Khoảnh khắc người người xếp hàng dài trước Đại sứ quán Mỹ năm đó thật không thể nào quên. Lúc đó họ là người Nam Việt Nam, thủ đô là Sài G̣n. 40 năm trôi qua nhưng nh́n lại trên ảnh đă nói lên tất cả, dù mất nước họ vẫn xếp hàng ngay ngắn, không chen lấn xô đẩy. Cùng vietbf.com khám phá khoảnh khắc này.
Biến cố tháng 4 năm 75 là một cơn đại hồng thủy tràn đến với mọi người dân Miền Nam Việt Nam khi đang sống trong cảnh an b́nh và thịnh vượng. Một cơn băo tràn qua, có một quốc gia đă hoàn toàn bị biến mất trên bản đồ thế giới.
Tôn-Thất Long
2015-03-12
Người dân xếp hàng trước Đại sứ quán Mỹ tại Saigon, tháng 4/1975- Photo courtesy of Hiroji Kubota/Magnum Photos
Có một quốc gia đă từng có một thủ đô được mệnh danh là Ḥn Ngọc Viễn Đông. Có một quốc gia đă từng một thời được các nước và các dân tộc xung quanh vùng nh́n vào với một ánh mắt ngưỡng mộ và mong ước quốc gia ḿnh được như vậy. Có một quốc gia với một nền giáo dục toàn diện và mang tính nhân văn. Có một quốc gia mà người sinh viên, người dân không hề ham muốn đi ra nước ngoài sinh sống, chỉ mong muốn học xong và quay về phục vụ lại tổ quốc.
Có một quốc gia mà người dân khi cầm hộ chiếu đi ra nước ngoài đă ngẩng cao đầu và nói "Tôi là người Việt Nam". Có một quốc gia mà chính Tổng Thống Mỹ đă trải thảm đỏ để ra đón tiếp dù quốc gia đó đang nhận viện trợ của chính nước chủ nhà. Có một quốc gia mà vị nguyên thủ đầu tiên của Singapore là ông Lư Quang Diệu đă phải thốt lên lời "Tôi ước ǵ Singapore được như Sài G̣n."
Tất cả đều biến mất không c̣n một dấu tích chỉ v́ một cuộc nội chiến tương tàn Nam-Bắc, một cuộc chiến của hai hệ phái tư tưởng đối nghịch nhau. Một cuộc chiến mà người chiến thắng sau cơn men chiến thắng đă nhận ra từ cái nh́n thực tế chính họ là người cần được (hay đă được) GIẢI PHÓNG cả về NỘI DUNG lẫn TƯ TƯỞNG.
Cả một dân tộc bị cho ăn một cái bánh vẽ quá lớn, quá ngây thơ khi tin vào một chủ nghĩa vô tưởng và những con người lănh đạo dă man, máu lạnh không t́nh người. Mọi người dân đă lầm tưởng khi được nghe và phác họa lên một h́nh ảnh đẹp đẽ, thanh b́nh, không c̣n bom đạn trên quê hương, người lính chiến cả hai phía quay trở về với con búp bê lủng lẵng móc vào cái ba lô trên vai làm quà cho con, hoặc trên tay cành hoa đẹp tặng mẹ, tặng vợ. Họ cùng quay về với xóm làng, ruộng nương và gia đ́nh. Em bé vui đùa trên sân nhà, tiếng cười tiếng ca hát quê hương ḥa b́nh vang lên khắp nơi. H́nh ảnh sao đẹp đẽ quá, nhưng thực tế mặt nước lặng chỉ được một thoáng thôi trước khi cơn sóng dữ bắt đầu càn quét qua.
Biến cố tháng 4 đă đem đến được ǵ cho những người bị Giải Phóng? Kẻ mất cha, người mất mẹ, anh em ly tán, gia đ́nh tan nát. Một cuộc tha hương (Exodus) với hàng triệu người bỏ nước ra đi, nhiều người đă mất mạng trên con đường đi t́m đến bến bờ tự do. Tất cả biến mất chỉ c̣n vọng lại nỗi niềm tiếc thương chỉ v́ một chủ nghĩa quá mơ hồ, nó đă tàn phá một thành quả mà biết bao nhiêu người, bao nhiêu nhân tài, bao nhiêu công sức đă đổ ra, tất cả đều trôi ra sông ra biển.
40 năm đă trôi qua nhưng hệ lụy của nó chắc chắn không dễ ǵ phai nḥa đi trong ḷng rất nhiều người. Mỗi năm nhắc lại không phải để bày tỏ hận thù mới như nhiều người lạnh lùng kết án mà là chia sẻ với nhau những nhọc nhằn, mất mát không ǵ bù đắp nổi của những người trực tiếp chịu cảnh đau thương.
Càng về sau, số người nhớ về nó càng ít đi nhưng ít ra chúng ta cũng thấy được phần nào cái âm ỉ không thể nào phai của những ngày đầu mất nước. 30/4, từ lâu đă trở thành ngày bi thảm của dân tộc, tưởng niệm ngày này là một hành động đứng đắn không có ǵ phải bàn căi. Chỉ sợ rằng chúng ta thiếu quyết tâm để trao lại những ǵ c̣n dang dở cho những thế hệ sau. Lịch sử không thể bị bóp méo, ai Giải Phóng ai, sẽ có một ngày cuộc chiến tương tàn, anh em chém giết nhau sẽ được đem ra nói rơ cho thế hệ sau hiểu.
40 năm đă trôi qua như là một giấc mộng và một phút mặc niệm cho một quốc gia đă mất tên!