Thật không hiểu sao VN lại phải nhập gạo từ Campuchia để ăn. Tin này thật bất ngờ, khi người Việt được nổi tiếng là nước xuất khẩu gạo nhất nh́ thế giới. Cùng vietbf.com khám phá thêm.
TT - Một số doanh nghiệp (DN) tại chợ đầu mối Bà Đắc (huyện Cái Bè, tỉnh Tiền Giang) cho biết gạo Campuchia đang được nhiều người tiêu dùng phía Nam ưa chuộng...
Gạo Móng Chim của Campuchia trong kho một doanh nghiệp ở chợ đầu mối Bà Đắc (Cái Bè, Tiền Giang) - Ảnh: V.Tr.
Gạo Campuchia đang được nhiều người tiêu dùng phía Nam ưa chuộng với lượng gạo cung cấp ra thị trường hàng ngàn tấn mỗi tháng.
Mặc dù mùi vị các loại gạo này chẳng có ǵ đặc biệt, nhưng các vựa gạo cho biết gạo Campuchia nở nhiều, mềm, cơm xốp nên được quán ăn chọn mua. Cũng có không ít người tiêu dùng khẳng định đây là loại gạo lúa mùa, ít sử dụng thuốc trừ sâu nên an toàn(?).
Vựa lúa ĐBSCL... nhập gạo Campuchia
Những ngày này hoạt động vận chuyển, mua bán gạo Campuchia ở chợ đầu mối Bà Đắc rất nhộn nhịp. Tàu chở gạo vô bao b́ sẵn từ nơi khác cập bến liên tục. Nhân công bốc vác chuyển lên xe tải chở đi các tỉnh tiêu thụ hoặc chuyển vào các vựa gạo ở gần đó. Các loại gạo Campuchia phổ biến nhất là Sa Mơ, Sa Ri, Móng Chim và
Sóc Miên.
Một ngày giữa tháng 11, khi chúng tôi có mặt tại DNTN Kiều Oanh - nơi chuyên bán gạo Campuchia quy mô lớn ở chợ đầu mối Bà Đắc, một số xe tải đang chuyển gạo đóng bao b́ loại
50kg/bao, có in chữ “Sa Mơ” vào kho.
Trong kho lúc này đang đầy ắp, khoảng vài trăm tấn gạo chờ giao cho bạn hàng. Anh Trung - chủ DNTN Kiều Oanh - cho biết trung b́nh mỗi tháng doanh nghiệp này giao cho bạn hàng ở các tỉnh miền Đông và TP.HCM chừng 500 tấn gạo Campuchia các loại.
“Tôi qua Campuchia mua lúa rồi chở về xay xát, đóng gói luôn chứ không qua trung gian nên giá thành rẻ, chất lượng đảm bảo” - anh Trung nói.
Bên kia cầu An Cư, cách đó chừng 200m là DNTN Tuấn Mỹ của chị Nguyễn Thị Tím cũng chuyên bán gạo Campuchia. Theo chị Tím, mỗi ngày doanh nghiệp này giao cho bạn hàng ở B́nh Thuận, Ninh Thuận, TP.HCM... khoảng 10 tấn, trung b́nh mỗi tháng bán khoảng 300-400 tấn. Vựa của chị thường xuyên có ba loại gạo Campuchia gồm: Sa Mơ, Móng Chim, Sóc Miên.
Chị Tím cho biết đă mua lúa ở khu vực biên giới An Giang - Campuchia rồi chở về Tiền Giang xay gạo trước khi xuất bán đi khắp miền Nam. Mỗi lần đi Campuchia chị mua khoảng 100 tấn lúa về xay gạo bán, hết lại đi tiếp.
Hỏi lư do chỉ kinh doanh gạo Campuchia, chị Tím giải thích: “Lúa gạo Campuchia giá rất ổn định, không có chuyện rớt giá nên không sợ lỗ. Thị trường tiêu thụ gạo này ngày càng nhiều nên cũng yên tâm hơn kinh doanh lúa gạo trong nước”.
Cũng theo chị Tím, các doanh nghiệp sang Campuchia mua lúa về xay xát bán nên cũng tự đặt in bao b́ ghi tên doanh nghiệp và thương hiệu gạo, chủ yếu là tên do doanh nghiệp Việt tự đặt.
Chẳng hạn gạo Sa Mơ có tên Campuchia là “Sóc Ka-đôn”, gạo Móng Chim (c̣n có tên khác là “Nhang Thơm”) người Campuchia gọi là “Gum”, c̣n gạo Sóc Miên th́ chỉ là “Sóc”. Chữ Miên do thương lái thêm vào để người tiêu dùng biết đây là gạo Campuchia.
Anh Kiệt, một chủ nhà máy ở chợ đầu mối Bà Đắc, cho biết các loại gạo Campuchia nói trên là lúa mùa, mỗi năm chỉ sản xuất 1-2 vụ, năng suất rất thấp.
Tuy nhiên do đất đai trồng lúa ở Campuchia rộng lớn nên sản lượng cũng nhiều. Gạo này càng để lâu nấu càng nở, hạt ngắn, giống như “gạo ngang” của VN. Những người không thích ăn gạo dẻo, gạo thơm sẽ chọn gạo Campuchia hút hàng quanh năm.
