FRANCE Xuân về trên đất Pháp

[Romano]

Với hoa đào nở rộ trên những hàng cây trang điểm phố xá sinh động hẳn lên, cùng với ngày càng lúc càng dài ra không còn sụp tối nhanh và lâu hết như trước, đồng thời trời đã bớt lạnh hẳn đi; dân chúng nơi đây cảm nhận ngay mùa Xuân đang tới.



Trong tiếng Pháp, danh từ “Printemps” có nghĩa là (Prin = premier, đầu tiên ; và “temps” là lúc) “Mùa đầu tiên” trong 4 mùa thuộc về những nước ôn đới trong khi nước Việt ta thuộc khu vực nhiệt đới chỉ có 2 mùa. Mùa Xuân đến sau mùa Đông và trước Hè, mùa Thu là mùa cuối cùng ; người ta hay nói Xuân, Hạ, Thu, Đông tuy thật ra năm mới bắt đầu với mùa Đông từ cuối tháng Giêng đến cuối tháng Ba.

Tại Bắc bán cầu, mùa Xuân được xem như bắt đầu từ Tam cá nguyệt thứ nhất đến Tam cá nguyệt thứ hai (từ 7 tháng 2 đến 7 tháng 5). Tại Nam bán cầu, mùa này bắt đầu từ Tam cá nguyệt thứ ba đến Tam cá nguyệt chót (từ 7 tháng 8 đến 7 tháng 11); Úc châu và Tân Tây Lan có mùa Xuân bắt đầu vào ngày 1 tháng 9 vì thuộc Nam bán cầu.

Người Pháp hay ví von mùa Xuân là mùa tuổi trẻ sinh lực tràn trề nhựa sống, “cô ấy được 23 mùa Xuân” để chỉ một thiếu nữ xinh đẹp tươi sáng. Rồi các nhà thơ có cả một Mùa Xuân Thi Sĩ (Le Printemps des Poètes) là một tụ hội đủ thứ hình thức Thơ cổ truyền hay thơ tự do bằng tiếng Pháp suốt tháng Ba. Về nhạc hiện đại thì có “Le Printemps de Bourges” tổ chức hàng năm ở tỉnh Bourges vào tháng Tư. Nhạc Rock, reggae ... thì tổ chức dưới tên “Le Printemps des Giboulées” (Mùa Xuân của ngày Mưa xen kẽ với Ngày Nắng và Băng giá tan rã).

Đây là lúc ngoạn mục nhất khi Thiên Nhiên bừng dậy sau giấc Đông miên lạnh giá và tối tăm, ẩm thấp. Đó cũng là lúc bầy chim thiên di trở về, cỏ non mọc lên mơn mởn trên cánh đồng cho gia súc thưởng thức vị ngon ngọt sau những lúc cứ nhai mãi rơm khô, nhựa cây bắt đầu đi ngược từ lòng đất bởi rễ lên thân cho các mầm non nhú lên phủ đầy cành.

Hoa nở trắng xóa thân cây nếu là cây táo hay vài loại mận cho trái vàng thật chua hay thật ngọt tùy giống. Những thứ hoa nhỏ màu hồng tươi, có 5 cánh hay có hai tầng hoa gồm 10 cánh nở chi chít giăng kín khoảng vòm trên thân cây hình cánh quạt thường là loại Đào. Loại hoa quý phái đẹp tuyệt vời lúc này phải kể tới là hoa Magnolia mà chàng ca-nhạc sĩ danh tiếng đã khuất núi (vì tai nạn điện giật trong nhà) của Pháp Claude Francois nhắc đến trong một bài hát tình tứ : Magnolias for Ever (Hoa Mộc Lan Muôn Thuở). Claude Francois còn là tác giả bản nhạc bất tử “Comme D'Habitude” (Như Thường Lệ) được dịch ra và hát bởi nhiều quốc gia trên thế giới trong đó có Hoa Kỳ với đề tựa thay đổi là “My Way” (Cung cách của Tôi) do Frank Sinatra trình bày.

