Dân Little Saigon có thói quen tái chế. Họ đều chung mục đích bảo vệ môi trường. Đây là lư do h́nh thành các trạm thu mua đồ tái chế và thói quen bán "ve chai".
Trạm thu mua đồ tái chế tại chợ Saigon City Marketplace.
“Ve chai” là từ ngữ thường được sử dụng tại Việt Nam từ trước tới nay. Sang Mỹ này, ngày nay, không c̣n nhiều người dùng từ này nữa, mà họ gọi là “đồ tái chế.” Đồ tái chế được mua lại, đem đi tái chế, để tái sử dụng trong cuộc sống hàng ngày. Các công ty thường được chính quyền tài trợ để thu mua những thứ này, đem về tái chế, vừa tạo thêm việc làm, vừa bảo vệ môi trường.
Khi có dịch vụ thu mua đồ tái chế, cư dân trong vùng thường đem những thứ làm bằng nhựa, nhôm, giấy, thủy tinh…đem bán để có tiền, đồng thời giữ cho nhà được vệ sinh.
Ở vùng Little Saigon, có nhiều trạm thu mua đồ tái chế, và trong số người bán, có nhiều người Việt Nam.
“Cứ hai đến ba tuần mỗi tháng tôi đi bán đồ tái chế một lần nên cũng không xem là đi thường xuyên. Đôi khi con tôi tự đi, nhưng hôm nay hai mẹ con rảnh nên quyết định đi cùng,” bà Minh Nguyễn, cư dân Garden Grove, cho biết.
Bà cho hay, bà thường đến RePlanet tại góc đường McFadden và đường Brookhurst để bán v́ bà có thể lấy được nhiều tiền hơn bằng cách tự bỏ vật dụng tái chế vào máy, thay v́ cân tại một số địa điểm khác.
“Đó cũng là lư do v́ sao nhiều người đến đây bán, thế nên đôi khi phải xếp hàng khá lâu mới đến lượt ḿnh,” bà nói.
Bà chia sẻ thêm: “Khi mua nước uống, ḿnh có trả luôn tiền vỏ chai, nên đi bán đồ tái chế ḿnh lấy được một phần nào tiền bỏ ra. Con tôi c̣n đi học nên thường cần tiền mua sách vở và dụng cụ học tập, nên đi bán những thứ này giúp tôi phần nào trang trải tiền lo cho con.”
Không chỉ bà Minh, mà phần lớn người bán đồ tái chế v́ muốn kiếm thêm thu nhập, có người muốn bảo vệ môi trường, có người bán thường xuyên, và có người chỉ thỉnh thoảng làm việc này. Nhưng dù mục đích riêng của từng người là ǵ, việc này giúp Little Saigon sạch sẽ hơn.
Bà Alicia Hay, cư dân Santa Ana, chia sẻ quan niệm của một người lần đầu tiên đi bán đồ tái chế: “Gia đ́nh tôi vừa mua nhà năm ngoái và sau đó chúng tôi nhận thấy rác thải ảnh hưởng xấu đến môi trường. Tôi ngạc nhiên về lượng chất thải con người tạo ra như giấy, vỏ chai, và các vật dụng bằng nhôm hoặc nhựa.”
Bà Alicia nói thêm: “Trước đây tôi không nh́n thấy đây là một vấn đề lo ngại, nhưng sau khi hiểu biết thêm về sự việc, tôi không muốn thấy rác thải trên trái đất mà chúng ta sống và gây tác hại đến môi trường. Thế nên tôi thấy rằng chúng ta nên làm một việc ǵ đó với rác thải như t́m cách tái chế hoặc bằng cách khác để giúp môi trường. Ngoài ra, dù tiền thu lại được ít hay nhiều, từ vài xu đến vài đồng, điều này không những tốt cho môi trường mà c̣n tốt cho chính tôi.”
Bà Alicia Hay lần đầu đến trạm thu mua đồ tái chế
Khi được hỏi liệu bà có tin vào biến đổi khí hậu hay không và bà có nhận xét ǵ khi Tổng Thống Donald Trump không nghĩ biến đổi khí hậu là một vấn đề đáng lo ngại, bà cho biết: “Tôi nghĩ mọi người đều nhận thấy rằng thời tiết trong những năm gần đây ngày càng khắc nghiệt hơn khi mùa Đông ngày càng lạnh hơn, và mùa Hè càng nóng và khô hơn. Tôi nghĩ họ nhận thấy được điều này và một số người có những cử chỉ và hành động cải thiện nhằm chặn đứng phần nào hiện tưởng biến đổi khí hậu này.”
“Tôi nghĩ ai cũng có suy nghĩ này và chúng ta nên được khuyến khích có những hành động tái chế hơn nữa, hay bằng phương thức nào nhằm ‘cứu vớt’ môi trường sinh sống của chúng ta,” bà Alicia nói.
Bà Alicia chia sẻ rằng, bà thường xuyên phân loại rác thải tại nhà và công việc này không tốn quá nhiều thời gian khi bạn đặt “tâm” vào việc này và tạo ra một “hệ thống” cho bản thân.
“Các loại rác thông thường, hay những loại rác vụn được xếp vào dạng phân ủ. Tôi rất tự hào về bản thân ḿnh v́ tôi có mua con trùng để giúp tôi làm phân ủ. Điều đặc biệt là phân ủ này không hôi,” bà Alicia nói. “Tôi cũng phân loại đồ ăn dư thừa để xem vật nào có thể dùng để làm phân ủ, c̣n không sẽ vứt đi. Những rác c̣n lại như giấy, các-tông, và các vật dụng thủy tinh th́ tôi đem đi bán. Tôi bắt đầu phân loại rác và những vật đem đi bán xếp thành nhiều chồng lúc nào không hay.”
