Luật mới của California trong năm 2017

[Hanna]

VBF-Những luật mới tại California cần tham khảo ngay. Hàng trăm luật mới được phê chuẩn, và cũng có đến hơn 100 luật bị bác. Rất nhiều luật mà người Việt nên đọc vì có nhiều sự khác biệt.


Ngày đầu năm tại Hoa Kỳ cũng thường là thời điểm mà hàng loạt các luật mới bắt đầu có hiệu lực. Trong những giây phút mà người dân Hoa Kỳ tiệc tùng chào đón khoảnh khắc đầu tiên của năm mới, cũng chính lúc đó các điều luật mới này được chính thức được thi hành. Trên toàn Hoa Kỳ, các cơ quan chính quyền từ cấp liên bang đến tiểu bang, quận hạt, thành phố hay các cấp chính quyền khác đều có thể ban hành luật lệ mới và ấn định ngày đầu năm là thời điểm áp dụng điều luật mới.

Tại California, có đến 1,059 điều luật mới được Nghị Viện (Legislature) thông qua và gởi đến Văn Phòng Thống Đốc để được phê chuẩn, trong số đó 898 được phê chuẩn và 159 bị bác bỏ. Đây chỉ là con số các điều luật được thông quan hay phê chuẩn. Còn tổng số các điều luật được đề nghị hay thảo luận nhưng không được thông qua thì còn nhiều hơn gấp mấy lần như vậy. Tại các tiểu bang khác, thủ tục cứu xét hay thông qua các điều luật mới cũng tương tự như vậy, nhưng số lượng có thể khác đi tùy theo mức độ dân số, mức độ phức tạp về pháp luật hay năng độ của các cơ sở lập pháp tại các tiểu bang đó.

Tại California, các điều luật mới thường mang một ký số SB (Senate Bill) hay AB (Assembly Bill) để ghi nhận xuất xứ của dự luật từ Hạ Viện (Assembly) hay Thượng Viện (Senate). Theo Hiến Pháp Tiểu Bang California, các điều luật phải được thông qua bởi cả hai viện của Nghị Viện trước khi được gởi đến Văn Phòng Thống Đốc. Nếu được phê chuẩn, các điều luật mới này sẽ được ghi nhận vào trong các bộ luật liên hệ của tiểu bang, gọi là Codes, và lúc đó mới được coi là luật chính thức của tiểu bang.

Mỗi điều luật mới được trình bày trong bài viết này sẽ được giới thiệu cùng với một ký số và ký hiệu AB hoặc SB. Đọc giả muốn tìm hiểu thêm về đạo luật này có thể vào trang nhà ở địa chỉ.

http://leginfo.legislature.ca.gov và đánh vào ký số của mỗi đạo luật. Trên trang nhà này, trong mỗi đạo luật còn có thêm các chi tiết về ý nghĩa và phân tích về điều luật, tiến trình cứu xét và thông qua và phiếu bầu sau cùng.

Mức lương tối thiểu (SB 3)
Mức lương tối thiểu tại California đối với các hãng xưởng lớn có từ 26 người trở lên đã gia tăng lên đến $10.50 một giờ và sẽ tiếp tục gia tăng hằng năm cho đến mức $15 vào năm 2022. Các hãng xưởng nhỏ có ít hơn 26 nhân viên cũng sẽ theo thời biểu đó, nhưng chậm hơn một năm. Các thành phố vẫn có thể qui định mức lương tối thiểu cao hơn mức tiểu bang, ví dụ như $11.50 tại San Diego, $13 tại San Francisco hay $12 tại Santa Monica.

Khiếu nại đơn kiện vi phạm mức lương tối thiểu (AB 2899)
Khi chủ nhân muốn khiếu nại phán quyết trả tiền bồi thường vì vi phạm luật lao động, chủ nhân phải đóng tiền thế chân tương đương với số tiền bị phán quyết bồi thường. Sau đó, nếu tòa án từ chối đơn khiếu nại thì số tiền thế chân đó sẽ được dùng để trả cho nhân viên thay vì nhân viên sẽ phải tiếp tục truy tìm chủ nhân để thi hành án lệ bồi thường tiền lương trả thiếu. Khi đóng tiền thế chân, hãng bán bảo hiểm thế chân vẫn buộc chủ nhân vẫn phải chủ nhân phải hoàn trả lại số tiền bồi thường nếu chủ nhân không trả tiền bồi thường cho nhân viên.

