Vietbf.com - Mỹ có vẻ lộ “cọp giấy” trước Trung Quốc, v́ Washington đă hành xử quá yếu kém trước Bắc Kinh về vụ hải quân Trung Quốc hành động thu giữ thiết bị lặn của hải quân Mỹ, khiến đồng minh châu Á lo ngại phản ứng yếu ớt của Mỹ, đúng như Trung Quốc thường rêu rao Mỹ như một con « cọp giấy ».
Tuần dương hạm USS Lassen của hải quân Mỹ vừa thực hiện chuyến tuần tra ở Biển Đông. Ảnh chụp hồi tháng 11/2009.
Theo ghi nhận của nhật báo Mỹ New York Times ngày 18/12, hành động của Hải Quân Trung Quốc rất táo tợn v́ diễn ra trong vùng hải phận quốc tế ở Biển Đông, chỉ cách Philippines 50 hải lư, một nước từng là đồng minh thân thiết của Washington.
Hơn thế nữa, như New York Times nêu bật, hành động của Trung Quốc c̣n diễn ra bên ngoài « đường chín đoạn » mà Bắc Kinh dùng để đánh dấu yêu sách chủ quyền của họ ở Biển Đông.
Theo các chuyên gia phân tích, khi làm như vậy, Bắc Kinh như muốn cảnh cáo các nước khác, kể cả Mỹ, rằng toàn bộ vùng biển này thuộc thẩm quyền của Bắc Kinh, bất chấp về mặt pháp lư, Hoa Kỳ hoàn toàn có quyền tiến hành các hoạt động quân sự trong vùng đặc quyền kinh tế 200 hải lư của Philippines.
Trung Quốc táo tợn như vậy nhưng Hoa Kỳ hầu như không có phản ứng. Các nhà ngoại giao và chuyên gia phân tích đều ghi nhận là chính quyền Obama đă không có được một phản ứng mạnh dạn trước hành động thách thức của Bắc Kinh. Thậm chí Hải Quân Mỹ c̣n không dám gởi chiến hạm của ḿnh đến hiện trường để xem xét tính h́nh.
Một số nguồn tin thông thạo cho biết là Hội Đồng An Ninh Quốc Gia Mỹ đă họp lại để thảo luận về cách đối phó với vấn đề này, nhưng chỉ quyết định đ̣i lại chiếc tàu lặn mà thôi, điều mà Bắc Kinh cho biết là sẽ thực hiện, và họ đă làm vào hôm nay.
Mỹ nói mạnh nhưng hành động thiếu kiên quyết
Vấn đề đặt ra là Hoa Kỳ trong thời gian qua đă nói rất dữ về quyết tâm chống lại các hành vi trái với luật pháp quốc tế ở Biển Đông, nhưng lần này, rơ ràng là Bắc Kinh làm càn, nhưng Washington lại làm ngơ.
Theo ông Douglas H. Paal, nhà nghiên cứu tại Quỹ Carnegie v́ Ḥa b́nh Quốc tế, hệ quả của việc này rất rơ : « Các quan sát viên và các đồng minh của Mỹ không thể không kết luận rằng điều đó cho thấy là uy quyền của Mỹ trong khu vực đă giảm sút ».
Điều này lại càng đáng ngại khi Trung Quốc trong thời gian gần đây, đă không ngần ngại khẳng định quyền thống trị mà họ cho là « vốn có » của ḿnh trong khu vực, và không ngần ngại gây sự cố để thách thức sự hiện diện của Mỹ, và thách thức cả các đồng minh và đối tác của Hoa Kỳ.
Theo ông Alexander Vuving, một chuyên gia về Việt Nam tại Trung Tâm Nghiên Cứu An Ninh Châu Á-Thái B́nh Dương ở Hawaii, sự cố tàu lặn Mỹ bị Trung Quốc tịch thu nghiêm trọng ở chỗ nó đánh thẳng vào nguyên tắc tự do hàng hải trong vùng biển quốc tế.
Chuyên gia này lo ngại rằng điều đó có thể dự báo cho việc Trung Quốc áp đặt luật lệ riêng của họ tại Biển Đông. Trả lời New York Times ông Vuving xác định : « Trung Quốc cho thấy rằng họ đang trong quá tŕnh thiết lập các quy tắc ở Biển Đông, áp đặt quan điểm riêng của họ ở Biển Đông và nói rằng Biển Đông là sân sau của họ ».
Theo ông Vuving, «nếu Trung Quốc không bị hề hấn ǵ sau vụ này, điều đó sẽ gửi một thông điệp đáng sợ đến các nước trong khu vực », và một số lănh đạo, như Tổng thống Rodrigo Duterte của Philippines, sẽ cảm thấy được khích lệ khi quyết định xa rời Mỹ để kết thân với Trung Quốc.
C̣n đối với với Việt Nam, ông Vuving cho rằng Hà Nội « sẽ phải xem xét lại toàn cảnh khu vực ».