Aryana Sayeed là nữ ca sĩ người Afghanistan đang sống tại London, Anh. Aryana Sayeed là nguyên nhân dẫn đến một trong những tranh cãi về văn hóa lớn nhất ở Afghanistan. Tuy vậy, phần lớn người dân Afghanistan xem cô biểu diễn qua mạng xã hội.
Aryana Sayeed chụp hình tại Paris, Pháp, tháng 7/2017. Ảnh: Reuters.
Ngày quốc khánh 19/8 là một trong số ít dịp lễ người dân Afghanistan không vướng vào căng thẳng chính trị hay sắc tộc. Afghanistan gần đây tăng cường an ninh trong ngày quốc khánh do có những mối đe dọa bạo lực. Năm nay, ngoài bạo lực, dư luận Afghanistan còn bàn tán về Aryana Sayeed, nữ ca sĩ người Afghanistan đang sống tại London, Anh, Washington Post đưa tin hôm 19/8.
Sayeed, 32 tuổi, được biết đến với trang phục biểu diễn bó sát cùng phong cách hát khiêu khích. Cô từng có một số ca khúc hot bằng tiếng Dari, đồng thời là người dẫn chương trình và giám khảo cho các chương trình giải trí trên truyền hình Afghanistan. Tuy vậy, phần lớn người dân Afghanistan xem cô biểu diễn qua mạng xã hội.
Trong một buổi diễn gần đây tại Paris, Pháp, Sayeed mặc váy màu nude, khiến những người bảo thủ ở quê nhà bị sốc. Cô sau đó phản ứng bằng cách công khai đốt chiếc váy và tuyên bố hành động này không phải vì "sức ép từ những người vẫn sống trong kỷ mông muội, mà là để nâng cao nhận thức về các vấn đề quan trọng trong xã hội".
Sayeed còn bất ngờ tuyên bố đã lên kế hoạch biểu diễn ở thủ đô Kabul vào đêm 19/8. Cô cam kết sẽ quyên góp tất cả tiền bán vé cho các nạn nhân trong cuộc thảm sát của phiến quân Taliban xảy ra hai tuần trước đó.
Theo kế hoạch ban đầu, chương trình biểu diễn sẽ được tổ chức tại sân vận động Ghazi, một sân khấu ngoài trời, trước 10.000 khán giả. Đây là nơi Taliban từng thực hiện các vụ hành quyết và ném đá. Đề xuất này khiến giới chức an ninh bối rối vì lo sợ bị tấn công khủng bố.
Sau một ngày đàm phán, sự kiện được chuyển sang phòng khiêu vũ của một khách sạn và được bảo vệ nghiêm ngặt.
Tâm điểm gây tranh cãi
Sayeed trở thành tâm điểm chú ý phần nào do vẫn còn sự chia rẽ văn hóa và thế hệ trong xã hội Hồi giáo Afghanistan truyền thống. Aghanistan đang trỗi dậy sau nhiều thập kỷ chiến tranh và cô lập, tiến sang xã hội hiện đại và tự do.
Sayeed là thần tượng của nam thanh niên, nguồn cảm hứng cho nhiều phụ nữ trẻ, nhưng lại là "nỗi ác mộng" đối với các giáo sĩ. Mạng xã hội Afghanistan cuối tuần trước ngập tràn những tranh cãi về Sayeed, vai trò của cô trong xã hội và buổi biển diễn ở Kabul.
"Cô ấy không chỉ là ca sĩ mà còn là một nhà cách mạng", tài khoản Facebook tên Habib Khan viết. Nhiều người khác cho rằng Sayeed đang cố áp đặt nền dân chủ phương Tây vào truyền thống Afghanistan.
Sự đối đầu đã xuất hiện tối 19/8 trên con đường dẫn tới khách sạn, nơi Sayeed biểu diễn. Một nhóm người phản đối Sayeed đã chặn đường khi hàng trăm thanh niên đến xem biểu diễn. Khoảng vài trăm cảnh sát chống bạo động phải can thiệp để ngăn xảy ra xô xát.
Một người cho rằng Taliban và tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) sẽ quay chương trình biểu diễn để tuyên truyền "Afghanistan toàn những kẻ thô tục và vô đạo đức". "Chúng sẽ kêu gọi người dân tấn công chính phủ vì họ bảo vệ cho những kẻ đó", người này nói.
Những người ủng hộ Sayeed vẫn hướng về khách sạn. Hamid Paiman nói anh đến buổi biểu diễn với thông điệp "nói không với thiếu hiểu biết và cực đoan". Misaq Salahi, đi cùng Paiman cũng bày tỏ quan điểm tương tự.
"Tôi ủng hộ tự do. Phụ nữ nên được phép làm điều họ muốn. Tôi sẽ ủng hộ cô ấy", Salahi nói.