Kỳ thị trong mức lương trả nhân viên
Tiếp theo Đạo Luật Trả Lương Đồng Đều giữa nhân viên nam và nữ, Đạo Luật SB 1063 năm nay cấm chủ nhân không được trả lương khác biệt dựa trên yếu tố sắc dân, màu da hay chủng tộc. Một đạo luật khác, AB 1676, cũng cấm chủ nhân dựa vào yếu tố mức lương trước đây để tiếp tục trả lương thấp hơn cho nhân viên và gây ra sự khác biết dựa trên sắc dân, chủng tộc hay giới tính.

Đòi hỏi giấy tờ quá đáng liên quan đến tình trạng di trú (SB 1001)
Cấm chủ nhân không được đòi hỏi thêm các giấy tờ nhằm chứng minh tình trạng di trú hay giấy phép được làm việc. Luật liên bang dựa trên mẫu đơn xác nhận tình trạng được phép làm việc, Mẫu I-9, qui định các giấy tờ được cứu xét. Do đó, theo luật mới, chủ nhân không được quyền đòi hỏi thêm những giấy tờ quá đáng hay không cần thiết để xác định tình trạng di trú hay giấy phép làm việc.

Nạn nhân bạo hành trong gia đình được nghĩ làm (AB 2337)
Bắt đầu từ ngày 1 tháng 7, 2017, cho phép các nhân viên là nạn nhân các vụ bạo hành trong gia đình được nghĩ làm để ra tòa, làm nhân nhân chứng hay chữa bệnh. Luật mới còn qui định các hãng xưởng phải niêm yết thông báo liệt kê các quyền lợi của nhân viên liên quan đến nạn nhân bạo hành trong gia đình.

Hồ sơ phạm pháp lúc còn niên thiếu (AB 1843)
Ngăn cấm các chủ nhân không được điều tra hay đòi hỏi nhân viên phải cung cấp hồ sơ phạm pháp lúc còn là niên thiếu. Cho dầu có biết là nhân viên có những hồ sơ phạm pháp này, chủ nhân cũng không được quyền phân biệt đối xử dựa trên các yếu tố đó. Tuy nhiên, các cơ sở chăm sóc y tế vẫn có thể điều tra hay tìm hiểu về hồ sơ phạm pháp về các tội danh xâm phạm tình dục hay xì ke ma túy trong vòng 5 năm trở lại.

Hồ sơ phạm pháp đối với các tài xế lái xe loại taxi độc lập như Uber (AB 1289)
Buộc các hãng xe taxi bán thời gian như Uber hay Lyft phải kiểm soát hồ sơ phạm pháp và không được thuê mướn những tài xế có thành tích phạm pháp như tấn công tình dục, lái xe say rượu, bạo hành trong gia đình, v.v..

Sử dụng điện thoại cầm tay (AB 1785)
Ngăn cấm cầm giữ điện thoại cầm tay trong khi lái xe trừ khi điện thoại này được tạm thời gắn vào các dụng cụ cầm giữ trong xe, nhưng mà cũng chỉ được một hai cử động quẹt quẹt mà thôi. Các luật lệ trước đây cho phép sử dụng điện thoại mà không cần dùng tay (handfree) hay kỹ thuật Bluetooth vẫn còn hợp lệ. Luật mới nhằm bít những lỗ hỗng trong luật hiện nay khi người lái xe sử dụng điện thoại để gởi message (texting), nghe nhạc, đọc email hay FaceBook.

Ghế an toàn cho trẻ em dưới 2 tuổi (AB 53)
Buộc các trẻ em dưới hai tuổi, dưới 40 pounds hay thấp hơn 40 inches phải được ngồi trong ghế an toàn, gắn vào băng ghế sau và quay mặt về phía sau. Điều luật này có thể gây khó khăn vì các em bé khi không thấy bố mẹ ngồi trong xe thì tỏ ra sợ sệt và khóc lóc. Các luật lệ khác buộc các trẻ em dưới 8 tuổi hay 80 pounds trọng lượng phải ngồi trong ghế an toàn trong băng ghế sau khi đi xe vẫn còn áp dụng.

Nộp bản báo cáo khi liên hệ đến tai nạn giao thông (SB 491)
Nâng mức độ tiền thiệt hại phải nộp bản báo cáo theo mẫu SR-1 đến Sở Giao Thông Vận Tại (Department of Motor Vehicles – DMV) lên đến $1,000.00. Luật trước đây qui định rằng nếu có thiệt hại lên đến $750 thì phải nộp bản báo cáo đến Sở DMV.

Phòng vệ sinh không phân biệt giới tính (AB 1732)
Bắt đầu từ 1 tháng 3 năm 2017, buộc phòng vệ sinh công cộng không được phân biệt giới tính, có nghĩa là ai cũng có thể xử dụng được mà không cần xác định giới tính. Đây là vấn đề đang gây tranh cãi trên toàn Hoa Kỳ, nhưng California đã đi tiên phong trong việc tạo sự bình đẳng cho mọi người có thể dùng phòng vệ sinh mà không phân biệt giới tính.