Gạo sạch hay
lợi nhuận cao?
Trao đổi với chúng tôi, chị Đỗ Thị Mùi - chủ hai đại lư gạo tại Phan Thiết - cho biết cứ 1-2 ngày chị đến chợ đầu mối Bà Đắc mua một xe gạo, phân nửa là gạo Campuchia bán cho người dân B́nh Thuận, c̣n lại là gạo thơm bán cho thị trường Hà Nội.
Theo chị Mùi, nhiều năm nay người dân tại B́nh Thuận bắt đầu ăn gạo Campuchia, chủ yếu là Sa Mơ và Móng Chim, nên chị phải vào tận Tiền Giang để mua hàng.
“Phần lớn các quán cơm và người dân lao động thích ăn gạo Campuchia do gạo nấu nở, mềm, xốp, dễ ăn, dễ tiêu hóa” - chị Mùi nói. Anh Chín - một thương lái ở TP.HCM, cũng là khách hàng thân thiết của vựa gạo chị Tím - cho biết gạo Campuchia được các tiệm cơm b́nh dân và người lao động ở TP.HCM ưa chuộng cũng với lư do tương tự.
Theo t́m hiểu của chúng tôi, ngay tại vùng lúa bạt ngàn Mộc Hóa và thị xă Kiến Tường (tỉnh Long An) cũng tràn ngập gạo Campuchia.
Tất cả các đại lư, quầy gạo ở đây đều bán gạo Móng Chim, Sa Mơ, Huyết Rồng với sản lượng lớn, giá bán cao hơn ở chợ đầu mối Bà Đắc khoảng 2.000-3.000 đồng/kg. Bà Nguyễn Thị Kiều Nga, đại lư gạo Năm Nga ở thị xă Kiến Tường, khẳng định nhiều người dân tại khu vực này đều mua gạo Campuchia để ăn. “Gạo Campuchia là lúa mùa, không xịt thuốc nên yên tâm hơn” - bà Nga giải thích.
Một số người dân tại thị xă Kiến Tường cũng cho biết mỗi khi có nhu cầu, chỉ cần gọi điện cho thương lái người Campuchia, gạo sẽ được chở qua giao tận nơi, mỗi lần một bao 40-50kg với giá rẻ hơn và không lo bị trộn. Ông Trương Khen, một tiểu thương chợ thị xă Kiến Tường, cũng cho rằng gạo Campuchia làm từ lúa mùa, “ít sâu bệnh, ít phun xịt thuốc, cơm xốp, dễ ăn”.
Trong khi đó, phần lớn tiệm cơm tại Long An, Tiền Giang... thừa nhận đang sử dụng gạo Campuchia với lư do gạo rất nở nên có lời nhiều hơn so với nấu bằng gạo VN. Một số chủ tiệm cơm cho biết nhiều thực khách không thích ăn cơm gạo dẻo mà chỉ chọn cơm xốp nấu từ gạo Campuchia.
Gạo lúa mùa “sạch” hơn
gạo cao sản
GS.TS Vơ Ṭng Xuân, chuyên gia về lúa gạo, khẳng định có một bộ phận không nhỏ người dân VN đang ăn gạo Campuchia bởi v́ đó là gạo lúa mùa, loại lúa ít sử dụng thuốc trừ sâu nên “sạch” hơn, an toàn hơn lúa cao sản. “Nhiều cán bộ ở các tỉnh giáp với Campuchia từng nói với tôi rằng đă chọn gạo lúa mùa của Thái Lan và Campuchia v́ lư do an toàn.
Từ chuyện này chúng ta mới thấy tầm quan trọng của việc sản xuất lúa theo tiêu chuẩn VietGAP, Global GAP. Xă hội càng phát triển, nhu cầu của con người càng tăng. Bây giờ người ta ăn để thưởng thức, ăn v́ sức khỏe chứ không phải ăn để sống như
ngày xưa”.
Ông Lê Văn Bảnh (cục phó Cục Chế biến nông lâm thủy sản
và nghề muối - Bộ NN&PTNT):
Bài học xây dựng thương hiệu
Tôi cũng nghe nói gạo Campuchia đang chiếm một thị phần không nhỏ ở thị trường nội địa VN. Khi hỏi các đại lư bán gạo Campuchia, họ bảo nghe thương lái nói đó là gạo Sa Mơ, Móng Chim... th́ nói lại với khách hàng chứ họ không biết. Thực chất không có ǵ chắc chắn đó là gạo Campuchia 100%, có thể chỉ một phần và được trộn với gạo VN.
Việc trộn gạo Campuchia với gạo VN là hoàn toàn có thể v́ giá gạo Campuchia cao hơn nhiều, người ta sẽ thu được lăi cao. Tuy nhiên, các doanh nghiệp cũng nên xem lại việc xây dựng thương hiệu gạo của ḿnh. V́ sao người Việt biết tên, nhớ tên để t́m mua gạo Campuchia mà không mua gạo của ḿnh, trong khi gạo của ḿnh đâu có dở.
VÂN TRƯỜNG (vantruong@tuoitre.com.vn)