Ca sĩ Khánh Ly đang đối diện với bao nhiêu dư luận sau việc công bố bút tích của cố nhạc sĩ Trịnh Công Sơn cho phép bà sử dụng các tác phẩm của ông. Có cả lời chỉ trích, xúc xiểm, thị phi, và cả lời cảm thông, chia sẻ.
Trịnh Công Sơn đă qua đời, nhưng c̣n một người trên cơi tạm này cất lên những lời buồn vui rất thật của ông với cuộc đời. Mỗi câu hát của người đó c̣n nặng trĩu t́nh yêu với những kiếp người, đau thương và hạnh phúc. Sinh thời, ông từng nói chưa có một ai hiểu ông tường tận như Khánh Ly. Người đó giờ đang đối diện với bao nhiêu dư luận sau việc công bố bút tích của cố nhạc sĩ Trịnh Công Sơn cho phép bà sử dụng các tác phẩm của ông. Có cả lời chỉ trích, xúc xiểm, thị phi, và cả lời cảm thông, chia sẻ. Và hơn bao giờ hết, bà một ḿnh đối diện với nỗi cô đơn lớn nhất ở trên đời.
Sẽ không có ǵ đáng nói, nếu đó là bút tích của chính nhạc sĩ Trịnh Công Sơn. Bởi đó là ư chí, là ước vọng của nhạc sĩ, cho chính người hát nhạc Trịnh hay nhất, người từng sống với từng câu từng chữ trong gia tài âm nhạc của ông và người tri âm, tri kỷ mà nhờ đó, âm nhạc của ông có những phút thăng hoa đến như vậy. Thử tưởng tượng trên đời này không có giọng hát Khánh Ly, th́ nhạc Trịnh sẽ thiếu đi một nguồn cảm hứng cũng như chất liệu quư như thế nào? Và nếu đời này không có nhạc Trịnh, th́ giọng hát Khánh Ly chắc cũng không thể đóng đinh trong tâm khảm nhiều thế hệ lâu như thế.
Nếu trao cho tri âm gia tài âm nhạc của ḿnh, để người đó cất lên tiếng hát với cuộc đời, th́ c̣n ǵ hạnh phúc hơn? Vậy tại sao, người ta đặt vấn đề 5.000USD là thực hay giả, nhiều hay ít, tại sao không ghi rơ thời hạn sử dụng, cũng như liệt kê bao nhiêu tác phẩm? Tại sao th́ nhiều lắm, nhưng chỉ có một câu trả lời: V́ Khánh Ly xứng đáng được nhận món quà vô giá ấy, và không một ai trên đời có thể có được đặc quyền ấy như bà, đặc biệt trong mắt nhạc sĩ họ Trịnh.
“Nhiều lần gặp nhau, “moa” đang định nói ra một điều ǵ đó th́ Khánh Ly nói trước: “Thôi anh đừng nói, Khánh Ly biết hết cả rồi”. Và Khánh Ly nói ra điều mà “moa” đang định nói” - Trịnh Công Sơn từng tâm sự. Với Khánh Ly th́ bà hiểu những điều ông giấu kín trong tim, v́ “những t́nh khúc của anh là ngàn vạn lời an ủi ấm áp”.
Và đây nữa, bà từng viết: “Tháng ngày bên Anh thật hạnh phúc. Anh mở cho tôi cánh cửa vào cuộc sống tốt đẹp. Phải, dù chẳng để làm ǵ, dù chỉ để gió cuốn đi. Dù vắng bóng ai, tấm ḷng ấy vẫn c̣n măi. Chúng ta có mong được đến trong cuộc đời này? Vậy th́ chúng ta sẽ ở lại trong trái tim mọi người dù chỉ là một góc nhỏ nhoi. Bây giờ, nếu có ai đó bảo rằng chúng tôi rồi sẽ xa cách nhau. Sẽ có ngày phải khóc nhau. Không thể được. Không bao giờ có chuyện đó. Chúng tôi tin cậy nhau, chúng tôi yêu thương nhau, gần gũi gắn bó biết bao. Điều ǵ có thể chia cắt được thâm t́nh này.”
Vậy th́ tại sao người đời lại có thể “chia cắt mối thâm t́nh” đó, chỉ bằng chữ tiền tác quyền? V́ sao một nhạc sĩ có tiếng, giám đốc TT Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam, lại cho ḿnh quyền phán xét, rằng “hành động của Khánh Ly không phải là hành xử đẹp của cô ấy với anh Sơn. Nó hạ thấp danh dự và tầm vóc giọng ca của cô ấy”. Và ông Phó Đức Phương gọi tên đó là “sự tham lam đă phỉ báng t́nh nghệ sĩ”.
