VBF-Hiện tại đảo Đá Chữ Thập thuộc Trường Sa đang bị TC chiếm mất của VC và Mỹ chuẩn bị cho một chuyến thăm tới Đà Nẵng Thật sự đang là điểm nóng của nhiều báo chí. Phía TC cũng lên tiếng việc chiến hạm Mỹ ghé nơi này.
Trong tương lai những động thái tương tự chuyến thăm này có thể trở thành cái cớ cho Trung Quốc triển khai những ư đồ, kế hoạch đă lập sẵn.
CNN ngày 3/3 đưa tin, Hoa Kỳ đă miêu tả chuyến viếng thăm cảng Đà Nẵng, Việt Nam 4 ngày từ thứ Hai tuần tới, 5/3, của cụm tàu sân bay USS Carl Vinson cùng 5000 thủy thủ, phi công như một "cơ hội lịch sử" để tăng cường t́nh hữu nghị đang nảy nở giữa 2 nước.
Tuy nhiên theo một nhà phân tích Hoa Kỳ, hoạt động này c̣n có thông điệp mang ư nghĩa xa hơn 1 chuyến cập cảng. Chúng tôi xin tổng hợp một số phân tích, b́nh luận và phản ứng của các bên về sự kiện này, hầu quư bạn đọc.
B́nh luận về "thông điệp của Washington"
Cựu Đô đốc Hải quân Hoa Kỳ John Kirby đồng thời là một nhà b́nh luận quân sự và ngoại giao của CNN cho biết:
Ông John Kirby khi c̣n tại chức, ảnh: Wikipedia.
"Việt Nam đă rất quan tâm đến những động thái hung hăng của Trung Quốc ở Biển Đông. Họ đang lo lắng về những điều Trung Quốc đang làm, và nhiều năm nay họ muốn có một mối quan hệ tốt đẹp hơn với Hoa Kỳ.
Washington cần phải có cách tiếp cận nhất quán và có lẽ phải quyết đoán hơn để giải quyết vấn đề này.
Tôi không nghĩ rằng đă quá muộn để ngăn chặn (Trung Quốc) quân sự hóa thêm, nhưng tôi nghĩ chúng ta phải có một chiến lược toàn diện chứ không chỉ là một chiến lược quân sự để giải quyết vấn đề này.
(Chuyến thăm của cụm tàu USS Carl Vinson) đó là một thông điệp gửi đến Việt Nam, rằng chúng ta quan tâm đến mối quan hệ (Việt - Mỹ) này như thế nào.
Đây cũng là thông điệp gửi tới Trung Quốc về những ǵ họ đang làm trong khu vực, đồng thời cũng là thông điệp rộng hơn gửi tới các quốc gia trong khu vực Thái B́nh Dương, rằng Hoa Kỳ đang ở đây, chúng tôi đang hiện diện ở đây."
CNN nói rằng chủ đề các hoạt động (quân sự hóa) của Trung Quốc ở Biển Đông có thể sẽ xuất hiện trong chuyến thăm này.
Tàu sân bay USS Carl Vinson, ảnh: worldtribune.com.
Ở Việt Nam, Hoa Kỳ thấy cơ hội có thể tham gia vào một vấn đề chung và đẩy lùi các ảnh hưởng (tiêu cực) ngày càng tăng của Trung Quốc ở châu Á, CNN nhận định.
Quan hệ hợp tác quốc pḥng Mỹ - Việt đă tăng lên đáng kể từ chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Barack Obama năm 2016 với tuyên bố nới lỏng lệnh cấm vũ khí sát thương.
Dưới thời Tổng thống Donald Trump, quan hệ này vẫn tiếp tục phát triển. [1]
Biên tập viên tạp chí The Diplomat, Prashanth Parameswaran ngày 1/3 nhận định:
Thứ nhất, USS Carl Vinson thăm Việt Nam là một sự kiện khác trong một loạt các bước tăng cường quan hệ hợp tác Việt - Mỹ trong vài năm qua.
