượt bước lên bục khai báo.
Bà Trương Mỹ Lan cho biết học hết lớp 12. Có nhiều người chê bà học vị kém.
Nhưng bạn Dương Anh Vũ chia sẻ:
Ở cái thời của bà ấy, việc học hết cấp II đă là ngon lành và cũng hiếm lắm rồi... chứ nói chi lớp 12... ở thời đó, dễ ǵ t́m được 1 người sở hữu bằng tú tài đệ nhị cấp (tương đương với bằng tốt nghiệp cấp III hiện nay); Trước năm 1975 thời chế độ cũ, để tốt nghiệp cấp III, học sinh phải vượt qua 2 kỳ thi cực kỳ khó khăn, tỷ lệ lấy đỗ chỉ có mấy mươi phần trăm thôi, đó là Tú tài đệ nhất cấp và Tú tài đệ nhị cấp. Vd: Để học sĩ quan trừ bị ở trường Bộ Binh Thủ Đức th́ người ta chỉ đ̣i hỏi bằng đệ nhất cấp (tốt nghiệp lớp 10-11).
Vơ Xuân Sơn: Liu điu lại nở ra ḍng liu điu
Lâu lắm rồi không xem TV. Hôm nay, qua pḥng ăn hơi trễ, cô giúp việc đang mở TV, đoạn nói về vụ luận tội và đề nghị mức án đối với bà Trương Mỹ Lan. Thấy TV nói, bà Lan đă sử dụng các biện pháp tinh vi để lũng đoạn ngân hàng SCB, tham ô tài sản, chiếm đoạt tài sản…
Tôi nghĩ, bà Trương Mỹ Lan phạm tội rơ ràng thật, chiếm đoạt số tiền lớn thật, hậu quả của những việc làm của bà Lan là rất lớn, rất nặng nề. Nhưng nói bà Lan phạm tội một cách tinh vi th́ tôi không đồng ư. Bà Trương Mỹ Lan phạm tội một cách liều lĩnh, bất chấp tất cả, chứ có tinh vi ǵ đâu. Bà ấy vi phạm hàng loạt các qui định, các điều luật, chứ có tinh vi, trí tuệ ǵ đâu.
Sở dĩ bà Trương Mỹ Lan phạm tội lâu dài, chiếm đoạt số tiền lớn khủng khiếp, lôi kéo bao nhiêu người, trong đó có cả cháu gái ḿnh vô ṿng lao lư, là do cái hệ thống này nó thối nát quá. Người ta bảo có những cán bộ lănh đạo cao cấp chống lưng cho bà Lan suốt một thời gian dài. Tôi không biết chuyện đó có thật hay không, nhưng rơ ràng là cái bộ máy quản lư bà Lan quá thối nát, đă để cho bà Lan dùng đồng tiền cướp đoạt được mua nó, lũng đoạn nó, để tiếp tục vi phạm trắng trợn các điều luật, các quy định, đạp lên trên pháp luật.
Nói cho đúng hơn, là cả một bộ máy kiểm soát của Ngân hàng Nhà nước, cả một thể chế với nhiều bộ máy được lập ra để kiểm tra chéo lẫn nhau, để bảo vệ luật pháp, đă cùng với bà Lan đạp lên trên pháp luật, cùng với bà Lan chiếm đoạt tiền của. Thần giữ của đă câu kết với bọn cướp, trở thành kẻ cướp, họ dùng quyền lực của thần giữ của, để cùng với kẻ cướp, cướp của mà họ được giao cho làm thần giữ của. Tệ hơn nữa, 100% thần giữ của đă mang theo quyền lực của ḿnh để trở thành tay sai và phụng sự cho kẻ cướp Trương Mỹ Lan.
Thực ra, bà Lan chỉ là một kẻ dám liều lĩnh tận dụng sự thối nát của bộ máy này. Ngoài bà Lan, vẫn c̣n những nhân vật khác, có học nhiều hơn bà ấy, không liều lĩnh bằng bà ấy, hoặc chưa có kẻ chống lưng mạnh như bà ấy, phạm tội theo kiểu giống như bà ấy. Ngày hôm nay, mạng xă hội lại xôn xao với 10.030 tỉ đồng trái phiếu do Tân Hoàng Minh, phát hành trên cơ sở các dự án ảo. Rơ ràng, mức độ phạm tội chỉ phụ thuộc vào mức độ liều lĩnh, chứ làm ǵ có chút trí tuệ, tinh vi nào đâu.
Để không c̣n những Trương Mỹ Lan, những Trịnh Văn Quyết, những Đỗ Anh Dũng… th́ thể chế này phải được làm lại, phải loại bỏ những kẻ như Đỗ Thị Nhàn, Nguyễn Văn Hưng, Nguyễn Thanh Long, Chu Ngọc Anh… và đồng phạm của chúng, những kẻ đưa chúng lên những vị trí để phạm những tội ác tày trời, ra khỏi bộ máy quyền lực.
Ồ. Xin lỗi, tôi hơi quá mất rồi. Nếu làm vậy th́ lấy ai điều hành nhỉ? Ờ, mà nếu không làm vậy, th́ sẽ ra sao nhỉ? Các cụ nói "Liu điu lại nở ra ḍng liu điu".
Tại phần luận tội đối với bị cáo Trương Mỹ Lan, cựu Chủ tịch HĐQT Vạn Thịnh Phát, cơ quan thực hành quyền công tố đă xác định lại số tiền mà bị cáo này chiếm đoạt của SCB.
VKS cho rằng với mục đích chiếm đoạt tài sản, bị cáo Trương Mỹ Lan đă can thiệp, chi phối, chỉ đạo hàng loạt lănh đạo, cán bộ SCB, lănh đạo chủ chốt ở các công ty trong hệ sinh thái Vạn Thịnh Phát, các công ty "ma". Từ đó, thực hiện hành vi trái pháp luật.
Thời gian từ ngày 1-1-2012 đến 17-10-2022, bị cáo Lan đă chiếm đoạt số tiền 677.286 tỉ đồng của SCB (trước đó cáo trạng xác định hơn 304.000 tỉ đồng). Đây là số tiền đặc biệt lớn, gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng.
Trong quá tŕnh điều tra cũng như tại phiên ṭa, bị cáo Trương Mỹ Lan không hợp tác khai báo, không thừa nhận hành vi phạm tội, không hề ăn năn mà c̣n đổ lỗi cho nhân viên dưới quyền và nhiều người khác ở SCB.
Theo VKS, trừ bị cáo Trương Mỹ Lan, 80 bị cáo khác đều ăn năn hối cải, thừa nhận hành vi phạm tội. Nhiều bị cáo tích cực phối hợp với cơ quan chức năng làm rơ bản chất vụ án nên được đề nghị xem xét giảm nhẹ h́nh phạt nhằm thể hiện sự ghi nhận đối với việc hợp tác tích cực của họ.
Nhiều bị cáo không có vai tṛ quyết định, phạm tội trong t́nh thế giúp việc cho người nắm quyền lực thực tế tại SCB, nếu không làm sẽ bị cho nghỉ hoặc sẽ bị chuyển qua làm việc khác nên phải thực hiện theo chỉ đạo của cấp trên. Sau khi thực hiện hành vi phạm tội, nhiều bị cáo tỏ ra ăn năn hối cải…
Một số bị cáo là nhân sự tại SCB, Vạn Thịnh Phát thực hiện hành vi phạm tội với vai tṛ giúp sức, không được hưởng lợi từ số tiền Trương Mỹ Lan chiếm đoạt. Do đó, VKS đề nghị HĐXX xem xét, giảm nhẹ một phần h́nh phạt.
Đối với nhiều bị cáo từng làm việc tại cơ quan quản lư nhà nước, khi phát hiện sai phạm tại SCB đă có kiến nghị chuyển cơ quan điều tra xử lư nhưng không có quyền quyết định, không bảo lưu được quyết định của ḿnh, VKS cũng đề nghị xem xét khoan hồng, giảm nhẹ h́nh phạt.
Đối với Đỗ Thị Nhàn - Cục trưởng Cục Thanh tra, giám sát ngân hàng II - Ngân hàng Nhà nước, VKS nhận định bị cáo này trực tiếp chỉ đạo cấp dưới tham mưu, xây dựng báo cáo không trung thực về thực trạng tài chính rất xấu của SCB.
V́ mục đích vụ lợi cá nhân, bị cáo Nhàn đă 4 lần nhận của bị cáo Trương Mỹ Lan tổng số tiền 5,2 triệu USD thông qua Vơ Tấn Hoàng Văn, Tổng Giám đốc SCB, để bao che, bưng bít sai phạm tại SCB. Nhờ vậy, Trương Mỹ Lan và đồng phạm đă thực hiện hành vi phạm tội trong thời gian dài, chiếm đoạt số tiền đặc biệt lớn.
VKS đề nghị HĐXX cần thiết phải áp dụng mức h́nh phạt nghiêm minh, cách ly bị cáo này ra khỏi đời sống xă hội để răn đe, đồng thời cảnh tỉnh đối với các cán bộ, công chức đang giữ chức vụ trong các tổ chức xă hội.
Đối với 5 bị cáo bỏ trốn, tại ṭa, họ đă có luật sư chỉ định thực hiện bào chữa. Căn cứ hồ sơ vụ án, xét hỏi tại ṭa, đủ căn cứ xác định hành vi của 5 bị cáo như cáo trạng truy tố và cần thiết phải áp dụng mức h́nh phạt nghiêm khắc.
Cũng theo nội dung luận tội, các bị cáo trong vụ án đều là người có tŕnh độ học thức, đầy đủ năng lực để nhận thức điều ǵ không phù hợp, điều ǵ trái quy định pháp luật. Tuy nhiên, chỉ v́ tư lợi, động cơ cá nhân, họ đă thực hiện hành vi phạm tội.
Hành vi của các bị cáo xâm phạm quy định về quản lư kinh tế, gây thất thoát, thiệt hại tài sản lớn cho người dân, tổ chức, doanh nghiệp; gây ảnh hưởng xấu và giảm uy tín của cơ quan nhà nước trong lĩnh vực quản lư kinh tế; gây bất b́nh, tạo dư luận xấu trong xă hội. V́ thế, xử lư nghiêm mới đủ sức răn đe, giáo dục.
Đề nghị 1 án tử h́nh, 4 án chung thân
VKSND TP HCM đă đề nghị HĐXX tuyên phạt bị cáo Trương Mỹ Lan 19-20 năm tù về tội "Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng"; 20 năm tù về tội "Đưa hối lộ"; tử h́nh về tội "Tham ô tài sản". Tổng hợp h́nh phạt bị đề nghị là tử h́nh.
Có 4 bị cáo bị đề nghị mức án chung thân gồm Đỗ Thị Nhàn (Cục trưởng Cục Thanh tra, giám sát ngân hàng II); Đinh Văn Thành, Bùi Anh Dũng (cùng là cựu Chủ tịch HĐQT SCB); Vơ Tấn Hoàng Văn. Trong đó, bị cáo Thành đang trốn truy nă.
CTCP Twin-Peaks vừa có cập nhật thay đổi thông tin hồi đầu năm nay. Cụ thể, ngày 25/1/2024, vị trí Tổng Giám đốc kiêm đại diện pháp luật Công ty đă thay đổi thành ông Đoàn Lâm Cường (sinh năm 1982, sống tại Tp.HCM), thay thế cho ông Chong Kah Fu (quốc tịch Malaysia).
Bên cạnh đó, địa chỉ email của CTCP Twin-Peaks đă thay đổi thành đuôi @capitaland.vn, thay v́ @vivaland.com như lần công bố trước đó vào ngày 13/1/2023.
Tại phiên ṭa diễn ra ngày 15/3 vừa qua, con gái bị cáo Trương Mỹ Lan cho biết: "Đă có người trả giá ṭa nhà 360 triệu USD". Bà Trương Mỹ Lan từng khai có thể bán toà nhà với giá 1 tỷ USD. Tuy nhiên, theo chủ tọa phiên toà, ṭa nhà này đang thế chấp vay của 4 ngân hàng nước ngoài 230 triệu USD. Sau khi bán xong, trả nợ cho 4 ngân hàng, số tiền c̣n lại sẽ dùng khắc phục hậu quả trong vụ án.
Ṭa nhà Capital Place nằm tại vị trí đắc địa ở Thủ đô Hà Nội tại 29 P. Liễu Giai, Ngọc Khánh, Ba Đ́nh. Đây là ṭa nhà văn pḥng hạng A thuộc khu vực trung tâm thành phố Hà Nội, có diện tích cho thuê thực là 100.000 m2 với hai toà tháp văn pḥng cao 37 tầng. Toà nhà là nơi tập trung các khách thuê là tập đoàn đa quốc gia như HSBC Việt Nam, Porsche, Ngân hàng Standard Chartered Việt Nam, Shopee …
Ṭa nhà Capital Place vốn là một phần của dự án Vinhomes Metropolis, sau đó được chuyển nhượng sang cho pháp nhân CTCP Twin-Peaks thuộc sở hữu của Capitaland - tập đoàn bất động sản bất động sản Singapore.
Đến đầu năm 2022, một thương hiệu bất động sản mới nổi thời gian đó là Viva Land đă công bố mua lại Capital Place với giá 751 triệu đô la Singapore (550 triệu USD). Logo Viva Land từng được treo lên ṭa Capital Place cũng như một số dự án đ́nh đám khác tại Tp.HCM. Theo giới thiệu, Viva Land thành lập từ năm 2020, có trụ sở tại Singapore.
Theo thông tin của chúng tôi, tại thời điểm cuối tháng 4/2022, một pháp nhân kín tiếng là CTCP Sài G̣n Helios sở hữu 45% cổ phần của CTCP Twin-Peaks.
Sau đó, Sài G̣n Helios bất ngờ xuất hiện trong danh sách xếp hạng 1.000 doanh nghiệp nộp thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) lớn nhất Việt Nam (V1000) trong năm 2022. Ước tính số tiền nộp thuế TNDN của Sài G̣n Helios khoảng 550 - 570 tỷ đồng. Dựa trên mức thuế suất 20%, ước tính lợi nhuận trước thuế của doanh nghiệp rơi vào khoảng 2.500 tỷ đồng. Nhiều khả năng khoản lợi nhuận/nộp thuế bất thường của Sài G̣n Helios có thể đến từ thoái vốn khỏi dự án trên.
CTCP Twin-Peaks thành lập tháng 11/2018, ban đầu là công ty trong hệ sinh thái của Capital Land. Năm 2019, Twin-Peaks gây chú ư đă tiến hành mua lại và phát triển toà nhà văn pḥng hạng A Capital Place trong khu phức hợp Vinhomes Metropolis tại Hà Nội.
Chiều 20/3, sau khi các luật sư tŕnh bày quan điểm bào chữa cho bị cáo Trương Mỹ Lan, bản thân bà tự đưa ra luận cứ bào chữa cho ḿnh. Chủ tọa lưu ư những ǵ luật sư đă tŕnh bày rồi bị cáo không nói lại.
Xin ṭa giúp thu hồi tiền cho SCB thuê nhà
Cầm trên tay tập tài liệu đă có ghi chú những ǵ cần nêu, bà Lan nói: "Vào ngày luận tội, VKS có nhận định trong quá tŕnh xét xử tôi quanh co chối tội, đổ tội cho nhân viên cấp dưới, tôi đau xót. Tôi không quanh co".
Bà tiếp tục định nói về bối cảnh tái cơ cấu SCB, việc bà bỏ tài sản vào ngân hàng. Chủ tọa yêu cầu bị cáo không tŕnh bày lại v́ các luật sư đă nói.
"Ở trại tạm giam trái tim tôi rỉ máu, làm sao để cho người ta mang tiền vào SCB. Tôi từng xin được tại ngoại để làm việc với các tỷ phú nước ngoài mang tiền vào SCB nhưng không được xem xét. Tôi nhắn luật sư nói con tôi liên hệ với họ, tập đoàn tài chính thế giới hứa trong tháng 1 sẽ vào, nhưng với điều kiện phải gặp tôi để tôi bảo lănh, gặp cả lănh đạo SCB cũ và mới", bị cáo Lan nói.
Lúc này, HĐXX nhấn mạnh sẽ tạo điều kiện cho bị cáo nếu thật sự có tỷ phú nào muốn giúp bị cáo khắc phục thiệt hại. "Nếu có tỷ phú th́ HĐXX sẽ tạo điều kiện hết sức để họ gặp bị cáo ngay tại trại giam", chủ tọa nói.
"Muốn HĐXX hiểu cảnh khổ là tôi dù bị tạm giam vẫn cố gắng... Mong HĐXX giúp đỡ tôi, các nhà đầu tư vào th́ tạo điều kiện", bị cáo Lan nói.
Chủ tọa Phạm Lương Toản ngắt lời, nhắc bị cáo không cần tŕnh bày lại: "HĐXX đă nói trong cuộc gặp đó cần điều kiện ǵ th́ luật sư bị cáo có văn bản gửi cho HĐXX, ṭa sẽ tạo điều kiện tốt nhất đáp ứng điều kiện đó".
