Chia sẻ thêm về bái hát mà được nhạc sĩ Anh Bằng sáng tác thành bài hát xuất phát từ bài thơ của nhà thơ Du Tử Lê. Bài thơ của nhà thơ đă được sáng tác từ những năm 80s. Cùng vietbf.com khám phá thêm.
Nhạc sĩ Anh Bằng vừa ra đi vào cơi vĩnh hằng. Ông đă để lại niềm thương tiếc vô hạn đối với công chúng yêu ḍng nhạc trữ tĩnh nhẹ nhàng êm ái, lắng đọng một nỗi niềm khắc khoải. Trong đó nổi bật là bài hát Khúc thụy du được phổ thơ Du Tử Lê.
Về bài thơ Khúc thụy du của Du Tử Lê
Nhiều người từng sống vào thập niên 60 của thế kỷ trước ở miền Nam chắc hẳn đều biết bài thơ nổi tiếng Khúc thụy du của nhà thơ Du Tử Lê. Đây là bài thơ ghi dấu một cuộc t́nh trong thời tao loạn của một người con gái mang tên Thụy Châu sinh viên trường Dược Sài G̣n với một nhà thơ lăng tử. Mối t́nh đẹp đầy lăng mạn của hai người ở tuổi đôi mươi giữa lúc chiến tranh khốc liệt nhất đă tạo của hứng cho Du Tử Lê viết nên bài thơ với những ngôn từ đầy đau thương gào thét. Một thời gian sau, Thụy Châu trở thành bạn đời của chàng Lê Cự Phách (tên thật của nhà thơ Du Tử Lê). Sau này v́ nhiều lư do khác nhau, cuộc hôn nhân của hai người tan vỡ. Khúc thụy du c̣n có nghĩa là tên ghép giữa chữ Thụy tên lót của cô gái và chữ Du tên đầu trong bút danh Du Tử Lê.
Nhà thơ Du Tử Lê và bài hát Khúc thụy du của nhạc sĩ Anh Bằng - Ảnh: Nguyễn Đ́nh Toán
Khúc thụy du được Du Tử Lê viết vào tháng 3.1968, bài thơ như một kinh ru buồn, một nỗi ám ảnh về thân phận con người trước chia ly mất mát trong chiến tranh. Những câu thơ u uẩn oằn ḿnh trong cô đơn quạnh quẽ cùng những tiếng gào thét đau thương trong thời ly loạn. “Đó là điều ǵ đó rất bấp bênh và chia ly gần như thường trực, có những cuộc t́nh đổ vỡ, và như vậy th́ làm sao nh́n về một hướng được. Thành ra, khi viết bài thơ đó, tôi muốn nói: Yêu nhau không phải là nh́n về một hướng mà yêu nhau là nên nh́n vào định mệnh, cuộc đời, hoàn cảnh của nhau, kể cả sự chia ĺa trước sau cũng sẽ đến, đó là ư niệm sâu xa của bài Khúc thụy du", nhà thơ Du Tử Lê viết vậy.
Và bài hát Khúc thụy du của Anh Bằng
Định mệnh đưa đẩy, một thời gian rất lâu sau đó, bài thơ Khúc thụy du đă đến với nhạc sĩ Anh Bằng. Theo những ǵ nhà thơ Du Tử Lê kể lại th́ ông và nhạc sĩ Anh Bằng không hề quen biết, đến khoảng năm 1985, nhạc sĩ Anh Bằng đến t́m gặp ông ở quán cà phê Tay Trái và tự giới thiệu ḿnh là nhạc sĩ Anh Bằng, đă phổ nhạc bài thơ này của ông.
Nhạc sĩ Anh Bằng (1926 - 2015) đă tác khoảng 650 t́nh khúc để lại cho đời
Nếu như bài thơ Khúc thụy du của Du Tử Lê mô tả những nỗi ám ảnh của sự sống chết, nhưng tiếng kêu thương đau đáu rớt xuống từng thân phận con người th́ Khúc thuy du trong nhạc của Anh Bằng lại là một giai điệu êm ái da diết mang nặng dấu ấn về thân phận t́nh yêu với những câu hỏi không có sự trả lời:
...Đừng bao giờ anh hỏi
V́ sao ta yêu nhau
V́ sao môi anh nóng
V́ sao tay em lạnh
V́ sao chân anh run
V́ sao chân không vững
V́ sao và v́ sao...
(Lời bản nhạc Khúc thụy du)
Có thể nói Khúc thụy du của nhạc sĩ Anh Bằng là một bài t́nh ca đẹp và bất hủ trong những bài t́nh ca mà ông đă viết, bên cạnh những Nỗi ḷng người đi, Chuyện t́nh Lan và Điệp, Anh c̣n nợ em, Căn gác lưu đày, Chuyện giàn thiên lư, Căn nhà ngoại ô...
Khúc thụy du - từ tiếng thét đau thương đến lời tŕu mến
Chất liệu chính để làm nên ca từ trong Khúc thụy du của Anh Bằng chủ yếu lấy từ bài thơ Khúc thụy du của Du Tử Lê. Nhưng khi chuyển tải nó sang một h́nh thức nghệ thuật khác, Anh Bằng đă lượt bỏ những ám ảnh chết chóc, để nhạc của Anh Bằng chỉ c̣n lại sự ám ảnh khác, ám ảnh về t́nh yêu với giấc mộng liêu trai nửa hư nửa thực. Chiến tranh, chết chóc trong ca từ Khúc thụy du của Anh Bằng chỉ c̣n bức tranh mờ nhạt bỏ lại phía sau trong tiếng gọi yêu thương vang vọng “Thụy ơi và t́nh ơi!” được lặp đi lặp lại nhiều lần.
T́nh yêu trong Khúc thụy du của Anh Bằng vô cũng mănh liệt với bao điều khát khao được đi đến tận cùng và vượt qua bao oan nghiệt của định mệnh. Dù có thể cận kề với cái chết nhưng mong ước được che chở được yêu thương tận hiến vẫn tuôn trào trong ca khúc của Anh Bằng.
Nhạc sĩ Anh Bằng giờ đây đă đi vào cơi vĩnh hằng, nhưng chắc chắn những bài t́nh ca của ông vẫn c̣n măi đọng măi. Người đời nhớ ông đến ông, nhớ cả tiếng gọi tha thiết trong ca từ: “Hăy nói về cuộc đời, khi tôi không c̣n nữa, sẽ lấy được những ǵ về bên kia thế giới?” và rồi nghẹn ngào day dứt:
Anh là chim bói cá
Em là bóng trăng ngà
Chỉ cách một mặt hồ
Mà muôn trùng chia xa…
Vu Ngă