Vietbf.com - Tổng thống Mỹ đă gây ra một làn sóng phẫn nộ trong giới chính trị Hoa Kỳ, kể cả những người cùng cánh, bởi thái độ tổng thống Donald Trump đă nghiêng hẳn về phía tổng thống Nga, ngoảnh mặt với các cơ quan t́nh báo quốc gia tại Thượng đỉnh Mỹ-Nga tại Helsinki ngày 16/07/2018 .
Tổn thống Mỹ Donald Trump (P) và tổng thống Nga Vladimir Putin, tại Helsinki, ngày 16/07/2018. Ảnh do Sputnik cung cấp cho Reuters. REUTERS
Bài « Cuộc du hành châu Âu của Trump, một ‘‘cuộc thảm sát’’ và một câu chuyện khó hiểu » của nhà báo Le Figaro nêu ra ba giả thiết, để lư giải về thái độ quỳ gối (« génuflexion ») của tổng thống Mỹ trước tổng thống Nga, vừa được phơi bày trước mặt toàn thế giới. « Thảm sát » là để nói về những lời lẽ đầy sát khí mà lănh đạo Mỹ nhắm vào các đồng minh châu Âu, c̣n « câu chuyện khó hiểu » là để chỉ thái độ quỵ lụy bất ngờ nói trên.
Giả thuyết thứ nhất : Bị nắm thóp
Lư do thứ nhất để giải thích cho « điều bí ẩn Helsinki », theo nhà báo Laure Mandeville, là điều đă được nhiều chính trị gia Mỹ, cả hai phe Dân Chủ và Cộng Ḥa, nêu ra lâu nay. Đó là ông Donald Trump đă bị cơ quan t́nh báo Nga nắm đằng chuôi. Và chính họ đă đứng đằng sau chiến dịch đưa Donald Trump lên đỉnh cao quyền lực, thông qua một chiến dịch làm đảo lộn cuộc tranh cử tổng thống Mỹ 2016. Một biến thể khác của giả thuyết thứ nhất là ông Trump đă rơi vào bẫy trong chuyến đi Nga năm 2013, và kể từ đó, Donald Trump đă hoàn toàn bị Nga thao túng.
Giả thuyết thứ 2 : Ám ảnh mất uy tín
Giả thiết thứ hai có vẻ « đáng tin hơn ». Đó là Donald Trump rất bị ám ảnh về uy tín của bản thân, trong bối cảnh tổng thống Mỹ muốn đoạn tuyệt « với chính hệ thống chính trị mà ông ta có trách nhiệm lănh đạo ». Donald Trump có cảm giác là « toàn bộ cỗ máy Nhà nước… đang chống lại ḿnh và tính hợp thức của việc ông ta đắc cử luôn bị đặt thành vấn đề ». Donald Trump dường như không thể chấp nhận được là sự can thiệp của Nga đă tạo điều kiện cho ông đắc cử. Donald Trump cảm thấy bất an đến mức sẵn sàng tin tưởng vào những lời nói đường mật của Putin, hơn là thừa nhận các kết luận của t́nh báo Mỹ.
Giả thuyết thứ 3 : « Thỏa thuận chiến lược ngầm » với Putin
Một kịch bản thứ ba cũng được nhà báo Laure Mandeville nêu ra, liên quan đến một vấn đề hoàn toàn khác. Đó là tổng thống Trump đă có một kế hoạch kéo nước Nga vào một liên minh trong một số hồ sơ lớn, như hạt nhân Bắc Triều Tiên, Trung Quốc hay Iran, bất chấp các khác biệt về ư thức hệ và các tư vấn gần như thống nhất của giới chuyên gia, « mà ông Trump vốn thường xuyên tỏ ra khinh bỉ ».
Hôm qua, nhiều nhà quan sát Nga đă nêu ra giả thuyết này, với một ví dụ, là khả năng Mỹ Nga hợp tác hỗ trợ Israel trên mặt trận Syria, chống lại kẻ thù Iran. Trong cuộc họp báo hôm 16/07, Donald Trump đă nói : « Tôi sẵn sàng có một mạo hiểm về chính trị để cổ vũ cho ḥa b́nh, hơn là hy sinh ḥa b́nh cho chính trị », tuy nhiên câu nói trên của tổng thống Mỹ đă bị ch́m khuất trong bê bối « Nga can thiệp bầu cử ».