Ngoài ra, bị cáo Trương Mỹ Lan cũng mong HĐXX xem xét kỹ về các cáo buộc bị cáo, làm rơ mối quan hệ giữa Vạn Thịnh Phát và SCB. Bà cho rằng Vạn Thịnh Phát không có người đại diện để làm việc với SCB. Việc tái cơ cấu SCB "đổ bể" không phải do bị cáo làm dở mà do bị cáo bị bắt. Bà vẫn giữ quan điểm như những ngày xét hỏi tại ṭa là không thừa nhận việc chiếm đoạt tiền của SCB.
Bên cạnh đó, bà Lan mong HĐXX cho bà được tiếp cận bản thực thu thực chi của SCB trong ṿng 11 năm qua và bản báo cáo tài chính trước khi bị cáo bị bắt. Theo bị cáo, trong lúc ở trại tạm giam bà đă xem và xác nhận số liệu thu - chi của 9 năm, c̣n 2 năm chưa xác nhận.
Về số tiền đă nộp vào trong giai đoạn điều tra, truy tố, bà Lan xin chuyển tiền đó sang cho Trương Huệ Vân. Ngoài yêu cầu giữ lại biệt thự cổ, bà Lan cũng xin HĐXX xem xét giúp thu tiền thuê với căn nhà 19 Nguyễn Huệ (quận 1, TPHCM). Bà cho biết căn nhà này của con gái bà đang cho SCB thuê. "SCB không trả tiền nhà hơn một năm nay, con tôi bế tắc. Xin HĐXX xem xét giúp tôi", bà Lan tŕnh bày.
Trong phần luận tội ngày 19/3, VKS ghi nhận bị cáo Trương Mỹ Lan có nhiều t́nh tiết giảm nhẹ, tại ṭa bà Lan cũng tự nguyện cam kết dùng các tài sản để khắc phục thiệt hại trong vụ án.
Song, cơ quan công tố đánh giá trong vụ án này, bị cáo Trương Mỹ Lan đóng vai tṛ chủ mưu, cầm đầu, chỉ đạo các bị cáo khác thực hiện chuỗi hành vi phạm tội. Bị cáo phạm tội nhiều lần, tội danh đặc biệt nghiêm trọng, thực hiện chuỗi hành vi phạm tội trong thời gian dài, gây thiệt hại số tiền đặc biệt lớn, phạm tội 2 lần trở lên, dùng thủ đoạn tinh vi để phạm tội.
Trong quá tŕnh điều tra và tại ṭa, bị cáo không tỏ ra ăn năn hối cải mà quanh co, đổ lỗi cho nhân viên dưới quyền. Hành vi bị cáo tạo dư luận xấu trong xă hội, dư luận xấu với quốc tế.
Do đó VKS cho rằng cần có h́nh phạt nghiêm trị, loại bỏ bị cáo ra khỏi đời sống xă hội, đề nghị HĐXX tuyên mức án tử h́nh chung cho 3 tội danh Tham ô tài sản; Đưa hối lộ; Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng.
Mấy năm gần đây, qua việc đại phát động chống tham nhũng quyết liệt, được hầu hết thường dân hoan nghênh, trong giới quan chức từ cấp trung ương trở xuống và giới doanh nghiệp đại gia, hầu như ngày nào cũng có kẻ “vô ḷ”, gây chóng mặt cho một số người quan tâm, theo dơi thời cuộc. Họ đi sóng đôi với nhau, trong một xă hội tiền và quyền vốn có mối quan hệ rất chặt chẽ, thời nào cũng vậy, nhưng trong hiện tại phổ biến là bất chấp pháp luật và văn hóa-đạo đức.
Mới nhất và đang diễn ra rầm rộ là vụ đại án Vạn Thịnh Phát. Theo tin các báo cho hay th́ chiều hôm qua 19-3-2024, sau phần luận tội, đại diện cơ quan công tố tại ṭa đề nghị tử h́nh kẻ đứng đầu là bị cáo Trương Mỹ Lan về tội “Tham ô tài sản”; 20 năm tù về tội “Đưa hối lộ”; 19-20 năm tù về tội “Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng”, tổng hợp h́nh phạt mức án tử h́nh.
Những người khác liên quan, bị đề nghị mức án 5-10-20 năm hoặc chung thân cũng khá nhiều.
Riêng bà Lan, đă ngất xỉu khi nghe Viện Kiểm sát đề nghị “loại bỏ vĩnh viễn ra khỏi đời sống xă hội”. Điều này cũng dễ hiểu, v́ tính phụ nữ dễ bị xúc động, cũng là “nhi nữ thường t́nh” mà thôi. Hơn nữa, bà Lan tuy tuổi không c̣n trẻ nhưng chưa già lắm, vẫn c̣n yêu đời và muốn sống. Giả định, nếu cho bà có cơ hội làm lại cuộc đời, chắc chắn bà sẽ làm khác.
Tham lam chi quá đến giờ có hối cũng bất cập, không nghe lời dạy của một nhà lănh đạo cấp cao: “Tiền nhiều để làm ǵ, chết cũng có mang theo được đâu, danh dự mới là quan trọng…”. Lời khuyên đạo đức này thật chí lư, nếu các quan chức cả nước ai cũng biết nghe theo th́ sẽ không có quốc nạn tham nhũng tràn lan và ngày càng gia tăng một cách khốc liệt đến độ gần như mất kiểm soát, như từ trước tới nay.
Nhưng khổ nỗi, trên thực tế, hầu hết các quan chức đều chỉ vâng lời trước mặt, có nghĩa là khẩu phục mà chưa tâm phục, đôi khi có kẻ c̣n cười thầm trong bụng v́ đối với họ, tài sản có giá trị hơn đạo đức! Bởi v́ chúng ta đang bị sống trong một xă hội mà do cách tổ chức, tham nhũng gần như đă trở thành một thứ văn hóa mới, hay cũng có thể gọi là một loại dân tộc tính mới, sờ tới đâu cũng thấy?
Ngay như kẻ viết bài này, nếu được làm quan có chức có quyền, chưa chắc tránh khỏi mọi sự cám dỗ rất hấp dẫn về vật chất, trong điều kiện thu nhập tiền lương thấp, luật pháp rối loạn, và không có các nhánh quyền lực kiềm chế lẫn nhau…
Không ít quan chức, hôm trước rao giảng đạo đức, thề thốt trung thành với…, trách nhiệm cao với…, học tập nêu gương với… đủ thứ, chỉ một thời gian sau, dân chúng thấy họ bị kỷ luật, hoặc thậm chí vào tù!
Có một bà khác rất nổi tiếng, cũng “quậy” dữ lắm, phạm đại tội chủ yếu về kinh tế, đă bị ṭa xử khiếm diện sơ thẩm 30 năm tù trong lúc bỏ trốn, nghe đâu đang ở một xứ phương Tây nào đó, mà lệnh truy nă của phía Việt Nam tạm thời chưa đạt được hiệu quả như mong muốn.
Kể ra phụ nữ Việt Nam không ít người tài năng lỗi lạc và bản lĩnh xuất chúng, lại thêm gan dạ cùng ḿnh, v́ họ mua chuộc một cách hiệu quả dưới h́nh thức đưa hối lộ hoặc lừa gạt trên diện rộng đám mày râu “đường đường phương diện quốc gia” cũng là một thứ tài năng đặc biệt, không phải ai cũng làm được. Nếu bộ máy nhà nước lành mạnh và nhà cầm quyền biết dùng người đúng cách, nhiều phụ nữ trước nay đă vô tù về tội danh kinh tế hay chính trị chắc chắn đă có thể đóng góp được nhiều cho đất nước theo hướng tích cực.
Tham ô tài sản th́ phải có người cộng tác; đưa hối lộ th́ phải có kẻ nhận hối lộ; vi phạm quy định… là do quy định có nhiều sơ hở, tổ chức quản lư lỏng lẻo... Tất cả đều đă diễn ra trong cái nền tham nhũng. Và như nhà đại cách mạng tiền bối Lênin đă từng phát biểu khoảng một thế kỷ trước, nếu c̣n có thể hối lộ được th́ người ta không thể làm chính trị được, v́ khi đó mọi chỉ thị, quyết định, nghị quyết đều sẽ chỉ lơ lửng trên không trung… Rất giống với thực trạng đă và đang diễn ra ở nước ta.
Trước đây 30-40 chục năm, khi nạn tham nhũng mới chỉ đe dọa trở thành quốc nạn, đa số các giám đốc, đại gia hoạt động trong lĩnh vực kinh tế bị vào tù chỉ v́ lư do “vi phạm nguyên tắc nhà nước gây hậu quả nghiêm trọng”, tương ứng với thời kỳ ṃ mẫm, mà nếu không chịu bung ra vượt nguyên tắc th́ dành phải bó tay chẳng làm được việc ǵ ích nước, lợi ḿnh, kết hợp với lợi dân. Mấu chốt của vấn đề trong giai đoạn này là sự mâu thuẫn giữa chế độ quan liêu bao cấp với thị trường, mà sau đă có được một số điều chỉnh tiến bộ hơn nhiều, nhất là sau Đại hội VI (1986) đổi mới tư duy cả về kinh tế lẫn chính trị. Nh́n vấn đề theo hướng này sẽ thấy một số người đi tiên phong vượt rào (trước 1986) trở thành tù nhân lúc đó coi như đă bị tù oan.
Giờ th́ thời cuộc đă thay đổi nhiều, với đặc điểm chủ yếu là nạn tham nhũng gia tăng tràn lan đến độ gần như mất kiểm soát, tiêu biểu nổi bật như các vụ Việt Á và “Chuyến bay giải cứu”, có một không hai trên thế giới, th́ trách nhiệm để xảy ra t́nh trạng phải quy hết về cho nhà cầm quyền mới phải, chứ “c̣n ai trồng khoai đất này”? Chả lẽ lại đổ măi cho “các thế lực thù địch” nữa hay sao?
Người có tội th́ phải xử tội một cách công bằng theo đúng quy định của pháp luật, nhưng xét cho cùng, theo cái logic của xă hội ta hiện tại, các đại gia kinh tế “vô ḷ” là ít tội hơn so với những quan chức v́ quyền lợi cá nhân đă câu kết bao che cho họ, ăn tiền của họ, bởi nếu họ không câu kết móc ngoặc với cán bộ có chức có quyền th́ không thể làm ăn lớn được. Mặt khác, bên cạnh phần làm sai tất yếu này, các đại gia đầy tài năng kia cũng có công đóng góp tích cực trong việc xây dựng các mô h́nh hoạt động kinh tế thị trường theo hướng văn minh tiến bộ. Xă hội phải ghi nhận ở họ về điều này.
Trong tương lai, phải phấn đấu tiến tới một xă hội lành mạnh, giảm bớt tối đa các tệ nạn tham ô, hối lộ, vi phạm quy định này khác… Nhưng hiện tại, một cách thực tế và “cận nhân t́nh”, nếu toàn bộ công chức các cấp đột nhiên trở nên liêm chính hết th́ bản thân họ và cả người dân cũng khó sống, “nước trong quá th́ cá không sống được”, trong điều kiện thu nhập bằng đồng lương hoàn toàn phi lư kéo dài…
Vậy nên, nếu xử lư pháp luật theo hướng nhân văn như người ta thường nói, th́ cả đám cán bộ công chức tham nhũng lẫn các thường dân đại gia kinh tế “vô ḷ” đều chỉ đáng tội chừng 50% thôi, bởi tất cả họ đều là con đẻ tất yếu của cả một hệ thống chính trị chứa đựng tùm lum những điều phi lư, mà lâu nay chỉ lo chăm bẵm “sai đâu chữa đấy” ở các phần ngọn, không dám mạnh dạn cải cách đi vào phần gốc!
C̣n như để cho một số phụ nữ chân yếu tay mềm, thông minh, sắc sảo, khuynh loát cả triều chính th́ trước hết các đấng mày râu đầu bạc ở ngôi cao trên miếu đường đang sính va sính vính trong t́nh trạng rối bời hiện tại phải biết hổ thẹn với trách nhiệm của những người đứng đầu, từ đó hạ quyết tâm thay đổi căn bản tư duy và hành động chính trị, chứ không nên tự hào về thành tích đă cho vô tù ngày càng nhặt số người vi phạm luật pháp nối đuôi nhau không có điểm dừng…
Bà Trương Mỹ Lan bị đề nghị án tử h́nh c̣n ông Vơ Văn Thưởng cũng coi như bị “tử h́nh về mặt chính trị”.
Ngày 5/3/2024 toà án nhân dân TPHCM đưa vụ án Vạn Thịnh Phát ra xét xử, Báo chí rầm rộ đưa tin dự kiến kéo dài 2 tháng và có thể xử cả cuối tuần với 86 bị cáo, 10 kiểm sát viên, 200 luật sư, khoảng 6 tấn hồ sơ với hơn 1 triệu bút lục, khoảng 2,400 người liên quan.
Thế nhưng chỉ mới hơn 2 tuần Viện Kiểm Sát (VKS) đă đề nghị mức án tử h́nh cho Bà Lan và nhân dân đă kịp bước qua một mối quan tâm khác là Hội nghị Trung Ương Đảng và kỳ họp bất thường của Quốc Hội, với nhiều chương tŕnh nghị quan trọng hơn, liên quan trực tiếp đến người đại diện cho chính thể quốc gia.
Với tư cách là một người nộp thuế, tôi cứ nghĩ về bà Trương Mỹ Lan làm thất thoát đến 489.000 tỷ đồng của Nhân dân; với tư cách là một công dân đă từng bỏ phiếu, tôi cứ nghĩ về ông Vơ Văn Thưởng, vị Nguyên thủ quốc gia được quốc hội phê duyệt cách đây hơn 1 năm, bị Đảng “phế truất”, đứng ngoài mọi hành vi chính trị của công dân trong một nước.
Nó đặt ra cho chúng ta câu hỏi lớn hơn về mối quan hệ giữa cá nhân và Nhà nước. Làm sao Nhân dân có thể giúp xây dựng một nhà nước tốt và ngược lại có thể bảo vệ ḿnh khỏi một Nhà nước hư hỏng?
Nhà nước sinh ra để làm ǵ?
Khi c̣n là sinh viên Đại học luật, tôi từng đặt về câu hỏi bản chất của Nhà nước sinh ra để làm ǵ?.
Thực tế nhân loại không thể sống thiếu nhà nước. Nhà nước rất cần duy tŕ trật tự, bảo vệ quyền lợi và giải quyết xung đột. Bên ngoài, Nhà nước bảo vệ đất nước khỏi các mối đe doạ xâm lược bằng việc duy tŕ lực lượng vũ trang, bên trong Nhà nước thu thuế, xây dựng hạ tầng và cung cấp các dịch vụ công cộng; quan trọng nhất, Nhà nước rất cần để bảo vệ tự do, cải thiện chất lượng cuộc sống trên quy mô lớn, làm cho nhân dân sống ổn định, công bằng và hạnh phúc.
Hai h́nh ảnh thu hút sự quan tâm đặc biệt của dư luận trong thời gian này đều gắn liền với khái niệm Nhà nước và “corruption” ở tầm thể chế, dù họ ở hai vụ việc và hai vị trí khác nhau.
“Corruption” là sự hoại loạn bắt nguồn từ một trạng thái hư hỏng về đạo đức và quyền lực ở cấp Nhà nước. “Corruption” ở Việt Nam đă và đang xảy ra như là một hệ quả tất yếu rất khó tránh khỏi giữa tiền tài và quyền lực, xoắn lấy nhau dưới sự lănh đạo của một đảng duy nhất cầm quyền tự nhận ḿnh “là đạo đức, là văn minh”. Thực chất sự mục ruỗng như một một vết dầu loang đang lần t́m gặp ngọn lửa mon men trườn tới.
Trương Mỹ Lan - Vơ Văn Thưởng: Tiền tệ và quan hệ
Trương Mỹ Lan và Vơ Văn Thưởng là hai người khác biệt ở vị trí công tác. Hai người cũng chịu trách nhiệm riêng rẽ với nhau trong hai vụ việc nhưng đều cùng sống trong một Nhà nước Việt Nam, chia sẻ một bộ luật h́nh sự, một Hiến pháp và một tương lai chung trong tổ quốc Việt Nam.
Đối với bà Trương Mỹ Lan, dù không giữ chức vụ ǵ trong SCB nhưng bà có “quyền lực chi phối, chỉ đạo, điều hành tuyệt đối mọi hoạt động của SCB”. Theo báo Thanh niên khai thác từ cáo trạng của vụ án th́ trong giai đoạn 10 năm (2012-2022) bị cáo “Trương Mỹ Lan đă chỉ đạo lập khống hồ sơ, cho vay, giải ngân 2.257 khoản với hơn 1 triệu tỷ đồng”.
Số tiền bị thất thoát gây choáng váng với hầu hết tất cả mọi người. Gần 20 tỷ đô la trong một nền kinh tế khiêm tốn như Việt Nam thực sự vượt xa khỏi trí tưởng tượng của những bộ óc bay bổng nhất.
