Tổng thống Philiippines Rodrigo Duterte là người phá bỏ mọi quy tắc ứng xử ở Biển Đông. Ông chỉ muốn có lợi trước mắt. Ông tuyên bố xanh rờn: sẽ không phản đối hành động của TQ ở Biển Đông.
Ông sẽ không khiêu khích Trung Quốc vào một cuộc chiến sau thông tin về máy bay ném bom tầm xa của Bắc Kinh ở Biển Đông.
"Bạn biết họ ở máy bay, không đậu ở Trường Sa nhưng gần các tỉnh nh́n về Trường Sa và Biển Đông. Và với các (máy bay) siêu thanh, họ có thể tiến đến Manila trong 7-10 phút", Bloomberg dẫn lại phát biểu của ông Duterte hôm 19/5 ở Cebu, dựa trên email được văn pḥng tổng thống gửi.
Khi bị chỉ trích về việc không có động thái ǵ trước hoạt động quân sự của Trung Quốc ở Biển Đông, ông Duterte chất vấn liệu Philippines có gây ra một cuộc chiến trong khu vực không.
"Chúng ta sẽ trang bị cho ḿnh những ǵ nếu chiến tranh nổ ra? Chúng ta có tự vả vào ḿnh không? Tôi c̣n không thể tự mua một khẩu súng trường. Nó được cho vào tay tôi. Chúng ta sẽ chiến đấu với Trung Quốc ra sao?", ông nói.
Tổng thống Philiippines Rodrigo Duterte. Ảnh: Reuters.
Ông cho rằng không có ǵ bảo đảm Mỹ sẽ đứng cạnh Philippines nếu chiến tranh nổ ra. Giải pháp khả thi hơn là thiết lập một hiệp ước thăm ḍ chung với Trung Quốc để giảm thiếu nguy cơ tranh chấp.
Ngày 19/5, Thượng nghị sĩ Philippines Panfilo Lacson đă kêu gọi chính phủ có hành động trước việc Trung Quốc quân sự hóa trên Biển Đông. Ông cho rằng Philippines có thể t́m kiếm sự giúp đỡ từ các đồng minh để gây sức ép, buộc Trung Quốc dừng các hoạt đông quân sự. Manila cũng có thể sử dụng phán quyết của Ṭa trọng tài vào năm 2016, khi Philippines kiện thắng Trung Quốc.
Lầu Năm Góc ngày 18/5 đă lên án động thái quân sự mới nhất của Trung Quốc trên Biển Đông làm tăng căng thẳng và gây mất ổn định khu vực.
Quân đội Trung Quốc (PLA) mới đây tiến hành một đợt diễn tập không quân ở "vùng biển phía nam" với sự tham gia của nhiều máy bay ném bom, trong đó có máy bay ném bom chiến thuật H-6K. Cuộc diễn tập bao gồm phá hủy mục tiêu giả định, hạ cánh và cất cánh trên một ḥn đảo ở Biển Đông.
Chuyên gia Bonnie Glaser, Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) tại Washington, nói địa điểm H-6K hạ cánh có khả năng là đảo Phú Lâm, Hoàng Sa. Quần đảo thuộc chủ quyền của Việt Nam nhưng bị Trung Quốc chiếm đóng và quân sự hóa trái phép.
Trước đó, báo Mỹ dẫn nguồn tin t́nh báo Mỹ cho biết Trung Quốc âm thầm lắp đặt tên lửa hành tŕnh YJ-12B và tên lửa đất đối không tầm xa HQ-9B trên quần đảo Trường Sa của Việt Nam. Máy bay quân sự của Trung Quốc cũng đă hạ cánh xuống các đường băng Trung Quốc xây dựng phi pháp ở Trường Sa.
Máy bay Shaanxi Y-8 đậu trên đường băng ở đá Subi vào ngày 28/4. Ảnh: AMTI/Digital Globe.