Quan hệ của hai quốc gia bất ngờ trở nên ấm lên. Thế giới đang rất quan tâm đến cuộc gặp gỡ của hai vị tổng thống của đôi bên. Phải chăng Nga và Thổ đă trở nên thân thiết.
Phát biểu tại St Petersburg trong chuyến công du nước ngoài đầu tiên kể từ sau cú đảo chính bất thành vào tháng trước, ông Erdogan gửi lời cảm ơn tới ‘người bạn thân thiết’ là ông Putin.
Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ nói rằng, hai nước sẽ khôi phục lại quan hệ ngoại giao và kinh tế, vốn đă bị tổn hại kể từ sau khi Thổ Nhĩ Kỳ bắn hạ một máy bay quân sự của Nga trên bầu trời Syria vào năm ngoái.
“Việc ông Putin gọi điện cho tôi một ngày sau khi đảo chính xảy ra là một nhân tố rất mạnh về tâm lư đối với tôi. Trục hữu nghị giữa Moscow và Ankara sẽ được khôi phục lại” – tờ Telegraph dẫn lời ông Erdogan.
“Chuyến công du của ngài tới đây, bất kể t́nh thế chính trị trong nước đang rất khó khăn, cho tháy rằng chúng ta đều muốn khơi lại đối thoại và khôi phục lại quan hệ giữa Nga và Thổ Nhĩ Kỳ” – ông Putin đáp lời ông Erdogan trong cuộc hội đàm hôm 9/8.
Cũng trong cuộc gặp này, Tổng thống Nga hứa hẹn sẽ ‘từng bước’ gỡ bỏ trừng phạt Thổ Nhĩ Kỳ, bao gồm cả việc băi bỏ lệnh cấm các chuyến bay du lịch tới nước này. Đổi lại, Tổng thống Erdogan hứa sẽ hỗ trợ các dự án năng lượng lớn của Nga tại Thổ Nhĩ Kỳ, bao gồm cả việc xây dựng nhà máy điện hạt nhân đầu tiên và đường ống dẫn khí tới châu Âu.
Ông Erdogan c̣n nói sẽ thúc đẩy ‘hợp tác trong lĩnh vực quốc pḥng’ đôi bên, nhưng không nói thêm chi tiết.
Trong một động thái khác nhằm nâng tầm khôi phục quan hệ giữa Ankara với Moscow, quan chức Thổ Nhĩ Kỳ cảnh báo rằng quan hệ giữa nước này với Mỹ có thể sẽ bị ảnh hưởng, nếu như Mỹ không trục xuất Fethullah Gulen – nhân vật mà Ankara coi là đă khơi mào cho cuộc đảo chính. Gullen hiện đang ở bang Pennsylvania, Mỹ.
“Nếu Mỹ không giao nộp (Gulen), họ sẽ phải hy sinh quan hệ với Thổ Nhĩ Kỳ v́ một kẻ khủng bố” – Bekir Bozdag, Bộ trưởng Tư pháp Thổ Nhĩ Kỳ nói với các phóng viên hôm 9/8.
Các giới chức Thổ Nhĩ Kỳ cũng bày tỏ sự tức giận v́ châu Âu quá chú trọng tới việc nước này thanh trừng hàng ngàn công chức sau vụ đảo chính, và không có quan chức nào từ châu Âu tới Thổ Nhĩ Kỳ để thể hiện sự đoàn kết sau khi đảo chính xảy ra.
Các quốc gia châu Âu đă liên tục chỉ trích Ankara khi hàng chục ngàn người bị bắt và nghi ngờ là người ủng hộ ông Gulen.
Cũng trong khi ông Erdogan tới Nga, đảng cầm quyền tại Đan Mạch đă kêu gọi khối châu Âu nên loại bỏ nỗ lực gia nhập châu Âu của Thổ Nhĩ Kỳ, v́ ‘các sáng kiến thiếu dân chủ’ của ông Erdogan và việc ông vẫn ủng hộ án tử h́nh.