Đây là thứ hoa Mộc Lan hương thơm phức với hàng trăm loại khác nhau nguồn gốc từ Trung Hoa, Nhật và Nam-Bắc Trung Mỹ. Theo sử liệu, tên Magnolia đến từ gốc vị bác sĩ kiêm chuyên gia bách thảo người Pháp Pierre Magnol (1638-1715) và Linné Carl Von (ông tổ tên La Tinh thực vật, bác sĩ và thực vật học người Thụy Điển) cũng công nhận điều này. Ngoài Y học, ông Magnol còn giữ chức Giám đốc vườn bách thảo tỉnh Montpellier.

Loại cây cho hoa Mộc Lan có thể cao cả chục mét (Bắc Mỹ, vùng California), xuất xứ niên đại xưa cổ từ 20 đến 90 triệu năm qua các di tích hóa thạch để lại. Các nhà thực vật học cho nó là loại hoa tiền sử vì thiếu đài hoa và cuống hoa. Cánh hoa có màu hồng hay trắng khá to và dài, hương thơm dịu nhẹ ngửi rồi là say cứ muốn ngửi mãi vì tính an thần : nhất là những loại Mộc Lan hoa trắng thoảng hương chanh và hoa vàng kem.

Các loại đào cũng không kém phần ngoạn mục khi trong vòng một tuần lễ sau (giữa tháng 3) là cánh hoa bắt đầu rụng đầy tô hồng cả vỉa hè như xác pháo bông ngày Tết nhưng tông nhạt hơn. Đây là loại đào lá đỏ nhuộm màu kim loại đồng, không cho trái, chỉ toàn hoa (Prunus cerasifera 'pissardii') có 5 cánh ; từ 2 đến 5 hoa cụm vào thành chùm. Hoa thật đẹp nhưng thuộc loại có sắc không hương, gốc gác từ Nhật bản. Những loại cây đào mận này có thể cho trái ăn rất ngon ngọt hay rất chua và phong phú với hơn 400 giống khác nhau.

Một loại hoa vàng rất giống hoa mai Việt Nam làm ngẩn ngơ du học sinh bên nhà vừa sang Pháp : cây Forsythia. Tuy vậy, hoa này không hương, chỉ có 4 cánh và sắc vàng rực rỡ vô cùng làm ấm áp cả khoảng đất nơi nó mọc tập thể. Nhớ nhà, vào dịp Tết, người Việt tha hương cắt vài cành chưng lục bình khi vào những năm 1980 chưa có hoa mai nhập thẳng từ bên nhà sang Pháp.

Khi nhìn xuống mặt đất, loài hoa Crocus với nhụy vàng đặc biệt nếu được trồng thành ruộng để lấy làm gia vị cực kỳ đắt tiền vì cả chục ngàn bông hoa thu hái cho vài gam mà thôi.

Cũng phủ trắng đất là những hoa cúc dại trải đầy thảm cỏ xanh trông rất đẹp mắt khi mùa Xuân ấm áp hơn chút nữa, vào khoảng tháng Tư đến mùa lễ Phục Sinh. Trẻ con Pháp đi học về hay ngắt cúc dại làm vòng hoa biếu mẹ yêu. Khi đó, loài hoa Mộc Lan đã tàn, đào Nhật bản cũng dần khuất bóng chỉ còn cây lá cành xanh tươi rung rinh trong gió.

Một loại cây hoa nhỏ cũng mọc sát mặt đất là Thủy Tiên màu vàng phát xuất từ củ giống và hoa Huệ Chuông đủ màu thơm phức. Bên nhà chăm chút Thủy Tiên với cả nghệ thuật cấy trồng tỉ mỉ cho củ ra hoa đúng Giao Thừa ngày Tết, còn bên Pháp hoa này mọc nhiều và dễ trồng trong các công viên. Hoa Huệ Chuông, trắng, hồng, xanh dương đậm ; hương thơm hơi gắt ; thuộc loại hoa Vivace mỗi năm mỗi mọc lại cho đến số tuổi quy định thì tự diệt không lên nữa.

(Còn tiếp 1 kỳ)
Nguyễn Thị Ngọc Diễm
VD