Vietbf.com - Chắc hẳn nhiều người đă nghe đến cái tên Hàng không mẫu hạm USS Gerald Fordcủa Hải quân Hoa Kỳ, tuy nhiên có lẽ c̣n khá ít người biết rằng trong số những người tham gia dự án đóng con tàu này có một phụ nữ gốc Việt, đó là bà Giao Phan, tổng giám đốc điều hành chương tŕnh đóng tàu sân bay mới của Mỹ dưới đây.
Tàu USS Gerald R. Ford đă được Hải quân Mỹ chính thức đưa vào sử dụng (ảnh do Hải quân công bố tháng 4/2017)
Ngày 24/8, tại hăng đóng tàu Newport News Shipbuilding đặt ở bang Virginia, Mỹ, diễn ra lễ khởi công đóng tàu sân bay USS Enterprise, c̣n gọi là CVN-80. Trước đó, hôm 21/7, Tổng thống Trump đă thực hiện nghi lễ chính thức đưa vào sử dụng tàu sân bay USS Gerald R. Ford. Đồng thời, đến cuối tháng 8, quá tŕnh đóng tàu sân bay USS Kennedy đă đạt hơn 30%.
Cả ba con tàu kể trên đều là hàng không mẫu hạm lớp Ford, lớp tàu hiện đại nhất của Mỹ và trên thế giới hiện nay.
Đáng chú ư, vị tổng giám đốc điều hành chương tŕnh đóng tàu sân bay mới của Mỹ là một phụ nữ gốc Việt, bà Giao Phan. An Tôn của Ban Việt ngữ VOA phỏng vấn bà về chương tŕnh này và vai tṛ của bà. Xin mời quư vị theo dơi.
VOA: Xin bà cho biết hàng không mẫu hạm USS Gerald Ford có những đặc điểm ǵ nhờ đó tàu này tiên tiến hơn và mạnh hơn so với các lớp hàng không mẫu hạm trước đây?
Bà Giao Phan: Có thể nói tàu Gerald Ford, c̣n gọi là CVN-78, là hàng không mẫu hạm tối tân nhất trên thế giới hiện nay.
Tôi chỉ đề cập đến 5 thứ quan trọng nhất làm cho chiếc Ford này nổi bật mà chưa một quốc gia nào khác trên thế giới có thể làm được.
Thứ nhất, ngoại trừ Hoa Kỳ, chưa có một quốc gia nào trên thế giới có loại hàng không mẫu hạm có hệ thống giúp máy bay cất cánh bằng điện từ - electro-magnetic aircraft launch system, gọi tắt là EMALS; và một hệ thống hăm đà tối tân khi máy bay đáp lại - advanced arresting gears, gọi tắt là AAG.
Cả hai hệ thống này thay cho hệ thống cũ chạy bằng hơi nước, nên giúp cho việc cất cánh cũng như hạ cánh được nhanh chóng và dễ dàng hơn.
Thứ hai là tàu được xây dựng theo thiết kế mới nhất chưa từng có trong ṿng 40 năm qua. Chiếc Ford là hàng không mẫu hạm đầu tiên có hệ thống phát năng lượng tối cao nhất, tối tân nhất, có khả năng sản xuất một nguồn lực điện gấp 3 lần so với loại Nimitz.
V́ lư do này, các chuyên viên xây dựng chiến hạm mới có thể loại bỏ được hệ thống phát điện bằng hơi nước thường được sử dụng trong quá khứ và có chi phí bảo tŕ cao.
Thứ ba, để giúp tàu Ford có thể hoàn thành nhiều phi vụ trong một ngày hơn loại hàng không mẫu hạm Nimitz, hay nói cách khác là có khả năng chiến đấu vũ băo hơn các chiến hạm khác, chúng tôi có một số sáng kiến về phi đạo.
