Kinh tế lẫn đồng USD đang trên đà giảm thảm sau khi đạt đỉnh vào thời gian tổng thống Donald Trump thắng cử. Với những kế hoạch kích thích kinh tế, tiết kiệm ngân sách từ cải tổ y tế được đưa ra vào đầu thời gian nhậm chức đă thúc đồng USD tăng sát ngang bằng giá trị Euro. Tuy nhiên hàng loạt kế hoạch của tổng thống Donald Trump bị đổ bể, trong đó là trục xuất nhập cư lậu, cải tổ y tế đă khiến kinh tế sa sút và USD lao vào quá tŕnh giảm thảm về giá trị. Vào đầu năm 1.03 USD đổi 1 euro giờ đă phải mất tới 1.175 USD, mất khoảng 15%. Mặc dầu vậy các chuyên gia kinh tế c̣n dự định quá tŕnh hạ giá của USD sẽ c̣n tiếp tục.
IMF dự báo kinh tế Mỹ tăng trưởng 2,1% trong năm nay và năm tới, giảm mạnh so với mức dự báo tăng 2,3% trong 2017 và 2,5% trong năm 2018 đưa ra trong báo cáo tháng 4. Năm ngoái, kinh tế Mỹ tăng trưởng 1,6%. “Dự báo tăng trưởng kinh tế Mỹ giảm so với dự báo đưa ra hồi tháng 4, chủ yếu phản ánh đánh giá cho rằng chính sách tài khóa của Mỹ trong thời gian tới sẽ không nới lỏng nhiều như đánh giá ban đầu”, báo cáo mới nhất của IMF có đoạn viết.
Hồi tháng 6, IMF tuyên bố đă từ bỏ đánh giá cho rằng kế hoạch cắt giảm thuế và tăng chi tiêu cho hạ tầng của ông Trump sẽ là một cú huưch tăng trưởng đối với nền kinh tế lớn nhất thế giới. Mới đây, Giám đốc ngân sách của ông Trump là ông Mick Mulvaney, viết trong một bài báo trên tờ Wall Street Journal rằng mục tiêu của chính quyền Trump là “duy tŕ mức tăng trưởng kinh tế 3%”, đồng thời đặt tên cho chương tŕnh kinh tế của ông Trump là “MAGAnomics”, theo những chữ cái đầu của khẩu hiệu tranh cử “Make America Great Again” (Hăy làm cho nước Mỹ trở lại vĩ đại thêm lần nữa). Tuy nhiên những kế hoạch của ông Trump khó thành công v́ một phần do phe đối lập và sự bất ḥa nội bộ Cộng Ḥa.
Giá USD tự do tại Hà Nội sáng nay phổ biến ở mức 22.700 đồng (mua vào) và 22.750 đồng (bán ra), giảm 50 đồng so với đầu tuần. Trên thị trường đồng USD đă giảm giá liên tiếp trong mấy ngày gần đây do giới đầu tư lo ngại Tổng thống Mỹ Donald Trump không thúc đẩy được các chính sách kinh tế. Đồng USD giảm giá giúp vàng quốc tế hồi phục sau khi chạm đáy.
Tổng thống Mỹ Donald Trump đang đối mặt với khả năng lớn hơn bao giờ hết không đạt được một thành tựu lập pháp đáng kể nào trong năm cầm quyền đầu tiên.
Mọi kế hoạch ngổn ngang
Theo hăng tin Bloomberg, dự luật nhằm thay thế đạo luật Obamacare đă đổ vỡ vào hôm thứ Ba tuần này do vấp phải sự quay lưng bất ngờ của hai nghị sỹ trong chính Đảng Cộng ḥa.
Theo dự báo, phải đến tháng 9 ông Trump mới có thể vạch ra được chi tiết cho kế hoạch cải cách thuế. Mà lần cải cách thuế gần đây nhất của Mỹ, là vào năm 1986, kế hoạch chi tiết phải mất hơn 1 năm mới có thể được thông qua.
Kế hoạch đầu tư 1 ngh́n tỷ USD cho cơ sở hạ tầng mới chỉ là nói suông. Quốc hội Mỹ phớt đề xuất ngân sách của ông Trump. Các nghị sỹ Cộng ḥa đang chia rẽ về tất cả những vấn đề, chứ không chỉ trong dự luật thay thế Obamacare. Thậm chí, Quốc hội cũng không phê chuẩn ngân sách để ông Trump xây tường ngăn biên giới Mỹ-Mexico.