Câu hỏi đau buốt đối với rất nhiều người là làm sao mà một người phụ nữ b́nh thường lại có thể can thiệp sâu xa và rộng khắp vào hệ thống ngân hàng Nhà nước trong suốt một thời gian dài đến như vậy?. Câu trả lời là Tiền. Tiền xẻ lối giữa hai hàng quyền lực và tạo đường đi riêng của nó, không phải ít mà là 1 triệu tỷ đồng đă t́m được đường đi riêng giữa ḷng xă hội.
Đối với ông Vơ Văn Thưởng, từ một sinh viên ngành triết học Mác Lê-Nin, hoàn toàn mờ nhạt trước nhân dân, cứ lần lượt đi lên cao măi, v́, như dư luận phỏng đoán, là có quan hệ. Ông thân tín với người quyền lực nhất và Ông cho rằng ḿnh đă nhận thức “đầy đủ, sâu sắc hơn về tầm quan trọng của ḷng trung thành, sự kiên định về mục tiêu lư tưởng và con đường đi tới mà Đảng đă lựa chọn”
Ngày Ông được giới thiệu và bầu làm chủ tịch nước, tôi bồi hồi xúc động khi nghe ông phát biểu “Trân trọng và ủng hộ khát vọng vươn lên của mỗi người dân”. Những ngôn từ đẹp đẽ và biết ơn được ông đưa ra như “Tôi may mắn trưởng thành trong nghĩa Đảng, t́nh dân.”
“Nghĩa Đảng” mà ông đă đề cập có lẽ cũng là câu hỏi nhức nhối mà nhân dân mong được hiểu. Nó là như thế nào? Có phải nhờ niềm tin tuyệt đối vào sự lănh đạo của đảng mà đă trở thành người đứng đầu nhà nước, đại diện chính thức cho 100 triệu người dân trong cả “hoạt động đối nội và đối ngoại” một cách đơn giản vậy không?
Câu trả lời là quan hệ! Nền chính trị Việt Nam là do một đảng cộng sản lănh đạo. Cán bộ được đảng “quy hoạch” theo sự lựa chọn. V́ vậy, “quan hệ” là trên hết. Nếu như bà Trương Mỹ Lan dùng tiền để xẻ lối, th́ việc được lănh đạo tối cao của đảng để mắt có thể be bờ đắp đập, tạo thành quan lộ thênh thang. Ngôi vương v́ thế mà nằm gọn trong ḷng ông.
Bị đề nghị “cách li vĩnh viễn”
Bà Trương Mỹ Lan bị đề nghị án tử h́nh c̣n ông Vơ Văn Thưởng cũng coi như bị “tử h́nh về mặt chính trị”. Bà Lan bị đề nghị cách li vĩnh viễn v́ đồng tiền đă dẫn lối tiếp tay lùng bùng trong bóng tối, c̣n Ông Thưởng phải ra đi trong tủi nhục đắng cay, bởi hệ thống chính trị Việt Nam không được thiết kế để cho nhân dân được chọn, giám sát và sửa sai cho họ từ khi c̣n ở vị trí nhỏ nhất, tham nhũng ít nhất.
Hệ thống cũng được thiết kế để không một người dân nào có khả năng bảo vệ sự trong sạch của chính ḿnh khi nhà nước trở nên “hủ bại”.
Một giọt nước trong được đưa vào lọ mực đen, không bao giờ có thể giữ và sống đúng với căn tính của ḿnh. Ban đầu nó hy vọng là chính ḿnh, sau đó nó nghĩ sẽ “pha loăng” cho lọ mực bớt đen, nhưng cuối cùng th́ tự nó đă trở thành một phần tất yếu của lọ mực, chia sẻ một số phận và “tương lai chung”.
Nghĩ về những cuộc họp vội vàng tốn kém tiền của của Nhân dân ở thượng tầng để bàn về “Vấn đề nhân sự” đối với Chủ tịch nước Vơ Văn Thưởng; nghĩ về phiên toà kỷ lục phơi bày toàn bộ bối cảnh kinh tế và chính trị của một đất nước, tôi liên tưởng đến những show diễn phản ánh về một Việt Nam đương đại.
Nó là một show diễn về xă hội gồm hàng ngàn đại cảnh. Nó có đầy đủ các yếu tố của tiền bạc và quyền lực, kinh tế và chính trị, niềm kiêu hănh và nỗi ô nhục ở một quy mô cực lớn. Nó là biểu hiện của một khối u khổng lồ đang di căn.
Tiếc thay trong một xă hội mà quyền tự do báo chí chỉ được xếp vị trí 178 trong tổng số 180 quốc gia trên toàn cầu th́ dân chúng chỉ được xem một số lát cắt trong hàng ngàn đại cảnh. Vơ Văn Thưởng hay Trương Mỹ Lan đều là những nhân vật, những tế bào đang sống trong một thực tại, một khối u chung không thể cắt bỏ đó.
Hết Trương Mỹ Lan là Tân Hoàng Minh, Trịnh Văn Quyết, Hậu Pháo… hết Trần Đại Quang là Nguyễn Xuân Phúc, Vơ Văn Thưởng… Và cứ thế, vở kịch về sự hoại loạn cứ nối tiếp nhau và nhân dân th́ măi măi chỉ là người đứng xem, c̣n “đạo diễn” thần thánh vẫn nấp sau cánh gà.
Lê Quốc Quân
Đây là vụ đại án lớn nhất tại VN sau các vụ Nguyễn Văn Mười Hai, Epco - Minh Phụng, Ngân hàng Xây Dựng của Phạm công Danh với số tiền cực lớn. Vụ đại án có số tiền mua chuộc, hối lộ lớn nhất từ trước đến nay (5,2 triệu USD cho một cá nhân và rất nhiều triệu USD cho một số quan chức của cơ quan nhà nước có thẩm quyền ăn trên ngồi trước.
Thiệt hại kinh khủng về kinh tế có thể h́nh dung qua việc vụ án Vạn Thịnh Phát nằm trong Top 3 vụ lừa đảo tài chính lớn nhất toàn cầu. Và những hệ lụy của nó để lại chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến kinh tế đất nước là không hề nhỏ, gồm có:
- Mở 30.000 tỷ trái phiếu để bán ra thị trường, huy động và chiếm đoạt của các công ty con. Tập đoàn Vạn Thịnh Phát đả lập 25 gói trái phiếu và 20 mă số giả.
- 42.000 chủ nhân mua trái phiếu bị lừa, nạn nhân cao gấp 10 lần số người bị hại trong vụ Alibaba.
- Tập đoàn Vạn Thịnh Phát thành lập hơn 1.000 công ty con, gấp 20 lần số công ty con mà EPco-Minh Phụng đă tạo lập để vay nợ các Ngân Hàng Thương Mại khác.
Hệ thống điều hành chia ra 4 nhóm. Nhóm 1 định chế tài chánh gồm SCB, Chứng khoán, Các công ty đầu tư con. Nhóm 2 gồm các tập đoàn bất động sản. Nhóm 3 là thành lập các công ty ma. Nhóm 4 là các công ty ở nước ngoài, thành lập tại các nước có thiên đường thuế, để quản lư tài sản cho riêng bà Lan.
Xét quy mô lừa đảo trên 15 tỷ USD th́ vụ Vạn Thịnh Phát đứng thứ 3 toàn cầu, chỉ sau vụ vụ Beimard Madoff 65 tỷ USD và Enron 74 tỷ USD!
Với ư tưởng tính toán sáp nhập 3 NHTM cổ phần lúc đầu (gồm ngân hàng thương mại CP Sài G̣n (cũ), Việt Nam Tín Nghĩa và Đệ Nhất) và cộng chung các ngân hàng thương mại nhỏ, yếu kém. Nhưng hơn 10 năm, sau khi SCB hợp nhất, tập đoàn nầy càng hoạt động cáng kém hiệu quả hơn.
SCB luôn đưa ra mức lăi suất huy động cao nhất thị trường để có nguồn vốn khủng, hầu dễ lừa đảo mọi người, nhưng quan trọng hơn là các con mắt giám sát từ xa, thanh tra tại chỗ của hàng ngũ cán bộ thanh tra ngành ngân hàng của đảng CSVN đă bị che mờ.
V́ tiền tham ô quá lớn hoặc họ cố t́nh bao che làm cho sai phạm nhỏ chồng lên sai phạm lớn. Dù v́ ǵ đi nữa th́ hàng ngũ cán bộ thanh tra cần phải đem ra xử nặng v́ chính họ đă nuôi dưỡng tập đoàn này.
Lăo Thất
Trở lại thời điểm bà Trương Mỹ Lan bị bắt vào tháng 10/2022, người dân đă kéo đến SCB rút tiền v́ có thông tin rằng bà Trương Mỹ Lan mới là chủ nhân thực sự của ngân hàng này.
Để trấn an dư luận, SCB đă ra thông cáo ngay lập tức, trong đó nếu rằng: "Bà Trương Mỹ Lan không giữ chức vụ quản lư và điều hành tại SCB. Do đó, không ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh b́nh thường của SCB.”
Ngân hàng Nhà nước cũng đưa ra khuyến cáo để người dân không đổ xô đi rút tiền. Các cơ quan báo chí cũng được dặn ḍ “thận trọng” trong việc đưa tin về bà Trương Mỹ Lan và SCB để tránh "gây tâm lư hoang mang, lo lắng cho người gửi tiền".
Tuy nhiên, tại phiên xét xử vụ Vạn Thịnh Phát, lời khai của các bị cáo tiết lộ rằng bà Trương Mỹ Lan đóng vai tṛ chủ chốt ở SCB, thậm chí ngay cả trước thời điểm ba ngân hàng gồm Sài G̣n (tức SCB cũ), Đệ Nhất (FCB) và Việt Nam Tín Nghĩa (TNB) được sáp nhập vào 1/1/2012. Đây cũng là thời điểm mà cơ quan chức năng xác định là bắt đầu hành vi phạm tội của bà Lan và các đồng phạm.
Về việc sáp nhập ba ngân hàng thành SCB, bà Lan khai trước ṭa rằng bà được một số lănh đạo Ngân hàng Nhà nước "động viên", nhờ đích danh bà đứng ra giúp đỡ v́ bà có "có tiếng nói, có uy tín". Theo đó, bà Lan đóng vai tṛ "cố vấn ban hợp nhất".
Ông Bùi Anh Dũng, cựu chủ tịch HĐQT SCB, cũng khai rằng có thể Ngân hàng Nhà nước biết được Trương Mỹ Lan có uy tín, năng lực, chủ thực sự của SCB nên mời tham gia tái cơ cấu. Nếu theo lời khai của ông Dũng th́ ngay cả trước thời điểm sáp nhập ba ngân hàng, nhiều người, thậm chí Ngân hàng Nhà nước, đă biết bà Trương Mỹ Lan là người nắm phần lớn cổ phần ở SCB cũ.
Tại ṭa, đại diện Ngân hàng Nhà nước đă trả lời về vấn đề bà Lan nói. Theo đó, cả ba ngân hàng đều yếu kém, cần thiết tái cơ cấu. Trong đề án cơ cấu này, "NHNN không có thông tin về việc vận động bà Lan sở hữu 65% mà chỉ nhận diện nhóm cổ đông có 65% và bà Lan là người đại diện".
Thực tế, từ năm 2012, đă có những nghiên cứu về tài chính thuộc Chương tŕnh giảng dạy kinh tế Fulbright chỉ ra vấn đề của việc hợp nhất ba ngân hàng thương mại nói trên.
Tài liệu giảng dạy dài 28 trang của bốn tác giả: Nguyễn Xuân Thành, Trần Thị Quế Giang, Đỗ Thiên Anh Tuấn và Nguyễn Đức Mậu vào tháng 4/2012 đă nêu rằng, các cá nhân hay công ty là cổ đông lớn của ba ngân hàng nói trên trước khi sáp nhập đều có liên quan đến bà Trương Mỹ Lan.
Ví dụ, Công ty TNHH Đầu tư Tài chính Việt Vĩnh Phú (đây là pháp nhân được xác định là liên quan đến vụ án Vạn Thịnh Phát hiện tại), bắt đầu tham gia góp vốn vào SCB cũ từ năm 2006. Sở hữu và nắm quyền kiểm soát Việt Vĩnh Phú là một nhóm cổ đông, trong đó có bà Trương Mỹ Lan. Đến cuối năm 2007, Việt Vĩnh Phú sở hữu 28,5% vốn cổ phần của SCB.
Vẫn theo tài liệu này, từ năm 2009, bà Trương Mỹ Lan và nhóm đầu tư của ḿnh bắt đầu mua cổ phần của Ngân hàng Tín Nghĩa (TNB). C̣n Ngân hàng Đệ Nhất (FCB), nhóm đầu tư có liên đến bà Trương Mỹ Lan bắt đầu mua cổ phần của ngân FCB là từ 2010 và đến giữa năm 2011 th́ nắm quyền kiểm soát ngân hàng.
4/2011, bà Nguyễn Thị Thu Sương trở thành chủ tịch HĐQT của FCB. Trước đó vào năm 2008, bà Sương từng làm trợ lư ban tổng giám đốc của Công ty Cổ phần Đầu tư Vạn Thịnh Phát. Trong vụ án hiện đang xét xử, bà Sương là cựu Chủ tịch HĐQT Ngân hàng SCB, bị đang bị truy nă về tội vi phạm quy định về hoạt động của ngân hàng.
Tài liệu của Fulbright đưa ra nhận định:
"Đằng sau thực tế một chủ nắm quyền sở hữu SCB, TNB và FCB là việc cả ba ngân hàng này đều tài trợ tài chính cho nhiều hoạt động đầu tư khác nhau của các doanh nghiệp do cùng chủ kiểm soát. Một ví dụ dễ thấy về việc ngân hàng cho vay dự án bất động sản do chính chủ ngân hàng đầu tư là hai dự án thuộc vào loại lớn nhất tại TP HCM: Times Square và Saigon Peninsula."
Báo chí thời điểm tháng 12/2011 dẫn Hiệp hội Bất động sản TP HCM cho biết, cả ba ngân hàng SCB, Tín Nghĩa và Đệ Nhất đều là các ngân hàng tài trợ chính cho dự án Times Square (Quảng trường Thời đại) và Saigon Peninsula (Dự án Mũi Đèn Dỏ)
Toà nhà Times Square ở mặt tiền phố đi bộ Nguyễn Huệ (Quận 1, TP HCM) và Saigon Peninsula đều thuộc Vạn Thịnh Phát.
Trong vụ án Vạn Thịnh Phát, Viện Kiểm sát đă xác định bà là "chủ mưu, cầm đầu trong việc chiếm đoạt tiền từ ngân hàng SCB".
Trước ṭa, các cựu lănh đạo, nhân viên Ngân hàng SCB và cả thành viên đoàn thanh tra của Ngân hàng Nhà nước cũng khai về vai nổi bật bà Lan tại SCB.
Chủ tịch HĐQT, tổng giám đốc, lănh đạo, cán bộ của Ngân hàng SCB và Tập đoàn Vạn Thịnh Phát đều khai làm theo chỉ đạo của bà Trương Mỹ Lan. Đoàn thanh tra Ngân hàng Nhà nước cũng thấy rằng tŕnh độ quản trị của các lănh đạo SCB là rất yếu, không theo quy định của Ngân hàng Nhà nước, phải làm theo chỉ đạo của bà Lan.
Điều đáng nói, nhiều bị cáo trong vụ án có những lời khai tương tự nhau là "tin tưởng tuyệt đối" vào tài năng của bà Trương Mỹ Lan và có sự "thần tượng" bà.
Theo hồ sơ vụ án, ông Bùi Anh Dũng được bà Lan cho làm chủ tịch HĐQT Ngân hàng SCB v́ "hiền lành, không quậy phá".
Trước ṭa, ông Dũng khai rằng ông xem bà Lan như một “thần tượng”, cho rằng bà Lan là một nhà kinh doanh giỏi. V́ vậy, về kinh doanh hay nhân sự, ông Dũng đều xin ư kiến bà Trương Mỹ Lan.
Bà Trần Thị Mỹ Dung, nguyên Phó tổng giám đốc Ngân hàng SCB, khai lúc mới gặp th́ rất thần tượng bà Lan và làm việc tại Ngân hàng SCB với tinh thần là trung thành tuyệt đối, không nghi ngờ. Thậm chí, bà Lan sai ǵ th́ làm đó.
Bà Dung nói trước ṭa rằng, thời điểm bà làm việc tại SCB (từ 5/2010 đến 9/2022) th́ không chỉ riêng bà mà tất cả các anh em tại SCB đều làm việc với niềm tin tuyệt đối với bà Lan, không nghi ngờ.
“Khi đi họp về, anh Bùi Anh Dũng lúc nào cũng nói với bị cáo là anh đă theo chị Lan mười mấy năm rồi. Anh tin tuyệt đối chị Lan. Anh em ḿnh cùng làm để giúp chị vượt qua khó khăn. Anh Vơ Tấn Hoàng Văn cũng có nói với bị cáo một câu là anh em ḿnh không có tài giỏi để làm chủ th́ phải lựa người chủ tốt mà theo,” bà Dung nói tại ṭa hôm 11/3.
