Vụ việc một cơ trưởng và một tiếp viên của Vietnam Airlines đă bị cơ quan hữu trách Hàn Quốc bắt giữ v́ giấu 6kg vàng-tương đương khoảng 5,2 tỉ đồng- dưới gót giày mà không khai báo đă thêm một lần nữa làm xôn xao dư luận.
Nhiều giả thiết được đưa ra cho hành vi này của họ. Có người cho rằng 6 kg này là vàng nguyên liệu và vàng nguyên liệu ở Việt Nam rẻ hơn Hàn Quốc tới 1,5 triệu đồng mỗi lượng, thậm chí rẻ hơn. Do vậy, nếu số vàng trên được mang trót lọt, viên cơ trưởng và tiếp viên có thể bỏ túi khoản chênh từ 240-300 triệu đồng. Báo chí Hàn Quốc th́ đưa tin hai thành viên phi hành đoàn của Vietnam Airlines khai họ sẽ nhận được 250 USD cho mỗi kư vàng nếu phi vụ thành công.
Ở đây xin chưa đề cập đến việc hai thành viên phi hành đoàn sẽ được hưởng bao nhiêu và họ là kẻ buôn lậu, cầm đầu đường dây buôn lậu hay chỉ làm “cửu vạn”. Nhưng dù với bất cứ lư do ǵ, động cơ nào th́ việc họ làm cũng đáng bị lên án. Bởi hành động này làm xấu hổ những người Việt Nam chân chính trong mắt bạn bè quốc tế. Nó c̣n phá hỏng h́nh ảnh nghề phi công, tiếp viên lâu nay vốn là niềm ao ước khát khao của nhiều người.
Họ càng đáng bị chỉ trích hơn khi đang được hưởng mức lương cao, có khi đến 200 triệu đồng mỗi tháng nhưng rất tiếc lại bị ḷng tham làm mờ mắt, để đồng tiền nhấn ch́m niềm kiêu hănh của một nghề mà nhiều người luôn “ngước mắt nh́n”.
Nhưng, điều khiến dư luận khó hiểu không kém là v́ sao vụ việc đáng xấu hổ này đă xảy ra đă lâu, cơ trưởng bị tạm giữ nhưng đến nay cơ chức trách trả lời “chỉ biết thông tin qua báo chí”? V́ sao 6kg vàng lại dễ dàng lọt qua sân bay Nội Bài, “bay” sang tận Hàn Quốc mới bị phát hiện? V́ sao đơn vị tính của số vàng trên là kg lại có thể lọt qua máy soi của cơ quan an ninh, hải quan?
Hầu như lần nào cũng vậy, trước sự việc thành viên phi hành đoàn vi phạm pháp luật ở xứ người như buôn lậu và sau đó báo chí vào cuộc, th́ Cục hàng không, Vietnam Airlines…mới lên tiếng. Đại loại như: Khẩn trương điều tra, kiên quyết xử lư, không bao che; tích cực làm việc với các cơ quan chức năng để xác minh thông tin và giải quyết sự việc; tích cực rà soát xem lỗ hổng nằm ở đâu…
Những câu trả lời kiểu này nghe quá…quen. Nó khiến người nghe không có cách hiểu nào khác là cơ quan hữu trách đang giấu giếm thông tin, né tránh trách nhiệm, làm nhẹ vấn đề hoặc câu giờ để rồi “ mọi việc rơi vào quên lăng” theo thời gian.
Phải chăng cũng chính v́ không làm rốt ráo, giải quyết kiểu đối phó cho qua chuyện mà t́nh trạng tiếp viên hàng không, phi công buôn lậu hoặc tiếp tay cho buôn lậu không bị ngăn chặn. Những vụ buôn lậu tai tiếng của nhân viên Vietnam Airlines liên tiếp bị nước ngoài phanh phui.
Trở lại vụ nghi buôn lậu 6 kg vừa phát hiện, đến thời điểm này, cơ quan hữu trách vẫn chưa xác định rơ viên cơ trưởng và tiếp viên có nằm trong đường dây buôn lậu hoành tráng nào không, do các tổ chức tội phạm núp phía sau thực hiện hay cá nhân thực hiện. Song, như một chuyên gia nhận định “dù trong trường hợp nào, muốn giấu hàng lậu th́ tiếp viên, cơ trưởng, phi công vẫn phải ăn chia với bộ phận hải quan bởi nếu là vàng, nữ trang th́ phải khai báo hải quan. Để lọt số vàng này có thể là do phi công, tiếp viên móc ngoặc thông đồng với cán bộ an ninh, hải quan…”.
Điều này lư giải v́ sao hành khách dù mang trong người một lượng nhỏ vàng cũng rất dễ bị phát hiện c̣n tiếp viên, phi công mang 6 kg vàng vẫn trót lọt.
Như vậy, vấn đề ở đây không chỉ là soi lại đôi giày mà viên cơ trưởng đă sử dụng cất giấu vàng, kiểm tra khâu soi chiếu an ninh, kiểm tra h́nh ảnh lưu trữ của camera…để xác định các manh mối tại sao 6kg vàng lại có thể “bay” tới tận Hàn Quốc. Cái quan trọng nhất là cần soi lại lỗ hổng trong quản lư giám sát đội ngũ cán bộ hải quan, phi công, tiếp viên…xem bất cập nằm ở đâu.
Không thể đổ tội cho máy móc kém khiến nhiều thành viên phi hành đoàn dễ dàng buôn lậu và bị bắt giữ, trục xuất về nước, thậm chí ngồi tù...như trong thời gian qua. Bởi suy cho cùng, máy móc dù có hiện đại đến mấy, tinh vi đến mấy cũng do con người điều khiển. Con người hư hỏng th́ máy tốt, máy hiện đại cũng “bỗng nhiên” biến thành máy hư! Các cổng kiểm tra an ninh tại sân bay, như khẳng đinh của nhà chức trách, đủ khả năng phát hiện các khối kim loại, kể cả số vàng được giấu dưới đế giày nhưng “máy móc là một chuyện, con người vẫn có thể can thiệp”.
Nh́n từ góc độ này có thể thấy việc phi công, tiếp viên dễ dàng vận chuyển trót lọt khối vàng lớn nói riêng và hàng lậu nói chung không phải là hiện tượng bất thường, khó lư giải!
Đ́nh Long / MTG