Nga - Trung đường ai nấy đi vì ông Trump

[Romano]

VBF-Quan hệ Nga-Trung tưởng chừng sẽ mãi bền chặt nhưng hiện tại đang có nguy cơ đổ vỡ sau khi ông Trump lên làm TT Mỹ. Mối quan hệ giữa ông Putin và ông Trump đã được báo chí nhắc tới rất nhiều trong thời gian qua đều cho thấy sự hợp ý và chung chí hướng phát triển quan hệ 2 nước. Một khi ông Putin bình thường quan hệ với chính quyền Trump, sự liên kết mạnh mẽ Nga-Trung Quốc dường như đã không còn lý do để tồn tại.
Người dân Mỹ bỏ phiếu lựa chọn ông Donald Trump trở thành tổng thống là một cú sốc đối với các lãnh đạo Nga, mặc dù nó thực tế là cú sốc khá thú vị.Trump đã nhiều lần nói rằng ông muốn hợp tác cùng với Nga trong giải quyết nhiều vấn đề chung. Do vậy, sau cuộc bầu cử, điện Kremlin đã kỳ vọng Tổng thống đắc cử Trump và Tổng thống Putin sẽ có sự gần gũi với nhau hơn tuy nhiên vẫn có những thận trọng về niềm tin trong quan hệ Nga-Mỹ có thể cải thiện.

Trump là một doanh nhân, ông không phải là một nhà tư tưởng. Do đó, vị tổng thống đắc cử này sẽ không quan tâm hay chỉ trích về cái gọi là dân chủ hay nhân quyền mà Mỹ vẫn thường áp đặt cho Nga.

Nếu bà Clinton là người giành chiến thắng, đối đầu với Nga sẽ vẫn tiếp tục, và có thể là leo thang căng thẳng hơn khi đội cố vấn chính sách ngoại giao của bà gồm rất nhiều nhân vật chống Nga ác liệt.

Ngược lại ông Trump không có bất kỳ định kiến ​​gì về Nga. Vì thế, ông có nhiều khả năng để thành công trong việc đưa ra một khởi đầu mới với Moscow - hoặc ít nhất là tránh đưa tình hình trở nên xung đột nguy hiểm ở những nơi như Ukraine và Syria.

Nhưng quan trọng nhất, chính quyền Trump có một cơ hội khá tốt để hòa hợp cùng với Nga khi triết lý chính sách đối ngoại của Tổng thống mới đắc cử Trump là quan tâm đến việc giảm bớt nguồn lực ra nước ngoài để ưu tiên cho các vấn đề trong nước.

Điều này về cơ bản sẽ thay đổi tính chất của Mỹ trở thành một quốc gia hỗ trợ nhiều hơn là vai trò "cảnh sát toàn cầu" mà giới chính khách Mỹ thường nhắc đến trước đây.

Quan điểm của ông Trump đang gần với lý thuyết "Cân bằng ngoài khơi", trong đó nhấn mạnh rằng chính sách duy trì tính ưu việt toàn cầu hiện tại mà Mỹ đang áp dụng là không bền vững vì nó có thể dẫn đến một sự khủng hoảng năng lực đối với Mỹ.

Thay vào đó, Mỹ không cần quá sức và chấp nhận hệ thống đa cực, trong đó Mỹ vẫn sẽ là cực mạnh nhất, mà không cần phải mang quá nặng nề trách nhiệm, cũng như ôm đồm nhiều thứ.

"Cân bằng ngoài khơi" cũng nhấn mạnh rằng lợi thế chiến lược của Mỹ chính là lực lượng hải quân và không quân. Điều này rất phù hợp với hướng đi đề ra gần đây của tổng thống đắc cử.

Nếu Trump đi theo sự cân bằng này, nó sẽ làm giảm nhiều những căng thẳng hiện nay trong quan hệ Mỹ-Nga - Artyom Lukin, chuyên gia nghiên cứu Quốc tế và Khu vực từ Đại học Viễn Đông Liên bang, Vladivostok nhận định.

