Có nước nào lấy nhà mặt đường làm nơi buôn bán, vỉa hè, ḷng đường biến thành chợ cóc, chợ xanh?
Ở đâu đó cứ mỗi trận mưa nhà lại thành ao, đường thành sông, ôtô đi vào th́ chết máy, xe máy phải "bế" lên thuyền và trẻ em quăng lưới bắt cá giữa đường? Ở đâu dây điện, dây viễn thông, dây truyền h́nh xoắn vào nhau như mớ rác, thơng xuống, kéo nghiêng cả cột đèn, cột điện? Hố ga bị trộm mất nắp được cảnh báo sơ sài bằng cành cây, hộp xốp, lốp xe hỏng... hay thậm chí c̣n chẳng được cảnh báo.
Có nước nào ổ gà to như cái thúng, ổ trâu như hố bom xuất hiện không chỉ lác đác mà ở rất nhiều tuyến phố? Có nước nào phải bịt ngă tư để mở lối rẽ ở cách đó một đoạn v́ biển báo, đèn tín hiệu cùng CSGT đều bị vô hiệu bởi xung đột của các luồng phương tiện?
Ảnh: Phương Sơn.
Có nước nào đèn tín hiệu giao thông chập chờn hoặc không hoạt động, biển báo giao thông chỗ thiếu, chỗ thừa, chỗ không hợp lư như đánh đố, hoặc bị che khuất tầm nh́n? Cá biệt, có chỗ giao nhau tên đường tên phố là tên các vị danh nhân, rất rơ ràng, nhưng không được công nhận là ngă ba, v́ "nếu là ngă ba th́ Sở GTVT phải lắp đặt biển báo. Không có biển báo th́ không phải ngă ba...".
Có nước nào đường cao tốc vừa khánh thành hai hôm đă lún nứt? Mặt cầu huyết mạch được thảm nhựa 3-4 lần vẫn không xong. Có nước nào hàng rào hộ lan bị tháo để mở đường trái phép, cọc tiêu bê tông có cốt bằng thân tre?
Xe khách cơi nới hoán cải thành xe giường nằm cấp phép chạy bạt mạng đèo dốc nhỏ hẹp quanh co một bên là núi cao, một bên là vực thẳm? Khi tai nạn, lại "ban bóng" sang nhau nhuần nhuyễn đẹp mắt như Tiqui-Taca của Barca.
Xă hội đen dẫn cả đoàn xe quá tải vượt trạm cân, lơ xe cùng bảo kê bến băi vả đôm đốp vào mặt hành khách khi họ do dự chọn xe trước cửa bến? Có nước nào mà sự tranh giành bắt khách dọc đường phải dùng đến luật rừng, dùng xă hội đen thao túng, bắt tài xế của hăng xe khác không được vượt, không được bắt khách cho suốt hành tŕnh dài cả trăm cây số?
Ở đâu mà vi phạm dám "phun mưa" vào lực lượng chức năng, phi container thẳng vào xe tuần tra kiểm soát của CSGT, dám cho các anh lên nóc ca-pô, lao xe phá hỏng trạm cân, dùng judo để quật ngă cảnh sát, vác nguyên viên gạch xây nhà để đập vào gáy các anh? Đi t́m căn nguyên cho những hành động coi thường luật pháp này cần rất nhiều giấy mực mới mong cắt nghĩa nổi.
Có nước nào xe lam, xe tự chế không có đăng kiểm do những thương binh giả danh vô tư chở hàng cồng kềnh chạy trong phố, c̣n xe tải 5 tạ kích thước tương tự như xe lam và đạt tiêu chuẩn an toàn kỹ thuật, đóng thuế, phí đầy đủ muốn chạy đêm hay ngày phải xin thêm "giấy phép con"?
Đường sắt chạy xuyên tâm thành phố, khi giao cắt với đường bộ, đường dân sinh, tạo ra ùn tắc và nguy cơ mất an toàn ghê gớm mà tồn tại tới cả thế kỷ? Nơi tuyến đường huyết mạch giữa thủ đô, được nhà thầu rào chắn để xây hạ tầng, nhưng giải pháp tạo điều kiện để người dân, cơ quan tổ chức... đi lại v́ nhu cầu th́ chưa được tính đến thấu đáo? Và lệnh "không quản được th́ cấm" ôtô một cách cực đoan đă phải dỡ bỏ.