Và từ giờ đến cuối năm, Quốc hội Mỹ vẫn c̣n phải phê chuẩn số khoản chi tiêu liên bang trị giá tổng cộng hơn 1 ngh́n tỷ USD, thông qua một dự luật về chăm sóc y tế cho các cựu chiến binh, và giải quyết vấn đề trần nợ để tránh nguy cơ Chính phủ rơi vào cảnh vỡ nợ. Tất cả những công việc này phải được hoàn tất chỉ trong khoảng 12 tuần làm việc.
Bởi vậy, Quốc hội Mỹ, dù lưỡng viện đều nằm dưới sự kiểm soát của Đảng Cộng ḥa, không c̣n nhiều thời gian cho các vấn đề khác - thậm chí là cho một vị Tổng thống Cộng ḥa bước chân vào Nhà Trắng với rất nhiều cam kết.
Nhà Trắng hứa rằng lần tới mọi chuyện sẽ khác: họ đang chuẩn bị khởi động chương tŕnh cải cách thuế, trong đó có các chuyến đi của Tổng thống Trump đến các bang chủ chốt để quảng bá cho kế hoạch, điều mà ông chưa từng làm với dự luật thay thế Obamacare.
Chính quyền Trump cũng đă đề nghị các Giám đốc điều hành (CEO) và các tổ chức thân Đảng Cộng ḥa quảng bá kế hoạch cải cách thuế trên truyền thông và tại các địa phương. Ngoài ra, Nhà Trắng c̣n đề nghị các thống đốc bang và quan chức địa phương hành động tương tự.
Nhưng những nỗ lực như vậy có lẽ vẫn c̣n chưa đủ. Sự đổ bể của dự luật thay thế Obamacare đă làm lộ ra những điểm yếu trong hầu hết chương tŕnh nghị sự của ông Trump: mức độ ủng hộ dành cho ông thấp ngay từ đầu, và bản thân ông là một người c̣n non kinh nghiệm chính trường. Bên cạnh đó, ông Trump c̣n phải đối mặt với phái hữu truyền thống không chịu nhượng bộ trong Quốc hội Mỹ, và việc lănh đạo Quốc hội không thể làm cầu nối cho những chia rẽ nội bộ.
Tỷ lệ ủng hộ thấp
Thất bại đầu tiên của dự luật thay thế Obamacare là vấn đề thời gian: 6 tháng trôi qua không mang lại kết quả ǵ đối với một vấn đề mà các nhà lănh đạo Cộng ḥa đă hy vọng sẽ làm xong từ tháng 1. Và đây lại chính là một nhiệm vụ từng được coi là dễ dàng. Từ năm 2010, Đảng Cộng ḥa đă thề sẽ xóa bỏ và thay thế Obamacare. Khi tranh cử, ông Trump và các nghị sỹ Cộng ḥa đă tích cực vận động về vấn đề này. Nhưng dù kiểm soát cả Nhà Trắng, Thượng viện và Hạ viện, họ vẫn không thể làm được.
“Trong 7 năm qua, tất cả các nghị sỹ Cộng ḥa đều vận động xóa bỏ và thay thế Obamacare. Tôi nghĩ rằng niềm tin sẽ bị xói ṃn nghiêm trọng nếu chúng tôi không thực hiện được lời hứa đó”, thượng nghị sỹ Cộng ḥa Ted Cruz đến từ bang Texas nói ngày 18/7.
Sau khi dự luật y tế đổ vỡ, ông Trump t́m cách đổ lỗi cho các nghị sỹ Dân chủ. “Chúng tôi sẽ không nhận đó là lỗi của ḿnh. Tôi sẽ không làm vậy. Tôi có thể nói với các bạn là những người Cộng ḥa sẽ không làm vậy”, ông Trump nói.
Nhưng công chúng Mỹ có vẻ không đồng ư. Theo một cuộc khảo sát do Kaiser Family Foundation thực hiện từ ngày 14-19/6, 59% người Mỹ được hỏi cho biết họ sẽ đổ lỗi cho Đảng Cộng ḥa về những vấn đề trong hệ thống y tế, và chỉ 30% nói sẽ đổ lỗi cho Đảng Dân chủ.
