Ổ SSD giúp đẩy nhanh tốc độ đọc của máy tính lên gấp nhiều lần ổ HDD. Giai đoạn 2015-2016 là thời điểm giá của SSD tiệm cận HDD (ổ cứng cơ). Cứ ngỡ, với mức giá tốt, SSD chính hăng sẽ có cơ hội phát triển mạnh, nhưng thực tế, SSD kiểu “hồn Trương Ba, da hàng thịt” vẫn trà trộn và lấn át hàng chính hăng.
Hồn Trương Ba, da hàng thịt
Thời điểm đầu năm 2016, SSD Kingston UV 300 120GB có giá bán chính hăng là 1.050.000 đồng, c̣n hàng trôi nổi, giá dao động từ 700-800.000 đồng. Đến nay, Kingston UV300 120 GB giả vẫn c̣n được chào bán với giá 600.000 đồng. Ở mức giá này, SSD có h́nh thức bên ngoài vẫn không khác ǵ chính hăng và gần như khó phân biệt qua vỏ ngoài v́ được làm giả như thật. Tuy nhiên, bên trong SSD lại là chuyện khác. Cùng một thương hiệu, cùng model, cùng dung lượng nhưng bảng mạch, chip nhớ bên trong của mỗi ổ cứng SSD đều khác nhau và không đồng đều.
Đi kèm với sự không đồng đều bên trong đó là mức giá cũng chênh lệch khá nhiều v́ có nhiều kiểu “hồn Trương Ba, da hàng thịt”. Điển h́nh, “hồn Trương Ba” loại 1 có tốc độ đọc - ghi (block size = 1024KB) ~400MB/s - ~120MB/s, c̣n nếu mua nhầm loại 2 th́ “thê thảm” hơn khi tốc độ đọc - ghi chỉ c̣n ~160MB/s - 50 MB/s so với tốc độ chuẩn của hàng chính hăng 500~550MB/s - 280~350 MB/s. Kéo theo đó, những công cụ của Kingston như Toolbox và Manager đều không nhận được loại ổ cứng dạng này. Đây thật sự là thiệt tḥi rất lớn cho người dùng v́ sử dụng SSD là để tăng tốc độ khởi động máy và ứng dụng.
Nh́n từ bề ngoài, ổ SSD dỏm rất khó phân biệt do được làm giả tinh vi
Sự thờ ơ của người dùng
Với lợi thế ở tốc độ đọc, ghi rất cao cũng như hoạt động ổn định do không có phần cơ như ổ cứng HDD nên SSD được ưa chuộng. Người dùng chọn SSD làm ổ chứa hệ điều hành cho máy tính nhằm làm giảm thời gian khởi động máy, khởi động chương tŕnh. Hiện một số cửa hàng bán laptop thường mua loại SSD này để nâng cấp cho laptop trước khi bán ra thị trường. Đa số người dùng sau khi mua chỉ biết gắn vào sử dụng (thậm chí c̣n nhờ người bán làm) chứ không quan tâm đến thông số thực của ổ cứng v́ phải cài đặt phần mềm kiểm tra.
Ngoài ra, dù có là hàng giả, hàng kém chất lượng, nhưng tốc độ khởi động hệ thống, phần mềm nhanh hơn HDD truyền thống thấy rơ. V́ thế, chẳng mấy ai kiểm tra và cứ đinh ninh ḿnh mua hàng ngon giá hời. Đó là lư do chính để hàng SSD kiểu này mạnh dạn chào bán công khai v́ cơ sở kiểm tra dường như không được người dùng chú trọng. Thậm chí, có cả những topic rao bán ghi rơ SSD “hồn Trương Ba, da hàng thịt” vẫn được một số người dùng chọn mua để nâng cấp cho laptop cũ. Bên ngoài hộp là Kingston nhưng bên trong th́ có đủ loại ruột, đủ loại chip nhớ từ nhiều hăng khác nhau cũng chẳng mấy ai quan tâm.
Nhiều nguy cơ ŕnh rập khi dùng SSD dỏm
Đáng lo ngại hơn cả, ngoài chuyện SSD “hồn Trương Ba, da hàng thịt”, người dùng c̣n đang đối mặt với SSD bootrom. Bootrom là công nghệ máy tính không cần sử dụng ổ cứng trên máy mà dùng ổ cứng ảo trên server thông qua kết nối LAN. Một pḥng máy có 20-30 máy tính nếu dùng bootrom sẽ tiết kiệm được chừng đó ổ cứng. Hơn thế đó là sự thuận tiện trong việc cập nhật phần mềm, quản lư và điều hành đồng thời tiết kiệm điện.
Ổ cứng của máy server chạy bootrom sẽ hoạt động, ghi và đọc dữ liệu liên tục và kéo dài cả ngày cho vài chục máy con khiến cho độ bền giảm xuống hay phát sinh lỗi. Khoảng 6 đến 9 tháng, các pḥng net, game sẽ thải loại những ổ SSD này. SSD bootrom dù c̣n thời hạn bảo hành song đă rất “tă”, người dùng nếu không tinh ư sẽ dễ mua phải loại SSD bootrom này.
Làm thế nào để phân biệt hàng dỏm?
Phần mềm kiểm tra tốc độ đọc ghi của ổ SSD
Về cảm quan bên ngoài, để phân biệt được hàng giả kiểu “hồn Trương Ba, da hàng thịt” hay hàng chính hăng là khó đối với người dùng thông thường dù vẫn có những dấu hiệu như chữ mờ, tem nhà phân phối giả... C̣n đối với loại SSD chạy bootrom th́ không thể phân biệt được. V́ thế, cách tốt nhất là bạn kiểm tra bằng các phần mềm như Crydiskinfo, Crydiskinmask, HD Tune Pro... hoặc các phần mềm chính hăng như Samsung Magician, Kingston Manager...
Những phần mềm này sẽ hiển thị thông tin tốc độ đọc - ghi, thời gian sử dụng và số series của SSD. Nếu số series không khớp hoặc tốc độ đọc - ghi quá thấp so với thông số của nhà sản xuất th́ gần như chắc chắn là hàng giả. Nếu thông số thời gian sử dụng quá nhiều mà thời gian khởi động lại thấp, không tương xứng th́ rơ ràng là SSD chạy bootrom. Hiện nay, SSD 2.5 inch kết nối SATA của các thương hiệu tên tuổi như Kingston và Samsung bị làm giả khá nhiều, bạn đọc cần lưu ư.