Một cựu quân nhân Mỹ từng tham chiến ở VN đă được 1 hiệu trưởng tặng tranh. Đây là một bức tranh sơn dầu có độ tuổi gần 50 năm. Đây là hành tŕnh của cựu quân nhân 82 tuổi muốn gặp lại ông hiệu trưởng năm xưa.
Cựu quân nhân Lee Lagda, 82 tuổi, từng tham chiến tại Việt Nam, hiện sống ở Cypress, Orange County, vừa t́m được vị hiệu trưởng trường làng Phú Lễ, người tặng ông một bức tranh sơn dầu cách đây gần nửa thế kỷ, bằng sự giúp đỡ nhiệt t́nh của độc giả báo Người Việt từ khắp nơi trên thế giới.
Từ trái: Bà Lê Thị Yến Tuyết, hiệu trưởng Trương Văn Quảng, Trương Lê Đạo, và ông Lee Lagda.
Câu chuyện liên quan đến cựu quân nhân người Mỹ muốn t́m lại ông hiệu trưởng người Việt được đăng trên báo Người Việt vào Thứ Bảy 1 Tháng Bảy có thể được tóm lược như sau: Ông Lee Lagda, một sĩ quan Quân Y Hải Quân Mỹ, đến Quảng Trị giúp đỡ trẻ em trường làng vào khoảng năm 1968. Để cám ơn, vị hiệu trưởng trường làng Phú Lễ tặng ông một bức tranh sơn dầu. Bức tranh và cách biểu lộ ḷng biết ơn của vị hiệu trưởng này đă làm ông Lee không thể nào quên được trong suốt gần nửa thế kỷ qua. Trước đây vài tuần, ông Lee dự trù đầu năm 2018 sẽ về Việt Nam t́m vị hiệu trưởng này dù chỉ biết vỏn vẹn tên qua chữ kư trên tranh mà ông đọc thành “Quan.”
Câu chuyện giản dị nhưng mang đầy tính nhân bản đó gây được sự chú ư đặc biệt với độc giả khắp nơi. Và mọi người cùng bắt tay vào t́m kiếm thông tin giúp ông Lee.
Với sự nhiệt t́nh giúp đỡ của độc giả khắp nơi trên thế giới , ngay lập tức, ông Lee nhận được rất nhiều thông tin về vị hiệu trưởng mà ông muốn t́m. Và đă liên lạc được với gia đ́nh này.
Có rất nhiều độc giả ở Mỹ và các nước khác, mặc dù không quen biết vị hiệu trưởng ở Quảng Trị từ hồi 1968, cũng vội vàng liên lạc bạn bè, thân nhân ở Việt Nam để nhờ t́m giúp.
Ông Lee kể: “Tôi rất vui khi thấy chuyện tôi và con trai tôi sắp về Việt Nam t́m ông hiệu trưởng được nhật báo Người Việt đăng tin.”
Ông nói: “Thú thật, tôi nghĩ rằng nếu từ giờ đến cuối năm mà nhận được tin tức ǵ đó, cho tôi chút manh mối về gia đ́nh này ở Việt Nam th́ đă là quá may mắn cho tôi rồi.”
“Không ngờ chỉ vài ngày sau, con trai ông hiệu trưởng đă liên lạc với tôi qua Facebook,” ông tươi cười nói. “Anh ấy tên Trương Lê Đạo, hiện là bác sĩ giải phẫu ở Sài G̣n. Người hiệu trưởng tặng tôi bức tranh tên Trương Văn Quảng. Tiếc quá, ông đă qua đời năm 2012,” ông tiếp.
Trong lúc ấy, độc giả Đặng Ḥa B́nh liên lạc với phóng viên Người Việt với một thông tin rất chi tiết, được thu thập từ Facebook của một người tên Phụng Hoàng Ngọc, xác nhận rằng người trong h́nh đúng là ông Quảng, thầy ḿnh.