Vô tư trèo qua dải phân cách bằng bê tông hay hàng rào sắt để băng qua đường như những vận động viên điền kinh chạy vượt chướng ngại vật? Có nước nào mà người dân hàng ngày vẫn đi bộ băng qua đường với đa dạng các kiểu đi nhưng điều đặc biệt là không đi ở nơi vạch kẻ đường, cầu vượt, hầm đường bộ dành cho người đi bộ? Họ đi bừa phứa và cẩu thả, gồng gánh mang vác cồng kềnh. Họ đi sai luật trước mặt CSGT và TTGT, nhưng rất ít khi được các lực lượng này nhắc nhở, chưa nói ǵ tới xử phạt. Ôtô, xe máy đi như thế th́ "chết liền" với các anh.
Nước nào từng đoàn người đi xe gắn máy leo vỉa hè (khi tắc đường tạm chấp nhận được), nhưng đi tắt bằng cách đi ngược chiều cả một đoạn rất dài th́ "bó tay". Trong đoàn người đó có không ít gương mặt của các thành phần: từ khả kính xuống đến các trí thức, sinh viên, học sinh, công nhân, nông dân, người lao động tự do...
Nước nào mà xe máy, xe công nông, xe lam, xe tự chế, gia súc, gia cầm dám chạy vô tư trên đường cao tốc, đại lộ, nơi tuyệt đối cấm các phương tiện này? Khái niệm "làn đường hỗn hợp" và "trộn làn" lại đa dạng đến thế? Ở đó mọi loại phương tiện vô tư t́ vai, thích cánh cùng tiến với các kiểu tốc độ và hướng đến. "Không được dùng c̣i nha, dùng c̣i là vô văn hoá!", một trí thức Việt kiều bức xúc khi so sánh nước ta với Đức và Nhật.
Giới trẻ thường xuyên dùng headphone để nghe nhạc khi điều khiển xe máy, xe máy điện, xe đạp điện... khi tham gia giao thông? Họ bơ hết xung quanh. Họ phi từ ngơ ra. Họ bất ngờ chuyển hướng mà không có tín hiệu báo trước. Họ bất ngờ dừng lại. Họ bất ngờ táp lề hoặc leo lên vỉa hè. Họ đi hàng đôi hàng ba, đùa nghịch rồi bất chợt ngă lăn. Họ trả lời hoặc thực hiện cuộc gọi khi đang di chuyển. Có c̣i lên để nhắc nhở, chắc họ cũng không nghe thấy. C̣i nhiều họ giật ḿnh, và người bấm c̣i lại bị ghép tội "vô văn hóa".
Nước nào nạn rải đinh, nạn ném đá vào tàu hoả, ôtô trên các tuyến quốc lộ tại một số địa phương lại dai dẳng nhức nhối đến thế? Có nước nào hễ xảy ra va chạm, tai nạn hoặc biến cố khác lại thu hút nhiều người ṭ ṃ đến vậy? Đă không tham gia cứu chữa th́ thôi, đừng gây thêm ách tắc và làm khó cho công tác cứu nạn, điều tra. Đằng này lại chụp ảnh, chụp ảnh tự sướng trên nỗi đau, nỗi mất mát của người khác để "up lên phây".
Có nước nào lấy nhà chia lô liền kề và xe gắn máy ra làm "kim chỉ nam" quy hoạch đô thị cho tương lai? Chính nhà chia lô, nhà mặt đường tiện cho buôn bán nhỏ lẻ, xe gắn máy tiện cho cá nhân nên mọi người mới đổ ra đầy ắp mặt đường. Phương tiện công cộng không thể tiếp cận với khu dân cư phía sau đường lớn. V́ phía sau đường lớn là ngơ, hẻm, nếu không cua tay áo th́ cũng cong mềm mại như chiếc ghi đông xe đạp, chỉ phù hợp cho hai xe máy tránh nhau. Không thuận tiện người dân không đi phương tiện công cộng, thế là phương tiện công cộng không phát triển, luôn trong t́nh trạng bù lỗ.
Những câu hỏi so sánh trên là những bất cập đă tồn tại, đang tồn tại. Một số đă giải quyết được nhưng chưa triệt để, đ̣i hỏi các cấp các ngành và toàn xă hội cần cố gắng nhiều hơn nữa. Với tư cách là người dân tham gia giao thông b́nh thường - người viết mong muốn mọi người đóng góp cho xă hội một điều hết sức giản dị là hăy nhường nhịn nhau, cố gắng tham gia giao thông đúng luật, ứng xử có văn hóa.
Hy vọng một ngày không xa khi các bạn Việt kiều so sánh giao thông nước ta với các nước công nghiệp phát triển hàng đầu sẽ không phải tự ti mà vỗ ngực đầy tự tin.
Nguyễn Phúc Tâm
Bài viết thể hiện quan điểm riêng của độc giả
VNE