Thí dụ như thay đổi kích thước và vị trí của những khu vực trên phi đạo bằng cách cắt bớt số thang máy di chuyển máy bay, từ 4 xuống 3. Hoặc là có thang máy chuyển vận khí giới để có thể di chuyển vũ khí từ nhà kho đến khu máy bay đậu và phi đạo. Điều đó, cách di chuyển cũng làm cho nhanh hơn.
Một điều nữa chúng tôi học ở phương pháp áp dụng trong những cuộc đua xe drift car, th́ tập trung mọi hoạt động tiếp vận và hỗ trợ máy bay ở ngoài phi đạo để làm sao cho máy bay được di chuyển nhanh hơn.
Thứ tư là intergrated warfare system - hệ thống tác chiến hợp nhất - bao gồm những kỹ thuật tối tân nhất. Có radar 3 chiều, 3-dimension, rồi hệ thống thông tin, rồi kiểm soát và chỉ huy để có thể nâng cao khả năng chiến đấu được hữu hiệu hơn.
Cuối cùng, một cái rất quan trọng nữa là chúng tôi không quên chăm sóc cho hàng ngàn thủy thủ làm việc ngày đêm trên chiến hạm. Nên hệ thống máy lạnh cũng tối tân được trang bị trên chiếc Ford để thủy thủ có thể có một nơi ăn ở cho thoải mái, có thể hít thở không khí trong lành mà không bị hại môi trường.
Với tất cả sự thay đổi mới mẻ này, chiến hạm Ford có thể hoạt động hữu hiệu hơn, với ít nhân lực hơn.
So với chiếc Nimitz, chúng tôi tiết kiệm được 600 người v́ bảo tŕ và sửa chữa cũng giảm. Điều này giúp cho ngân quỹ quốc gia của Mỹ có thể tiết kiệm được khoảng 4 tỷ đôla trong ṿng 50 năm là thời gian hoạt động của chiếc Ford.
VOA: Xin hỏi bà tổng nhân lực dự kiến trên tàu Ford là bao nhiêu ngh́n người so với tàu lớp Nimitz?
Bà Giao Phan: Khoảng 4.600, tổng cộng là vừa thủy thủ lẫn air wing [đội ngũ nhân lực của các hoạt động bay].
Như chiếc Nimitz th́ có khoảng 3.290 người [là thủy thủ], th́ chiếc Ford chỉ có 2.600 thôi.
Rồi cái air wing, chiếc Nimitz có khoảng 2.270 người, th́ chiếc Ford khoảng 1.758.
VOA: Hiện nay, không có nước nào trên thế giới có thể sánh ngang Hải quân Mỹ, và có thể trong 1 thập kỷ nữa cũng không có nước nào sánh bằng được, ngay cả khi nước Mỹ chỉ dùng các hàng không mẫu hạm lớp Nimitz. Vậy, tại sao nước Mỹ lại cần phải xây dựng lớp hàng không mẫu hạm mới?
Bà Giao Phan: Câu hỏi này hay lắm. Hàng không mẫu hạm là trọng tâm của việc tăng cường sức mạnh của Hải quân Hoa Kỳ trong thế kỷ tới.
Tàu Gerald Ford được xây dựng thật tối tân để đối phó những thử thách hiện nay, hay những thử thách mà chúng ta không biết trước.
Tôi cũng muốn nhắc lại Nimitz là loại được chế tạo trong thập niên 50 hay 60 [của thế kỷ trước]. Loại đó đă phục vụ tốt và có khả năng điều khiển máy bay kiểu xưa lẫn hiện nay.
Nhưng Hải quân Hoa Kỳ nhận thấy Nimitz sẽ không được cải tiến để đối phó với những thử thách đ̣i hỏi trong tương lai.
Có một thí dụ là ḿnh đi mua một chiếc xe hơi cách đây 20 năm. Ḿnh có săn sóc, bảo tŕ rất tốt, có hư ǵ th́ ḿnh sửa, nhưng mà cái xe của ḿnh cũng là chiếc xe nghe cassette, rồi dùng loa để nghe âm thanh stereo thường thôi.