Tại ṭa, ông Vơ Tấn Hoàng Văn, cựu Tổng giám đốc SCB (từ tháng 12/2013 đến 7/2020), cũng khai rằng ông "tin tưởng" bà Lan trong quá tŕnh tái cơ cấu:
“Bị cáo cũng rất tin tưởng vào tài năng của bà Trương Mỹ Lan có thể vực dậy ngân hàng này. V́ có điểm tựa vững chắc và sự tin tưởng từ bà Lan nên bị cáo đă phê duyệt các khoản vay.” Ông Văn nói thêm rằng, căn cứ này dựa trên cách đối xử của bà Lan là rất quan tâm đối với cấp dưới.
Bà Trương Huệ Vân, 36 tuổi, là cháu của bà Trương Mỹ Lan. Bà Vân khai rằng bà gọi bà Lan là mẹ và nghẹn ngào khi nhắc đến bà Lan.
"Bị cáo sống với cô từ nhỏ, rất hiểu cách sống và tin tưởng vào định hướng, tầm nh́n, kế hoạch của cô.
“Bị cáo được cô nuôi ăn học, rồi cho làm việc tại tập đoàn. Bị cáo luôn tin tưởng tuyệt đối vào cô. Bị cáo tin vào tầm nh́n của cô nên cô nói ǵ cũng tin tưởng và nghe theo, chỉ đạo ǵ làm đó, không dám căi lại,” bà Trương Huệ Vân nói tại phiên ṭa.
Đến lượt ḿnh, bà Trương Mỹ Lan nói rằng nhiều tài sản của bà ở Ngân hàng SCB được Công ty Hoàng Quân (đơn vị được Cơ quan Cảnh sát điều tra chỉ định) định giá quá thấp.
Theo bà Lan, công ty Hoàng Quân chỉ định giá có 726/1.166 mă tài sản đảm bảo cho 1.284 khoản vay của SCB là chưa hợp lư.
Luật sư Trần Minh Hải (bào chữa cho bà Diệp Bảo Châu, Phó tổng giám SCB) nói trước ṭa rằng, theo cáo trạng th́ bà Trương Mỹ Lan có 1.166 tài sản đảm bảo nhưng trang 15 của cáo trạng lại ghi bà Lan có:
204 tài sản bảo đảm cho các khoản vay giai đoạn từ 2012-2017
982 tài sản bảo đảm cho các khoản vay giai đoạn từ 2018 đến 2022
Như vậy, tổng số tài sản đảm bảo là 1.186, chênh lệch 20 tài sản.
Bên cạnh đó, luật sư Hải c̣n phân tích rằng, cáo trạng ghi nhận Công ty Hoàng Quân từ chối định giá 440 tài sản, nhưng thông tin xác định về số lượng tài sản mà Công ty Hoàng Quân từ chối cho từng giai đoạn th́ có đến 445 tài sản, không phải 440. Chưa kể có 221 tài sản được Công ty Hoàng Quân định giá nhưng SCB từ chối phân bổ khoản vay.
Như vậy, có 666 tài sản bị loại bỏ ra khỏi danh mục tài sản khấu trừ thiệt hại, chưa kể phần chênh lệch 20 tài sản nói trên.
Theo luật sư Hải, 666 tài sản này dù bị từ chối với lư do ǵ th́ vẫn đang là tài sản thực và là tài sản hợp pháp của bị cáo Trương Mỹ Lan; SCB đang quản lư, chưa từng giải chấp các tài sản này hoặc trả lại tài sản cho chủ tài sản.
V́ vậy, luật sư đề nghị Hội đồng xét xử xem xét giá trị 666 tài sản này.
Về xác định thiệt hại của vụ án, nhiều luật sư khác cũng đề nghị HĐXX xem xét lại cách tính thiệt hại, đồng thời giá trị tài sản đảm bảo của Trương Mỹ Lan sau khi giám định lại quá thấp so với giá thị trường.
Luật sư Giang Hồng Thanh, người bào chữa cho bà Trương Mỹ Lan, cho rằng chứng thư thẩm định giá của Công ty Hoàng Quân hiện là văn bản duy nhất cơ quan tố tụng dùng để xác định thiệt hại.
Trong khi đó, chứng thư thẩm định giá đối với bất động sản có giá trị trong ṿng 6 tháng, động sản là ba tháng - tức tính đến thời điểm hiện nay đă hết hiệu lực, không có ư nghĩa trong việc làm căn cứ tính thiệt hại.
"Nếu tính đúng, tính đủ th́ số thiệt hại của vụ án sẽ không nhiều như vậy hoặc có thể không gây thiệt hại," ông Thanh nói.
Trước đó, chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát cũng khai có 13 dự án nằm ngoài danh mục các tài sản bị kê biên trong vụ án. Bà Lan đồng ư dùng các tài sản này để khắc phục. Tuy nhiên, các dự án này có cả các nhà đầu tư nước ngoài, nên đề nghị ṭa tạo điều kiện cho bà đàm phán.
Tử h́nh: Bà Trương Mỹ Lan, Chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát là người duy nhất bị đề nghị tổng hợp mức án tử h́nh về ba tội danh: tham ô tài sản; vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng và tội đưa hối lộ 5,2 triệu USD cho bà Đỗ Thị Nhàn (Trưởng đoàn thanh tra giám sát của Ngân hàng Nhà nước tại SCB).
Ngoài mức án trên, bà Lan bị đề nghị buộc bồi thường toàn bộ hậu quả thiệt hại 677.286 tỉ đồng (gồm 483.971 nợ gốc và 193.315 nợ lăi).
Chung thân: Ông Bùi Anh Dũng, nguyên Chủ tịch HĐQT Ngân hàng SCB, ông Đinh Văn Thành (đă bỏ trốn), nguyên Chủ tịch HĐQT Ngân hàng SCB và ông Vơ Tấn Hoàng Văn, nguyên Tổng Giám đốc Ngân hàng SCB, đều bị đề nghị mức chung thân cho tội tham ô tài sản và 20 năm cho tội vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng. Tổng h́nh phạt là chung thân.
Bà Đỗ Thị Nhàn, nguyên Cục trưởng Cục Thanh tra, Giám sát ngân hàng II Cục II), Cơ quan thanh tra, giám sát ngân hàng, Ngân hàng Nhà nước, bị đề nghị chung thân về tội nhận hối lộ.
Mức án 19-20 năm: tội danh tham ô:
Trương Huệ Vân (Tổng Giám đốc Công ty Tập đoàn quản lư bất động sản Windsor, cháu ruột bà Lan)
Trương Khánh Hoàng (nguyên quyền Tổng Giám đốc Ngân hàng SCB), Trần Thị Mỹ Dung (nguyên Phó Tổng Giám đốc Ngân hàng SCB)
Hồ Bửu Phương (nguyên Chủ tịch HĐQT Công ty CP Chứng khoán Tân Việt (TVSI)
Nguyễn Phương Anh (Phó Tổng Giám đốc Công ty Sài G̣n Peninsula)
Đặng Phương Hoài Tâm (Phó Trưởng pḥng Văn pḥng hội đồng quản trị Công ty cổ phần Tập đoàn Vạn Thịnh Phát)
Ông Dương Tấn Trước (Tổng Giám đốc Công ty TNHH Thương mại và Sản xuất Tường Việt) và Tạ Chiêu Trung (Tổng giám đốc Công ty CP Tài chính Việt Vĩnh Phú, nguyên thành viên HĐQT Ngân hàng SCB) cùng bị đề nghị 15 - 16 năm tội tham ô tài sản.
Riêng ông Trung c̣n bị đề nghị 7-8 năm tù vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng, tổng hợp từ 22 - 24 năm tù
Với những người chỉ bị truy tố duy nhất một tội danh là vi phạm quy định về các hoạt động của ngân hàng, tùy vào mức độ phạm tội mà bị đề nghị từ 3-18 năm tù. Có 4/5 người đang bị truy nă cũng nằm trong nhóm tội này, bị VKS đề nghị mức án cao hơn, 12-18 năm tùy người.
Ông Chu Lập Cơ, chồng ba Lan, bị đề nghị từ 11 -12 năm tù.
Bà Phạm Thu Phong (nguyên trưởng ban kiểm soát Ngân hàng SCB) và ông Lưu Quốc Thắng (trưởng ban kiểm soát Ngân hàng SCB) đều bị đề nghị 3 năm tù về tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng, nhưng cho hưởng án treo.
Với đoàn thanh tra của Ngân hàng Nhà nước, ông Nguyễn Văn Hưng, nguyên Phó Chánh Thanh tra bị đề nghị mức 14-15 năm. C̣n lại 15 người bị VKS đề nghị mức 3-15 năm tù, tùy mức phạm tội.
Ông Nguyễn Cao Trí, Chủ tịch Hội đồng quản trị CTCP Đầu tư và Quản lư giáo dục Văn Lang; Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Tổng Giám đốc Công ty Capella, bị đề nghị 10-11 năm tù về tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản (1.000 tỷ đồng của bà Trương Mỹ Lan).
Ông Trí là người duy nhất không phải là đồng phạm của bà Lan trong vụ án chiếm đoạt tiền của SCB; cũng như không liên quan đến sai phạm tại Tập đoàn Vạn Thịnh Phát hay SCB.
Theo VKS, dù thuộc nhóm tội nào, những ai bị đề nghị 3 năm tù th́ được hưởng án treo.
Cao Trí đe doạ tố cáo luật pháp bất công khi có người làm thất thoát hàng trăm tỷ chỉ bị đề nghị xử án treo, đồng thời ngầm tiết lộ bị chấn thương cột sống trong trại giam. Ư muốn nói bị tra tấn.
Anh em nào bị tạm giam rồi th́ biết, trường hợp chấn thương cột sống trong tạm giam chỉ có bị đánh đập mới gây ra vậy.
Vợ Cao Trí đă vung ra số tiền lớn để báo chí viết về hướng có lợi cho Cao Trí.
Định lừa nhưng bị phát hiện, giam gần một năm mới nhận tội, việc khắc phục hậu quả cũng do số tài sản đang có quá lớn, không khắc phục cũng bị kê biên, tịch thu để đảm bảo thi hành án.
Toà phải kết án nặng hơn mức vks đề nghị mới đúng
Bui Thanh Hieu
Ngày 28/3, BBC Tiếng Việt cho hay “Phiên toà Vạn Thịnh Phát: Bà Trương Mỹ Lan khai ǵ về Tướng Công an đă chết?”
Theo đó, tại phiên xét xử vụ án Vạn Thịnh Phát, bà Trương Mỹ Lan đă có tiết lộ chấn động về danh tính người đứng ra mời bà tham gia tái cơ cấu và hợp nhất 3 ngân hàng thành Ngân hàng SCB, vào năm 2012.
BBC cho biết, phi vụ sáp nhập này, theo bà Lan, có liên quan đến một Tướng Công an và một cựu lănh đạo Ngân hàng Nhà nước.
Theo cáo trạng, bà Lan đă thông qua 74 pháp nhân, cá nhân, để sở hữu, chi phối hơn 85% cổ phần SCB, ngay sau khi 3 ngân hàng được sáp nhập.
Do đó, bà Lan được cơ quan điều tra xác định là người nắm toàn bộ quyền lực, chi phối SCB, sau khi hợp nhất.
BBC nhắc lại, trước toà, bà Trương Mỹ Lan đă khai rằng, chính một số lănh đạo Ngân hàng Nhà nước đă “động viên”, nhờ đích danh bà đứng ra giúp đỡ, dù bà đă từ chối nhiều lần, v́ cho rằng ḿnh không có nghiệp vụ về ngân hàng.
Sau đó, 2 cái tên mà bà Lan đă thốt lên trước ṭa là: Trần Minh Tuấn và Phạm Quư Ngọ.
Theo bà Lan, họ cần bà chính v́ bà “là người không làm ngân hàng và sẽ không tham gia ngân hàng”.
Điều đáng nói là, theo BBC, khi báo chí tường thuật về sự việc này, chỉ nhắc đến ông Trần Minh Tuấn – nguyên Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước. C̣n Thượng tướng Phạm Quư Ngọ – cựu Thứ trưởng Bộ Công an, th́ không được nêu tên.
Chưa rơ v́ sao báo chí trong nước lại cắt lời khai của bà Lan về cố Thượng tướng Phạm Quư Ngọ, nhưng trước đây, đă có những bằng chứng về mối liên quan giữa bà Lan với ông Ngọ, trong vụ án của ông Dương Chí Dũng vào năm 2014.
BBC đề cập đến phiên ṭa xét xử vụ án “Tổ chức cho người khác trốn đi nước ngoài” và những điều kỳ lạ xung quanh vụ án này.
Theo đó, ngày 7/1/2014, ông Dương Chí Dũng – Chủ tịch Hội đồng Quản trị Vinalines – khai trước toà rằng: Chính Thượng tướng Phạm Quư Ngọ là người đă “mật báo” về quyết định khởi tố và bắt tạm giam ông Dũng.
Tướng Ngọ chính là Trưởng ban Chuyên án điều tra vụ Vinalines của Dương Chí Dũng.
Ông Dương Chí Dũng c̣n khai rằng, ông đă đưa cho Tướng Ngọ 1 triệu USD từ bà Trương Mỹ Lan. Đây là tiền hối lộ liên quan tới dự án di dời và chuyển đổi mục đích sử dụng Cảng Sài G̣n.
Vẫn theo BBC, 2 ngày sau lời khai của ông Dũng, Vạn Thịnh Phát đă “xin rút, không tham gia dự án”.
Ngày 17/2/2014, ông Phạm Anh Tuấn – Phó Trưởng ban Nội chính Trung ương lúc bấy giờ, nói “đă có một số ư kiến đề xuất đ́nh chỉ công tác đối với Thứ trưởng Công an Phạm Quư Ngọ”, để đảm bảo việc điều tra những nội dung tố cáo của ông Dương Chí Dũng.
Tuy nhiên, BBC tiếp tục cho hay, chỉ một ngày sau đó, ông Ngọ đă qua đời tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, do ung thư gan. Do ông Ngọ mất, vụ án “làm lộ bí mật nhà nước” có liên quan đến ông cũng bị đ́nh chỉ.
Ngoài ông Ngọ, bà Lan c̣n khai ông Trần Minh Tuấn là người đă kêu gọi bà ra tay giúp đỡ việc sáp nhập, cơ cấu SCB.
BBC cũng cho biết, ông Tuấn đảm nhiệm vị trí Phó Thống đốc của Ngân hàng Nhà nước từ năm 1998, đến khi ông về hưu vào tháng 6/2013.
Ông Tuấn mất ngày 12/2/2014, chưa đầy 1 tuần trước khi ông Ngọ qua đời.
Như vậy, 2 nhân vật mà bà Lan nhắc đến trong phiên ṭa đang diễn ra, đều đă chết vào tháng 2/2014.
BBC cho biết thêm, dù bị nhắc tên trong vụ án đưa 1 triệu USD cho ông Phạm Quư Ngọ, thông qua ông Dương Chí Dũng, trong phiên toà năm 2014, bà Trương Mỹ Lan không được coi là bị can của vụ án này và cũng không bị ṭa triệu tập để làm nhân chứng.
Trong khi đó, Ngân hàng Nhà nước nói không có thông tin về việc vận động bà Lan sở hữu 65%, mà chỉ nhận diện nhóm cổ đông có 65% do bà Lan là người đại diện.
Chiều 11/4, TAND TP.HCM tuyên án Trương Mỹ Lan (Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Vạn Thịnh Phát) và 85 bị cáo khác trong vụ án xảy ra tại Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, Ngân hàng TMCP Sài G̣n (SCB) và các tổ chức có liên quan.
HĐXX tuyên phạt bị cáo Trương Mỹ Lan 20 năm tù về tội Đưa hối lộ, 20 năm tù về tội Vi phạm quy định về hoạt động của ngân hàng và tử h́nh về tội Tham ô tài sản. Tổng h́nh phạt chung là tử h́nh.
Bị cáo Đinh Văn Thành (cựu Chủ tịch HĐQT SCB - trốn truy nă); Vơ Tấn Hoàng Văn (cựu Tổng giám đốc SCB) cùng lănh án chung thân về tội Tham ô tài sản và Vi phạm quy định về hoạt động của ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng.
HĐXX cho rằng, có đủ cơ sở xác định các bị cáo phạm vào các tội danh như cáo trạng truy tố. Bị cáo Lan và đồng phạm gây hậu quả nghiêm trọng và thiệt hại lớn cho SCB. Từ đó, ngân hàng này rơi vào t́nh trạng mất thanh khoản, gây hoang mang trong người dân, làm ảnh hưởng đến uy tín của Đảng, Nhà nước...
Hành vi của 86 bị cáo mang tính có tổ chức trong đó bị cáo Trương Mỹ Lan là chủ mưu, cầm đầu, chỉ đạo hành vi phạm tội. Từ đó khẳng định phải có mức án nghiêm khắc nhất với Trương Mỹ Lan.
HĐXX nhận định, căn cứ tài liệu và lời khai của các bị cáo khác tại phiên ṭa, thể hiện bị cáo Lan là người sở hữu thực sự và chi phối hơn 91,5% cổ phần SCB, là người thực tế có quyền lực chỉ đạo, điều hành tuyệt đối mọi hoạt động của SCB; tuyển chọn, bố trí nhân sự chủ chốt tại SCB.
