Cựu Tổng thống Obama đă quá "hiền lành" trong vấn đề Syria trong 8 năm qua. Nga đă làm mưa làm gió trên chiến trường Trung Đông, ủng hộ Tổng thống Assad. Việc Mỹ tấn công Syria là đ̣n leo thang quân sự nhằm giành lại thế chủ động và duy tŕ ảnh hưởng truyền thống ở Trung Đông.
Thay đổi lập trường
Theo nhận định của giới chuyên gia Trung Quốc, việc Mỹ sử dụng tên lửa tấn công Syria hôm 7/4 là bước đi cho thấy Washington đang hướng tới những mục tiêu rơ ràng tại Trung Đông.
Theo Viện nghiên cứu Liêu Vọng của Trung Quốc, mục tiêu của Mỹ là leo thang quân sự để giành “quyền phát ngôn” giải quyết vấn đề Syria, tăng cường tấn công tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) và các tổ chức khủng bố và cực đoan khác, xây dựng lại hệ thống đồng minh khu vực do Mỹ nắm vai tṛ chủ đạo, tiến đến duy tŕ ảnh hưởng chủ đạo truyền thống của Mỹ ở khu vực Trung Đông.
Quân đội Syria tuyên bố nối lại các chuyến bay quân sự tại sân bay Shayrat sau khi bị Mỹ tấn công ngày 7/4
Cuộc tấn công bất ngờ này c̣n phản ánh sự thay đổi trong quan điểm của Mỹ đối với vấn đề Syria. Trong thời kỳ đầu bùng nổ cuộc khủng hoảng Syria, Mỹ và đồng minh vội vàng ủng hộ các tổ chức chống chính phủ ở Syria, mong muốn lật đổ Chính quyền Bashar al-Assad giống như Chính quyền Gaddafi ở Libya.
Các nước phương Tây nhiều lần tuyên truyền rằng “Chính quyền Bashar al-Assad mất tính hợp pháp”, đồng thời viện trợ quân sự, kinh tế cho các tổ chức chống chính phủ đối lập ở Syria, mong muốn thiết lập chính phủ thân phương Tây ở Syria.
Nhưng các tổ chức đối lập ở Syria bị chuyên gia Trung Quốc đánh giá là “rất ô hợp” nên không thể thành lập liên minh thống nhất và có quyền lực trên toàn quốc. T́nh h́nh Syria ở trong trạng thái chiến tranh kéo dài. Tháng 9/2013, trong thời khắc then chốt khi Chính quyền Bashar al-Assad nguy ngập trên chiến trường, Nga đă nắm được thời cơ, đưa ra phương án “đổi vũ khí hóa học lấy ḥa b́nh” cho Assad. Chính phủ Syria cam kết giao nộp toàn bộ vũ khí hóa học, từ đó tránh được cuộc tấn công quân sự của Mỹ đă liền kề ngay trước mắt.
H́nh ảnh do Syria công bố cảnh tướng lĩnh quân đội nước này thăm hỏi nạn nhân là dân thường trong vụ tấn công hôm 7/4 của Mỹ
Sau đó, cùng với sự trỗi dậy của IS ở Iraq và mở rộng nhanh chóng sang rất nhiều thành phố ở Syria, t́nh h́nh tấn công các lực lượng vũ trang cực đoan trong lănh thổ Syria ngày càng phức tạp. Sau khi Nga điều động lực lượng không quân tới Syria tháng 9/2015, Mỹ dường như mất quyền chủ đạo đối với vấn đề Syria, thái độ và chính sách của Mỹ đối với Chính quyền Bashar al-Assad cũng trở nên mơ hồ.
Mỹ lần này muốn tăng cường tấn công Chính phủ Syria, khẳng định lại ư đồ lật đổ nhà lănh đạo Bashar al-Assad. Chỉ ít ngày trước cuộc tấn công, Đại sứ Mỹ tại Liên hợp quốc Nikki Haley nói lập trường của Mỹ đối với vấn đề Syria không phải là ưu tiên lật đổ Bashar al-Assad, Mỹ sẽ hợp tác với các nước như Nga để thúc đẩy phương án giải quyết vấn đề Syria bằng biện pháp chính trị.
Tuy nhiên, ngay sau cuộc tấn công, bà Nikki Haley nói rằng lập trường của Mỹ đối với vấn đề Syria là ưu tiên lật đổ Tổng thống Syria Bashar al-Assad.