“Thật xúc động! Khi đọc nội dung t́m bạn cũ của người cựu binh Mỹ! Cộng đồng mạng ca ngợi Thầy Cô. Và lại là Thầy và Cô ḿnh nữa chứ!”
Độc giả Đặng Ḥa B́nh c̣n cung cấp cho Người Việt những chi tiết chuẩn xác: “Thầy hiệu trưởng trong h́nh là thầy Trương Văn Quảng, người làng Phú Lễ, xă Quảng Phú, Quận Quảng Điền, Thừa Thiên. Thầy dạy tôi lớp nh́ năm 1964. Cô Tuyết vợ của Thầy dạy tôi lớp ba, năm 1963…”
Độc giả Hồ Mai, v́ cảm kích câu chuyện ân nghĩa hiếm có, đă đưa h́nh ông Lee lên Facebook của bà để quảng bá thông tin. Bằng cách đó, bà có được số điện thoại của con trai ông Quảng ở Sài G̣n, và gửi cho Người Việt số phone đó.
Độc giả Trương Đ́nh Liêm ở Việt Nam cũng liên lạc và cung cấp cho Người Việt những thông tin hữu ích.
Độc giả Lâm-Mỹ Ḥang Anh, cư dân Anaheim, t́nh nguyện sẽ đi cùng ông Lee từ Sài G̣n ra Quảng Trị.
Quan trọng nhất, cô Trương Lê Đoan Trang, con gái ông Quảng, hiện đang sống tại California với mẹ là bà Lê Thị Yến Tuyết, cũng đă gọi điện thoại chào ông Lee.
Qua câu chuyện trao đổi, cả hai bên cùng biết rằng họ đă để lại ấn tượng sâu sắc trong tâm khảm nhau, và họ vẫn nghĩ về nhau trong những năm tháng qua.
Ông Lee reo vui: “Trời ơi. Tôi không ngờ là đứa bé tôi bế trên tay hồi đó, nay trở thành một vị bác sĩ giải phẫu. Chưa hết, cả ba anh em trai họ Trương này đều là bác sĩ cả.”
Bốn cô con gái của ông Quảng cùng là giáo viên trung học và hiện ở nước ngoài.
Một trong bốn người này là Trương Lê Đoan Trang. Cô kể: “’Uncle Lee’ đă làm được bao nhiêu việc cho dân ḿnh ở miền Trung mà ḿnh không hay biết.”
Y tá kiêm hiệu trưởng Quảng khám bệnh cho trẻ em và con ông (áo ca rô)
Cô cho biết, v́ ông Lee lập trạm y tế tại trường của cha cô mà cả cha lẫn mẹ cô đều học khóa y tá để cũng giúp dân làng như ông. Sau đó, làng có một nhóm y tá, khoảng trên dưới 10 người, và đă họ giúp được rất nhiều dân, trẻ em cũng như người lớn. “Người đứng ra huấn luyện ba mẹ tôi là Bác Sĩ Miller, nhưng tôi nghĩ do ảnh hưởng của ‘Uncle Lee mà cha mẹ tôi muốn thành y tá,’” cô nói.
Vợ chồng ông Quảng c̣n làm rất nhiều việc khác để giúp làng, nhưng v́ bản tính gia đ́nh, cô không muốn nói đến những điều tốt họ làm.
Thế nhưng, dù họ không kể, nhưng những ǵ ông Quảng, bà Yến Tuyết đă làm vẫn có người ghi nhớ.
Ông Nguyễn Hữu Anh Tài viết trên Facebook về người thầy ḿnh: “Phía sau tấm huân chương? Phía sau bức tranh sơn dầu của 49 năm… Phía trước là chữ kư thầy hiệu trưởng, là trí thức, là nhân văn. Câu chuyện từ trái tim đến trái tim vẫn luôn nhớ và biết ơn thầy cô trường làng Phú Lễ bên sông Bồ… Phú Lễ: Giàu lễ nghĩa, nhân t́nh, nhân ái, nơi làng quê nguyên quán của thầy…”
Giữ những điều tốt đẹp mà cha mẹ ḿnh đă làm vào trong ḷng, như một niềm tự hào riêng, giờ đây cô Đoan Trang chỉ muốn nhấn mạnh đến những ảnh hưởng tốt đẹp mà ông Lee để lại ở làng cô cho biết bao nhiêu người.