Mặc dù vài năm qua đă có một số tàu chiến Mỹ ghé thăm Việt Nam và hai bên vẫn tiếp tục mở rộng lĩnh vực này trong nhiệm kỳ Tổng thống Donald Trump, 1 cụm tàu sân bay là biểu tượng rơ ràng hơn về sự hiện diện của Mỹ.
Chuyến thăm này không nên chỉ được hiểu là sự kiện 1 lần, mà là một phần của sự hội nhập của tàu sân bay Hoa Kỳ vào trong mối quan hệ Mỹ - Việt.
Tháng 10 năm ngoái, Thứ trưởng Bộ Quốc pḥng Nguyễn Chí Vịnh đă trở thành quan chức cao cấp nhất của Việt Nam thăm tàu sân bay USS Carl Vinson.
Vài ngày sau, Đại sứ Việt Nam tại Mỹ ông Phạm Quang Vinh, đă lên thăm tàu sân bay USS George HW Bush.
Thứ hai, chuyến thăm Việt Nam của tàu sân bay USS Carl Vinson có ư nghĩa quan trọng trong bối cảnh chiến lược quốc pḥng mới của Hoa Kỳ với khu vực.
Đây là một cách để Washington tăng cường thực tế sự hiện diện của Mỹ trong khu vực, đặc biệt là trước những lo ngại về sự leo thang của Trung Quốc trên Biển Đông.
Bởi không phải ngẫu nhiên USS Carl Vinson ghé thăm Philippines, trong khi tàu khu trục USS Wayne E. Meyer ghé thăm cảng KotaKinabalu, Malaysia trong lúc các nước Đông Nam Á đang thảo luận về Biển Đông.
Thứ ba, ngoài mối quan hệ Mỹ - Việt, chuyến thăm này cũng có ư nghĩa quan trọng với khu vực trong bối cảnh các nước ASEAN ngày càng lo lắng về một số động thái khiêu khích hơn của Trung Quốc ở Biển Đông.
Chuyến thăm củng cố quyết tâm hiện tại của Washington đối với vấn đề BIển Đông.
Tuy nhiên, những động thái như vậy có thể mở ra những khả năng trong tương lai Bắc Kinh có thể lợi dụng, vin cớ để triển khai các hoạt động đă có âm mưu, kế hoạch từ trước như đă từng làm trong quá khứ. [2]
Phản ứng và b́nh luận từ Trung Quốc
Ngày 2/3 Thời báo Hoàn Cầu dẫn lời người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh b́nh luận về chuyến thăm Việt Nam của tàu sân bay Hoa Kỳ, bà Oánh cho biết:
"Chúng tôi không có ư kiến ǵ về các hoạt động giao lưu hợp tác b́nh thường giữa các quốc gia, bao gồm cả hoạt động giao lưu quân sự.
Hoa Kỳ là một nước lớn có ảnh hưởng to lớn, có trách nhiệm quan trọng đối với ḥa b́nh và an ninh quốc tế. Việt Nam cũng là một nước láng giềng quan trọng của Trung Quốc và có ảnh hưởng trong khu vực.
Chúng tôi hy vọng hoạt động giao lưu quân sự Việt Nam - Hoa Kỳ sẽ mang ư nghĩa xây dựng và tích cực đối với ḥa b́nh và ổn định trong khu vực, chứ không phải làm tăng các nhân tố khiến người khác cảm thấy bất an." [3]
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh, ảnh: Thời báo Hoàn Cầu.
Trước đây, mỗi lần có những hoạt động bang giao quốc pḥng an ninh Việt - Mỹ, Thời báo Hoàn Cầu thường có những phân tích, b́nh luận mang tính suy diễn và chỉ trích vô cớ, gay gắt.
Lần này Thời báo Hoàn Cầu khá im hơi lặng tiếng với chuyến thăm Đà Nẵng của tàu sân bay USS Carl Vinson, ngoài bài báo hôm 25/8 dẫn lời 2 chuyên gia Trung Quốc b́nh luận.
Ông Li Haidong từ Học viện Ngoại giao Trung Quốc được Thời báo Hoàn Cầu dẫn lời nói rằng:
"Chuyến viếng thăm thường xuyên của tàu sân bay Mỹ tới 'vùng biển tranh chấp' này là phù hợp với chiến lược an ninh quốc gia mới của Donald Trump ban hành tháng 12/2017.
