Tổng thống Mỹ Donald Trump đă có một quyết định liều lĩnh. Liên Hợp quốc và các đồng minh của Mỹ cũng đă quay lưng lại với quyết định công nhận Jerusalem là Thủ đô của Israel. Mỹ t́m cách xoay chuyển sự chú ư sau khi vấp phải sự chỉ trích từ ngay chính các đồng minh của ḿnh.
Bloomberg đưa tin, quyết định của Tổng thống Mỹ Donald Trump thừa nhận Jerusalem là thủ đô của Israel và chuyển Đại sứ quán Mỹ từ Tel Aviv đến đây – đă vấp phải nhiều lời chỉ trích trong cuộc họp khẩn của 15 thành viên Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc (LHQ) tại New York.
Hôm thứ Sáu (8/12), Đại sứ Thuỵ Điển tại LHQ Olof Skoog tuyên bố, quyết định của Mỹ đối mặt với “nguy cơ đánh giá quá sớm kết quả của các cuộc đàm phán” tại Trung Đông và “đi ngược lại luật pháp quốc tế”. Đại sứ Anh Matthew Rycroft cho rằng, động thái này không có lợi cho tiến tŕnh hoà b́nh, và Anh coi Đông Jerusalem là “một phần lănh thổ của người Palestine bị chiếm đóng”.
Nikki Haley, Đại sứ Mỹ tại LHQ đáp trả rằng, chính quyền ông Trump ủng hộ giải pháp hai nhà nước nếu nó được cả hai bên đồng ư. Bà cũng nói thêm, một thoả thuận hoà b́nh giữa Israel và Palestine là trong tầm với. “Ngày hôm nay, chúng tôi cam kết với hoà b́nh của Israel và Palestine nhiều hơn tất cả trước đây,” bà Haley nhấn mạnh. “Và chúng tôi tin rằng, chúng ta có thể đang rất gần mục tiêu đó hơn bao giờ hết”.
Theo Tổng thống Trump, quyết định của ông không phải là sự nhận định sớm cho các cuộc nói chuyện cuối cùng về biên giới của Israel hay chủ quyền tại Jerusalem. Trong một bài phát biểu hôm thứ Tư (6/12), ông miêu tả động thái này là thứ đem lại lợi ích tốt nhất cho nước Mỹ, đồng thời “theo đuổi hoà b́nh giữa Israel và người Palestine”. Cho dù vậy, động thái bất ngờ của Tổng thống Mỹ cũng đă vấp phải sự phản đối mạnh mẽ từ người Palestine và toàn bộ thế giới Hồi giáo.
Quyết định công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel của ông Trump đă vấp phải nhiều chỉ trích
Trong khi bị “cô lập” ngay bởi chính các đồng minh, bà Haley đă t́m cách hướng cuộc thảo luận đến việc Israel đang vấp phải những thành kiến từ LHQ.
“Trong nhiều năm qua, LHQ đă trở thành trung tâm trước nhất của sự thù địch với Israel,” bà Haley cáo buộc. “LHQ đă gây ra nhiều tổn thất lên viễn cảnh hoà b́nh Trung Đông hơn là thúc đẩy nó”.
Sau cuộc họp khẩn, các Đại sứ Pháp, Đức, Italy, Anh và Thuỵ Điển đă đưa ra một tuyên bố chung, nhắc lại sự phản đối của các nước này trước động thái của Mỹ.
“Chúng tôi không đồng ư với quyết định của Mỹ công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel,” thông cáo chung nêu rơ. “Trạng thái của Jerusalem cần phải được quyết định thông qua các cuộc thương lượng giữa người Israel và Palestine, để dẫn tới một thoả thuận cuối cùng”.
Các Đại sứ kêu gọi, Jerusalem nên là thủ đô của cả hai quốc gia Israel và Palestine, và khẳng định: “Cho đến lúc đó, họ không công nhận bất kỳ chủ quyền nào tại Jerusalem”.
Hôm thứ Sáu, phát biểu trước các phóng viên tại Paris, Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson tỏ ra thận trọng và cho biết, việc di chuyển Đại sứ quán sẽ đ̣i hỏi nhiều thời gian do các vấn đề kỹ thuật, hậu cần liên quan. “Đó không phải là điều sẽ xảy ra vào năm sau, hay năm sau nữa,” ông Tillerson nói.