Chính phủ các nước Mỹ Latin đang đang ngày càng cảnh giác đối với Trung Quốc, khiến các tham vọng của Bắc Kinh ở khu vực này trở nên khó thành hiện thực.
Trung Quốc trong thời gian qua đă t́m cách xây dựng một “kênh đào khô” dưới h́nh thức một tuyến đường sắt xuyên Colombia, kết nối các vùng từ Caribbean tới Thái B́nh Dương. Các nhà đầu tư Trung Quốc cũng đă loan báo về một dự án lớn khác khác bao gồm 2 cảng biển và một đường ray xe lửa dài hơn 600km xuyên biển ở Hondura. Tiếp đó, hồi tháng 6 vừa qua, Trung Quốc tiếp tục tuyên bố dự án xây dựng một siêu đường sắt chạy qua cả Brazil và Peru, trải dài các bờ biển của các nước ở khu vực Nam Mỹ.
Những dự án này được xem là một phần của “chính sách ngoại giao đường sắt” được Trung Quốc áp dụng tại khu vực Mỹ Latin. Theo các nhà phân tích, nhờ các dự án này mà Trung Quốc đang được hưởng lợi không ít. Theo số liệu từ Quỹ Tiền tệ quốc tế, thương mại giữa Trung Quốc và châu Mỹ Latin đă tăng lên đến 285 tỉ USD vào năm 2014, tăng rất nhiều so với con số 12 tỉ USD của năm 2000.
Tuy nhiên, sự gia tăng mạnh mẽ các dự án đường sắt liên doanh lớn của Trung Quốc ở khu vực Mỹ Latin trong thời gian qua lại đi ngược lại với thực tế khó khăn của nền chính trị trong khu vực, vấp phải sự phản đối của các nhóm hoạt động v́ môi trường cũng như cái nh́n ngày càng cảnh giác về ư đồ thực sự của Trung Quốc của chính quyền sở tại. Do vậy nên dù đang dần thiết lập được 1 hệ thống đường sắt trải dài khắp thế giới nhưng tham vọng của Trung Quốc ở Mỹ Latin lại đang vấp phải những trở ngại đáng kể.
Hiện nay, những quan ngại về tốc độ tăng trưởng kinh tế của nền kinh tế lớn thứ 2 thế giới đang dấy lên những nghi vấn về kế hoạch của Trung Quốc. Một số nước ở Mỹ Latin đang t́m cách thoát khỏi sự phụ thuộc vào Trung Quốc. “Chúng tôi đang phải nếm trải những mặt trái của việc phụ thuộc quá nhiều vào Trung Quốc, nhất là khi nền kinh tế của họ đang trong giai đoạn biến động. Thử tưởng tượng chuyện ǵ sẽ xảy ra nếu tuyến đường sắt này bằng cách nào đó tiếp tục được đẩy mạnh, tàn phá môi trường và trở thành một đ̣n bẩy cho Trung Quốc trong mối quan hệ với chúng tôi” – học giả người Brazil José Eustaquio Diniz Alves nhận định về dự án tuyến đường sắt khổng lồ chạy xuyên Brazil và Peru.
Trong bối cảnh như vậy, các dự án đường sắt trải dọc khu vực Mỹ Latin của Trung Quốc đang phải nếm trải những thất bại thảm hại. Trong đó, hồi tháng 11 năm ngoái, Mexico đă đột ngột huỷ bỏ kết quả đấu thầu xây dựng hệ thống đường sắt cao tốc trị giá 4,3 tỉ USD với phần thắng thuộc về một liên doanh có sự tham gia của nhà thầu Trung Quốc sau khi xuất hiện những cáo buộc rằng chính quyền Mexico đă thiên vị trong việc đấu thầu.
Ở Honduras, đă 2 năm trôi qua kể từ khi các nhà đầu tư Trung Quốc loan báo về tuyến đường sắt nối biển Caribean và Thái B́nh Dương nhưng cho đến nay, ông Miguel Servellón – một quan chức trong chính quyền sở tại – cho biết dự án này của Trung Quốc vẫn c̣n rất lâu nữa mới trở thành hiện thực v́ một loạt những trở ngại về vấn đề môi trường và pháp lư.
Trong dự án xây dựng một kênh đào thay thế cho kênh đào Panama, Tổng thống Colombia Juan Manuel Santos cho hay dự án này cũng đă bị rơi vào quên lăng sau 4 năm được chính phủ Colombia và Trung Quốc đưa ra bàn thảo. Tại Venezuela, dự án đường sắt do chính phủ nước này và Trung Quốc phối hợp thực hiện lẽ ra phải đưa vào hoạt động từ năm 2012 nhưng cho đến nay vẫn chưa thể hoàn thành do việc đ́nh công và thiếu tiền. Truyền thông Venezuela lại hồi tháng 6 vừa qua cho biết các trại công nhân dọc theo tuyến đường đă bị bỏ hoang.
Một công tŕnh khổng lồ khác có liên quan đến nhà đầu tư người Trung Quốc là dự án xây một con kênh dài gần 300km xuyên Nicaragua cũng gặp nhiều hoài khi về tính khả thi cùng với sự phản đối của những người nông dân sống dọc theo tuyến đường dự định sẽ xây dựng kênh.
VietBF© Sưu tập