Phía đ̣i tiền bản quyền th́ lớn tiếng như vậy, c̣n phía giới luật sư, có người cho là bút tích đó có giá trị pháp lư, có người cho là không. Phía truyền thông lên tiếng đó là cuộc chiến giữa thói quen trả bản quyền và tư duy “của chùa”. Anh bán vé cao th́ phải trả tiền tác quyền cao.
Nghe ra tưởng có lư, nhưng thực ra, lời cam kết đưa gia tài của ḿnh cho Khánh Ly hát không phải trả bản quyền chính là sự bảo đảm cao nhất về quyền lợi của người tri kỷ, mà chẳng ai có thể viện cớ này nọ để đ̣i gián tiếp qua khâu trung gian - đơn vị tổ chức biểu diễn. Bao nhiêu tiền cũng không mua nổi gia tài họ Trịnh, cũng không mua nổi một giọng hát nào khác ngoài Khánh Ly hát nhạc Trịnh thần sầu hơn thế.
Vậy th́ tại sao lại đem ra mua bán t́nh tri âm ấy của họ? Đừng làm đau ḷng người đă khuất và người đang sống chỉ v́ chuyện tiền nong. Thế cho nên, việc Thanh Tra Bộ VHTTDL cho rằng thỏa thuận giữa nhạc sĩ Trịnh Công Sơn và ca sĩ Khánh Ly cần có ư kiến của gia đ́nh nhạc sĩ Trịnh Công Sơn xem ra cũng không cần thiết.
Luật sư Trịnh Thanh - Văn pḥng luật sư Người nghèo, TPHCM: Cần phải xem xét đúng bản chất …
Liên quan đến những tranh luận xung quanh bản thủ bút của cố nhạc sĩ Trịnh Công Sơn dành cho ca sĩ Khánh Ly quyền sử dụng các tác phẩm của ông, tôi cho rằng văn bản viết tay ấy đă thể hiện đầy đủ ư chí của bên chuyển nhượng quyền sở hữu trí tuệ, dù rằng nó không thật sự chỉn chu về mặt h́nh thức. Bởi về cơ bản, bản thỏa thuận đó có đủ các nội dung chính của một hợp đồng sử dụng quyền tác giả: Do chính “người bán” viết, đồng ư chuyển nhượng cho “người mua” quyền sử dụng tất cả các tác phẩm của ḿnh vô thời hạn, với giá chuyển nhượng là…
Mặt khác, văn bản được lập vào năm 2000, khoảng thời gian từ khi xác lập “giao dịch” đến khi ông mất th́ ca sĩ vẫn hát, nhạc sĩ biết và không có ư kiến ǵ, tức việc “cho” và “nhận” đă được thực hiện và hoàn tất trước khi nhạc sĩ qua đời cho nên không thể nói rằng bản thỏa thuận kia không có giá trị hoặc kết thúc hiệu lực khi bên bán qua đời.
Thậm chí trường hợp phát sinh tranh chấp bản thỏa thuận do nhạc sĩ xác lập và cho rằng văn bản đó là vô hiệu, th́ khi giải quyết cơ quan thẩm quyền cũng phải xem xét đến ư chí, nội dung cơ bản, diễn biến của giao dịch chuyển quyền sử dụng nói trên theo đúng ư chí của nhạc sỹ khi c̣n sống.
Có ư kiến cho rằng tổ chức đại diện quyền tác giả thu phí sử dụng tác phẩm từ đơn vị tổ chức buổi biểu diễn là phù hợp quy định pháp luật, vẫn tôn trọng ư chí của Trịnh Công Sơn dành đặc quyền cho Khánh Ly. Tôi cho rằng tại thời điểm cuộc biểu diễn được thực hiện th́ luật Sở hữu trí tuệ đă tương đối hoàn thiện và theo đó việc thu phí đơn vị tổ chức cuộc biểu diễn trong bối cảnh ca sĩ biểu diễn tác phẩm đó đă trả phí tác quyền cho chính tác giả là một kiểu thu “phí chồng phí” nên không hợp lư.
Tuy nhiên, cũng cần nói thêm rằng, pháp luật dân sự luôn tôn trọng ư chí nguyện vọng của các bên và đề cao, khuyến khích các bên tự thương lượng, ḥa giải khi có tranh chấp, v́ vậy vấn đề đặt ra trong vụ việc này là làm sao các bên t́m được tiếng nói chung, trên cơ sở có lư có t́nh.
LaoDong
News
Library
Technology
Giải Trí
Portals
Tin Sốt
Home
