|
Kể từ sau khi ṭa tuyên mức án mà ông Thăng và ông Thanh phải nhận th́ cũng là lúc mọi người thấy sao mà lại giống 1 phiên xử ở TQ đến vậy. Hắn ai cũng c̣n nhớ tới cái tên Bạc Hy Lai đă bị ông Tập cho ngă ngựa v́ chính những sai phạm của ḿnh. Điều này cho thấy Vn đang hơn lúc nào hết đang muốn thanh lọc bộ máy chính trị của ḿnh để đưa đất nước lên 1 tầm cao mới. Với những người đă trải nghiệm một thời gian đủ dài trong tù hoặc ít nhất đă trải qua giai đoạn điều tra lấy lời khai và phải ra ṭa, “tâm lư học Đinh La Thăng và Trịnh Xuân Thanh” là có thể lư giải được.
Một hiện tượng đặc biệt đă xảy đến đối với hai cựu quan chức này: khi nói “lời sau cùng” tại phiên ṭa xử “Thăng – Thanh”, trong khi Đinh La Thăng tha thiết nguyện vọng “muốn được về nhà ăn cái tết cuối cùng với gia đ́nh trước khi chấp hành án”, th́ Trịnh Xuân Thanh c̣n đi xa hơn nhiều: “xin sang Đức để chăm sóc vợ con”.
“Về nhà ăn tết” và “sang Đức với con” cùng màn khóc lóc như mưa gió cho thấy tâm lư cả hai đều rơi vào t́nh trạng hoảng loạn. Tâm lư này xuất hiện sau khi Viện Kiểm sát tối cao đề nghị mức án 14 – 15 năm đối với cựu ủy viên bộ chính trị Đinh La Thăng và chung thân đối với Trịnh Xuân Thanh.
Thông thường, đề nghị mức án của Viện Kiểm sát tối cao là “chung quyết”, luôn được Ṭa án “sao y”, hoặc nếu ṭa có thay đổi về mức án th́ cũng không nhiều.
Phiên ṭa xử “Thăng – Thanh” lại là một ca hết sức đặc biệt – một nhân vật từng dám thách thức quyền lực đối với Nguyễn Phú Trọng, c̣n nhân vật kia dám xúc phạm thể diện của ông Trọng. Với những ǵ mà Nguyễn Phú Trọng đă chỉ đạo “đánh án” với Trịnh Xuân Thanh và Đinh La Thăng, khả năng rất cao là chính ông Trọng mới là “chủ tọa phiên ṭa” và quyết định mức án dành cho hai bị cáo này. C̣n sự hiện diện của Viện Kiểm sát tối cao với hai mức án đề nghị đối với Đinh La Thăng và Trịnh Xuân Thanh chỉ mang tính thủ tục.
Hẳn “về nhà ăn tết” và “sang Đức với con” đă được thốt ra vào lúc cả Thăng lẫn Thanh đều chợt nhận ra không c̣n lối thoát nào trong phiên ṭa này, các cánh cửa – trừ cửa trại giam, đều đóng kín, để hai cựu quan chức này bật ra cảm xúc cầu cứu cuối cùng, dù cực kỳ mong manh nhưng vẫn là một chút vớt vát hy vọng sẽ làm cho Tổng bí thư Trọng mủi ḷng.
Nhưng lư giải thế nào về hiện tượng tâm lư của Đinh La Thăng – người đă làm tới ủy viên bộ chính trị, và Trịnh Xuân Thanh – đă trở thành tổng giám đốc và do đó cả hai đều có kiến thức tối thiểu về luật tố tụng h́nh sự, lại có thể thốt ra “về nhà ăn tết” và “sang Đức với con” – những nguyện vọng mà nếu được thực hiện th́ hoặc là quá ngoại lệ, hoặc chẳng ăn nhập ǵ với Bộ luật tố tụng h́nh sự Việt Nam?
Có khả năng “về nhà ăn tết” và “sang Đức với con” là hai trong những hứa hẹn mà giới điều tra công an hoặc một cấp nào đó đă “gợi ư” cho Đinh La Thăng và Trịnh Xuân Thanh trong quá tŕnh lấy lời khai, như một cách để hai bị can này có hy vọng và khai hết, khai sạch. Đó cũng là một thủ đoạn điều tra rất phổ biến khi gieo vào ḷng bị can một lối thoát, cho dù lối thoát đó có vẻ thật vô lư. Với những bị can thiếu bản lĩnh, những hứa hẹn về “được đ́nh chỉ điều tra”, “được khoan hồng”, “được giảm án”… vẫn thường có hiệu quả.
Đinh La Thăng và Trịnh Xuân Thanh, có thể trong một t́nh trạng tâm lư không ổn định hoặc “thiếu kiên định”, đă “bập” vào mồi câu “cho về nhà ăn tết” và “cho sang Đức với vợ con” như tia sáng cuối đường hầm, để đến lúc nhận ra rất có thể ṭa án theo đường của Viện Kiểm sát tối cao mà sẽ đóng tất cả các cửa thoát với ḿnh, cả Thăng lẫn Thanh đều bật ra đề nghị này, nhưng không chỉ là một nguyện vọng hay kiến nghị mà c̣n như lời tự thán, hướng về gia đ́nh và những người thân nhất của ḿnh trong t́nh trạng tuyệt vọng – một loại tâm lư đặc trưng của các bị cáo bị xử án nặng.
Nhưng có lẽ Đinh La Thăng và Trịnh Xuân Thanh đă không muốn bày tỏ nguyện vọng “về nhà ăn tết” và “sang Đức với con” trong lời cuối cùng trước ṭa, nếu hai cựu quan chức này hiểu ra một “chân lư”: họ phải “hy sinh”!
“Thăng – Thanh” là phiên ṭa đầu tiên của Tổng bí thư Trọng nhắm đến kể từ khi ông quyết định tiến sang giai đoạn 2 của chiến dịch được xem là “chống tham nhũng”, tính từ tháng 11/2017 và sau một cuộc gặp có thể đặc biệt quan trọng với Tập Cận B́nh ở Hà Nội.
“Đường đi” của Tổng bí thư Trọng lại đang có nhiều nét khá tương đồng với giai đoạn khởi động của chiến dịch “đả hổ diệt ruồi” của Tập Cận B́nh ở Trung Quốc. Một khởi sự mang tính then chốt và quyết định cho cả vận mệnh của chiến dịch này là trong hai năm 2012 và 2013, Tập đă mạnh tay “xử” Bạc Hy Lai – ủy viên bộ chính trị kiêm bí thư Trùng Khánh – không chỉ khởi tố bắt giam mà c̣n giáng mức án đến chung thân.
Đinh La Thăng đang có nhiều triển vọng trở thành Bạc Hy Lai Việt Nam. C̣n Trịnh Xuân Thanh lại gắn liền với số phận của Đinh La Thăng. Một logic thật đơn giản mà cả Thăng lẫn Thanh, có thể do bị tạm giam mà không biết được thông tin và dư luận ở bên ngoài, là nếu ông Trọng không “trảm” Đinh La Thăng và Trịnh Xuân Thanh, chiến dịch “chống tham nhũng” của ông ta sẽ lập tức có nguy cơ tự chết và Nguyễn Phú Trọng sẽ không c̣n cơ hội nào để trở thành Tập Cận B́nh ở Việt Nam.
|