Hôm nay diễn ra cuộc gặp chính thức giữa Bắc và Nam Hàn. Cuộc liện lạc được nối lại sau 2 năm gián đoạn. Đây là tín hiệu mừng có thể giảm căng thẳng trên bán đảo Triều Tiên.
Chính quyền Triều Tiên Kim Jong-un chắc chắn muốn được đáp ứng hàng loạt yêu cầu trong cuộc đàm phán lịch sử với Hàn Quốc để ngăn chặn chiến tranh hạt nhân toàn diện.
Ngoại trưởng Tillerson đang cố ḱm cơn thịnh nộ của Trump với Triều Tiên
Điều kỳ diệu ở Triều Tiên - đất nước bị trừng phạt nặng nhất thế giới
Hé lộ phi vụ trộm MiG 15 làm thay đổi cục diện chiến tranh Triều Tiên
Những tín hiệu lạc quan
Bộ trưởng Thống nhất Hàn Quốc (trái) bắt tay với trưởng đoàn đàm phán của Triều Tiên sáng 9.1. (Ảnh: Yonhap)
Triều Tiên và Hàn Quốc 10h sáng 9.1 bắt đầu cuộc đàm phán cấp cao đầu tiên trong hơn 2 năm tại làng đ́nh chiến Panmunjom - một tín hiệu tích cực cho triển vọng hạ nhiệt căng thẳng vốn đă leo thang đỉnh điểm 1 năm qua trong khu vực.
Phát biểu mở đầu cuộc đàm phán, trưởng đoàn đàm phán Triều Tiên Ri Son-gwon tuyên bố: “Tôi tới đây với hy vọng hai miền sẽ đàm phán với sự chân thành để có được kết quả xứng đáng dành cho người dân liên Triều, những người đang rất kỳ vọng vào cuộc gặp mặt này, coi đó như là một món quà năm mới”.
Về phía Hàn Quốc, Bộ trưởng Bộ Thống nhất Cho Myoung-gyon nhấn mạnh: “Cuộc đàm phán này được tiến hành sau khi quan hệ hai bên căng thẳng một thời gian dài. Tôi hy vọng hai bên có thể đàm phán với kiên nhẫn và sự quyết tâm”.
Theo thông tin trước đó, Hàn Quốc và Triều Tiên sẽ thảo luận việc B́nh Nhưỡng cử đoàn vận động viên dự Thế vận hội cũng như khả năng cải thiện quan hệ song phương.
B́nh luận về cuộc đàm phán lịch sử giữa Triều Tiên và Hàn Quốc, ông Robert A. Manning, thành viên cao cấp tại Hội đồng Atlantic lạc quan chia sẻ về nhũng tiến bộ có thể đạt được.
"Thực tế, đích thân ông Kim (nhà lănh đạo Kim Jong-un) chứ không phải truyền thông Triều Tiên hay một nhóm chính trị nào đó đă đưa ra tuyên bố rất rơ ràng về khả năng tham gia Thế vận hội đồng thời nhấn mạnh sự quan tâm lớn hơn đến việc đối thoại. Tất cả những điều đó cho thấy một số kết quả tích cực rất có khả năng sẽ đạt được", ông Robert A. Manning nhấn mạnh.
Những ǵ Triều Tiên muốn, Hàn Quốc có đáp ứng?
Các nhà phân tích nhận định, đề xuất đàm phán vào thời điểm hiện tại, Triều Tiên rơ ràng có những toan tính chiến lược.
The đó, mặc dù đạt được những tiến bộ vượt bậc trong chương tŕnh tên lửa, hạt nhân, song Triều Tiên hiện cũng phải hứng chịu những đ̣n trừng phạt nặng nề từ các lệnh trừng phạt khắc nghiệt chưa từng thấy của Liên Hợp Quốc.
T́nh thế càng khó khăn, cấp bách hơn đối với Triều Tiên khi dường như nước này đă bị đồng minh ruột là Trung Quốc "quay lưng". Bắc Kinh mới đây tuyên bố sẽ hạn chế xuất khẩu dầu và các loại kim loại tới Triều Tiên theo nghị quyết trừng phạt mới nhất của Liên Hợp Quốc trong khi nước này phụ thuộc rất lớn vào các nguồn tài nguyên dầu mỏ nhập khẩu, chủ yếu là từ Trung Quốc.
Trong hoàn cảnh này, việc ḥa hoăn với Hàn Quốc dường như là cách duy nhất để "cứu" Triều Tiên thoát khỏi t́nh thế khó khăn hiện tại khi tân Tổng thống Moon Jae-in là người nhiệt t́nh ủng hộ chính sách "ánh dương" - chủ trương ḥa giải với Triều Tiên thông qua các biện pháp hợp tác kinh tế, giảm căng thẳng và tăng cường sự phụ thuộc lẫn nhau.
Tuy nhiên, giới phân tích cảnh báo rằng, Hàn Quốc có thể thất thế trước Triều Tiên trong cuộc đàm phán quan trọng này.
"Triều Tiên sẽ đưa ra những yêu cầu như ngừng các cuộc tập trận Mỹ-Hàn hay viện trợ kinh tế vượt quá mức mà Hàn Quốc có thể đáp ứng. Triều Tiên cũng muốn được đối xử như một nhà nước hạt nhân mà không bị trừng phạt chế tài, vẫn được viện trợ và đầu tư dồi dào", ông Manning, thành viên cao cấp tại Hội đồng Atlantic nhận định.
Theo chuyên gia này, đó sẽ là "mức giá" mà chính quyền Kim Jong-un sẽ đưa ra để ngừng chương tŕnh hạt nhân.
Trong khi đó, ông Nicholas Eberstadt, chuyên gia kinh tế chính trị tại Viện Doanh nghiệp Mỹ cho rằng, ngay khi bắt đầu dàn xếp cuộc đàm phán, Triều Tiên đă thu được thắng lợi đầu tiên khi buộc Hàn Quốc phải chịu nhượng bộ, trong khi họ không có bất cứ động thái đáp lễ nào.
Ư tưởng về cuộc đàm phán được nhà lănh đạo Triều Tiên Kim Jong-un đưa ra trong bài phát biểu mừng năm mới, khi ông nói rằng "ngay bây giờ" là thời điểm để hai bên gặp mặt nhằm "cải thiện quan hệ song phương và có các biện pháp quyết định để đạt được đột phá cho giải pháp thống nhất độc lập mà không bị ám ảnh bởi quá khứ đă qua".
Theo ông Eberstadt, đây là kiểu chính sách đối ngoại "tôi bảo, anh làm", cho thấy Triều Tiên trên cơ so với Hàn Quốc trong tiến tŕnh đàm phán. Chiến thuật trên đôi khi nhằm để dồn ép đối phương đến mức buộc họ vội vàng đưa ra những quyết định sai lầm.
Chun Yung-woo, cựu cố vấn an ninh quốc gia Hàn Quốc cảnh báo Seoul đáng ra cần phải cân nhắc kỹ hơn trước khi chấp nhận đàm phán.
"Tôi lấy làm tiếc rằng chính phủ thậm chí c̣n không cần một hoặc hai ngày để phân tích tỉ mỉ động cơ thầm kín của chính quyền Kim Jong-un trước khi đưa ra tuyên bố hoan nghênh vội vàng. Chính phủ (Hàn Quốc) sẽ phải nỗ lực nhhiều hơn để đưa ra biện pháp đối phó nhằm tránh rơi vào cái bẫy mà Triều Tiên giăng sẵn", ông Chun nhấn mạnh.