Chiến lược này xem Trung Quốc là siêu cường đối thủ, và năm nay Biển Đông sẽ chứng kiến nhiều hành động khiêu khích hơn với các chuyến thăm của tàu sân bay và máy bay Hoa Kỳ."
Vị học giả này dự đoán, quan hệ Trung - Mỹ sẽ có nhiều tranh chấp trong năm 2018, không chỉ giới hạn ở vấn đề Biển Đông, bởi Mỹ đang phải cố gắng đối phó với một Trung Quốc đang trỗi dậy.
Ông Chen Xiangmao, một nhà nghiên cứu Trung Quốc về Biển Đông được Thời báo Hoàn Cầu dẫn lời nhận định:
"Cuộc viếng thăm Việt Nam cho thấy Mỹ có thể sẽ chuyển hướng sang Việt Nam và tăng cường hợp tác quân sự với Việt Nam để kiềm chế Trung Quốc, nhất là trong bối cảnh quan hệ Trung Quốc - Philippines được cải thiện.
Trung Quốc nên bố trí thêm nhiều cơ sở, thiết bị quân sự như ra đa, máy bay và nhiều tàu chiến ở Biển Đông để đối phó với những động thái 'khiêu khích' từ Hoa Kỳ." [4]
Đá Chữ Thập, Trường Sa thuộc Khánh Ḥa, Việt Nam. Cấu trúc địa lư này bị Trung Quốc chiếm đóng và đảo hóa, quân sự hóa bất hợp pháp. Ảnh: CSIS / AMTI.
Chúng tôi cho rằng, sự im lặng của Thời báo Hoàn Cầu chưa hẳn đă mang tín hiệu ḥa b́nh, ổn định cho Biển Đông trong năm 2018.
Tuần qua dư luận đặc biệt quan tâm đến động thái Bắc Kinh đă lôi kéo được Manila vào ṿng xoáy "gác tranh chấp, cùng khai thác" trên chính vùng đặc quyền kinh tế, thềm lục địa của Philippines.
Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đă chính thức tăng thuế đối với thép và nhôm nhập khẩu, một động thái được cho là nhằm đối phó với Trung Quốc và có thể khơi mào một cuộc chiến thương mại.
Như vậy, nỗ lực của Bắc Kinh nhằm ngăn chặn bước đi này của Donald Trump đă không thành.
Trước đó, Ủy viên Bộ chính trị Lưu Hạc được xem là cánh tay phải của ông Tập Cận B́nh về điều hành kinh tế vĩ mô đă công du Washington ngay trong những ngày diễn ra Hội nghị Trung ương 3 (26-28/2) xem xét vấn đề sửa đổi Hiến pháp và nhân sự bộ máy nhà nước.
Lúc này, phản ứng căng thẳng với Hoa Kỳ trên Biển Đông có lẽ không phải lựa chọn tốt với Trung Quốc.
USS Carl Vinson thăm Việt Nam chỉ có 4 ngày, nhưng chính sách của ông Tập Cận B́nh ở Biển Đông sẽ được duy tŕ và đẩy mạnh trong hàng thập kỷ tới, khi giới hạn nhiệm kỳ Chủ tịch nước bị băi bỏ.
Chen Xiangmao đă không ngại nói thẳng, Prashanth Parameswaran cũng đă rất tinh tế chỉ ra, trong tương lai những động thái tương tự chuyến thăm này có thể trở thành cái cớ cho Trung Quốc triển khai những ư đồ, kế hoạch đă lập sẵn.
Chuyến thăm Việt Nam lần này của USS Carl Vinson "chưa phải lúc" Trung Quốc lợi dụng.
Đây mới thực sự là điều đáng lo ngại, về lâu dài các bên liên quan mới thực sự cần tính toán các giải pháp chiến lược, nhất là khi Trung Quốc đang t́m cách vô hiệu hóa Phán quyết Trọng tài 12/7/2016 bằng chính bàn tay của Philippines.