Hiệu ứng domino tăng lãi suất dây chuyền từ FED sang châu Á

[troopy]

Sau khi FED tuyên bố tăng lãi suất trong tháng 3, các nước châu Á có sự ảnh hưởng rất lớn. Tình hình nợ tại khu vực Châu Á đã cao hơn nhiều, xuất khẩu cũng đã bớt sôi động so với 17 năm trước. Áp lực tăng lãi suất tại các quốc gia trong khu vực này là do chính sách tiền tệ thắt chặt của Mỹ sẽ tác động tiêu cực tới tăng trưởng.




Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ (FED) đã tăng lãi suất lần thứ hai trong vòng bốn tháng qua và sẽ còn có hai đợt tăng như vậy nữa trong năm 2017 theo dự báo các nhà nghiên cứu kinh tế của HSBC tại Hoa Kỳ.

Ngay sau quyết định nâng lãi suất lần thứ 3 trong vòng 10 năm của Fed, lưu chuyển dòng vốn toàn cầu nhanh chóng đổ mạnh vào cổ phiếu Mỹ, trong khi lần đầu rút ròng trái phiếu quốc gia này. Thị trường mới nổi mà đặc biệt là khu vực châu Á trong đó nổi bật một số quốc gia như Trung Quốc, Hàn Quốc,.. tiếp tục bị rút ròng mạnh.

Khối Nghiên cứu Kinh tế của ngân hàng HSBC mới đây đã công bố báo cáo phân tích kinh tế châu Á đối với hành động nâng lãi suất của Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ Fed.

Theo nhận định của HSBC, khó có thể tin rằng châu Á rũ bỏ được hoàn toàn sự ảnh hưởng khi Ngân hàng Trung ương Mỹ thắt chặt chính sách tiền tệ. Tuy nhiên, các thị trường trong khu vực dường như chưa phản ứng với điều này. HSBC cho rằng điều này xảy ra có thể là nhờ chuỗi số liệu phản ánh nền kinh tế hoạt động tốt hơn cuối cùng cũng đã đến.

Thêm vào đó, những lo ngại từ một năm trước đây về Trung Quốc đã biến mất. Người ta cũng có thể cho rằng việc FED tăng lãi suất ảnh hưởng nhiều đến thị trường chứng khoán. Cũng có một số ý kiến cho rằng các ngân hàng trung ương châu Á không thực sự sẵn sàng cho việc tự thắt chặt nền kinh tế của mình, làm dịu bớt mức độ ảnh hưởng của lãi suất đồng đô.

"Chúng ta không phải đang trong thời kỳ quá thoải mái", HSBC nhấn mạnh trong báo cáo của mình.

Theo tổ chức này, vấn đề ở đây là nợ. So với chu kỳ thắt chặt của FED vừa rồi, tình hình vay nợ của các nước trong khu vực châu Á đã cao hơn khá nhiều. Chính vì vậy, ngay cả sự gia tăng biên độ nhỏ cũng sẽ tác động đến nhu cầu cuối cùng nhanh hơn trước đây. Điều này sẽ ảnh hưởng đến cả hoạt động tiêu dùng cũng như đầu tư.

Nếu xuất khẩu tăng cao có thể bù đắp cho những lực kéo trong nước trên thì điều này không phải là vấn đề. Nhưng thời điểm hiện tại sẽ khó có được một kịch bản tương tự thời kỳ bùng nổ xuất khẩu giữa những năm 2000.

Thời điểm đó, mỗi năm lượng hàng xuất khẩu ở các nước đang phát triển ở châu Á tăng khoảng 15%. Kể từ khi khủng hoảng tài chính toàn cầu diễn ra, con số xuất khẩu dao động gần 4%. Lượng hàng xuất vẫn giữ nguyên không thay đổi trong vài năm gần đây.

Trong vài tháng qua, xuất khẩu đã hồi phục đáng kể. Nhưng sự tăng trưởng này thực chất đến từ sự bùng nổ nhẹ theo chu kỳ, và đằng sau đó là những vấn đề mang tính chất cơ cấu, sâu sắc hơn ảnh hưởng đến lĩnh vực xuất khẩu của châu Á. Theo HSBC, sự điều chỉnh hàng tồn kho của ngành điện tử đang đóng vai trò quan trọng. Cùng với đó, tổn kho được mở rộng hơn sau khi đã suy giảm nghiêm trọng trong hai năm trước đó.

HSBC cho rằng dường như sẽ bất khả thi trong việc duy trì đà tăng trưởng xuất khẩu bền vững. Xuất khẩu cần mang về một khoản đủ lớn bù đắp cho áp lực lãi suất đồng USD tăng lên trong khu vực châu Á. Tổ chức này cho biết chi tiêu ở phương Tây đang chuyển hướng: việc mua sắm đồ đạc bớt đi, trong khi quan tâm đến chăm sóc sức khoẻ nhiều hơn.

Việc sử dụng những mặt hàng xuất khẩu chủ đạo của các nước châu Á mới nổi sẽ giảm theo xu hướng này. Thậm chí, một số công ty ở Mỹ và châu Âu còn quay lại tự sản xuất vì chi phí nhân công ở phương Đông đã không còn cạnh tranh nhiều nữa. Chưa kể nguy cơ về chủ nghĩa bảo hộ đang ngày càng tăng trên thế giới.

So với những năm 2000 thì hiện nay nợ cao hơn nhiều, và xuất khẩu cũng đã bớt "sôi động" so với trước đây. Trong bối cảnh này, việc tăng lãi suất của Cục Dự trữ Liên bang tác động tiêu cực đối với tăng trưởng kinh tế tại các nước châu Á mới nổi.

Có những ý kiến ngược lại cho rằng các ngân hàng trung ương châu Á không cần phải theo bước đi của FED. Chính sách tiền tệ giữa Đông và Tây sẽ tiếp tục bất đồng trong vài năm tới. Bởi khu vực châu Á có đủ khả năng xoay xở bởi cán cân xuất khẩu vẫn đang thặng dư và tương đối mạnh mẽ. Như trường hợp của Trung Quốc, việc kiểm soát nguồn vốn tương đối hiệu quả.

HSBC cũng không kỳ vọng sẽ có bất kỳ một động thái thắt chặt nào ở khu vực châu Á diễn ra trong năm nay. Ít nhất, từ góc độ lạm phát, các ngân hàng trung ương không cần phải tăng lãi suất trong nước.

Tuy nhiên, tất cả những điều này chỉ giúp cho các nước châu Á mới nổi có thêm ít thời gian. Cuối cùng, nếu FED tiếp tục theo đuổi đường hướng của mình, những người đi vay ở châu Á chắc chắn sẽ cảm nhận được chính sách thắt chặt này.

Nhà kinh tế trưởng của HSBC tại Mỹ, ông Kevin Logan, không tin rằng lãi suất sẽ tăng lên nhanh chóng. Dự đoán ban đầu của ông cho rằng năm 2018 sẽ chỉ có một đợt tăng lãi suất nữa, nhằm bình thường hóa bảng cân đối. Nhưng với tốc độ tăng lãi suất mỗi 25 điểm phần trăm mỗi lần, điều này sẽ tăng thêm gánh nặng cho khu vực Châu Á.

Một khi các yếu tố cơ bản vẫn còn nhiều bất ổn, việc FED đẩy nhanh việc thắt chặt tiền tệ sẽ mang tới nhiều thách thức hơn cho khu vực châu Á. Điều này cũng sẽ gia tăng bất ổn tăng khi ảnh hưởng của việc thắt chặt của ngân hàng trung ương Mỹ trở nên rõ ràng hơn.

Therealtz © VietBF