Bây giờ ai cũng muốn nghe CD, rồi dùng bluetooth để nói chuyện không cầm điện thoại xách tay, rồi muốn có máy navigation [chỉ đường trên bản đồ điện tử] thẳng trên xe mà không phải cầm bản đồ giấy như xưa.
Th́ dù xe mà tốt cách mấy ḿnh cũng phải đổi qua xe hoàn toàn mới để có những tiện nghi như vậy. Th́ tàu lớp Ford cái concept [khái niệm] cũng giống như vậy.
Tổng Tham mưu trưởng Hải quân Hoa Kỳ, ông John Richardson, đă tuyên bố rằng “Những lợi thế Hải quân Hoa Kỳ đang có hiện nay từ Thế chiến II sẽ nhanh chóng biến mất nếu chúng ta không quyết tâm tận dụng triệt để các tiến bộ tuyệt đỉnh về kỹ thuật. Chúng ta không thể chờ 10 năm hay 15 năm sau, mà phải bắt đầu áp dụng các sáng kiến ngay từ bây giờ. Chúng ta phải có chiến hạm có nhiều khả năng về tác chiến, cần phải có hệ thống thám thính tối tân hơn, đạn dược phải bắn xa hơn, có các vũ khí, năng lượng để Hải quân Hoa Kỳ tiếp tục giữ vị trí hàng đầu thế giới”.
VOA: Lớp hàng không mẫu hạm mới này sẽ có vai tṛ như thế nào trong việc thể hiện sức mạnh của Mỹ trên thế giới?
Bà Giao Phan: Hàng không mẫu hạm như một thành phố riêng ở ngoài biển cả. Mỗi hàng không mẫu hạm ra đi mang theo không chỉ những phản lực cơ, trực thăng, mà c̣n mang theo cả các bộ phận pḥng bị với nó. Tàu có thể hoạt động độc lập từ hải phận quốc tế.
Hàng không mẫu hạm có thể giúp các vị tư lệnh tối cao của Hoa Kỳ có một vũ khí tuyệt đỉnh. Họ có thể ra lệnh cho nhiều phi vụ. Máy bay sẽ được phóng ra liên tục, như Hoa Kỳ đă từng làm trong cuộc chiến Iraq, khi mà chiếc CVN-75 Carl Vinson thả bom xuống Iraq.
Lúc đó, Hoa Kỳ không có nhiều căn cứ không quân ở Trung Đông, nhưng nhờ có hàng không mẫu hạm, không quân Hoa Kỳ vẫn có thể tung ra những vụ tấn công đáng kể từ những hàng không mẫu hạm.
Để biểu dương sức mạnh không quân trên thế giới mà không cần phải xin phép một quốc gia nào khác cả, không cần xin phép để hạ cánh trên lănh thổ, hay là sử dụng không phận của quốc gia đó. Nói tóm lại, đây là một cách để phô trương quyền lực của Hoa Kỳ.
Nhưng c̣n một điểm nữa mà tôi muốn nói là ngoài tác chiến, c̣n có một nhiệm vụ khác là hỗ trợ các việc cứu nạn nhân đạo.
Chúng ta thấy gần đây các hàng không mẫu hạm đă có mặt trong việc cứu dân Haiti lênh đênh trên biển, hay cứu giúp các vùng đất bị tai họa khác.
VOA: Là Tổng Giám đốc Điều hành chương tŕnh về hàng không mẫu hạm của Hải quân Mỹ, xin bà cho biết trong công việc giám sát việc đóng con tàu rất vĩ đại này, có những thử thách ǵ lớn nhất mà bà đă trải qua? Và với thành tựu là con tàu này đă ra khơi, đă được bàn giao cho Hải quân Mỹ, bà thấy có điều ǵ bà hănh diện nhất trong dự án này?
Bà Giao Phan:Tôi làm cho Program Executive Office-Aircraft Carrier, tạm dịch là Cơ quan Điều hành Chương tŕnh Hàng không Mẫu hạm. Đây là một cơ quan ở trong Hải quân Hoa Kỳ.