Ý nghĩa quan hệ Trump-Putin đối với châu Á

Sau tất cả, một thế giới đa cực là chính xác những gì Nga muốn. Nếu Trump chuyển các cam kết quân sự từ các khu vực chiến lược ở châu Âu và Trung Đông về phía các nước Đông Nam Á, điều này sẽ chỉ làm hài lòng Moscow.

Trong lịch sử, Nga luôn cảm nhận rằng lo ngại an ninh chính của mình là nằm ở phía tây, phía nam biên giới và châu Á-Thái Bình Dương vẫn luôn là quan trọng nhất.

Thế nhưng câu hỏi thú vị nhất ở đây là những tác động hòa dịu Nga-Mỹ sẽ có ảnh hưởng đến quan hệ đối tác chiến lược Nga-Trung Quốc hay không?

Từ năm 2012, quan hệ giữa Moscow và Bắc Kinh đã được mở rộng và làm sâu sắc hơn, đặc biệt là trong lĩnh vực chính trị-quân sự. Liên kết Nga-Trung Quốc phần lớn được thúc đẩy từ mối lo ngại về sức mạnh lấn lướt của Mỹ.

Sự ghẻ lạnh của phương Tây trong bối cảnh cuộc khủng hoảng Ukraine đã làm cho Moscow ngày càng phụ thuộc vào Bắc Kinh - và chia sẻ lợi ích với Trung Quốc ở châu Á. Nhưng nếu Moscow bình thường hóa quan hệ với Washington, sẽ không còn lý do để Nga quan tâm đến việc theo đuổi một thỏa hiệp sâu rộng hơn với Trung Quốc.

Điều này sẽ loại bỏ nguy cơ khu vực châu Á-Thái Bình Dương được chia thành hai phe: trục Bắc Kinh-Moscow đối đầu với Washington và các đồng minh.

Sự hợp tác Trung-Nga sẽ tiếp tục, nhưng nó sẽ không còn mang ngụ ý chống Mỹ như hiện nay. Với sự chuyển hướng sang kinh tế và thương mại, Moscow sẽ cảm thấy không cần phải miễn cưỡng hỗ trợ Trung Quốc về các vấn đề gây tranh cãi trong khu vực Đông Nam Á, chẳng hạn như Biển Đông.

Nga cũng sẽ hoạt động một cách độc lập và chủ động hơn trong các vấn đề trên bán đảo Triều Tiên. Trên thực tế, sự phản đối gay gắt của Moscow đối với hệ thống phòng thủ tên lửa THAAD ở Hàn Quốc chưa hẳn là do lo ngại trước mắt về tác động của nó đối với an ninh Nga, mà trong đó bao gồm cả sự ủng hộ đối với Bắc Kinh.

Về vấn đề Triều Tiên, Nga quan tâm đến việc nối lại các cuộc đàm phán sáu bên nếu như ông Trump quyết định mở lại một cuộc đối thoại với Bình Nhưỡng.

Với mối quan hệ giữa Bắc Kinh và Bình Nhưỡng đang sụt giảm lòng tin, Nga hiện nay là một trong số hiếm hoi những người hàng xóm trung lập đối với Triều Tiên, điều này cho phép Moscow để đóng một vai trò trung gian trong các đàm phán.

Chiến thắng của Donald Trump cũng sẽ gây tác động tới quan hệ của Nga với Nhật Bản khi chính quyền Washington mới từng nhiều lần tuyên bố sẽ thay đổi mối quan hệ với đồng minh. Liên minh Mỹ-Nhật có thể sẽ không còn là điều bất khả xâm phạm.

Mặc dù Thủ tướng Shinzo Abe đã trở thành lãnh đạo nước ngoài đầu tiên gặp mặt tổng thống mới đắc cử, nhưng Tokyo vẫn có thể sẽ phải tìm kiếm nhiều đối tác hơn để phòng vệ trước một Trung Quốc đang trỗi dậy.

Nga là một sự lựa chọn rõ ràng. Mối quan hệ giữa Tokyo và Moscow có dấu hiệu đã được cải thiện đáng kể trong những tháng gần đây. Sau khi ông Trump giành chiến thắng, Thủ tướng Abe có thể sẽ tăng cường gấp đôi nỗ lực gần gũi với Tổng thống Nga Putin.