Bệnh giời leo (c̣n gọi là Zona, xà đan) là một bệnh viêm da, nổi mụn nước cấp tính (do virus varicella-zoster virus gây nên) rất phổ biến. Bệnh này dù khỏi cũng thường để lại di chứng là các vết sẹo phải đến 6 tháng mới hết. Các biến chứng có thể gặp là loét lâu liền, sẹo lồi, sẹo lơm, vết trắng hoặc vết thâm do rối loạn sắc tố sau viêm...
Nguyên nhân gây bệnh giời leo
Giời leo không đơn thuần là căn bệnh mà trong dân gian, nhiều người lầm tưởng nguyên nhân của nó là do tiếp xúc với con giời dẫn đến “giời leo” đúng như tên gọi. Đây thực chất là một loại bệnh có nguyên nhân do sự xâm nhập của virus herpes zoster, cũng là virus gây bệnh thủy đậu. Sau khi đă bị bệnh thủy đậu, virút này nằm bất động trong mô thần kinh gần tủy sống và năo. Nhiều năm sau, virút có thể kích hoạt lại gây bệnh zona. Điều trị theo Tây y gồm có thuốc kháng virút (nên bắt đầu điều trị sớm trong ṿng 72 giờ phát bệnh).
Bệnh giời leo nặng, hay nhẹ tùy vào đề kháng của cơ thể, nhưng đă có những trường hợp bị giời leo không chữa triệt để, khiến nốt giời leo phồng lên, mưng mủ, loét sâu ở da, bội nhiễm và rất khó chữa và để lại sẹo.
B́nh thường ở người trẻ tuổi bệnh giời leo sẽ tự khỏi trong ṿng một tuần, vết thương tạo da non và biến mất dần, không bị đau nhức. Nhưng với người có tuổi, người nhiễm HIV, người mắc nhiều bệnh mạn tính, hoặc từng dùng nhiều thuốc… bệnh giời leo rất nguy hiểm, v́ bệnh trở nặng, vết giời leo không dừng lại ở một phía mà sẽ tấn công sang vùng thần kinh ngoại biên bên kia. Khi vết thương lan rộng, sâu sẽ nguy hiểm đến tính mạng. Sau khoảng hơn một tuần khỏi bệnh, thỉnh thoảng vẫn bị đau nhức dữ dội do thần kinh ngoại biên bị tổn thương. Do đó, khi thấy triệu chứng giời leo nặng lên cần đi khám ngay, đặc biệt là những người có bệnh mạn tính.
Những ai thường mắc?
Căn bệnh này ít xuất hiện ở trẻ nhỏ, thường chỉ xảy ra đối với người già, tỉ lệ mắc bệnh giữa nam và nữ là như nhau. Các đối tượng dễ mắc bệnh giời leo nhất là:
- Người già trên 60 tuổi
- Người có hệ miễn dịch yếu
- Người từng mắc chứng thủy đậu
Triệu chứng bệnh giời leo
Giời leo có biểu hiện ban đầu là những nốt mụn nước mọc sát nhau, tạo thành từng mảng màu đỏ. Chúng gây ra cho người bệnh cảm giác ngứa ngáy, đôi khi là đau đớn. Những nốt giời leo có thế xuất hiện ở bất cứ đâu trên cơ thể, tuy nhiên những vị trí thường gặp nhất là ở vùng liên sườn, mép, gần tai, đùi trong, … Nếu những vết mụn này bị vỡ ra th́ khả năng lây lan sẽ rất cao.
Kèm với những nốt mụn là trạng thái sốt nhẹ. Khi này người bệnh sẽ cảm thấy cực ḱ mệt mỏi và mất sức v́ phải chịu những đau đớn cả từ bên trong lẫn bên ngoài.
Bệnh giời leo có lây không?
Do giời leo là một căn bệnh được gây ra bởi một loại vi rút cũng gây ra bệnh thủy đậu, vậy nên những người chưa từng mắc bệnh thủy đậu có thể vẫn sẽ bị lây nếu tiếp xúc với những người mắc bệnh. C̣n lại, đối với các trường hợp khác th́ căn bệnh này không có khả năng lây lan.
Chữa tốt nhất trong ṿng 48 giờ
Thời điểm chữa giời leo tốt nhất trong ṿng 48 giờ sau khi có tổn thương da.
Trường hợp nhẹ có thể chữa theo phương pháp dân gian, tuy nhiên, bạn vẫn nên đến các cơ sở y tế để được khám chữa ngay từ đầu, tránh nhiễm trùng. Nếu để muộn hơn kết quả điều trị sẽ kém và có thể để lại các di chứng kéo dài nhiều tháng, nhiều năm, thậm chí đau hết đời, nhất là với người tuổi trung niên.
Di chứng của giời leo để lại là các vết thâm sẽ nhạt màu và mất dần từ 3-6 tháng. Các biến chứng có thể gặp là loét lâu liền, sẹo lồi, sẹo lơm, vết trắng hoặc vết thâm do rối loạn sắc tố sau viêm...
Trước hết, phải dùng nước muối loăng để rửa sạch vết giời leo, có nghĩa rửa sạch những chất độc do côn trùng tiết ra. Sau đó, có rất nhiều cách chữa trị với căn bệnh này, có thể dùng lá mơ lông giă nhỏ đắp vào, hoặc dùng lá sam, lá sung…
Nhiều người vẫn hay có thói quen nhai gạo nếp hoặc đỗ xanh đắp vào chỗ bị bệnh. Tuy nhiên, đây là một quan niệm hết sức sai lầm. Từ cách làm rất thủ công là ‘nhai’ cũng đă tiềm ẩn bao nhiêu nguy cơ nhiễm trùng vết thương rồi.
Sau đó phải, thanh nhiệt và giải độc cơ thể, v́ lúc này cơ thể bệnh nhân có sức đề kháng rất yếu nên cần bổ sung vitamin, các loại khoáng chất, chất dinh dưỡng cần thiết để nâng cao sức đề kháng chống lại virus gây bệnh.
Bạn nên uống nhiều nước mỗi ngày, bổ sung thêm nước chanh, nước cam tươi để tăng khả năng giải độc và hàm lượng vitamin cho cơ thể. Và ăn các thức ăn thanh nhiệt, giải độc: Đậu xanh hầm, sâm bổ lượng, hạt sen, rau má, khổ qua…
VietBF © sưu tầm