Cơ quan của tôi đảm nhiệm tất cả các việc liên quan đến hàng không mẫu hạm, từ A tới Z. Từ lập kế hoạch, thiết kế, xây dựng, bảo tŕ, sửa chữa, tóm lại, từ đầu chí cuối.
Bà Giao Phan, Tổng Giám đốc Điều hành, Cơ quan Điều hành Chương tŕnh Hàng không Mẫu hạm, Hải quân Hoa Kỳ
Người lănh đạo cơ quan của tôi là một vị tướng 2 sao của Hải quân là Đề đốc Brian Antonio. Tôi là vị phó của vị này, đứng vị trí thứ hai, là quan chức dân sự cao cấp nhất trong tổ chức, với chức vụ tạm dịch là Tổng Giám đốc Điều hành. Chúng tôi có ngân sách 40 tỷ đôla để điều hành.
Thử thách khó khăn nhất đối với tôi trên đoạn đường dài mấy năm qua là làm sao có thể xây được một chiến hạm tối tân nhất trên thế giới với những hệ thống công nghệ và máy móc mà vẫn giữ được trong ngân quỹ được ấn định, mà phải bàn giao cho quân đội Hoa Kỳ đúng kỳ hạn.
Hàng ngàn người làm việc với nhau trong một thời gian lâu, áp dụng các kỹ nghệ tối tân nhất để thành h́nh một chiếc tàu, chúng tôi phải đem ra khơi chạy thử coi máy móc chạy có đúng như ḿnh thiết kế không. Chúng tôi rất là mừng là tàu thành công trên mọi khía cạnh.
Máy chạy tốt. Mới đây, máy bay được phóng ra và đáp lại trên tàu với dàn phóng điện từ EMALS và AAG, đem lại kết quả rất là mỹ măn như được mong đợi.
Cho nên tôi rất hănh diện với sự chăm chỉ, tận tụy, kiên nhẫn và bền bỉ của các nhân viên trong quân đội lẫn dân sự, từ kỹ sư cho đến người thợ xây tàu trong mấy năm qua.
Tất cả hi sinh rất nhiều về đời sống gia đ́nh để có kết quả mỹ măn như ngày hôm nay.
Tượng Tổng thống Ford (1913-2006) trong khoang chứa máy bay trên hàng không mẫu hạm USS Gerald R. Ford
C̣n riêng bản thân tôi, tôi cảm thấy rất hănh diện và được vinh dự tham gia trong việc xây dựng hàng không mẫu hạm Gerald Ford.
Đây là một cơ hội cho tôi trả ơn Hoa Kỳ, nhất là Tổng thống Ford, v́ tổng thống này đă tạo cơ hội cho gia đ́nh chúng tôi được vào Mỹ hơn 40 năm trước đây, năm 1975 đó.
Hàng không mẫu hạm đại diện cho Hoa Kỳ, là nơi cung cấp niềm hy vọng và tạo cơ hội cho những người thiếu thốn, không có điều kiện.
Gia đ́nh tôi qua Mỹ khi đó chỉ có vài trăm đôla trong túi. Cha mẹ tôi phải làm mọi công việc lao động để nuôi 9 người con để học hành thành tài.
Cơ duyên lại đưa đẩy cho tôi phục vụ quân đội Mỹ, lại được làm trong ngành chế tạo hàng không mẫu hạm.
Cách đây 40 năm, cha tôi và bác tôi được hàng không mẫu hạm Midway cứu qua đây.
Ngày nay cách trả ơn quư báu nhất là chiếc tàu Ford này tôi giúp để thành h́nh, sẽ tiếp tục tác chiến hay làm việc cứu trợ nhân đạo như ngày xưa giúp gia đ́nh tôi. I’m very proud of that [Tôi rất tự hào về điều đó].
VOA: Xin cảm ơn bà đă dành thời gian trả lời đài chúng tôi!
(VOA)
News
Library
Technology
Giải Trí
Portals
Tin Sốt
Home