Thị trường tiền tệ đă phản ứng mạnh khi các nhà giao dịch cho rằng chương tŕnh nghị sự nói chung của ông Trump đang gặp trở ngại lớn. Tỷ giá đồng USD so với đồng Euro đă giảm xuống mức thấp nhất trong 14 tháng.
Cùng với đó, tỷ lệ ủng hộ dành cho ông Trump và Đảng Cộng ḥa cùng sụt giảm. Tỷ lệ ủng hộ ông Trump trong những cuộc khảo sát gần đây chỉ ở ngưỡng khoảng 40%, thấp nhất đối với bất kỳ Tổng thống Mỹ nào sau 6 tháng cầm quyền đầu tiên trong ṿng 7 thập kỷ qua.
Nhà Trắng lập luận rằng Tổng thống Trump đă gặt hái được những thành công ngoài lĩnh vực lập pháp. Họ nói ông đă giành được sự phê chuẩn của Quốc hội cho ứng viên Chánh án Ṭa án Tối cao Neil Gorsuch, và chính quyền ông đang đạt được những bước tiến trong nới lỏng các quy chế giám sát.
Ông Trump tuyên bố ông sẵn sàng từ bỏ dự luật y tế và chuyển sang vấn đề cắt giảm thuế mà ông tin là sẽ giúp bôi trơn nền kinh tế. “Mọi việc sẽ tiếp tục và chúng tôi sẽ thắng. Chúng tôi sẽ thắng ở vấn đề thuế, cơ sở hạ tầng, và nhiều việc khác mà chúng tôi đang làm”, ông nói.
Trong khi đó, Thượng viện Mỹ có vẻ vẫn chưa muốn từ bỏ dự luật y tế. Thủ lĩnh phe đa số tại Thượng viện Mitch McConnell vẫn có kế hoạch tổ chức một cuộc bỏ phiếu về dự luật này vào tuần tới. Ông McConnell cũng thừa nhận rằng nếu dự luật thất bị trong lần bỏ phiếu tới, Thượng viện có thể tổ chức các phiên điều trần có sự tham gia của cả hai đảng để b́nh ổn thị trường bảo hiểm Obamacare.
Các quốc gia khác, do tác động của tiến tŕnh Brexit, IMF cắt giảm dự báo tăng trưởng kinh tế Anh năm 2017 c̣n 1,7%, từ mức 2% đưa ra trong lần dự báo trước. Trong khi đó, IMF nâng dự báo kinh tế Trung Quốc lên 6,7%, tăng 0,1 điểm phần trăm so với mức dự báo đưa ra hồi tháng 4. Định chế này dự báo kinh tế Trung Quốc tăng 6,4% trong năm 2018, tăng 0,2 điểm phần trăm so với lần dự báo trước. IMF cũng tăng dự báo tăng trưởng kinh tế Nhật lên 1,3% cho năm nay, từ mức 1,2% đưa ra hồi tháng 4. Tuy nhiên, IMF cho rằng nền kinh tế lớn thứ ba thế giới chỉ tăng 0,6% trong năm 2018, không thay đổi dự báo so với hồi tháng 4.
Theo báo cáo, kinh tế khu vực sử dụng đồng Euro sẽ tăng 1,9% trong năm 2017, tăng 0,2 điểm phần trăm so với dự báo hồi tháng 4, và tăng 1,7% trong năm 2018, cao hơn 0,1 điểm phần trăm so với lần dự báo trước. Canada được IMF dự báo sẽ là nền kinh tế tăng trưởng mạnh nhất trong khối G7 trong năm nay, với mức tăng dự báo là 2,5%, so với mức 1,9% đưa ra trong lần dự báo tháng 4. IMF dự báo kinh tế Canada tăng 1,9% trong năm 2018. Báo cáo của IMF nói rằng mức định giá cao của các tài sản trên các thị trường tài chính, môi trường chính sách bấp bênh, tăng trưởng tín dụng của Trung Quốc và các chính sách bảo hộ đang là những rủi ro chính đối với kinh tế toàn cầu.