Khi thế giới chuyển mình, VN vẫn "dậm chân tại chỗ"

[sunshine1104]

Cả thế giới đang thay đổi chóng mặt từng ngày từng giờ. Các nước áp dụng những đổi mới trong khi VN vẫn ôm khư khư những đường lối cổ hủ. Do đó, khi thế giới chuyển mình, VN vẫn "dậm chân tại chỗ".

Chấp nhận hy sinh nhiều thứ, miễn sao giữ được “ổn định”
Thưa Giáo sư, nguyên nhân vì đâu mà các tư tưởng đúng đắn lại không đi vào cuộc sống?

GS.TSKH. Trần Ngọc Thêm: Trước khi đi vào nguyên nhân trực tiếp, chúng ta cần làm rõ phần sâu xa gián tiếp nằm ở văn hóa truyền thống của Việt Nam chúng ta.

Toàn bộ thành tựu của 4.000 năm văn hiến của dân tộc ta là thành tựu của văn hóa làng xã. Nó tạo ra một một nền văn hóa hướng tất cả thói quen, luật tục, luật pháp đến một mục tiêu là tạo ra sự ổn định. Ổn định từ trong gia đình, ra tới làng, tới nước.

Đây là quy luật chung, có ở nhiều nơi, ở nhiều thời đại. Nhưng ở một nền văn hóa làng xã, văn minh lúa nước, như Việt Nam, thì cái đặc tính“ưa ổn định” này nó nặng nề hơn rất nhiều. Khi chưa nắm chính quyền thì cố gắng kích thích sự phát triển, cạnh tranh, huy động các thành phần tạo ra sức mạnh để đánh bại kẻ thù. Nhưng khi đã nắm đượcchính quyền rồi thì lại lập tức quản cho thật chặt, xiết cho thật cứng để giữ “ổn định”. Và để giữ cho bằng được “ổn định”, người ta có thể chấp nhận hy sinh, thủ tiêu nhiều thứ có lợi khác miễn sao giữ được cáisự “ổn định” của mình.

Văn hóa truyền thống của chúng ta là văn hóa ổn định, luôn hướng tới sự ổn định, và rất tốt khi phục vụ cho sự ổn định. Thế nhưng, khi chúng ta bước vào Đổi mới, thì không còn thời đại của sự ổn định nữa. Thế giới đang phát triển như vũ bão, Internet đã kết nối toàn cầu thành một mái nhà chung, xu hướng hội nhập diễn ra mạnh mẽ, nhanh chóng… Diễn biến này mâu thuẫn với văn hóa truyền thống của chúng ta. Sự xung đột giữa văn hóa ổn định và văn hóa phát triển là nguyên nhân thứ nhất.

Nguyên nhân thứ hai nằm ở chỗ xuất phát điểm của chúng ta vốn là văn hóa nông thôn, giờ đây khắp nơi đang đô thị hóa, gây nên sự xung đột giữa hai văn hóa này.
Nguyên nhân thứ 3 là sự xung đột giữa văn hóa truyền thống của chúng ta là văn hóa nông dân, nông nghiệp, sản xuất theo thời vụ, bây giờchúng ta bước vào thời đại công nghiệp và trí thức.

Tất cả những xung đột, những mâu thuẫn gốc đó đều liên quan đến con người. Song lâu nay chúng ta lại không chú ý giải quyết các mâu thuẫngốc đó lại chăm chăm giải quyết những chuyện mang tính vụ việc rất cụ thể – đó chính là nguyên nhân của mọi nguyên nhân.

vietbf @ sưu tầm