V́ lợi nhuận, các đơn vị xuất bản đua nhau khai thác các ḍng sách mà gu thẩm mỹ khá thấp nên trên thị trường chỉ tràn ngập các thể loại truyện tranh vui mà nhảm
Ưu điểm lớn nhất của truyện tranh là có phương thức truyền cảm độc đáo, kết hợp hài ḥa giữa ngôn từ và h́nh vẽ, v́ thế truyện tranh luôn bán chạy hơn so với nhiều thể loại khác.
Chất lượng giảm theo thương mại hóa
Thế nhưng, thị trường truyện tranh ở Việt Nam từ lâu đă bị truyện tranh ngoại xâm nhập, tấn công và chiếm lĩnh, ban đầu là comic phương Tây, sau đó là ḍng manga Nhật Bản, manhwa Hàn Quốc, manhua Trung Quốc… Trước đây một thời, độc giả nhí của chúng ta say sưa đọc truyện tranh Nhật, Hàn…, giờ th́ số lượng độc giả của truyện tranh sụt giảm rất nhiều, mất hẳn tâm lư đón đợi hằng tuần để mua được những cuốn “Doraemon”, “Conan”, “Bảy viên ngọc rồng”... v́ chất lượng truyện tranh không c̣n như xưa.
V́ mải mê chạy theo thị hiếu, không ít đơn vị xuất bản đă tung ra hàng loạt những tác phẩm được biên tập, biên dịch quá dễ dăi. Nội dung chỉ xoay quanh những câu chuyện t́nh cảm, yêu đương nhảm nhí của những cô cậu mới lớn hoặc mang nặng tính bạo lực.
Các tựa sách như “Con nhà giàu”, “Lần đầu trải nghiệm”, “Ichigo - Kỷ niệm xanh”, “Nụ hôn đầu”, “Con mèo trên gác xép”, “Hoa hồng xứ khác”, “Cô bạn hàng xóm”... có quá nhiều h́nh ảnh phụ nữ mặc đồ lót, cảnh các đôi nam nữ mặc đồng phục học sinh ôm hôn nhau, chuyện mang yếu tố “người lớn” trong sách thiếu nhi. “Shin - Cậu bé bút ch́” cũng bị nhiều ư kiến nhận xét: “Nội dung nhảm nhí cùng với những h́nh ảnh khêu gợi, ngôn từ nghèo nàn, nhạy cảm, hoàn toàn không phù hợp với độ tuổi thiếu nhi”.
Thế nhưng, chính những ấn bản nhảm như vậy lại bán được số lượng lớn. C̣n truyện tranh Việt, lâu lắm rồi vẫn nhạt nḥa, khó định h́nh, không cạnh tranh nổi với sách ngoại.
Gu thẩm mỹ xuống dốc không phanh
Có lợi nhuận th́ các NXB đua nhau khai thác các ḍng sách mà “gu” thẩm mỹ đọc khá thấp nhưng bán chạy cũng là lẽ thường t́nh bởi v́ các NXB định hướng mua các ḍng truyện tranh sang trọng từ châu Âu như NXB Trẻ hay Công ty Nhă Nam chẳng hạn th́ sau khi ấn hành, các đầu sách này cơ bản đều không thể bán được nên họ cũng nản. Thế nên, trên thị trường chỉ tràn ngập các thể loại truyện tranh vui nhưng nhảm.
“Thị trường truyện tranh Việt nh́n chung vẫn chỉ là lôm côm, bị hàng ngoại xâm lấn và đè bẹp - họa sĩ C̣m (Hữu Khoa) - người từng có thời gian dài gắn bó với lĩnh vực truyện tranh và vẽ minh họa cho độc giả nhí của báo Thiếu Niên Tiền Phong - khẳng định. Ông cho rằng cái gọi là “tranh truyện thuần Việt” quá mờ nhạt, không khẳng định được bản sắc của ḿnh. Truyện tranh thuần Việt c̣n quá nặng về tính giáo dục theo kiểu giáo điều, nhồi nhét, khô khan, h́nh vẽ chưa sinh động, hấp dẫn.
Độc giả Việt Nam biết tới một vài bộ truyện tranh tốt như “Thần đồng đất Việt” và đó là: “Một thành tựu mà Công ty Phan Thị đă gây dựng được nhưng về mặt chuyên môn th́ bộ truyện đó chỉ phù hợp với đối tượng độc giả thiếu nhi thôi, c̣n đối với các độc giả muốn đi vào t́m hiểu văn hóa chiều sâu th́ không đủ” - họa sĩ Nguyễn Thành Phong đánh giá.
“Thực trạng thị trường truyện tranh ở Việt Nam ảnh hưởng sâu sắc tới thị hiếu thẩm mỹ của rất nhiều thế hệ người đọc trẻ Việt Nam” - họa sĩ C̣m khẳng định và nói thêm rằng chính v́ đă quá lâu rồi xă hội chúng ta thờ ơ với việc con em ḿnh đọc ǵ, xem ǵ và giới chuyên môn th́ bị o ép tứ phía bởi sự xâm lấn của văn hóa ngoại lai nên đă khiến con mắt nh́n nhận về cái đẹp của giới trẻ Việt hiện nay bị méo mó, xuống dốc không phanh.
Ḥa B́nh/ Người Lao động