Vietbf.com - Các cuộc biểu t́nh có đông đảo người dân Palestine tham dự dọc theo biên giới ở dải Gaza để phản đối việc khánh thành ṭa đại sứ Mỹ ở Jerusalem, khiến các binh sĩ Israel nổ súng bắn chết ít nhất 52 người Palestine, làm người biểu t́nh phải bỏ chạy tán loạn.
Con gái Tổng Thống Donald Trump, bà Ivanka, trái, và chồng là ông Jared Kushner, cố vấn cao cấp Ṭa Bạch Ốc, dự lễ khánh thành ṭa đại sứ Mỹ ở Jerusalem. (H́nh: AP Photo/Sebastian Scheiner)
Người biểu t́nh đốt vỏ xe, tạo ra các cột khói đen bốc cao, liệng bom xăng và đá về phía lính Israel ở bên kia biên giới. Có lúc trong ngày Thứ Hai, phía Israel đáp trả bằng cách nổ súng từ các chiến xa khiến người biểu t́nh bỏ chạy tán loạn.
Quân đội Israel nói rằng các binh sĩ của họ bị nhắm bắn ở một số nơi, cũng cho hay là người biểu t́nh t́m cách tràn sang hàng rào biên giới. Phía Israel cho hay bắn chết ba người Palestine t́m cách gài bom.
Tổng Thống Donald Trump trong đoạn video được phát tại buổi lễ khánh thành ṭa đại sứ, chỉ cách biên giới Gaza khoảng 70 cây số (45 dặm), nói rằng ông vẫn muốn có “một thỏa thuận ḥa b́nh lâu dài” giữa Israel và Palestine.
Vào sáng sớm hôm Thứ Hai, ông Trump gửi tweet ra cho hay đây là “một ngày vĩ đại cho Israel” và khuyến khích mọi người mở truyền h́nh xem buổi lễ khánh thành ṭa đại sứ Mỹ ở Jerusalem.
Tuy nhiên, số người chết trong các cuộc biểu t́nh và việc thế giới Ả Rập đồng loạt lên tiếng phản đối việc di dời ṭa đại sứ Mỹ từ Tel Aviv về Jerusalem đă tạo thêm nghi ngờ về triển vọng đạt được ḥa b́nh giữa Israel và Palestine của ông Trump.
Tại buổi lễ ở Jerusalem, con rể và cũng là cố vấn đặc biệt về Trung Đông của Tổng Thống Trump, ông Jared Kushner, đổ lỗi cho người biểu t́nh ở Gaza là gây ra t́nh trạng bạo động.
“Như chúng ta đă nh́n thấy hồi tháng qua và ngay cả ngày hôm nay, các cuộc biểu t́nh và gây bạo động không giúp ǵ cho việc giải quyết vấn đề,” ông Kushner nói.
Người dân Palestine ở Dải Gaza đốt vỏ xe, ném đá và bom xăng vào lính Israel phản đối việc dời ṭa đại sứ Mỹ về Jerusalem. (H́nh: AP Photo/Khalil Hamra)
Việc chọn hôm Thứ Hai làm ngày khánh thành ṭa đại sứ Mỹ cũng là điều có tác động sâu xa đến cả phía Israel và Palestine.
Chính phủ Mỹ nói chọn ngày này để trùng hợp với kỷ niệm 70 năm ngày thành lập quốc gia Israel.
Nhưng đây cũng là ngày mà người Palestine gọi là “nakba-thảm họa” của họ v́ đây là ngày mà 700 trăm ngàn người Palestine phải bỏ xứ đi lánh nạn hoặc bị trục xuất sau khi phía Israel giành được quyền kiểm soát vùng đất này.
Đa số trong khoảng 2 triệu người Palestine ở Gaza hiện nay là con cháu của những người tị nạn thời đó.
Trong Cuộc Chiến Bảy Ngày vào năm 1967, quân đội Israel cũng chiếm được khu vực Đông Jerusalem và sát nhập vào quốc gia ḿnh, dù rằng hành động này kkhông được cộng đồng quốc tế công nhận.
Phía Palestine cho hay họ muốn đặt thủ đô tương lai của ḿnh ở Đông Jerusalem v́ đây là nơi có các di tích tôn giáo thiêng liêng của họ.
Hiện nay chỉ có hai quốc gia là Guatemala và Paraguay là theo chân Mỹ để dời ṭa đại sứ Mỹ về Jerusalem. Phần lớn các quốc gia khác vẫn giữ ṭa đại sứ của họ ở Tel Aviv. (V.Giang)