Tổng thống Donald Trump đă vận dụng những kinh nghiệm thực tế làm kinh tế sang giải quyết các vấn đề về chính trị. Làm thế nào để phá vỡ bế tắc trong vấn đề Triều Tiên? Tổng thống Trump đă ngỏ ư muốn gặp nhà lănh đạo Triều Tiên Kim Jong un.
Ngày 1/5, Tổng thống Mỹ Donald Trump bất ngờ tuyên bố ông ta sẵn sàng gặp nhà lănh đạo Triều Tiên Kim Jong-un nếu như các điều kiện cho phép. Trả lời phỏng vấn hăng tin Bloomberg, Tổng thống Trump nói: “Nếu điều kiện phù hợp, tôi đương nhiên sẽ gặp ông ấy. Tôi lấy làm vinh dự về điều đó”.
THAAD tại Hàn Quốc đă đi vào hoạt động - một tuần trước khi nước này bầu cử tổng thống mới
Phát ngôn viên Nhà Trắng Sean Spicer nói rằng, “Những điều kiện rơ ràng hiện không có ngay lúc này" và “cuộc gặp cũng không sớm diễn ra”. Sean Spicer cho biết Mỹ sẽ cần phải nh́n thấy thái độ khiêu khích của Triều Tiên giảm xuống ngay lập tức.
Giữa lúc đó, để biểu dương lực lượng quân sự, đội tàu chiến của Mỹ do tàu sân bay Carl Vinsion dẫn đầu tiến hành tập trận cùng hải quân Nhật Bản và Hàn Quốc trong vùng biển bán đảo Triều Tiên và hôm 1/5, Mỹ điều 2 máy bay ném bom chiến lược B-1B hoạt động tại vùng trời Hàn Quốc.
Ngày 2/5, giới chức quân sự thuộc Lực lượng Mỹ tại Hàn Quốc (USFK) khẳng định Hệ thống pḥng thủ tên lửa tầm cao giai đoạn cuối (THAAD) mà Washington triển khai tại Hàn Quốc đă bắt đầu đi vào hoạt động.
Rơ ràng chính sách của chính quyền Mỹ đối phó với các vụ thử hạt nhân và tên lửa của Triều Tiên đă gặp bế tắc. Chính sách này bao gồm 2 yếu tố chính: Gây sức ép quân sự và cấm vận tối đa lên B́nh Nhưỡng; gây sức ép với Trung Quốc để Trung Quốc gây sức ép tối đa với Triều Tiên. Nhưng chính sách “bên miệng hố chiến tranh hạt nhân” của B́nh Nhưỡng một lần nữa đă giành kết quả bước đầu; Tuyên bố của Trump cho thấy Mỹ buộc phải xuống thang căng thẳng.
Việc ông Trump tuyên bố có thể gặp Kim Jong-un không hề mới. Trong quá tŕnh tranh cử tổng thống, ngày 17/5/2016, Donald Trump từng tuyên bố ông sẵn sàng gặp Kim Jong-un “để chấm dứt chương tŕnh hạt nhân của B́nh Nhưỡng”.
Nhưng việc Tổng thống Mỹ vào lúc này cho biết sẵn sàng gặp nhà lănh đạo Triều Tiên mới là điều gây bất ngờ. Nó chứng tỏ Tổng thống Mỹ thay đổi chính sách nhanh như lật trang sách. Vừa ít lâu trước đây, Phó Tổng thống Mike Pence tuyên bố Triều Tiên “không nên thử thách sự kiên nhẫn của Mỹ”, hôm qua Tổng thống đă lại tuyên bố “lấy làm vinh dự” được gặp ông Kim. Ông Trump tỏ ra thiếu nhất quán và nhóm hoạch định chính sách của ông ta đă thiếu một tầm nh́n thực tế đối với việc giải quyết vấn đề hạt nhân Triều Tiên. Nó xói ṃn sự tin cậy của đồng minh đối với các tuyên bố chính sách của Washington. Nhưng mặt khác, cũng cho thấy chính quyền Mỹ hiện này rất thực dụng.
Triều Tiên đă chủ động kích hoạt cuộc khủng hoảng trên bán đảo Triều Tiên bằng các vụ thử tên lửa và rục rịch thử bom hạt nhân để kéo Mỹ tham gia vào cuộc chơi “bên miệng hố chiến tranh”. Động cơ là buộc chính quyền Trump phải sớm chú trọng vấn đề Triều Tiên, mục tiêu cuối cùng là kéo Mỹ vào đối thoại song phương và tác động vào cuộc bầu cử tổng thống ở Hàn Quốc.
Gặp gỡ trực tiếp giữa Mỹ và Triều Tiên là một trong những sự lựa chọn khả thi
Triều Tiên tập trận pháo binh sẵn sàng chiến đấu
Các lựa chọn khác đă được áp dụng suốt những thập kỷ qua mà không mang lại kết quả. Trung Quốc không có đ̣n bẩy đối với Triều Tiên; Triều Tiên cũng không tin Trung Quốc. Hàn Quốc đă thành “con tin” của chính sách hạt nhân của Triều Tiên; Mỹ không thể dùng đe dọa đánh phủ đầu một khi Triều Tiên đă có một kho tên lửa 1000 vũ khí đủ gây thiệt hại nặng nề cho Hàn Quốc, lực lượng Mỹ ở Triều Tiên và Nhật Bản.
Người Hàn Quốc một lần nữa lại bị Mỹ dẫn dắt cuộc chơi. Moon Jae-in, ứng cử viên đang dẫn đầu cuộc đua giành chức tổng thống Hàn Quốc, diễn ra ngày 9/5 tới, từng tuyên bố: “Thật nguy hiểm khi số phận của chúng ta (Hàn Quốc) lại do người khác quyết định”. Ông này muốn áp dụng chính sách “Ánh Dương” phiên bản 2, từng được áp dụng vào năm 2000, t́m kiếm ḥa giải với Triều Tiên. Chính sách này ảo tưởng dùng quan hệ kinh tế liên Triều để phi hạt nhân hóa vũ khí hạt nhân của B́nh Nhưỡng. Vụ thử hạt nhân của B́nh Nhưỡng đă tạo cớ cho Mỹ phá chính sách ḥa giải của Tổng thống Kim Đại Trọng.
Thượng nghị sỹ John McCain, Chủ tịch Ủy ban Quân vụ Thượng viện Mỹ, cho rằng một cuộc gặp giữa ông Trump và ông Kim vô h́nh trung sẽ “hợp pháp hóa” nhà lănh đạo Triều Tiên và tuyên bố của Tổng thống Trump không phải là một động thái ngoại giao khôn ngoan.
Dù muốn hay không, Mỹ sẽ có sự lựa chọn ǵ sau tất cả những ǵ đă diễn ra 11 năm qua, kể từ khi Triều Tiên tiến hành vụ thử hạt nhân đầu tiên?
Cuộc gặp Trump-Kim sẽ không sớm diễn ra, nhưng căng thẳng trên bán đảo Triều Tiên sẽ dần dần được giải tỏa.
Thương lượng song phương Mỹ-Triều c̣n trải qua “thiên nan vạn nan”. Nhưng điều không tránh khỏi này có thể cuối cùng giúp “đóng băng” dù không phải giải giáp hạt nhân Triều Tiên./.