Sau cuộc điện đàm gây chấn động giữa Tổng thống mới đắc cử Donald Trump và Tổng thống Đài Loan Thái Anh Văn.Trung quốc không những tỏ ra tức giận,bất măn mà c̣n vô cùng lo lắng.Sau khi Mỹ đă từ chối lời kêu gọi của Trung quốc ngăn bà Thái Anh Văn quá cảnh.
Cuộc điện đàm 10 phút giữa ông Trump và bà Thái hôm 2/12 là lần trao đổi trực tiếp đầu tiên giữa các nhà lănh đạo của Hoa Kỳ và Đài Loan kể từ khi Washington cắt đứt quan hệ ngoại giao với Đài Bắc vào năm 1979 để công nhận chính quyền Bắc Kinh.
V́ điều này mà Nhà Trắng lo ngại mối quan hệ với Bắc Kinh sẽ bị tổn hại, c̣n Trung Quốc dù bất b́nh nhưng cũng không dám phản ứng gay gắt trước vị tổng thống tương lai khó lường của Hoa Kỳ.
Hôm 6/12, Trung Quốc kêu gọi các quan chức Hoa Kỳ không cho phép bà Thái Anh Văn quá cảnh tại Mỹ trước khi đến Guatemala vào tháng tới, hy vọng rằng Washington sẽ “không cho phép bà Thái quá cảnh và không gửi bất kỳ tín hiệu sai lầm nào tới ‘các lực lượng đ̣i độc lập của Đài Loan”, theo bản tuyên bố của Bộ Ngoại giao Trung Quốc được gửi tới hăng tin Reuters.
Tuy nhiên, Hoa Kỳ đă bác bỏ đề nghị này này và khiến các quan chức Bắc Kinh rất phẫn nộ, theo hăng tin Time. Người Trung Quốc lo ngại rằng Tổng thống mới đắc cử có thể sẽ gặp bà Thái khi bà đi qua thành phố New York.
Cuộc gặp mặt trực tiếp sẽ có hậu quả “cực kỳ nghiêm trọng”, Giáo sư Chu Shulong, một chuyên gia quan hệ quốc tế tại Đại học Thanh Hoa ở Bắc Kinh nói. “Mối quan hệ giữa Trung Quốc và Mỹ sẽ rớt đến đáy.”
Ông nói thêm: “Mỹ là một quốc gia hùng mạnh nhưng không thể làm bất cứ điều ǵ họ muốn. Trung Quốc có tiếng nói trong Liên Hiệp Quốc, và liên quan đến nhiều vấn đề quốc tế, chẳng hạn như Triều Tiên, Iran, biến đổi khí hậu, vv, và những điều này cũng có thể khống chế Hoa Kỳ.”
Đài Loan chưa chính thức xác nhận chuyến đi của bà Thái nhưng các chuyến thăm của họ tới các nước đồng minh trong khu vực thường kết hợp với điểm trung chuyển tại Hoa Kỳ và gặp gỡ các quan chức thân thiện với Đài Loan, theo Liberty Times.
Thời báo của Đài Loan này cũng cho rằng chuyến đi sẽ diễn ra trước khi ông Trump nhậm chức vào ngày 20/1 và đoàn đại biểu của bà Thái sẽ t́m cách gặp gỡ nhóm làm việc của ông Trump, bao gồm ông Reince Priebus, Chánh văn pḥng Nhà Trắng.
Đài Loan và Trung Quốc bị chia cắt vào năm 1949 sau một cuộc nội chiến tại Trung Quốc. Mối quan hệ giữa hai bờ eo biển trở nên ấm hơn trong những năm gần đây nhờ Bản đồng thuận năm 1992, trong đó nhất trí rằng hai bên đều thuộc về “Một Trung Quốc”, dù họ không nhất chí chính phủ nào là hợp pháp. Tuy nhiên, bà Thái đă từ chối không công nhận Bản đồng thuận, nói rằng đó là “một lựa chọn, nhưng không phải là duy nhất.”