Theo HĐXX, trước khi hợp nhất Ngân hàng SCB, Trương Mỹ Lan đă thu mua cổ phần của ba ngân hàng: Ngân hàng SCB, Ngân hàng Việt Nam Tín Nghĩa và Ngân hàng Đệ Nhất. Khi Ngân hàng Nhà nước cho phép hợp nhất, bị cáo Lan đă lợi dụng chính sách tái cơ cấu lại ngân hàng đă thâu tóm số lượng lớn cổ phần của ngân hàng SCB sau hợp nhất.
Tính đến tháng 10/2022, bị cáo Lan nắm giữ khoảng 91,5% cổ phần Ngân hàng SCB. Do đó HĐXX không chấp nhận lời bào chữa của bị cáo Lan và các luật sư về việc bị cáo Lan thực tế chỉ có 15% cổ phần, bao gồm của bị cáo và 2 người con gái.
HĐXX cũng cho rằng, quá tŕnh điều tra, những người đứng tên trên 75% cổ phần tại SCB đều thừa nhận đứng tên dùm Trương Mỹ Lan.
Bị cáo Trương Mỹ Lan cho rằng chỉ đưa tài sản vào cho Ngân hàng SCB để phục vụ tái cơ cấu, cáo trạng quy kết bà sở hữu 91,5% cổ phần ngân hàng SCB là không đúng mà bà chỉ sở hữu gần 5% cổ phần.
Bà Lan khai chỉ huy động người thân, bạn bè, nhà đầu tư tham gia tái cơ cấu là theo động viên của một số cán bộ Ngân hàng Nhà nước. Bà Trương Mỹ Lan cũng cho rằng Ngân hàng SCB hoạt động theo quy định pháp luật, bản thân bà không đưa người thân tín vào các vị trí quan trọng tại ngân hàng.
Cũng theo HĐXX, SCB là ngân hàng thương mại cổ phần, theo quy định của luật doanh nghiệp và luật các tổ chức tín dụng th́ việc quyết định các vấn đề của ngân hàng khi được trên 65% cổ đông chấp thuận thông qua đại hội đồng cổ đông.
Đối với 5 cổ đông nước ngoài, quá tŕnh điều tra bà Lan khai đă nhận chuyển nhượng cổ phần từ 5 cổ đông này. Tại phiên ṭa, bà Lan thay đổi lời khai nhưng thực tế các cổ đông nước ngoài từ lâu đă không tham gia đại hội đồng cổ đông nên lời bào chữa của các luật sư cho rằng bà Lan và gia đ́nh chỉ nắm giữ khoảng 15% cổ phần SCB là không có cơ sở để chấp nhận.
V́ vậy, việc chiếm trên 91,5% cổ phần tại SCB nên Trương Mỹ Lan thực tế đă chi phối và thực chất điều hành toàn bộ hoạt động tại SCB. Do đó bị cáo Lan là chủ thể của tội Tham ô tài sản, từ đó không chấp nhận quan điểm bào chữa của các luật sư cho rằng bị cáo Lan không cấu thành tội Tham ô tài sản.
Lợi dụng vai tṛ là cổ đông lớn, quyền lực, nắm giữ trên thực tế số lượng cổ phần gần tuyệt đối của Ngân hàng SCB, bà Trương Mỹ Lan đă truyền đạt ư chí cho các bị cáo Đinh Văn Thành, Bùi Anh Dũng, Vơ Tấn Hoàng Văn, Tạ Chiêu Trung, Trương Khánh Hoàng, Trần Thị Mỹ Dung thực hiện việc rút tiền từ SCB nhằm chiếm đoạt só tiền lớn của ngân hàng để sử dung vào mục đích cá nhân.
Trong 10 năm, từ 2012 - 2022, SCB đă giải ngân cho nhóm bị cáo Trương Mỹ Lan hơn 2.500 khoản vay với tổng số tiền hơn 1 triệu tỷ đồng, chiếm 93% số tiền cho vay của ngân hàng.
Đến năm 2022, nhóm bị cáo Lan c̣n 1.284 khoản vay, dư nợ tại SCB hơn 677.000 tỷ đồng (gần 484.000 tỷ đồng dư nợ gốc, hơn 193.000 tỷ tiền lăi), nằm trong nhóm không có khả năng thu hồi.
Theo HĐXX, các bị cáo này thực hiện hành vi phạm tội trong một thời gian dài, trong khi Bộ luật H́nh sự có sự thay đổi cơ bản về đường lối xử lư tại thời điểm trước và sau ngày 1/1/2018, chưa xử lư tội tham ô tài sản đối với doanh nghiệp ngoài nhà nước, nên Viện KSND đă truy tố bị cáo ở 2 tội danh ở 2 giai đoạn trước và sau ngày 1/1/2018 là phù hợp.
Đây cũng là lập luận để HĐXX không chấp nhận quan điểm bào chữa của luật sư cho rằng, việc xử lư 2 tội danh đối với bị cáo Lan là bất lợi cho bị cáo.
Cụ thể, hành vi của Trương Mỹ Lan trong giai đoạn từ ngày 1/1/2012 - 31/12/2017 phạm tội Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng theo khoản 3 Điều 179 Bộ luật h́nh sự năm 1999.
Bà Lan đă chỉ đạo tạo lập hồ sơ vay vốn khống, hợp thức cho 304 khách hàng vay 368 khoản, c̣n dư nợ tổng số tiền hơn 132.000 tỷ đồng. Áp dụng nguyên tắc có lợi cho bị cáo nên xác định hành vi phạm tội của Trương Mỹ Lan đă gây thiệt hại cho SCB hơn 64.600 tỷ đồng, sau khi trừ giá trị tài sản đảm bảo của các khoản vay trên 67.600 tỷ đồng.
Trong giai đoạn từ 1/1/2018 - 7/10/2022, Trương Mỹ Lan đă chỉ đạo tạo lập khống 916 hồ sơ vay vốn để rút và chiếm đoạt tiền của SCB. Đến ngày 17/10/2023, các khoản vay này c̣n dư nợ gốc hơn 415.600 tỷ, dư nợ lăi hơn 129.300 tỷ đồng.
Trong giai đoạn này, bị cáo Trương Mỹ Lan và đồng phạm liên quan phạm tội Tham ô tài sản theo quy định tại điểm a, b khoản 4 Điều 353 Bộ luật H́nh sự năm 2015.
Áp dụng nguyên tắc có lợi cho bị cáo Lan, sau khi trừ đi giá trị tài sản đảm bảo cho các khoản vay xác định Trương Mỹ Lan đă chiếm đoạt hơn 304.000 tỷ đồng dư nợ gốc, và gây thiệt hại hơn 129.000 tỷ đồng là lăi phát sinh từ số tiền gốc chiếm đoạt nêu trên.
Trước đó, trong phần luận tội và đề nghị án, đại diện VKS đề nghị HĐXX tuyên phạt bị cáo Trương Mỹ Lan 20 năm tù về tội Đưa hối lộ, 19 - 20 năm tù về tội Vi phạm quy định về hoạt động của ngân hàng và tử h́nh về tội Tham ô tài sản. Tổng h́nh phạt chung là tử h́nh.
VKS đề nghị tuyên phạt bị cáo Đinh Văn Thành Chủ tịch HĐQT SCB (trốn truy nă, xét xử vắng mặt); mức án chung thân về tội Tham ô tài sản, 20 năm tù về tội Vi phạm quy định về hoạt động của ngân hàng. Tổng h́nh phạt chung là chung thân.
Các bị cáo Bùi Anh Dũng (Chủ tịch HĐQT SCB), Vơ Tấn Hoàng Văn (Tổng giám đốc SCB) bị đề nghị cùng mức án chung thân.
Đại diện VKS cũng đề nghị HĐXX tuyên phạt bị cáo Đỗ Thị Nhàn (cựu Cục trưởng Cục Thanh tra, giám sát ngân hàng II) tù chung thân, Nguyễn Cao Trí (Chủ tịch HĐQT Công ty CP đầu tư và quản lư giáo dục Văn Lang, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc Công ty Capella) từ 10 - 11 năm tù, Trương Huệ Vân (cháu gái Trương Mỹ Lan) từ 17 - 18 năm tù, Chu Lập Cơ (chồng bà Trương Mỹ Lan) từ 10 - 11 năm tù, Nguyễn Văn Hưng (Phó Chánh Thanh tra phụ trách Cơ quan thanh tra giám sát ngân hàng Nhà nước) từ 11 - 12 năm tù.
Phạm tội độc lập, không phải là đồng phạm với Trương Mỹ Lan, bị cáo Nguyễn Cao Trí, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc Công ty Capella bị đề nghị mức án từ 9 - 10 năm tù.
Các bị cáo c̣n lại bị đề nghị mức án từ 3 năm tù cho hưởng án treo đến chung thân.
Cường Đô La là con trai duy nhất của Tỷ phú BĐS Nguyễn Như Loan, anh từ lâu đă nổi tiếng trong giới show biz như một tay chơi siêu xe khét tiếng. Nay Công ty Quốc Cường Gia Lai của bà Như Loan bị ṭa tuyên buộc hoàn trả lại số tiền ~ 2883 tỷ đồng.
Cùng với Quốc Cường, khoảng 6 công ty và 2 cá nhân khác cũng bị buộc trả lại tiền để thi hành án và thu hồi nợ cho Trương Mỹ Lan.
Lan làm bậy Lan phải trả bằng án tử nhưng Điệp cũng đang bị vạ lây! Ngoài phần h́nh sự th́ chiều qua Ṭa TP HCM c̣n tuyên buộc CTCP T&H Hạ Long và Công ty Âu Lạc thuộc hệ sinh thái của đại gia Đào Hồng Tuyển nộp lại số tiền hơn 6.000 tỷ đồng đă nhận của bà Lan để đảm bảo thi hành án!
Tương tự rứa, Quốc Cường Gia Lai nhà chị Loan, em Cường đô la cũng phải hoàn trả hơn 2.800 tỷ đồng nhận từ bà này. Tiếp tục kê biên đối với 16 bất động sản tại xă Phước Kiển, Nhà Bè, TP.HCM ( khoảng 1ha thuộc Dự án Khu dân cư Bắc Phước Kiển), giao C03 tiếp tục điều tra làm rơ để giải quyết trong giai đoạn 2 của vụ án.
Đồng cảnh c̣n có CTCP Địa ốc Hồng Phát phải nộp lại số tiền hơn 2.300 tỷ đồng; Công ty Phú An, bà Phan Thị Phương Thảo nộp lại 145,2 tỷ đồng và 1.000 lượng vàng SJC; buộc bà Mai Ngọc Ngà nộp lại số tiền 19,3 tỷ đồng; buộc Công ty TNHH MTV Phát triển và Kinh doanh nhà hoàn trả số tiền 400 tỷ đồng...
Quốc Cường Gia Lai c̣n vỏn vẹn 28 tỷ tiền mặt trước khi bị buộc trả lại hơn 2.800 tỷ đồng nhận từ bà Trương Mỹ Lan
16 bất động sản với tổng diện tích khoảng 1ha của Quốc Cường Gia Lai (QCG) tại xă Phước Kiển được giao Bộ Công an tiếp tục điều tra để giải quyết trong giai đoạn 2 của vụ án.
Quá tŕnh điều tra vụ án Trương Mỹ Lan và đồng phạm, cơ quan điều tra xác định, số tiền 2.288 tỷ đồng Sunny Island thanh toán cho Quốc Cường Gia Lai là tiền của bà Lan, nên thu giữ các giấy chứng nhận quyền sử dụng đất liên quan đến hợp tác của các bên. Do đó, ṭa đă giải quyết quan hệ tranh chấp của các bên để khắc phục hậu quả của bà Lan trong toàn bộ vụ án.
Quyền lợi của các khách hàng tại SCB liên quan đến việc gửi tiền tiết kiệm sau đó bị chuyển đổi thành trái phiếu sẽ được xem xét trong giai đoạn hai của vụ án, khi xét xử bà Lan và đồng phạm về hành vi Lừa đảo chiếm đoạt tài sản và Rửa tiền.
Theo HĐXX, tài sản thu hồi được trong vụ án của bà Lan sẽ được ưu tiên thi hành án cho người mua trái phiếu (giai đoạn hai của vụ án).
Tại phiên tuyên án các bị cáo vụ Vạn Thịnh Phát, HĐXX buộc CTCP Quốc Cường Gia Lai - QCGL (QCG) hoàn trả lại số tiền 2.882 tỷ đồng đă nhận của bà Trương Mỹ Lan để đảm bảo thi hành án cho bị cáo. Đồng thời, tiếp tục kê biên 16 bất động sản với tổng diện tích khoảng 1ha tại xă Phước Kiển, huyện Nhà Bè, giao Bộ Công an tiếp tục điều tra để giải quyết trong giai đoạn 2 của vụ án.
Số tiền 2.882,8 tỷ đồng và 16 bất động sản bị kê biên trong vụ án này liên quan trực tiếp đến dự án Khu dân cư Bắc Phước Kiển, xă Phước Kiển, huyện Nhà Bè, TP.HCM. Dự án này có quy mô 91,96 ha, do Quốc Cường Gia Lai làm chủ đầu tư.
Theo Vietnamnet, tháng 3/2017, dù chưa hoàn tất giải phóng mặt bằng nhưng Quốc Cường Gia Lai đă kư “hợp đồng hứa mua hứa bán” dự án với CTCP Đầu tư Sunny Island (Sunny Island), doanh nghiệp thuộc hệ sinh thái Vạn Thịnh Phát. Giá trị chuyển nhượng dự án là 4.800 tỷ đồng.
Theo thoả thuận, chậm nhất ngày 10/9/2017, Sunny Island phải thanh toán toàn bộ số tiền này cho Quốc Cường Gia Lai. Đổi lại, Sunny Island giữ các giấy tờ đất đai tổng diện tích 65ha của dự án mà chủ đầu tư đă đền bù xong.
Số tiền 2.882,8 tỷ đồng và 16 bất động sản bị kê biên trong vụ án này liên quan trực tiếp đến dự án Khu dân cư Bắc Phước Kiển, xă Phước Kiển, huyện Nhà Bè, TP.HCM. Dự án này có quy mô 91,96 ha, do Quốc Cường Gia Lai làm chủ đầu tư.
Nhưng khi đến hạn, Sunny Island mới chỉ trả cho Quốc Cường Gia Lai 2.882 tỷ đồng. Trong đó, 1.150 tỷ đồng chuyển cho Ngân hàng BIDV để giải chấp dự án khác cho Quốc Cường Gia Lai và 1.732 tỷ đồng chuyển cho doanh nghiệp này để chi trả tiền đền bù tại dự án.
Cho rằng Sunny Island vi phạm nghĩa vụ thanh toán, tháng 3/2018, Quốc Cường Gia Lai thông báo chấm dứt hợp đồng, đề nghị giao trả hồ sơ đất đai. Tranh chấp xảy ra và đến tháng 12/2020, Quốc Cường Gia Lai đă khởi kiện Sunny Island ra Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC).
Khi tranh chấp đang được VIAC phân xử, Sunny Island bất ngờ gửi đơn tố cáo đến Công an TP.HCM về việc Quốc Cường Gia Lai bán dự án khi chưa hoàn tất đền bù.
Diễn biến mới nhất về vụ tranh chấp này, ngày 27/12/2023, CTCP Quốc Cường Gia Lai (QCG) thông báo nhận được Quyết định số 2542/2023/QD-PQTT đề ngày 05/12/2023 của Ṭa án nhân dân TP. HCM về việc giải quyết yêu cầu hủy phán quyết trọng tài của CTCP Đầu tư Sunny Island (gọi tắt là Công ty Sunny).
Theo đó, QCG đă nhận về 2.882 tỷ đồng từ Sunny Island. Tuy nhiên, nếu vi phạm hợp đồng, Quốc Cường phải trả toàn bộ số tiền này cộng thêm 50% (tương đương 1.441 tỷ đồng), tổng cộng trên 4.300 tỷ đồng.
Lưu Trọng Văn
Trương Mỹ Lan bị tuyên án tử h́nh. Chẳng vui và hănh diện ǵ khi tử h́nh một người đàn bà. Nhưng nếu bỏ án tử h́nh vẫn là điều bất công ở đất nước có nhiều kẻ đáng tội chết nhưng vẫn đang nhởn nhơ ngoài vùng phủ sóng pháp luật.
Chết là hết.
Gă mong muốn Trương Mỹ Lan không phải chết khi đổi được những kẻ thực sự là tội đồ đứng đằng sau mọi sa ngă, mọi nhúng chàm của Trương Mỹ Lan phải ra toà.
Người Sài G̣n không ai hả hê trước cái chết của Trương Mỹ Lan khi c̣n đó những tội đồ đă tạo nên một Trương Mỹ Lan để chúng vơ vét, cướp đoạt.
Chết là hết ư?
Không ai tin tự dưng có một Trương Mỹ Lan có thể tung tác để chiếm đoạt hàng chục tỷ đô la một cách tênh tênh như thế cả chục năm trời.
Chết là hết ư?
Chết là khép lại tất cả ư?