“’Uncle Lee’ tưởng ḿnh chỉ gieo một hạt giống thôi mà không biết nó đă mọc thành một khu rừng,” cô nói.
Để gởi lời cám ơn độc giả Người Việt bốn phương, bà Yến Tuyết viết trong phần “Comment” ở cuối bài:
“Gia đ́nh chúng tôi xin chân thành cảm ơn bài viết về người quân nhân Mỹ 82 tuổi t́m người thầy Hiệu Trưởng ở Việt Nam của ông. Nhờ đó, chỉ trong một vài ngày, gia đ́nh chúng tôi đă nhận được bài viết này từ rất nhiều người ở mọi miền trên thế giới (Ư, Việt Nam, Úc, Canada, Mỹ..). Gia đ́nh chúng tôi đă nhanh chóng liên lạc được với vị quân y này.”
“Cuộc gặp gỡ trên điện thoại xúc động vô ngần! không ngăn được nước mắt, tưởng dường như chồng, cha của chúng tôi vẫn đang hiện diện đâu đây, bên cuộc nói chuyện với ông Lee Lagda. Thật cảm động khi biết rất nhiều người tốt bụng đă liên lạc với ṭa soạn để đưa tin về gia đ́nh của chúng tôi. Xin chân thành cảm tạ những tấm ḷng nhân ái, thông cảm, và đầy yêu thương trong ḍng đời bận rộn này.”
Cô Đoan Trang cũng nhắc đến những người có công báo tin về ông Lee cho cô.
Người đầu tiên cho cô hay tin là Vơ Sư Bảo Lan ở Ư, rồi Bác Sĩ Thanh Thảo ở Huế. Sau đó là bao nhiêu học tṛ cũ của ông Quảng từ Anh, Pháp, Đức.
“Những người ở Việt Nam cũng rất có ḷng. Người trong nước không đọc tin trên báo Người Việt trực tiếp được, nhưng nhờ có người đă copy bản tin rồi gởi email từ Mỹ về Việt Nam rồi họ chuyền cho nhau. Có người chạy ngay đến gia đ́nh tôi ở Sài G̣n để báo tin,” cô nói.
Cũng để cám ơn sư tận t́nh giúp đỡ của độc giả Người Việt, cô Jeanette Lagda, con gái ông Lee, viết trong email: “Tôi xin cám ơn bài báo về cuộc t́m kiếm ông hiệu trưởng mà cha tôi được gặp gần 50 năm trước giữa cuộc chiến tranh tại Việt Nam. Tôi xin cám ơn TẤT CẢ những ai đă đọc bài báo này và nhanh chóng liên lạc phóng viên Người Việt với những tin tức về gia đ́nh ông Quảng. Cuộc t́m kiếm của cha tôi đă chấm dứt và ông hiện đang trông đợi ngày hội ngộ với gia đ́nh ông Quảng tại Mỹ cũng như với những người hiện c̣n ở Việt Nam.”
Ông Lee cho biết rằng ông vẫn về Việt Nam như dự tính để nh́n lại đất nước này lần nữa và để thăm thân nhân ông Quảng.
Trong điện thoại, cô Đoan Trang hỏi ông Lee: “’Uncle Lee’ có biết v́ sao cả ba người đàn ông trong gia đ́nh cháu cùng thành bác sĩ không? V́ cả ba người cùng muốn có cơ hội đi giúp người khác như ‘Uncle Lee’ đó.”
Như một chuyện cổ tích với kết thúc thật có hậu, gia đ́nh ông Lee ở miền Nam đang nóng ḷng mong đợi ngày gia đ́nh bà Yến Tuyết từ miền Bắc Cali xuống thăm, dự tính là cuối tháng này.