Bà con Việt kiều Mỹ phải trả cái giá quá đắt khi đến với việc làm móng

[Romano]

Từ lâu nghề nail đã trở thành nghề kiếm sống của không ít bà con việt kiều tại Mỹ với nguồn thu nhập không đến nỗi nào. Thế nhưng ít ai biết rằng với những người làm lâu năm trong nghề thường phải đối mặt với những nguy cơ ảnh hưởng sức khỏe. Hiện đây thực sự đang là vấn đề mà dư luận Mỹ cũng đang hết sức quan tâm.
Mỗi lần Van Nguyen ở thành phố San Francisco (bang California, Mỹ) cấn thai, bác sĩ đều khuyên bà nên nghỉ việc ở tiệm làm móng (nail), còn không thì phải phá thai. Tuy nhiên, trong 4 lần mang thai, bà Van Nguyen đều phớt lờ cảnh báo của bác sĩ dù sẩy thai 2 lần. “Đó là lỗi của tôi. Mình đã chọn làm nghề này thì phải sống chung với nó thôi”, bà Van Nguyen, nay là chủ tiệm nail New York Salon tại San Francisco, kể lại trên tờ The Guardian.
Học nhanh, kiếm tiền ngay
Người phụ nữ 46 tuổi nói trên nằm trong số hàng ngàn người nhập cư gốc Việt ở bang California, phần lớn là phụ nữ, “đóng đô” trong các tiệm nail suốt 12 tiếng đồng hồ mỗi ngày.


Chia sẻ với Thanh Niên, chị T.N - chủ một tiệm nail tại thành phố Los Angeles (bang California, Mỹ) - cho hay tiệm của chị dùng nước sơn tốt nên không gây hại sức khỏe. Chị nói thêm các chủ tiệm nail như chị sẵn lòng tự sắm thiết bị thông khí nếu thấy tiệm hôi mà không cần hỗ trợ từ chính quyền. Chị cho rằng tiệm hôi sẽ không có khách và ngay cả những thợ làm móng cũng bỏ đi.


Thực tế cho thấy trong suốt nhiều thập niên, làm nail là con đường nghề nghiệp ổn định đối với những người mới đến nước Mỹ định cư. Chia sẻ với Thanh Niên, chị Huỳnh Duyên mới sang Mỹ định cư theo diện đoàn tụ gia đình được gần 2 năm và hiện sống ở thành phố Santa Rosa (bang California), cho hay nghề nail dễ học và không cần phải giỏi tiếng Anh nên rất phù hợp với những người mới chân ướt chân ráo tới Mỹ như chị.
“Nghề nào giúp bạn có tiền nhanh nhất? Bạn cần tiền mỗi ngày nên chỉ làm nail là cách kiếm tiền nhanh nhất cho những người mới đến như chúng tôi”, bà Van Nguyen kể về quyết định chọn nghề nail của mình khi sang Mỹ năm 19 tuổi. Bà Lan Anh Truong, 53 tuổi, chủ tiệm Leann’s Nails ở thành phố Alameda thuộc bang California, cho biết bà cũng vào nghề như vậy. Từng là giáo viên ở TP.HCM, bà Truong định ghi danh một trường đại học ở Mỹ để có thể tiếp tục làm nghề giáo ở xứ người. Thế nhưng vì kinh tế gia đình, bà buộc phải từ bỏ chuyện học hành và đi làm nail. “Nghề này học nhanh mà có tiền ngay”, bà Truong nhận xét.
Dù tạo thu nhập ổn định với bình quân khoảng 25.000 - 30.000 USD/năm song nghề nail tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây bệnh vì người thợ tiếp xúc nhiều hóa chất có trong nước sơn móng. Anh N.Đ.Đ sống tại một thành phố ở bang California nói với Thanh Niên rằng hầu hết tiệm nail tại đây đều dùng các loại nước sơn mới thường không chứa chất độc hại, song anh vẫn cảm thấy không an tâm vì tiếp xúc các sản phẩm làm đẹp mỗi ngày, chưa kể bột đắp móng giả thường rất độc hại. Nguyen cùng bà Truong thừa nhận họ sớm gặp các vấn đề về sức khỏe như chóng mặt, đau đầu, khó thở, ho khan… do ở trong tiệm nail mỗi ngày.
Tiệm nail an toàn
Vấn đề sức khỏe của các bà Nguyen và Trương chỉ được giải quyết sau khi họ bắt đầu áp dụng những hướng dẫn về “tiệm nail an toàn” của Hiệp hội Tiệm làm móng an toàn California. Tổ chức này do Julia Liou, giám đốc tại Asia Health Services (AHS), lập ra hồi năm 2005 để giải quyết điều được bà gọi là “đại dịch” vấn đề sức khỏe ở những người nhập cư gốc Việt, vốn là lực lượng lao động chủ lực tại hơn 9.000 tiệm nail thuộc bang California. AHS là một tổ chức xã hội hoạt động vì sức khỏe cộng đồng người gốc Á tại vịnh San Francisco.
Theo tờ The Guardian, nỗ lực bảo vệ sức khỏe thợ nail của hiệp hội đã được giới hữu trách công nhận vào tháng 11.2016, sau khi Văn phòng công lý môi trường thuộc Cơ quan Bảo vệ môi trường Mỹ (EPA) tài trợ 120.000 USD trong vòng 2 năm để tổ chức này thí điểm một chương trình cho vay, theo tờ The Guardian.
Các khoản vay nhỏ, thường là chưa tới 5.000 USD, giúp các chủ tiệm nail như bà Nguyen chi trả các loại sơn móng mới (thường không chứa 3 chất độc hại dibutyl phthalate, toluene và formaldehyde), các máy thông gió và việc tập huấn cho nhân viên. Đây là những yêu cầu tối thiểu để trở thành tiệm nail an toàn. Cơ quan Quản lý an toàn sức khỏe lao động thuộc Bộ Lao động Mỹ cảnh báo phơi nhiễm 3 chất trên có thể gây ra một loạt vấn đề sức khỏe như đau đầu, chóng mặt, khó thở, ung thư và gây hại cho thai nhi.

Sau thời gian áp dụng các tiêu chuẩn của hiệp hội, bà Nguyen cho biết hiện không còn cảm thấy đau đầu, khó thở hay bị mẩn ngứa. Không khí tại New York Salon của bà cũng không còn nặng mùi đặc trưng của các loại thuốc làm móng. Các nhân viên đều đeo khẩu trang và găng tay khi làm đẹp cho khách. Mỗi bàn làm móng cũng có một ống như vòi voi dùng để hút mùi.
Tuy nhiên, chiến dịch hỗ trợ mở tiệm nail an toàn của AHS đang đứng trước nguy cơ ngưng hoạt động khi Quỹ Di sản (The Heritage Foundation) - một tổ chức nghiên cứu chiến lược Mỹ - kêu gọi dừng cấp vốn vì cho rằng dự án trên “không liên quan tới môi trường” và gây lãng phí ngân sách. Tổ chức này kêu gọi xóa bỏ 7 triệu USD ngân sách mỗi năm dành cho Văn phòng công lý môi trường thuộc EPA, nơi cho các tiệm nail vay vốn.