Tại trạm thu mua đồ tái chế cạnh chợ Đà Lạt, Garden Grove, ông Phan Vũ, cư dân Garden Grove, cho biết: “Tôi bán đồ tái chế được hai, ba năm nay v́ mấy chai nước uống ở nhà cứ vứt tùm lum, vừa bẩn thỉu và vừa tốn chỗ, nên tôi quyết định đem chúng đi bán. Ngoài ra, việc này cũng giúp bảo vệ môi trường.”
Cũng theo ông, ngoài việc có trạm thu mua gần nhà, cộng với việc cân đồ tái chế, vừa nhanh và tiện nên ông thường đến địa điểm này.
Ông Phan Vũ cho biết: “Gia đ́nh tôi bán đồ tái chế khoảng ba tháng một lần. Nhà tôi cứ vứt vào góc đến khi đầy th́ đem đi bán, chứ cũng không có thời giờ đi thường xuyên.”
Ông Phan Vũ (trái) đem vỏ chai đến bán tại trạm thu mua cạnh chợ Đà Lạt.
Khi được hỏi quan niệm của ông về việc những sắc tộc khác xem trọng việc tái chế, ông chia sẻ: “Theo tôi, do họ ở Mỹ từ nhỏ và theo cách sống của xă hội bên đây mà họ thường xuyên bán đồ tái chế hơn người Việt. Với những người đến định cư tại Mỹ, họ lại quen lối sống tại quê nhà nên vẫn chưa quen với việc phân loại và tái chế rác.”
Ông Trung Nguyễn, cư dân thành phố Westminster, cũng đến bán đồ tái chế tại đây, cho biết: “Cũng tùy người, những sắc tộc khác cũng giống người Việt Nam ḿnh. Có người bán, có người không. Nên tôi thấy không có khác biệt ǵ mấy.”
Ông Trung cho biết ông chỉ bán đồ tái chế khi nhà có tiệc.
“Tôi không thường xuyên đi bán, chỉ thỉnh thoảng mới đi thôi. Khi ăn uống hoặc sau mấy dịp lễ mà nhà có tổ chức ăn uống th́ tôi mới đem đi bán nên cũng không phải dạng ‘chuyên nghiệp,’” ông Trung nói.
“Bây giờ ḿnh vứt đi cũng vậy, c̣n đem đi bán th́ được đồng nào hay đồng đó,” ông Trung nói. “Chứ ḿnh bỏ rác bừa băi th́ thành phố ḿnh vừa dơ, ô nhiễm, và nh́n không sạch sẽ, mất vẻ mỹ quan.”
Ông Trung chia sẻ thêm: “Nếu trường hợp ai cũng vứt rác ra đường th́ khi ḿnh ra đường, ḿnh sẽ thấy thành phố bẩn thỉu. Với xă hội hiện nay và càng có nhiều người ư thức hơn, việc tái chế không những giúp thành phố sạch sẽ hơn mà c̣n giúp chúng ta tăng thêm thu nhập. Đây là một chuyện rơ ràng ai cũng thấy!”
Ông Phan Vũ cũng có cùng quan niệm trên.
Ông cho biết: “Tôi cũng thấy khu Little Saigon ḿnh dơ hơn những thành phố khác. Có thể v́ người Việt ḿnh quen với tập quán tại quê nhà. Xả rác ở Việt Nam quen tay rồi nên qua đây vẫn theo thói quen ấy, ‘tiện đâu xả đó,’ nên đường xá dơ hơn những khu khác.”
Ông cũng nhận định rằng, cộng đồng người Việt cũng nên tập thói quen tái chế v́ việc này giúp cải thiện môi trường. Nếu ḿnh vứt bậy bạ mà thời tiết có gió th́ những rác này bay khắp nơi, nên việc gom chúng lại một nơi rồi đi tái chế là một điều có ích cho môi trường. Tôi cũng khuyến khích cộng đồng nên tái chế v́ môi trương nơi chúng ta sống sẽ trong sạch hơn. Nếu không tái chế, cộng đồng có thể tiết kiệm năng lượng tại nhà bằng cách tắt đèn khi đi ra ngoài hoặc xài ít nước khi rửa chén.”
Trong khi đó, ông Trung cũng chia sẻ rằng, tại nhà ông giặt đồ khi có nhiều quần áo v́ vừa tiết kiệm vừa giảm bớt lượng chất thải hóa học ra môi trường.
Khi được hỏi quan niệm của ḿnh về vấn đề Tổng Thống Donald Trump không tin vào biến đổi khí hậu mà nhiều người dân lại tích cực đi tái chế để bảo vệ môi trường, ông Trung nhận định: “Ông Trump làm chức lớn và có tiền nên ông suy nghĩ sao ông nghĩ. Chứ vấn đề tái chế là thực tế nhất v́ giúp bảo vệ môi trường. Ông Trump có cách suy nghĩ của riêng ông nhưng đối với tôi là người lao động mà thấy người khác vứt lon và bao rác bừa băi mà c̣n thấy việc này khiến môi trường càng thêm ô nhiễm. Dù tiền kiếm lại từ việc tái chế, dù ít, nhưng lại khiến thành phố sạch sẽ hơn.”