Nghệ sĩ Nhân dân Tạ Bôn - một trong hai giáo sư violin đầu tiên của Việt Nam - qua đời ở tuổi 82 v́ bệnh ung thư.
Con gái ông - nghệ sĩ múa Tạ Thùy Chi - cho biết giáo sư qua đời tối 19/4, sau hơn một năm điều trị bệnh ung thư đầu tụy. "Bố tôi và gia đ́nh đă có thêm thời gian lạc quan, hạnh phúc và trọn vẹn bên nhau. Nay, bố đă không phải chịu nhiều đau đớn nữa và đă được ra đi nhẹ nhàng", ca sĩ cho biết.
Lễ viếng nghệ sĩ diễn ra lúc 10h 22/4 tại Nhà tang lễ Quốc gia phía Nam (quận G̣ Vấp, TP HCM). Lễ truy điệu được tổ chức chiều 23/4, linh cữu được an táng tại nghĩa trang Phúc An Viên.
Nghệ sĩ Tạ Bôn (1942-2024). Ảnh: Gia đ́nh cung cấp
Nghệ sĩ violon Tạ Bôn được xem như cánh chim đầu đàn của nhạc cổ điển Việt Nam. Ông sinh năm 1942 tại Thường Tín (Hà Tây cũ) trong một gia đ́nh giàu truyền thống âm nhạc. Cha ông là nhạc sĩ Tạ Phước - hiệu trưởng đầu tiên của Trường Âm nhạc Việt Nam, nay là Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam. Các anh em của ông đều theo nghiệp đàn dây là Tạ Tuấn, Tạ Đôn (violon), Tạ Huấn (cello).
Trong kháng chiến, nghệ sĩ theo bố đến các lớp dạy nhạc cho bộ đội để thực tập, biểu diễn. 12 tuổi, ông được đưa sang Trung Quốc, sau đó được tuyển thẳng vào Nhạc viện Tchaikovsky (Liên Xô cũ). Năm 22 tuổi, ông về nước làm giảng viên violin. Nghệ sĩ Tạ Bôn là một trong hai sinh viên Việt Nam đầu tiên học tại Nhạc viện Tchaikovsky. Ông là thí sinh Việt Nam đầu tiên tham dự các cuộc thi violin quốc tế tại Romania năm 1958, tại Phần Lan năm 1962. Ông cũng được biết đến là nghệ sĩ Việt đầu tiên được mời tham gia ban giám khảo quốc tế các cuộc thi violin.
Ông đă biểu diễn với nhiều dàn nhạc như Dàn nhạc Giao hưởng quốc gia Moskva, Dàn nhạc Thính pḥng Nhạc viện Tchaikovsky, Dàn nhạc Giao hưởng quốc gia Việt Nam, Dàn nhạc Giao hưởng TP HCM. Ông được Nhà nước phong học hàm phó giáo sư năm 1980, giáo sư năm 1991. Ông cùng với giáo sư Bích Ngọc trở thành hai giáo sư violin đầu tiên ở Việt Nam. Ông nhận danh hiệu Nghệ sĩ Ưu tú năm 1993, Nghệ sĩ Nhân dân năm 2001.
Ông góp công giảng dạy nhiều thế hệ nghệ sĩ violon. Những học tṛ của ông nhiều người đă thành danh, đoạt nhiều giải thưởng quốc tế như nghệ sĩ Đỗ Phượng Như, Bùi Công Duy. Vợ của nghệ sĩ là Nhà giáo ưu tú, nghệ sĩ múa Kim Dung. Cả hai gặp nhau khi cùng học ở Liên Xô cũ. Hai người con của ông đều theo nghệ thuật, trong đó con gái Thùy Chi trở thành tài năng của làng múa.