Phục phụ rượu trong các cơ sở dịch vụ làm đẹp (AB 1322). Các cơ sở làm đẹp như làm móng tay, cắt tóc, chăm sóc da có thể cho khách hàng uống rượu hay bia, miễn là phục vụ miễn phí và trước 10 giờ tối. Thông thường, dịch vụ phục vụ rượu bia này chỉ được cho phép tại những nơi có giấy phép bán rượu bia, hay ngồi trong xe limousine.

Tội danh tình dục
Đạo Luật AB 701 nới rộng định nghĩa của tội danh hiếp dâm (rape) bao gồm các tội danh tấn công tình dục (sexual assault). Đạo Luật AB 2888 buộc những người bị kết tội tấn công tình dục với những người đang ngất sỉu vì say rượu hay thuốc phải bị tù giam. Thêm vào đó, Đạo Luật SB 813 hủy bỏ giới hạn 10 năm thời gian để truy tố các tội danh tấn công tình dục. Theo đó, các tội danh này có thể bị truy tố hình sự bất cứ lúc nào và không còn có giới hạn thời hạn để truy tố nữa.

Tội danh bán dâm
Đạo Luật SB 1322 qui định rằng các thiếu niên dưới 18 tuổi bị bắt vì tội danh bán dâm không bị truy tố hình sự vì luật pháp coi họ như là nạn nhân hơn là phạm nhân. Thêm vào đó, Đạo Luật SB 1129 ngăn cấm án tù tối thiểu cho những người tái phạm tội bán dâm và cho phép quan toà nhiều uyển chuyển hơn trong việc kết án. Khuynh hướng mới của tiểu bang California đối với những người bán dâm là giúp đỡ, cố vấn hay bảo vệ để tạo cơ hội phục thiện hơn là bắt tống giam. Các thành phần mua dâm vẫn bị truy tố như thường, có nhiều khi còn bị nặng hơn như trường hơợp đối với các trẻ em dưới tuổi vị thành niên.

Luật Bầu Cử, AB 1436
Cho phép cử tri được ghi danh bầu cử ngay cho đến tận ngày bầu cử. Luật trước đây qui định hạn chót ghi danh bầu cử là 15 ngày trước ngày bầu cử. Đạo Luật AB 2466 còn cho phép những phạm nhân bị kết án tội đại hình nhưng thọ án ngoài nhà tù vẫn có thể tham gia bầu cử. Đạo Luật AB 1494 còn cho phép cử tri được tự mình chụp ảnh phiếu bầu đã điền sẵn của mình hay chính mình tại phòng phiếu và phổ biến trên các mạng lưới xã hội. Trước đây, có nhiều điều lệ ngăn cản việc này vì lo ngại vi phạm sự kín đáo của phiếu bầu hay xâm phạm quyền riêng tư của các cử tri khác trong phòng phiếu.

Cứu chó bị nhốt trong xe khi trời nóng (AB 797)
Cho phép người qua đường khi thấy chó hay súc vật bị nhốt trong xe trong thời tiết nóng và có dấu hiệu có thể bị chết ngộp được quyền đập cửa xe để giải cứu súc vật này. Đạo luật này buộc người quyết định hành động này phải chứng minh không tìm được chủ nhân súc vật này, gọi cảnh sát trước khi hành động và chờ cho cảnh sát đến nơi.

Lái xe khi bị ảnh hưởng bởi rượu bia (SB 1046)
Bắt đầu từ năm 2019, những người bị kết án tội lái xe khi bị ảnh hưởng bởi rượu bia sẽ bị buộc phải gắn máy đo hơi rượu trong xe để đo lượng rượu bia của tài xế trước khi lái xe. Hiện nay luật này đang được thí nghiệm tại các quận Sacramento, Los Angeles, Alameda và Tulare. Trong thời gian này, Đạo luật này cũng còn cho phép những người bị kết án tội lái xe khi bị ảnh hưởng bởi rượu bia có thể khỏi bị treo bằng lái nếu đồng ý gắn máy đo hơi rượu trong xe.

Kết Luận
Trên đây chỉ là một số điều luật trong số gần 1,000 điều luật mới được thông qua tại California. Mặc dầu không ai có thể biết hết các điều luật cũ, mới hay mới thông qua. Nhưng không biết luật cũng không phải là một cách để biện minh.

Bài LS NGUYỄN QUỐC LÂN
Hanna st