Trong bối cảnh cần mọi lợi thế, ngành công nghiệp quốc pḥng Ukraine đang phát triển nhanh chóng với kỳ vọng gia tăng năng lực sản xuất vũ khí và đạn dược để có thể giảm bớt khó khăn trên thực địa.
Ukraine đă nỗ lực đẩy mạnh năng lực quốc pḥng trong năm qua khi Mỹ và châu Âu căng thẳng về cung cấp vũ khí và các viện trợ khác cho quốc gia này. Năm 2024, Kiev đă chi gần 1,4 tỷ USD phát triển vũ khí trong nước, gấp 20 lần so với trước khi Nga phát động “chiến dịch quân sự đặc biệt”.
Điểm đáng chú ư là một phần lớn vũ khí hiện được mua từ các nhà máy tư nhân đang h́nh thành khắp đất nước và nhanh chóng chiếm lĩnh ngành công nghiệp từng thuộc quyền kiểm soát của các doanh nghiệp nhà nước.
Điển h́nh như một nhà máy súng cối tư nhân đi vào hoạt động ở miền Tây Ukraine năm 2023 đang sản xuất khoảng 20.000 quả đạn pháo mỗi tháng. Anatolli Kuzmin, chủ sở hữu nhà máy này đặt mục tiêu sản xuất 100.000 quả đạn pháo mỗi tháng và phát triển động cơ cũng như chất nổ cho máy bay không người lái (UAV).
Binh sĩ quân đội Ukraine tại vùng Donetsk ở miền Đông. Ảnh: Reuters
Theo AP, việc thiếu ngân sách và nhân lực khiến lĩnh vực quốc pḥng của Ukraine gặp nhiều hạn chế. Do đó, sự phát triển mạnh mẽ của khu vực tư nhân có thể giúp giải quyết tận gốc t́nh trạng thiếu hiệu quả, cho phép các nhà máy sản xuất đẩy nhanh tiến độ sản xuất vũ khí và đạn dược.
Hiện nay, khoảng 80% ngành công nghiệp quốc pḥng Ukraine nằm trong tay tư nhân, trái ngược hoàn toàn so với t́nh h́nh chỉ một năm trước đó. Sự gia tăng chi tiêu quân sự của Ukraine diễn ra trong bối cảnh 60 tỷ USD viện trợ của Mỹ vẫn “mắc kẹt” tại Quốc hội và khi các quốc gia châu Âu tiếp tục gặp khó khăn trong cung cấp đủ đạn dược.
Bộ trưởng Bộ Công nghiệp chiến lược Ukraine Oleksandr Kamyshin cho biết, so với năm 2023, sản lượng đạn súng cối của Ukraine cao hơn khoảng 40 lần, trong khi sản lượng đạn cho pháo binh đă tăng gần gấp 3. Ngoài ra c̣n có sự bùng nổ các công ty khởi nghiệp máy bay không người lái, với việc chính phủ cam kết khoảng 1 tỷ USD cho công nghệ này.
Theo Bộ trưởng chuyển đổi kỹ thuật số Ukraine Mykhailo Fedorov, hiện có khoảng 200 công ty đang tập trung sản xuất máy bay không người lái. Sản lượng tăng vọt giúp số lượng giao hàng trong tháng 12 tăng gấp 50 lần so với 1 năm trước đó.
Vladislav Belbas, Tổng Giám đốc của Ukraine Armor, công ty sản xuất nhiều loại xe quân sự, cho biết: “Bây giờ chúng tôi sản xuất trong một tháng những ǵ chúng tôi từng sản xuất trong một năm”.
Tuy nhiên, các nhà máy sản xuất vũ khí trong nước phải đối mặt nhiều thách thức, với trở lại ngại lớn nhất trước mắt là t́nh trạng thiếu nhân lực. Yaroslav Dzera, người quản lư một trong những nhà máy của Ukraine Armor, cho biết, ông gặp khó khăn trong việc tuyển dụng và giữ chân những công nhân có tŕnh độ do nhiều người đă được gọi nhập ngũ. Để giảm thiểu vấn đề, Chính phủ Ukraine tuyên bố sẽ miễn nghĩa vụ quân sự đối với tất cả công nhân ngành công nghiệp quốc pḥng trong tương lai.