Vẫn theo giả thuyết này, một nhà quan sát Nga ghi nhận việc Donald Trump và Vladimir Putin tỏ ra đoàn kết trước các nhà báo. Nhà báo Le Figaro đặt câu hỏi : Phải chăng trong hai giờ nói chuyện trực tiếp, Trump và Putin đă đạt được « một thỏa thuận bí mật mang tính chiến lược », và Donald Trump cho rằng thỏa thuận này là đủ quan trọng, để đánh đổi lấy việc ông ta chấp nhận quan điểm của Putin trong nghi án Nga can thiệp bầu cử Mỹ. Tuy nhiên, theo nữ kư giả Laure Mandeville, cho dù một kế hoạch bí mật như vậy có tồn tại, th́ hệ quả trực tiếp của cách hành xử của tổng thống Mỹ gây phản tác dụng. T́nh trạng bối rối hiện nay ở Mỹ và phương Tây nói chung có thể dẫn đến một mặt trận chung chống lại Putin.
Trở lại với diễn biến tiếp theo của cuộc họp báo Trump – Putin, Libération có hồ sơ « Donald Trump, lá mặt lá trái và nỗi giận dữ ». Libération cho biết là trước làn sóng phản đối dữ dội sau các tuyên bố ở Helsinki, bị chính những người cùng phe kết án là « phản bội », tổng thống Trump hôm qua, lại vừa đưa ra một phát biểu hoàn toàn trái ngược, tái khẳng định niềm tin vào các cơ quan t́nh báo Mỹ.
Một giả thuyết khác : Chỉ đi với kẻ mạnh
Phải chăng Donald Trump đă phạm phải « một sai lầm chiến lược » ? Libération nêu ra một giải thích khác, được một nhà ngoại giao châu Âu, được tiếng là người biết rơ về đời sống chính trị Mỹ đưa ra. Theo chuyên gia này, ông Trump có một « quan điểm nhất quán » về chính trị quốc tế, cho dù quan điểm của ông ta là « nguy hiểm ». Đối với ông ta, không có liên minh, không có bạn hữu, chỉ có những người cạnh tranh. Donald Trump hoàn toàn thờ ơ với các giá trị, với nền dân chủ, ông ta chỉ yêu mến những kẻ mạnh, như Kim Jong Un, như Vladimir Putin. Với họ, Trump tin rằng có thể đúc kết được một số thỏa thuận.
Mục tiêu của Donald Trump là làm thỏa măn giới cử tri đă từng đưa ông ta lên ghế tổng thống. Vẫn nhà ngoại giao châu Âu nói trên lưu ư là, cho dù có nhiều phản ứng dữ dội trong phe Cộng Ḥa, nhưng rất ít khả năng các nghị sĩ Cộng Ḥa dám « nổi dậy » chống lại tổng thống. « Donald Trump đă thuần hóa được đảng Cộng Ḥa, bởi tuyệt đại đa số cử tri ủng hộ ông ta ». Theo một thăm ḍ dư luận mới nhất của Viện Gallup, 90% cử tri Cộng Ḥa ủng hộ Donald Trump. Đây là một tỉ lệ chưa từng có kể từ vụ khủng bố Tháp Đôi 11 tháng Chín.
Cũng về chủ đề này, Libération có bài phỏng vấn mang tựa đề « Đối với điện Kremlin, Trump không phải là một đối tác đáng tin cậy ». Theo nhà chính trị học Tatiana Stanovaya, chính quyền Putin không có ảo tưởng là tổng thống Mỹ là một người biết giữ lời, bởi cách hành xử tiền hậu bất nhất của Donald Trump là điều mà ai cũng biết. Vấn đề chủ yếu là, Matxcơva sử dụng tổng thống Mỹ như một phương tiện làm chia rẽ phương Tây. Xă luận Libération với tựa đề « Kẻ hề mồi » th́ vạch ra tính cách của tổng thống Mỹ : « Tỏ ra yêng hùng với những người yếu hơn, và tỏ ra mềm yếu với những kẻ mạnh hơn ḿnh ».
News
Library
Technology
Giải Trí
Portals
Tin Sốt
Home