Nếu vậy cái chết thật vô nghĩa v́ nó đem lại thở phào nhẹ nhơm cho những kẻ tạo nên Trương Mỹ Lan.
Lẽ nào Trương Mỹ Lan trước máy chém lại có thể chấp nhận ḿnh và cả gia đ́nh ḿnh tan hoang c̣n những kẻ thật sự tội đồ lại nhơn nhơn trên đống vàng?
Chết là hết. Nhưng hy vọng khi máy chém chưa buông xuống, chưa… hết.
Chưa thể hết!
CÙ HUY HÀ VŨ – V̀ SAO “BỐ GIÀ MAFIA” TP HỒ CHÍ MINH LÊ THANH HẢI VÀ GIA TỘC HẢI VỖ TAY ĐỒM ĐỘP KHI TRƯƠNG MỸ LAN BỊ TUYÊN ÁN TỬ H̀NH?
Bản án tử h́nh mà Ṭa án thành phố Hồ Chí Minh tuyên cho Trương Mỹ Lan, chủ tập đoàn Vạn Thinh Phát, do đă chiếm đoạt 673.800 tỷ đồng của ngân hàng SCB Vào ngày 11/4 vừa qua là đúng người đúng tội.
Lê Thanh Hải (hỗn danh Hai Nhựt), cựu chủ tịch và bí thư thành ủy Đảng cộng sản Việt Nam thành phố Hồ Chí Minh và gia tộc Hải vỗ tay đồm độp khi Trương Mỹ Lan bị ṭa tuyên án tử.
Tại sao vậy?
Sở dĩ Trương Mỹ Lan chiếm đoạt được số tiền khủng nhất trong lịch sử Việt Nam th́ ngoài sự tiếp tay của các quan chức Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (đă làm rơ một phần nhỏ) th́ chủ tập đoàn Vạn Thịnh Phát trước hết có sự chống lưng và đồng lơa của Lê Thanh Hải trong các chức vụ chủ tịch rồi bí thư Đảng cộng sản Việt Nam thành phố Hồ Chí Minh. Hải có gốc Hoa và đă nổi tiếng tham nhũng từ khi làm bí thư quận ủy quận 5 thành phố Hồ Chí Minh, quận có nhiều người Hoa nhất nước. Nói cách khác, quan hệ giữa Lê Thanh Hải và Trương Mỹ Lan là quan hệ Mafia.
Lê Thanh Hải có vợ là Trương Thị Hiền, em ruột Trương Mỹ Hoa, người này làm đến bí thư trung ương Đảng, Phó Chủ tịch nước. Trên thực tế, sự thăng tiến chính trị của Lê Thanh Hải là nhờ có sự môi giới của Trương Mỹ Hoa để trên cơ sở đó Hải hối lộ Ban tổ chức trung ương và các lănh đạo cấp cao.
Trương Mỹ Lan, khi c̣n mang tên Trương Muội, dựa vào cùng họ Trương đă nhận làm em kết nghĩa với Trương Thị Hiền. Năm 2007, sau khi kết hôn với Chu Lập Cơ, với sự khuyến khích của Lê Thanh Hải, khi đó đă trở thành “ông trùm” cựu Sài G̣n với chức vị bí thư thành ủy, Trương Mỹ Lan, từ buôn sạp vải ở chợ Soái Ḱnh Lâm chuyển sang kinh doanh bất động sản, lập ra tập đoàn Vạn Thịnh Phát có vốn điều lệ 6.000 tỷ với khoảng 20 công ty và ngân hàng con. Trên cơ sở này, Trương Mỹ Lan đă thâu tóm các khu nhà đất "vàng" ở Trung tâm Sài G̣n và khu vực lơi của Chợ Lớn thuộc sở hữu Nhà nước do Ủy ban nhân dân thành phố Hồ Chí Minh quản lư với giá rẻ như bèo để rồi chia chác lại cho Hải. Tóm lại, Trương Mỹ Lan với tập đoàn Vạn Thịnh Phát là "sân sau" hay công cụ cướp tài sản Nhà nước của Lê Thanh Hải.
Bạn học cùng phổ thông trung học của tôi là Nguyễn Hữu Tín, đệ tử ruột của Lê Thanh Hải, làm đến phó chủ tịch UBND thành phố Hồ Chí Minh, hiện đang thụ án 7 năm tù do giao trái pháp luật nhà đất số 15 Thi Sách cho Phan Văn Anh Vũ (Vũ Nhôm). Tín đă kể cho tôi về Lê Thanh Hải hối lộ để thăng tiến cũng như chỉ đạo Tín giao tài sản Nhà nước cho các công ty tư nhân để được chia chác như thế nào.
Do sự bảo trợ và tiếp tay mang tính tội phạm này cho Trương Mỹ Lan, Lê Thanh Hải và gia tộc của Hải gồm cả Trương Thị Hiền và Trương Mỹ Hoa và các con…, đă được Trương Mỹ Lan hối lộ và chia chác rất nhiều bất động sản cùng tiền, vàng…
Trong “Hồ sơ Panama" nổi tiếng (Panama Papers - danh sách các cá nhân và doanh nghiệp trốn thuế và rửa tiền trên toàn thế giới), Trương Mỹ Lan là cái tên Việt Nam đứng đầu bảng. Chồng Lan là Chu Lập Cơ cũng có tên trong hồ sơ này.
Năm 2014, trước khi Lê Thanh Hải thôi chức vào năm sau, 2015, Trương Mỹ Lan đă nộp đơn xin bỏ quốc tịch Việt Nam cùng nhiều thành viên gia đ́nh (tất nhiên tên đại tội phạm này đă có quốc tịch nước ngoài rồi). Điều này cho thấy Trương Mỹ Lan đă đă tính đến việc chuồn khỏi Việt Nam khi Lê Thanh Hải hết cầm quyền. Thế nhưng Trương Mỹ Lan lại được Lê Thanh Hải môi giới cho kẻ kế nhiệm Hải ở chức bí thư thành ủy thành phố Hồ Chí Minh là Đinh La Thăng, một kẻ tham nhũng khủng không khác ǵ Hải, hiện đang thụ án hàng chục năm tù từ nhiều bản án do tham nhũng. Do đó Trương Mỹ Lan yên tâm, rút lại đơn xin bỏ quốc tịch Việt Nam để tiếp tục cướp đoạt tiền của dân thông qua SCB.
Như vậy, khi Trương Mỹ Lan bị tử h́nh, khối tài sản khủng tính sơ cũng hàng tỷ đô là Mỹ mà Trương Mỹ Lan dùng để hối lộ và chia chác cho Lê Thanh Hải và gia tộc Hải sẽ không c̣n dấu vết.
Thế nên Lê Thanh Hải và gia tộc Hải mừng rú, vỗ tay đồm độp khi Trương Mỹ Lan bị ṭa tuyên án tử h́nh!
CÙ HUY HÀ VŨ
Án tử h́nh dành cho bà Trương Mỹ Lan là nhằm để xoa dịu người dân và cũng để gửi đi thông điệp răn đe đối với các tội phạm kinh tế nghiêm trọng nhưng khả năng bà Lan bị thi hành án là ‘thấp’ v́ chính quyền Việt Nam cần thu hồi tài sản thiệt hại, các luật sư nhận định với VOA.
Hôm 11/4, sau hơn một tháng xét xử, bà Trương Mỹ Lan, chủ tịch tập đoàn Vạn Thịnh Phát, đă bị Ṭa án Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh tuyên án tử h́nh – mức án tổng hợp cho ba tội danh là ‘Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng’, ‘Đưa hối lộ’ và ‘Tham ô tài sản’.
Ngoài ra, bà Lan và các đồng phạm có trách nhiệm h́nh sự phải bồi thường 498.000 tỷ đồng, tức gần 20 tỷ đô la cho ngân hàng SCB. Tuy nhiên, nếu tính theo trách nhiệm dân sự th́ số tiền bà Lan phải bồi thường là hơn 673.800 tỷ đồng, tương đương 27 tỷ đô la theo thời giá hiện nay, theo nội dung bản án được báo chí trong nước dẫn lại.
Ṭa lập luận rằng bà Lan phạm tội ‘một cách tinh vi’, ‘có tổ chức’, ‘trong thời gian dài’, ‘với vai tṛ người cầm đầu’ và ‘gây ra hậu quả đặc biệt nghiêm trọng’ nên đáng nhận mức án tử h́nh.
Vụ án Trương Mỹ Lan rút ruột ngân hàng SCB là vụ án kinh tế có hậu quả nặng nề nhất trong lịch sử Việt Nam. Trước bà Lan, vào những năm 90 của thế kỷ trước, ông Tăng Minh Phụng đă nhận án tử h́nh và bị thi hành án về tội lừa đảo trong đại án kinh tế Minh Phụng-EPCO gây chấn động một thời.
Khả năng tử h́nh
Trao đổi với VOA từ Hà Nội, Tiến sỹ Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia tài chính-ngân hàng Mỹ gốc Việt, nh́n nhận rằng bà Lan ‘đă gây ra hậu quả nghiêm trọng về kinh tế-tài chính’ mà ông cho là ‘vô tiền khoáng hậu’.
Tuy nhiên, ông Hiếu lập luận thiệt hại tài chính ‘không xâm phạm đến tính mạng con người’ nên không nhất thiết phải tử h́nh.
“Về nguyên tắc tôi không bao giờ đồng ư với án tử h́nh v́ Nhà nước không ban cho người ta sự sống, bởi vậy Nhà nước cũng không có quyền lấy đi sự sống của con người,” ông Hiếu bày tỏ.
Theo lời ông nếu bà Lan phạm tội nặng đến mức cần loại bỏ ra khỏi xă hội và th́ việc cầm tù bà măi măi bằng bản án chung thân ‘đă là cao nhất’.
Nhận định về hậu quả bà Lan gây ra cho xă hội, Tiến sỹ Hiếu cho rằng những người dân gửi tiền vào SCB là nạn nhân của hành vi của bà Trương Mỹ Lan, nhưng số tiền gửi của họ được Công ty bảo hiểm Tiền gửi Quốc gia đảm bảo ở mức độ nhất định nên họ không sợ bị mất tiền.
“Mức độ thiệt hại như thế nào th́ c̣n phải định lượng. Chẳng hạn như trong 100 đồng th́ phần bà Lan gây thiệt hại cho người gửi tiền là bao nhiêu,” ông phân tích.
Cũng từ Hà Nội, luật sư Hà Huy Sơn, giám đốc Công ty Luật Hà Sơn, cho biết 15 ngày sau khi ṭa tuyên án bà Lan có quyền kháng cáo lên ṭa án cấp cao hơn.
“Theo kinh nghiệm của tôi theo dơi các vụ án ở Việt Nam, nhất là các vụ án kinh tế, nhiều khi ṭa sơ thẩm người ta tuyên như vậy nhưng đến phúc thẩm người ta thay đổi.”
Theo lời luật sư này do bà Lan c̣n liên quan nhiều đến SCB nên ‘người ta cần bà ấy sống để thu hồi tiền được bao nhiêu tốt bấy nhiêu’.
Ông dẫn ra một nghị quyết của Hội đồng thẩm phán Việt Nam quy định rằng trong các vụ án tham ô nếu bị cáo khắc phục được 3/4 thiệt hại th́ không phải nhận hoàn toàn bản án. Ngoài ra, thời gian chờ đợi để thi hành án tử h́nh, theo ông Sơn, là rất lâu.
“Năm nay bà Lan cũng đă gần 70 tuổi rồi. Có khi chờ 20 năm chưa chắc đă thi hành án,” luật sư Sơn cho biết.
Khi được hỏi về lư do Ṭa tuyên bà Lan mức án cao nhất, ông Sơn nói: “Thông điệp là Ṭa sẽ rất nghiêm khắc đối với các tội phạm gây ra thiệt hại rất lớn về kinh tế.”
Ông Lê Quốc Quân, một luật sư bất đồng chính kiến hiện đang sống ở Mỹ, cũng nhận định với VOA rằng Nhà nước Việt Nam ‘sẽ không tử h́nh bà Lan đâu’.
Ông dẫn ra ‘hàng loạt người đă từng bị tuyên tử h́nh nhưng có bị tử h́nh đâu’, điển h́nh như cựu chủ tịch Vinalines Dương Chí Dũng đă bị tuyên án tử h́nh hồi năm 2013 cũng về tội ‘Tham ô’ nhưng đến năm 2023 th́ được giảm án xuống chung thân do đă khắc phục được hậu quả.
Luật sư Quân cho rằng trong các vụ án kinh tế-tài chính th́ ‘tử h́nh có được lợi ǵ đâu’ và rằng vụ tử h́nh ông Tăng Minh Phụng là ‘sai lầm nghiêm trọng’ mà chính quyền Việt Nam đă rút kinh nghiệm nên ‘giờ đă đủ khôn’.
Tuy nhiên, ông cho rằng việc Ṭa tuyên mức án cao nhất là cần thiết để ‘làm yên ḷng dân’ và cũng để ‘c̣n có cái mà mặc cả với bà Lan để bà ấy đền bù’.
“Về mặt xă hội th́ cần phải tuyên án như vậy v́ dân chúng cần,” ông nói.
Tại sao xử tội tham ô?
Luật sư Hà Huy Sơn cho rằng nếu như đúng cáo trạng do Viện kiểm sát đưa ra th́ việc tuyên án tử h́nh bà Lan là ‘đúng người đúng tội’.
“Bà Lan lập ra các dự án khống để vay tiền của SCB, như vậy là ‘Vi phạm quy định về hoạt động cho vay của các tổ chức tín dụng’,” ông giải thích. “C̣n việc bà ấy rút tiền của SCB ra để chi cho các mục đích của bà ấy th́ đó là hành vi tham ô.”
Vị luật sư này cho rằng mặc dù bà Lan có nhiều đóng góp cho xă hội cũng như làm từ thiện nhiều nhưng đó không phải là cơ sở để bà được giảm án v́ ‘số tiền bà ấy đóng góp chẳng là ǵ so với thiệt hại bà ấy gây ra’.
Mặc dù vẫn là hành vi rút ruột ngân hàng SCB, nhưng đối với việc làm của bà Lan từ năm 2018 trở về sau, bà lại bị định tội ‘Tham ô tài sản’ thay v́ tội ‘Vi phạm quy định ngân hàng’ như cho hành vi của bà từ năm 2018 trở về trước bởi v́ khi đó Bộ luật H́nh sự sửa đổi của Việt Nam đă có thêm quy định về tội ‘Tham ô’ cho các cá nhân không phải quan chức.
Luật sư Lê Quốc Quân cho rằng về hành vi rút ruột ngân hàng, Viện kiểm sát hoàn toàn có thể chỉ cần định bà Lan một tội là ‘Vi phạm các quy định về cho vay của tổ chức tín dụng’ với mức án tối đa là 20 năm tù. Nhưng bà Lan lại bị định thêm tội ‘Tham ô’ là ‘để bắt bà đền bù tài sản cho SCB’ và cũng để bà đối diện với mức án tử h́nh.
“Bởi v́ tham ô tài sản là lấy tài sản của Nhà nước nên cần phải trả lại,” ông phân tích.
“Họ không nhấn mạnh về tội đưa hối lộ mặc dù tội đưa hối lộ cũng là đủ nặng rồi bởi v́ họ muốn lấy lại tài sản nên mới quay sang tội tham ô,” ông giải thích.
Với tội ‘Đưa hối lộ’, bà Trương Mỹ Lan bị cáo buộc đă đưa cho bà Đỗ Thị Nhàn, cục trưởng Cục Thanh tra, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, số tiền 5,2 triệu đô la để bà Nhàn bao che cho các sai phạm ở ngân hàng SCB.
Luật sư Quân cũng đặt vấn đề về những căn cứ xử bà Lan tội ‘Tham ô’. Ông cho rằng trên giấy tờ bà Lan chỉ sở hữu chưa tới 5% cổ phần của SCB nên bà ‘không thể có quyền hạn đối với ngân hàng SCB’ như cáo buộc.
“Ṭa cần chứng minh là bà ấy có quyền hạn có thể thao túng, chỉ đạo, chi phối các lănh đạo SCB. Cáo buộc bà ấy sở hữu đến 91,5% cổ phần chỉ là lời khai của người khác. Rơ ràng số cổ phần đó đứng tên người khác,” ông nói.
Theo cáo trạng th́ bà Lan thông qua bạn bè, người thân đă thâu tóm số cổ phần gần như tuyệt đối của SCB, qua đó mặc dù không có chức vụ ǵ chính thức ở SCB nhưng bà là người nắm toàn quyền sắp xếp nhân sự, đường hướng cũng như hoạt động cho vay của ngân hàng này.
Ngoài ra, cũng theo luật sư Quân, Ṭa cũng cần chứng minh là bà Lan có thể sai khiến các lănh đạo SCB. “Họ có thể khai là họ làm theo chỉ đạo của bà Lan, nhưng đó có thể chỉ là tư vấn, lời khuyên của bà Lan, c̣n họ hành động theo ư chí của họ chứ không hề bị ép buộc ǵ hết,” ông lập luận.
