Mỹ học hỏi Canada về bảo hiểm y tế

[Hanna]

VBF-Có nhiều thứ mà Mỹ vẫn phải học hỏi từ các nước khác chứ không phải lúc nào cũng đi đầu. Theo đó người dân ở Canada có nhân quyền được chăm sóc y tế. Mô hình của Canada rất có thể sẽ được Mỹ áp dụng.


Một phụ nữ đang được chích ngừa cúm tại Oakland, Bắc California. (Getty Images)

Trong khi đi thăm một bệnh viện nghiên cứu lớn ở Toronto trong tuần qua, Nghị Sĩ Tiểu Bang Ricardo Lara nói ông nhận ra rằng quan điểm của người Mỹ về việc chăm sóc y tế đang trở thành giống người Canada nhiều hơn.

Ông nói, “Một điều khác biệt căn bản giữa Hoa Kỳ và Canada, là người Canada xem việc chăm sóc y tế là một thứ nhân quyền. Họ hãnh diện rằng mọi người đều được chăm sóc y tế.”
Nghị sĩ từ California nói rằng từ khi ông Trump đắc cử, “thái độ của người Mỹ đã thay đổi, đặc biệt là ở California.”

Phe Cộng Hòa tại Hoa Thịnh Đốn vẫn đang tìm cách tháo gỡ Obamacare và thay thế bằng giải pháp dựa trên thị trường. Trong khi đó, hai nhà lập pháp Dân Chủ ở California đang lập kế hoạch để đi theo hướng ngược lại.

Nghị Sĩ Lara từ Bell Gardens, và Nghị Sĩ Toni Atkins từ San Diego, với sự ủng hộ từ nghiệp đoàn y tá National Nurses United, và cánh Bernie Sanders của Đảng Dân Chủ, đang làm việc để tạo ra một hệ thống chăm sóc y tế phổ quát, do chính phủ điều hành. Họ tin rằng California có thể là nơi chứng minh cho một cách thức bảo hiểm y tế mà từ đó toàn quốc có thể bắt cước.

Ông Lara nói, “Ở Canada, hệ thống này đến từ cấp địa phương và đi từ tỉnh này sang tỉnh nọ. Chúng tôi nghĩ rằng đây có thể là một mô hình cho Hoa Kỳ. California có thể đặt tiêu chuẩn cho cách thức chúng ta làm một cuộc cách mạng hóa trong việc cung cấp chăm sóc y tế cho mọi cư dân của đất nước này.”
Căn cứ theo hệ thống chính phủ là người đứng ra trả tiền giống như Canada, chính phủ sẽ trả các hóa đơn chăm sóc y tế, thay vì nhiều công ty bảo hiểm như hiện nay. Các bệnh viện và các bác sĩ tư nhân sẽ cung cấp việc chăm sóc. Các khoản chi phí bảo hiểm, các khoản đồng thanh toán, và các khoản khấu trừ, đều sẽ biến mất. Số tiền này sẽ đến từ các chính phủ tiểu bang và liên bang và các loại thuế mới, có thể đánh trên những khoản thu nhập, và được trả bởi các chủ nhân và các nhân viên.

Đây chính là cách thức hoạt động của chương trình trợ cấp y tếMedicare. Những người ủng hộ nói rằng đó là một cách thức thực tế để kiềm chế những khoản chi phí chăm sóc y tế đang tăng, mở rộng khả năng tiếp cận, và nâng cao phẩm chất.

Những người chống đối thì lập luận rằng hệ thống như vậy dẫn đến những mức đánh thuế không thể chấp nhận được, việc chăm sóc bị hạn chế cho từng người, có thể làm cho người ta bệnh hơn, và phải chờ đợi lâu hơn cho những cuộc hẹn chăm sóc căn bản và chăm sóc đặc biệt.

Những nỗ lực trong quá khứ nhằm tạo ra một hệ thống như vậy ở California đã chẳng đi đến đâu cả. Tuy nhiên, lần này hai Nghị Sĩ Lara và Atkins có một số yếu tố thuận lợi cho họ.

California là lãnh thổ chính trị cho phe cấp tiến. Đảng Dân Chủ kiểm soát cả hai viện trong cơ quan lập pháp tiểu bang. Và họ nắm quyền tại một thời điểm khi tiểu bang ủng hộ Đảng Dân Chủ nhiều hơn. Các cử tri đã cho thấy sự sẵn sàng chấp nhận đánh thuế để trả tiền cho các dịch vụ. Và Obamacare đã thành công ở đây nhiều hơn so với ở nhiều tiểu bang khác.

Thế hệ kế tiếp của các nhà lãnh đạo chính trị đều có cảm tình với phe cấp tiến. Phó Thống Đốc Govin Newsom ủng hộ hệ thống chính phủ trả tiền. Ông là người dẫn đầu trong sân đang đông thêm của những người thi đua tranh giành nhau để kế nhiệm Thống Đốc Jerry Brown. Ông Newsom đang tìm cách biến việc chăm sóc y tế thành một vấn đề chủ chốt trong cuộc vận động tranh cử của ông, gọi đó là “vấn đề của thời đại chúng ta.”

Ông Newsom đã được tán thành sớm bởi Hiệp Hội Các Y Tá Điều Dưỡng Tiểu Bang California. Từ lâu hội này thúc đẩy việc chăm sóc sức khỏe theo hệ thống một người trả tiền.

Tuy nhiên, một số nỗ lực trong 25 năm qua, nhằm áp dụng một hệ thống một chính phủ trả tiền, đã gặp phải những khuyết điểm gây chết người, trong cơ quan lập pháp và tại phòng phiếu. Thách thức lớn nhất là chi phí quá cao của hệ thống ấy.

Ông Ned Wigglesworth thuộc nhóm Spectrum Campaigns, người điều hành một cuộc vận động trong năm 2014 chống lại biện pháp cho phép tiểu bang kiểm soát mức phí bảo hiểm. Ông nói, “Hệ thống một chính phủ trả tiền là điều được một số người cấp tiến háo hức đi tìm, nhưng không chắc sẽ được cử tri ủng hộ. Cử tri đang hài lòng về bảo hiểm y tế của họ và muốn thấy Obamacare mang lại hiệu quả.”
Ông nói, “Việc ông Trump đắc cử, và những nỗ lực gặp phải nhiều khó khăn để bãi bỏ và thay thế Obamacare, giờ đây có thể đã thổi một chút sinh khí vào vấn đề này. Nhưng điều đó không đủ để đưa ra đề nghị một chính phủ trả tiền, một khi mà chi phí và những mối quan tâm khác được cứu xét.”