Ở đời có vay có trả, nhưng không phải khoản nợ nào cũng có thể trả hết.
1. Nợ nghĩa vụ và trách nhiệm trên vai
Trong cuộc đời, mỗi chúng ta đều đóng những vai tṛ khác nhau, tùy vào mỗi hoàn cảnh, chẳng hạn như con cái, cha mẹ, vợ chồng, anh, chị, em... Mỗi vai tṛ đều có trách nhiệm và nghĩa vụ riêng.
Chẳng hạn như, là vợ chồng, chúng ta có trách nhiệm phải chung tay cùng xây dựng gia đ́nh, bảo vệ cha mẹ và con cái, đồng thời cũng phải có trách nhiệm chung thủy, bao dung với bạn đời. Là phụ huynh, chúng ta có trách nhiệm nuôi nấng, dạy bảo con cái cho đến khi trưởng thành nên người.
Hay như khi là con cái trong nhà, chúng ta nên gánh vác trách nhiệm tôn trọng, phụng dưỡng và chăm sóc ông bà cha mẹ. Là anh em ruột thịt, cần có trách nhiệm đùm bọc, giúp đỡ lẫn nhau, chia ngọt sẻ bùi trước những thay đổi lớn của cuộc sống.
Khi bạn hoàn tất trách nhiệm của bản thân, bạn có thể ưỡn ngực thẳng lưng, khoan thai mà sống, không phải e ngại điều ǵ.
2. Nợ thời gian dành cho người yêu thương
Với đất trời, thời gian dường như vô hạn, nhưng đối với con người, nó luôn là thứ hữu hạn và vô cùng giá trị. Mỗi năm tháng trôi qua, chúng ta biết rằng ḿnh không thể sống trên đời măi măi. V́ vậy để thời gian tuột mất dù bất cứ h́nh thức nào cũng là một điều đáng buồn.
Những người thân yêu thường cố gắng không yêu cầu, đ̣i hỏi ǵ nhiều v́ sợ chúng ta phải lo nghĩ, chịu nhiều ảnh hưởng. Tuy vậy, ai mà không muốn được được dành thời gian bên cạnh người đáng quư.
Do đó, khi có cơ hội, đừng bao giờ mắc nợ họ thời gian v́ thời gian vốn là ḍng chảy không có điểm dừng. Đừng để bản thân phải hối tiếc khi đến ngày "con muốn nuôi, cha mẹ không đợi", hoặc khi con cái đă trưởng thành mà không cần đến sự hiện diện của bạn.
3. Nợ ḷng tốt chưa thể đáp đền
Hầu hết người thân đều cam tâm t́nh nguyện, sẵn ḷng giúp đỡ khi chúng ta gặp cảnh khó khăn mà không cần báo đáp. Nhưng chính v́ điều này mà chúng ta càng phải có lương tâm, dùng ḷng tốt để đáp lại ḷng tốt.
Trên đời này cũng có rất nhiều ân t́nh mà ta không thể báo đáp hết, chẳng hạn như ơn sinh thành, dưỡng dục của cha mẹ. V́ vậy chúng ta cần phải cố gắng hết sức để thể hiện ḷng biết ơn và truyền ngọn lửa yêu thương.
Trong mọi mối quan hệ, nếu muốn giữ cán cân b́nh đẳng, vậy không nên mắc nợ ân t́nh của người khác. Dù là với người ngoài xă hội, hay với người thân, họ hàng, gia đ́nh đều tương tự như vậy.
4. Nợ tiền tài
Có rất nhiều trường hợp họ hàng nợ tiền của nhau nhưng không giải quyết được, cuối cùng dẫn đến tranh chấp, căi vă, thậm chí từ mặt nhau, cả đời không qua lại.
Do đó, tuy họ hàng nên quư mến và giúp đỡ nhau thường xuyên, nhưng các khoản nợ liên quan tới kinh tế có thể trở thành khúc mắc, gây bất ḥa t́nh cảm người thân ruột thịt. Nếu có thể, nên tránh các món nợ về tiền tài, vật chất quá lớn.
Trong trường hợp bắt buộc phải vay mượn, hăy tự giác viết giấy nợ, trả tiền sớm. Nếu người khác rơi vào hoàn cảnh khó khăn, chúng ta cũng có thể giúp đỡ nhưng cần có sự hạch toán rơ ràng. Dù rằng đối phương có thể cảm thấy ḿnh tính toán chi li, nhưng đây mới là cách đúng đắn nhất để bảo vệ cán cân mối quan hệ cũng như quyền lợi bản thân.
Đừng để tiền tài và lợi ích sẽ là "vũ khí" châm ng̣i các cuộc chiến.
5. Nợ "tương lai"
Do sự phát triển của kinh doanh và sự xuất hiện của các khoản vay, người hiện đại đă h́nh thành thói quen tiêu tiền trước của tương lai.
Khi bạn gặp một món đồ xa xỉ mà bạn thích, nhưng bạn không thể mua được, bạn sẽ rút hết thẻ tín dụng của ḿnh để mua nó. Những người thậm chí không đủ khả năng trả trước, đă vay tiền khắp nơi, vay để mua nhà, đổi lấy ba mươi năm sự nghiệp chỉ để trả nợ.
Phương pháp "tiêu tiền trước của tương lai" này không thành vấn đề đối với người giàu. Nhưng đối với những người b́nh thường, nó chỉ ràng buộc cả cuộc đời họ.
Chuỗi logic là: bạn là người khao khát tự do và sang trọng – sẽ mất 20 hoặc 30 năm để trả hết tiền trong tương lai – bạn muốn nghỉ ngơi cũng không được, bạn chỉ có thể luôn làm phải làm việc chăm chỉ, cuộc sống trở nên ngột ngạt.
Có lẽ, cả đời này bạn chỉ biết lao vào công việc, một cuộc sống chỉ để trả nợ không phải là do người khác trao cho bạn, mà là tự ḿnh tạo ra cho chính ḿnh.
VietBF@Sưu tầm