Nếu bà Lan sở hữu đến 91,5% cổ phần của SCB th́ tại sao không xử bà về tội ‘Vi phạm luật về hoạt động ngân hàng’, luật sư này đặt vấn đề. Do đó, ông cho rằng việc xử bà Lan như thế nào ‘hoàn toàn là do cấp cao nhất trong Đảng Cộng sản đă quyết định trước’.
Luật sư Quân cũng chỉ ra điểm mà ông cho là Ṭa án Việt Nam ‘muốn lật thế nào cũng được’: “Nếu nói là bà ấy tham ô của Ngân hàng SCB, th́ phải cho rằng hơn 91% là bà ấy nắm, rồi bà ấy chỉ đạo. Nhưng nếu 91% cổ phần là của bà ấy th́ chẳng lẽ bà ấy tham ô của chính bà à?”
“Khi nói bà có thẩm quyền chi phối SCB th́ họ nói là bà có 91,5% cổ phần, nhưng khi nói bà tham ô của ai th́ họ nói bà chỉ có 5% cổ phần,” ông nói thêm.
Về phần ḿnh, luật sư Hà Huy Sơn chỉ ra điểm thiếu sót trong vụ án này là ‘không truy ra trách nhiệm của các lănh đạo cao nhất của Ngân hàng Nhà nước qua các thời kỳ’.
“Nó diễn ra trong nhiều năm, có liên quan đến nhiều cơ quan nhà nước, đặc biệt là Ngân hàng Nhà nước Việt Nam nhưng quá tŕnh điều tra người ta lại không xác định được trách nhiệm của lănh đạo Ngân hàng Nhà nước qua các thời kỳ, đó là rất vô lư,” ông lập luận.
Việt Nam đă tiến hành một cuộc giải cứu “chưa từng có” đối với Ngân hàng Thương mại Cổ phần Sài G̣n (SCB) hiện đang ch́m trong vụ lừa đảo tài chính lớn nhất nước, theo thông tin độc quyền của Reuters.
“Nếu không cho vay, SCB sẽ sụp đổ”, theo thông tin mà Reuters mới được cung cấp. “Nếu tiếp tục cho vay, kho bạc quốc gia sẽ dần cạn kiệt.”
Reuters không nêu cụ thể danh tính nguồn tin do tính nhạy cảm của vấn đề.
T́nh huống này được mô tả là “chưa từng có” do khối lượng tiền mặt khổng lồ được bơm vào, sự phức tạp của hoạt động cũng như quy mô thiệt hại hiện tại và tiềm ẩn đối với hệ thống tài chính Việt Nam.
Reuters không thể xác định liệu các quan chức khác hiện đang tham gia giám sát SCB cùng có chung nhận định như trên về tác động đối với kho bạc nhà nước hay không.
Nợ công của Việt Nam năm ngoái ổn định ở mức 37% tổng sản phẩm quốc nội (GDP), trong khi thâm hụt ngân sách tăng nhẹ lên 4,4% GDP. Theo Ngân hàng Nhà nước, dự trữ ngoại hối đạt khoảng 100 tỷ USD vào cuối năm nay. Con số này tăng từ khoảng 90 tỷ USD vào cuối tháng 10/2023, theo Văn pḥng Nghiên cứu và Kinh tế Vĩ mô ASEAN+3 - cơ quan giám sát độc lập khu vực.
Tính đến đầu tháng Tư, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đă bơm 24 tỷ USD "khoản vay đặc biệt" vào SCB, theo một trong những tài liệu mà Reuters đă xem. Tài liệu này cung cấp thông tin cập nhật hằng ngày kể từ ngày 29/3 về tổng số tiền bơm từ Ngân hàng Nhà nước.
Theo tài liệu này, việc bơm tiền đă chậm lại một chút nhưng đạt trung b́nh hơn 900 triệu USD mỗi tháng trong năm tháng qua.
Ngân hàng Nhà nước và SCB không trả lời yêu cầu b́nh luận của Reuters. Một quan chức SCB từ chối b́nh luận khi Reuters liên lạc qua điện thoại.
Các khoản tiền mặt mà Ngân hàng Nhà nước Việt Nam trước đây âm thầm bơm cho SCB chiếm tới 5,6% tổng sản lượng kinh tế hằng năm của nước này, hay khoảng 1/4 dự trữ ngoại hối của Việt Nam. Các khoản bơm này chưa từng được báo chí đưa tin.
Ngân hàng Nhà nước đặt SCB dưới sự giám sát của ḿnh để ngăn chặn t́nh trạng ồ ạt rút tiền sau vụ bắt giữ trùm bất động sản Trương Mỹ Lan vào tháng 10/2022.
Kể từ đó, SCB đă sử dụng số tiền được bơm để chi trả cho việc rút tiền mặt, theo một trong những tài liệu mà SCB đă gửi cho Ngân hàng Nhà nước vào tháng 11 để giải thích cho việc sử dụng các khoản vay.
Theo nguồn tin chính thức, sau khi Ngân hàng Nhà nước vào cuộc, tiền gửi của SCB đă giảm 80% xuống c̣n khoảng 6 tỷ USD vào tháng 12/2023.
SCB có thể hết tiền gửi vào giữa năm với tốc độ hiện tại và nợ xấu đă tăng lên 97,08% dư nợ tín dụng của SCB tính đến tháng 10.
Bà Trương Mỹ Lan bị bắt vào tháng 10/2022 đă gây ra vụ tháo chạy khỏi ngân hàng SCB.
Bà Lan đă bị kết án tử h́nh hôm 11/4 sau khi bị kết tội tham ô tài sản. Bà không nhận tội.
Bà Lan, trước đây là một nhân vật nổi bật trong làng tài chính Việt Nam, sẽ kháng cáo bản án của Ṭa án Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh, một trong những luật sư của bà cho biết.
Theo thông tin mới, bất chấp sự hỗ trợ chính thức từ Ngân hàng Nhà nước, tính đến tháng 12, SCB vẫn tiếp tục gặp vấn đề về thanh khoản và đôi khi phải vật lộn để giải quyết các khoản thanh toán đúng hạn khi khách hàng chuyển tiền sang các ngân hàng khác và xử lư thanh toán qua hệ thống thanh toán chính của Việt Nam. Điều này ảnh hưởng đến “tâm lư” khách hàng và tạo ra rủi ro cho toàn bộ hệ thống tài chính ngân hàng.
Ngân hàng Nhà nước đă cung cấp cho SCB – từng là một trong những tổ chức cho vay thương mại lớn nhất nước tính theo lượng tiền gửi - 592.700 tỷ đồng (23,72 tỷ USD) dưới dạng "khoản vay đặc biệt" tính đến ngày 2/4, theo một tài liệu của ngân hàng mà Reuters được cung cấp.
Con số này tăng so với mức 478.000 tỷ đồng được bơm vào cuối tháng 10.
Việc này cho thấy thấy lượng tiềm bơm vào là 23.000 tỷ đồng (910 triệu USD) mỗi tháng kể từ tháng 11/2023.
Con số này đă giảm xuống so với mức bơm ban đầu là 3,7 tỷ USD mỗi tháng, trong khoảng tháng 10 và tháng 11/2022 và tốc độ hằng tháng là gần 1,2 tỷ USD từ đó đến tháng 10/2023.
Ngành ngân hàng Việt Nam hiện đang phải đối mặt với rủi ro ngày càng cao do t́nh trạng bất ổn kéo dài trong lĩnh vực bất động sản.
Việc truy cứu trách nhiệm của các cá nhân, tổ chức trong lĩnh vực tài chính là một phần trong chiến dịch “đốt ḷ” của chính quyền, gây ra cuộc khủng hoảng bất động sản, đè nặng lên nền kinh tế và phủ bóng lên triển vọng của các ngân hàng, Reuters b́nh luận.
Truyền thông Việt Nam cho biết Ngân hàng Nhà nước và Chính phủ đă nhiều lần t́m kiếm sự giúp đỡ cho SCB từ khu vực tư nhân, đặc biệt là kêu gọi các nhà đầu tư nước ngoài, dù quy định hiện hành có giới hạn trần 30% về tổng sở hữu nước ngoài trong các ngân hàng Việt Nam.
Cuối năm ngoái, Ngân hàng Nhà nước đă giao cho công ty bất động sản tư nhân Sungroup xây dựng kế hoạch tái cơ cấu SCB.
Sungroup đă không trả lời yêu cầu b́nh luận của Reuters.
Reuters không thể xác định liệu kế hoạch của Sungroup có được thông qua hay không.
Bất kỳ kế hoạch tái cơ cấu nào cũng sẽ xoay quanh việc đánh giá tài sản bất động sản mà bà Lan và các công ty của bà sử dụng làm tài sản thế chấp cho các khoản vay, nhưng t́nh trạng pháp lư của những tài sản đó thường không rơ ràng, v́ nhiều tài sản vẫn đang chờ cấp phép trong khi một số tài sản khác vi phạm các quy định về đất công hoặc giấy phép xây dựng.
Một số tài sản bao gồm bất động sản có giá trị nằm tại các quận cao cấp ở TP HCM nhưng phần lớn là những dự án chưa hoàn thiện.
Tài sản của gia đ́nh bà Lan ước tính 30 tỷ USD, một đại diện của gia đ́nh nói với Reuters trong tháng này, trong khi công ty thẩm định thị trường Hoàng Quân, được ngân hàng trung ương thuê để định giá, định giá tài sản của bà khoảng 12 tỷ USD.
Reuters đưa tin hồi đầu tháng này rằng một số đối tác kinh doanh ở Hong Kong của bà Lan đă bày tỏ sự quan tâm đến các tài sản này.
Họ không trả lời yêu cầu b́nh luận thêm về lợi ích của họ đối với các tài sản này sau khi khi ṭa ra phán quyết với bà Lan.
Kết luận Điều tra của Bộ Công an về vụ án của Tập đoàn Vạn Thịnh Phát và bà Trương Mỹ Lan, đă cáo buộc, trong thời gian 10 năm, Ngân hàng SCB của bà Lan đă cho hệ sinh thái của ḿnh vay gần 1 triệu 67 ngh́n tỷ đồng, tương đương khoảng 45 tỷ USD. Dư nợ c̣n lại lên đến 677.000 tỉ đồng, tương đương 28 tỷ USD, là số nợ không thể thu hồi.
Ngày 17/4, truyền thông quốc tế đồng loạt đưa tin, “Việt Nam làm điều chưa từng có là bơm 24 tỷ đô la để giải cứu Ngân hàng SCB”. Bản tin độc quyền của một hăng truyền thông quốc tế cho biết , chính quyền Việt Nam đă làm một việc “chưa từng có” để giải cứu Ngân hàng SCB – ngân hàng bị bà Trương Mỹ Lan thao túng.
Theo hăng tin quốc tế, Ngân hàng SCB từng là một trong những tổ chức cho vay thương mại lớn nhất Việt Nam, tính theo lượng tiền gửi. Tính đến đầu tháng 4/2024, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đă cấp cho Ngân hàng SCB số tiền 592,7 ngh́n tỷ đồng, tương đương với 23,72 tỷ USD, dưới dạng “các khoản vay đặc biệt” để cứu giúp.
Theo thông tin và các văn bản của ngành ngân hàng mà một người được tiếp cận, đă cung cấp cho hăng tin quốc tế nói trên, khẳng định: “Nếu không cho vay, SCB sẽ sụp đổ. C̣n nếu tiếp tục cho vay, kho bạc quốc gia sẽ dần cạn kiệt”.
Đây là t́nh huống “chưa từng có”, xét đến khối lượng tiền mặt khổng lồ được bơm vào, cũng như sự phức tạp của hoạt động này, quy mô thiệt hại hiện tại, và nguy cơ tiềm ẩn đối với hệ thống tài chính Việt Nam.
Theo báo cáo của Bộ Tài chính, nợ công của Việt Nam năm 2023 ổn định ở mức 37% tổng sản phẩm quốc nội (GDP), trong khi thâm hụt ngân sách tăng nhẹ lên mức 4,4% GDP. Theo Ngân hàng Nhà nước, dự trữ ngoại hối đạt khoảng 100 tỷ đô la vào cuối năm 2023.
Vào tháng 10/2022, sau vụ bắt giữ nữ đại gia bất động sản Trương Mỹ Lan, Ngân hàng Nhà nước đă đưa SCB vào diện bị giám sát, để ngăn chặn t́nh trạng rút tiền ồ ạt khỏi SCB. Kể từ đó, SCB đă sử dụng số tiền được bơm từ Ngân hàng Nhà nước để chi trả cho việc rút tiền mặt của khách hàng.
Cụ thể, con số này tăng so với mức bơm ban đầu, trong khoảng tháng 10 và tháng 11/2022, là 3,7 tỷ USD mỗi tháng, và tốc độ tăng hàng tháng là gần 1,2 tỷ USD, từ đó đến tháng 10/2023. Việc này cho thấy, lượng tiền bơm vào là 23.000 tỷ đồng, tương đương 910 triệu USD mỗi tháng, kể từ tháng 11/2023 cho đến nay.
Theo thông tin mới mà hăng tin này nhận được, bất chấp sự trợ giúp chính thức như vừa kể, tính đến tháng 12/2023, Ngân hàng SCB vẫn tiếp tục gặp vấn đề về thanh khoản, và đôi khi phải vật lộn để giải quyết các khoản thanh toán đúng hạn. Điều này ảnh hưởng đến “tâm lư” của khách hàng, và có khả năng tạo ra rủi ro cho toàn bộ hệ thống tài chính ngân hàng Việt Nam.
Lâu nay, công luận đặt câu hỏi, tại sao các sai phạm mang tính hệ thống của bà Trương Mỹ Lan và Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, cũng như hệ sinh thái của họ, kéo dài trong thời gian tới 20 năm, mà không bị phát hiện.
Tất cả các cơ quan chức năng, như hệ thống tài chính, ngân hàng, kiểm toán nhà nước, thanh tra các cấp… đặc biệt là Bộ Công an, không cơ quan nào phát hiện kịp thời để xử lư nhanh và sớm hơn. Bất chấp những cảnh báo trước đó của truyền thông nhà nước, vụ án vẫn không được giới chức lănh đạo Việt Nam quan tâm đúng mức.
Ai phải chịu trách nhiệm về những điều vừa kể?
Theo giới phân tích, Cơ quan Chống tham nhũng của Việt Nam do Tổng Trọng đứng đầu, đă không dám cho mở tung cái “hũ mắm” có tên Vạn Thịnh Phát của “bà Trùm” Trương Mỹ Lan. V́ nếu bới ra, sẽ liên quan đến một lô, một lốc những dây mơ, rễ má của toàn bộ hệ thống quan chức cấp cao trong bộ máy chính quyền, từ năm 1992 cho đến ngày bà Trương Mỹ Lan bị khởi tố, bắt giam.
Việc chính quyền Việt Nam quyết định bơm tới 24 tỷ USD để cứu Ngân hàng SCB, đă cho thấy nhận thức của lănh đạo cấp cao. Họ biết rơ về sự nguy hiểm nên buộc ḷng phải cứu SCB, để tránh một cuộc khủng hoảng tài chính mang tính dây chuyền. Đây là cuộc giải cứu chưa có tiền lệ của chính quyền Việt Nam, sử dụng ngân sách nhà nước – tức tiền thuế của dân để cứu một ngân hàng tư nhân.
Nếu không cứu Ngân hàng Thương mại Cổ phần Sài G̣n (SCB) th́ giàn lănh đạo cấp cao của Đảng cũng chết theo cả nút.
Điều vừa kể có liên quan ǵ đến các đồn đoán cho rằng, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng sẵn sàng mất trăm triệu tỷ do Trương Mỹ Lan chiếm đoạt, để cứu Lê Minh Hưng hay không?./.
Ngân hàng nhà nước Việt Nam có kế hoạch cho bơm tới 24 tỷ USD để giải cứu ngân hàng SCB bị ch́m trong vụ lừa đảo khổng lồ. Con số này tương đương 25% tổng dự trữ ngoại hối của quốc gia, một con số chưa từng có tiền lệ.
Một bài báo cho hay chuyên viên trong ngành ngân hàng đă nhận định "nếu việc cho SCB vay tiếp tục th́ kho bạc quốc gia sẽ dần cạn kiệt ngân quỹ và sẽ dẫn đến một cuộc đại lạm phát. Việc làm đó đánh mất sự ổn định trong mắt các nhà đầu tư và trầm trọng hơn nữa, có khả năng đe dọa sự tồn tại của chế độ.”
Cũng theo một bài báo th́ ngân hàng trung ương đă chỉ định công ty bất động sản tư nhân SunGroup vạch ra kế hoạch tái cấu trúc SCB. Điều đáng chú ư SunGroup là công ty nhận được ủy nhiệm của Trung Quốc tại Việt Nam, thông qua việc xây dựng cảng Vân Đồn, Quảng Ninh. Nguy cơ Trung quốc dùng SunGroup làm b́nh phong cho việc thâu tóm tài chính đối với hệ thống ngân hàng Việt Nam là có thể xảy ra. Trung Quốc sẽ lợi dụng công ty SunGroup làm b́nh phong thao túng, thâu tóm tài chính đối với hệ thống ngân hàng Việt Nam. Nguy cơ người Việt sẽ làm nô lệ cho Tàu.
