“Cái chết đen” – nỗi ám ảnh kinh hoàng của Nga khiến châu Âu khiếp sợ
50 triệu trên tổng số 80 triệu dân số châu Âu đă bị chết bởi đại dịch kinh hoàng. Từ Nga, đại dịch đă bao trùm toàn châu Âu (chỉ trừ Iceland và Phần Lan), mang tới sự ám ảnh khủng khiếp cho người dân các quốc gia, làm “mờ” đi những thương vong của cuộc Chiến tranh Thế giới II.
Đúng như tên gọi của nói, "Cái chết đen" đă gây ra những hậu quả đáng sợ cho lịch sử nhân loại, làm chết khoảng 60% dân số châu Âu vào thế kỷ 14. Được biết, dân số châu u vào thời điểm đó vào khoảng 80 triệu người, có nghĩa là có khoảng 50 triệu người đă chết. Những con số này đă làm “mờ” đi những thương vong kinh hoàng của Chiến tranh Thế giới thứ hai.
Theo các sổ sách ghi chép lại tại thời điểm đó, thảm họa này bùng phát là do bệnh dịch hạch gây ra bởi vi khuẩn Yersinia pestis lây lan thông qua loài bọ chét sống trên chuột. Khi đă bị nhiễm vi khuẩn, bệnh nhân được dự tính là có thể sống sót trong ṿng từ 60 đến 180 ngày. Ban đầu, người ta nghĩ rằng "Cái chết đen" có nguồn gốc từ Trung Quốc, nhưng nghiên cứu mới cho thấy rằng nó đă bắt đầu xuất hiện vào mùa xuân năm 1346 ở vùng thảo nguyên, từ bờ biển phía tây bắc của Biển Caspian vào miền nam nước Nga.
Vào thời điểm đó, tuyến đường đường tơ lụa giữa Trung Quốc và châu Âu bị cắt đứt. Theo đó, "Cái chết đen"đă xâm nhập từ phía đông qua Nga về phía tây châu u, và “dừng chân” ở biên giới Mông Cổ giáp với Nga. Kết quả là, Nga đă trở thành nơi đầu tiên xuất hiện "Cái chết đen" ở châu Âu. Bệnh dịch hạch cũng xuất hiện ở châu Âu vào mùa thu năm 1346, khi quân đội Mông Cổ tiến sang trạm giao dịch cuối cùng các nhà buôn người Ư tại khu vực Kaffa (ngày nay là Feodosiya) ở Crimea. Qua con đường thương mại, bệnh dịch đă lan tới được cả những thôn xa xôi nhất và bị cô lập. Các con tàu giao thương làm thúc đẩy nhanh quá tŕnh truyền bệnh. Với tốc độ trung b́nh của tàu thời đó khoảng 40km/ngày, như vậy, "Cái chết đen" dễ dàng di chuyển 600km trong 2 tuần.
Ở Địa Trung Hải, Marseilles được xem như là trung tâm truyền bệnh lớn đầu tiên. Vào đầu tháng 3 năm 1348, cả bờ biển của Lyon và Địa Trung Hải phía Tây Ban Nha đều bị dịch bệnh tấn công. Sau 2 tháng, bệnh dịch hoành hành cả ở 2 miền bắc và nam Tây Ban Nha. Một tàu bệnh dịch hạch khác đă khởi hành từ Bordeaux đến Rouen ở Normandy (Pháp) vào cuối tháng 4/1348. Ở đó, vào tháng 6 cùng năm, một ổ dịch bệnh nữa tiếp tục di chuyển về phía tây Brittany, phía đông nam Paris (Pháp) và về phía bắc Hà Lan.
Ngày 24/6/1348, dịch xuất hiện tại thị trấn Melcombe Regis phía nam của Anh, một phần của Weymouth ngày nay ở Dorset. Tàu chính là phương tiện để bệnh dịch lan truyền nhanh hơn. Đó là lư do toàn bộ nước Anh bị nhiễm bệnh vào năm 1349, ổ dịch đầu tiên là ở Grimsby. Ở Bắc u, nạn dịch đă đến Oslo (Na Uy) vào mùa thu năm 1348, do một con tàu có hợp đồng thương mại với Na Uy từ đông nam nước Anh. Sau đó, nó lan rộng ra khỏi Oslo dọc theo các tuyến đường chính trong nội địa và trên cả ổ dịch của Oslofjord. Đầu tháng 7 năm 1349, thị trấn Bergen bị nhiễm bệnh. Bệnh dịch hạch lan sang Đan Mạch và Thụy Điển vào đầu tháng 7; vào cuối năm 1350 hầu hết các vùng lănh thổ đă bị tấn công. Sự bùng nổ của "Cái chết đen" ở thị trấn Elblag, Ba Lan vào ngày 24 tháng 8 năm 1349, là một cột mốc mới trong lịch sử của Cái chết đen. Vào mùa xuân năm 1350, một ổ bệnh dịch hạch Bắc Đức được h́nh thành, đă lây lan về phía nam tại nơi đă bị nhiễm bệnh vào vào mùa hè năm 1349 từ Áo và Thụy Sĩ.
vbf @ sưu tầm