Cho dù là vụ án Vạn Thịnh Phát của Trương Mỹ Lan hay đồng bằng sông Cửu Long bị hạn mặn thiếu nước ngọt… th́ đều có bàn tay của Trung Quốc. Bắc Kinh từ trước đến nay đều có mưu đồ muốn thôn tính nước ta. Chúng muốn biến Việt Nam thành sân sau của họ.
Dù theo kế hoạch nào, th́ bức tranh tài chính Việt Nam trong thời gian tới rất u ám. Một cuộc đại lạm phát sẽ diễn ra như nhận định trên. Đời sống nhân dân vừa bị thiên tai hạn hán, ngập mặn, thiếu nước ngọt…. vừa chịu thêm một đợt khủng hoảng tài chính nữa th́ cũng như nhà sập b́m b́m leo.
Đảng cộng sản Việt Nam có thể chấp nhận làm sân sau cho Trung Quốc, nhưng người dân có đồng ư hay không là chuyện khác. Hơn lúc nào hết, cần sự quan tâm đến vận nước của toàn dân trong thời khắc đen tối này!
Đừng im lặng, chúng ta sẽ có lỗi với con cháu sau này và có lỗi với tổ tiên. Hăy lên tiếng bằng nhiều cách hỡi mỗi người dân Việt!
Giáo Làng
Câu hỏi được nhiều người đặt ra trong vụ án Vạn Thịnh Phát là tiền của người dân ở SCB sẽ được Ngân hàng Nhà nước Việt Nam bảo lănh ra sao, sau khi có thông tin 24 tỷ USD đă được chi để cứu ngân hàng này.
Tin độc quyền từ Reuters cho biết chính quyền tại Việt Nam đă tiến hành một cuộc giải cứu “chưa từng có” đối với Ngân hàng SCB.
Theo đó, tính đến đầu tháng 4/2024, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Việt Nam đă bơm gần 24 tỷ USD (khoảng 600.000 tỷ đồng) dưới dạng "khoản vay đặc biệt" vào SCB, theo một trong những tài liệu mà Reuters đă xem.
Theo tài liệu này, việc bơm tiền đă chậm lại một chút nhưng đạt trung b́nh hơn 900 triệu USD mỗi tháng trong năm tháng qua.
B́nh luận với BBC News Tiếng Việt, Tiến sĩ Giang Phùng, nhà nghiên cứu và giảng viên tại Trường Kinh doanh ISC Paris (Pháp), nói rằng v́ Reuters ghi số liệu mà họ có được là "từ nguồn tin không được tiết lộ công khai do tính nhạy cảm" nên NHNN cũng có thể phủ nhận sự chính xác của con số.
"Tuy nhiên, theo những con số công khai và cả lời của Viện Kiểm sát trước ṭa th́ NHNN đang rất chật vật với việc xử lư các nghĩa vụ nợ của SCB. Theo lịch sử gần đây, trong xử lư các ngân hàng yếu kém th́ NHNN sẽ không muốn để SCB phá sản hoàn toàn," TS Giang Phùng đánh giá.
Tháng 10/2022, khi bà Trương Mỹ Lan bị bắt giữ, NHNN đă đặt Ngân hàng SCB vào diện giám sát và ra thông cáo để ngăn t́nh trạng người gửi ồ ạt rút tiền khỏi ngân hàng này.
Tiến sĩ Giang Phùng nhận định với BBC rằng có thể số tiền mà NHNN cần huy động để xử lư vụ việc sẽ lớn hơn con số cần trả cho người gửi tiền tại SCB.
"Điều này có thể là để giải quyết cho cả người mua trái phiếu, dù chưa có tiền lệ hay quy định nào là mua trái phiếu sẽ được bảo vệ như gửi tiền vào ngân hàng."
Cần lưu ư rằng, đứng trước làn sóng kiện về việc bị lừa mua trái phiếu tại SCB, SCB nói rằng họ chỉ thực hiện việc giới thiệu khách hàng cho các công ty chứng khoán, chứ không kư kết hợp đồng hay thỏa thuận nào với các khách hàng liên quan đến việc mua/bán trái phiếu doanh nghiệp.
Chuyên gia tài chính Nguyễn Trí Hiếu từng nhận định với BBC rằng h́nh như SCB chỉ bảo lănh phân phối chứ không phải bảo lănh thanh toán.
Khi SCB bảo lănh phân phối th́ đối tượng hưởng lợi là Vạn Thịnh Phát và các công ty con trong hệ sinh thái của tập đoàn này chứ không phải trái chủ.
"C̣n bảo lănh thanh toán là h́nh thức có lợi cho các nhà đầu tư, nghĩa là trong trường hợp Vạn Thịnh Phát không có khả năng trả nợ th́ ngân hàng đứng ra trả nợ thay cho Vạn Thịnh Phát," ông giải thích.
Bà Giang Phùng nhận xét thêm với BBC rằng, NHNN có thể yêu cầu các ngân hàng trong hệ thống chung tay "cứu" SCB để tránh rủi ro cũng như lấy lại niềm tin của người gửi tiền. Một khả năng nữa là các ngân hàng khác có thể phải nhận sáp nhập một phần hoặc toàn bộ ngân hàng yếu kém, như vậy khoản lỗ của SCB sẽ ăn vào lăi của các ngân hàng thực hiện việc sáp nhập.
Trong quá tŕnh xét xử vụ án Vạn Thịnh Phát vừa qua, báo chí Việt Nam đă dẫn thông tin từ Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao cho biết Ngân hàng Nhà nước đang gồng ḿnh cho SCB vay khoản tiền khổng lồ để chi trả dần, ổn định t́nh h́nh tài chính, không biết khi nào thu hồi đủ.
Số tiền này không được công khai. Tuy nhiên, Reuters cho biết họ tiếp cận được tài liệu cho thấy NHNN đă chi 24 tỷ USD.
Con số 24 tỷ USD (hơn 600.000 tỷ đồng) chiếm khoảng 3/4 ngân quỹ của Kho bạc Nhà nước (hơn 800.000 tỷ đồng).
Thời điểm khởi tố vụ án, trên hệ thống sổ sách của SCB thể hiện tổng số tiền mà ngân hàng huy động của người dân và vay của các cơ quan tổ chức khác là 673.586 tỷ đồng gồm:
511.262 tỷ đồng tiền gửi của khách hàng;
76.845 tỷ đồng phát hành giấy tờ có giá;
66.030 tỷ đồng vay Ngân hàng Nhà nước;
12.693 tỷ đồng tiền gửi và 6.756 tỷ đồng vay của các tổ chức tín dụng khác;
Như vậy, phần lớn tiền trong ngân hàng SCB là tiền gửi của khách hàng và một phần tiền từ các giấy tờ có giá (có thể bao gồm trái phiếu) và tiền vay từ NHNN.
Những diễn biến tại ṭa cho thấy SCB huy động tiền từ người dân gửi với lăi suất cao nhất để cho Vạn Thịnh Phát vay.
Tiến sĩ Giang Phùng cho rằng con số thiệt hại và số tiền phải trả cho các bên liên quan, chủ yếu là người gửi tiền, là rất lớn khi so sánh với những con số như GDP Việt Nam hay ngân quỹ nhà nước "nhưng chắc chắn không có chuyện NHNN sử dụng tới cạn ngân quỹ để xử lư vụ này".
Vào thời bà Trương Mỹ Lan cùng đồng phạm bị bắt vào tháng 10/2022, nhóm khách hàng của bà Trương Mỹ Lan ở SCB c̣n 1.284 khoản vay với tổng dư nợ là 677.286 tỷ đồng (gồm 483.971 nợ gốc và 193.315 nợ lăi).
Số tiền này được xác định là không thể thu hồi.
V́ tính chất phức tạp nên vụ án Vạn Thịnh Phát được chia làm hai giai đoạn.
Ở giai đoạn 1, hôm 11/4, Ṭa án Nhân dân TP HCM đă tuyên bà Trương Mỹ Lan mức án tử h́nh tổng hợp ba tội danh tham ô tài sản, đưa hối lộ và vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng.
Ở giai đoạn 2, cơ quan chức năng sẽ điều tra, truy tố, xét xử các sai phạm liên quan đến trái phiếu doanh nghiệp. Ở vụ này, Bộ Công an đă xác định Tập đoàn Vạn Thịnh Phát đă lừa đảo 30.000 tỷ đồng của 42.000 nhà đầu tư, thông qua gian dối trong phát hành trái phiếu.
Bà Trương Mỹ Lan sẽ phải đối mặt với thêm hai tội danh là "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản" liên quan đến trái phiếu và "Rửa tiền" xảy ra tại Vạn Thịnh Phát.
Đối với các vấn đề liên quan đến trái phiếu, trong đó có việc các khách hàng của SCB gửi tiền tiết kiệm sau đó bị chuyển đổi thành trái phiếu, báo Pháp luật TP HCM dẫn lời đại diện Ṭa án Nhân dân TP HCM nói rằng tất cả sẽ được xem xét trong giai đoạn 2 của vụ án.
"Trong giai đoạn 2 này, các cơ quan tố tụng tập trung điều tra, truy tố và xét xử về các tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản và rửa tiền. Do vậy, quyền lợi của người dân khi mua trái phiếu sẽ được giải quyết trong giai đoạn 2 của vụ án này," báo Pháp luật TP HCM cho biết.
Đáng lưu ư, lượng tiền mặt "khủng" mà bà Lan bị cáo buộc rút khỏi SCB được xác định là có liên quan đến trái phiếu.
Từ tháng 2/2-19 đến tháng 9/2022, bà Trương Mỹ Lan bị cáo buộc chỉ đạo lái xe của ḿnh là Bùi Văn Dũng đến Ngân hàng SCB nhận tiền.
Bà Thái Thị Thanh Thảo, Giám đốc Pḥng dịch vụ khách Wholesale của Ngân hàng SCB (Chi nhánh Sài G̣n), chỉ đạo cho bà Trần Thị Thúy Ái, Kiểm soát viên ngân quỹ của SCB Chi nhánh Sài G̣n, xuất tiền mặt giao cho ông Dũng.
Sau đó, ông Dũng chở tiền về nhà cho bà Lan và giao cho Trần Thị Hoàng Uyên (trợ lư của bà Lan).
Theo điều tra, tổng số tiền mặt rút khỏi SCB là hơn 108.000 tỷ đồng và 14 triệu USD.
Số tiền này được xác định là từ khoản vay tín dụng của Ngân hàng SCB và nguồn phát hành trái phiếu.
Kết luận điều tra của Bộ Công an cũng thông tin rằng những người có liên quan đến quy tŕnh rút tiền mặt theo chỉ đạo của bà Trương Mỹ Lan gồm Bùi Văn Dũng, Thái Thị Thanh Thảo, Trần Thị Thúy Ái, Trần Thị Hoàng Uyên đều đă bị khởi tố bị can về tội "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản".
Trả lời BBC News Tiếng Việt, Luật sư Phùng Thanh Sơn, Giám đốc công ty Luật Thế Giới Luật Pháp từ TP HCM, nhận định rằng do giai đoạn 2 truy tố về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản nên có thể hiểu, số tiền mặt 108.000 tỷ đồng mà bà Lan rút ra là gồm có tiền từ việc phát hành trái phiếu.
"Ta cần phải làm rơ trách nhiệm của SCB: SCB tham gia với tư cách là đơn vị bảo lănh phát hành hay bảo lănh thanh toán hay cả hai."
"Ngay cả khi SCB chỉ là đơn vị bảo lănh phát hành th́ cũng phải làm rơ SCB đă làm đầy đủ trách nhiệm của đơn vị bảo lănh phát hành hay không. Nếu không thực hiện đầy đủ trách nhiệm của đơn vị bảo lănh phát hành, có những hành vi, tư vấn sai hoặc gây nhầm lẫn cho người gửi tiền th́ SCB vẫn phải liên đới chịu trách nhiệm," ông Sơn nhận định.
Từ việc hàng ngàn bị hại đều có lời khai giống nhau nên ông Sơn cho rằng có thể đó là chủ trương của SCB chứ không phải trường hợp cá biệt.
Luật sư Phùng Thanh Sơn c̣n cho biết chính bản thân ông khi giao dịch tại SCB cũng từng được tư vấn mua trái phiếu như những bị hại khác. Tuy nhiên, là một luật sư, ông Sơn hiểu bản chất trái phiếu là ǵ nên ông không mua trái phiếu theo tư vấn của nhân viên SCB.
Tác động của vụ án Vạn Thịnh Phát
Với phiên xử Vạn Thịnh Phát diễn ra hơn một tháng và kết thúc là bản án tử h́nh đối với bà Trương Mỹ Lan, vụ án này được coi là "gây chấn động cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam" và là điểm nhấn trong chiến dịch chống tham nhũng, hay c̣n gọi là "đốt ḷ", của Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Nguyễn Phú Trọng.
Nhiều nhà quan sát, chuyên gia cho rằng đại án này sẽ phủ bóng lên nền kinh tế Việt Nam, cả lĩnh vực ngân hàng, đầu tư nước ngoài lẫn lẫn trái phiếu. Đặc biệt, vụ bê bối c̣n gây mất niềm tin của người dân vào hệ thống ngân hàng.
Nguồn tin mới của Reuters cho biết, thời điểm tháng 12/2023, tổng số tiền gửi ở SCB đă giảm 80%, xuống c̣n khoảng 6 tỷ USD.
Hồi tháng 6/2023, Chủ tịch UBND TPHCM Phan Văn Măi đă nói rằng vụ việc liên quan đến Ngân hàng SCB, Tập đoàn Vạn Thịnh Phát "tác động đến kinh tế - xă hội thành phố rất lớn và cũng tác động khiến một bộ phận cán bộ e dè, sợ sai không dám làm".
Tiến sĩ Giang Phùng cho rằng dù là vụ án kinh tế lớn nhưng xét đến những phản ứng hiện tại của thị trường, vụ SCB không nhất thiết báo hiệu một cuộc khủng hoảng mang tính hệ thống đối với hệ thống ngân hàng Việt Nam.
"Nh́n chung, vụ bê bối SCB bộc lộ những điểm yếu trong quản lư ngân hàng của Việt Nam. Tuy nhiên, phản ứng của chính phủ và những cải cách tiềm năng mang lại cơ hội củng cố hệ thống."
"Những tháng và năm tới sẽ rất quan trọng trong việc thể hiện cam kết của chính phủ về củng cố hệ thống ngân hàng và lấy lại niềm tin của công chúng," bà Giang Phùng nói.
Bà cũng nói rằng những vụ bê bối về tham nhũng quy mô lớn, khiến thế giới quan tâm như vụ Vạn Thịnh Phát thường gây ra lo ngại sẽ có tác động tiêu cực đến các nhà đầu tư, làm giảm đầu tư nước ngoài (FDI). Tuy nhiên, theo bà Giang Phùng, thống kê lại cho thấy xu hướng ngược lại.
"Gần đây, CEO Apple đến thăm Việt Nam cũng hứa hẹn khả năng tăng cường đầu tư. Nguyên nhân có thể là việc các nhà đầu tư t́m địa điểm mới ngoài Trung Quốc để tránh ảnh hưởng của thương chiến Mỹ-Trung (và xu hướng này chắc chắn c̣n tiếp diễn), giá nhân công Trung Quốc dần tăng cao," bà Giang Phùng đánh giá.
Tuy nhiên, bà cũng lưu ư rằng không chắc chắn Việt Nam thu hút được những nguồn FDI này do các tập đoàn có thể lựa chọn các quốc gia Đông Nam Á khác.
Việc xét xử bà Trương Mỹ Lan và Vạn Thịnh Phát, theo Tiến sĩ Lê Hồng Hiệp từ Viện ISEAS, cũng được xem là một hồi chuông cảnh tỉnh cho những ngân hàng thương mại khác và các doanh nhân khác, để họ ngưng những cách kinh doanh phạm pháp của ḿnh.
"Nếu chính phủ có thể dùng vụ án này như một đ̣n roi để cảnh cáo những người khác, để thay đổi cách làm ăn, để thị trường ngày một minh bạch và rơ ràng hơn th́ điều này sẽ tốt cho nền kinh tế hơn.
"Việt Nam muốn đạt được mục tiêu 2045 thành nước phát triển, thu nhập cao. Để làm được, phải chịu nỗi đau ngắn hạn mới có thể trụ được cuộc chơi dài," ông Hiệp phân tích.
Diễn Đàn Người Việt Hải Ngoại. Tự do ngôn luận, an toàn và uy tín. V́ một tương lai tươi đẹp cho các thế hệ Việt Nam hăy ghé thăm chúng tôi, hăy tâm sự với chúng tôi mỗi ngày, mỗi giờ và mỗi giây phút có thể. VietBF.Com Xin cám ơn các bạn, chúc tất cả các bạn vui vẻ và gặp nhiều may mắn.
Welcome to Vietnamese American Community, Vietnamese European, Canadian, Australian Forum, Vietnamese Overseas Forum. Freedom of speech, safety and prestige. For a beautiful future for Vietnamese generations, please visit us, talk to us every day, every hour and every moment possible. VietBF.Com Thank you all and good luck.
News
Library
Technology
Giải Trí
Portals
Tin Sốt
Home
