VBF-Thanh Lan luôn bị đàm tiếu rất nhiều, nhưng bà vẫn xuất hiện trước công chúng để chứng minh. Bà vẫn đây luôn tiếp nhận những t́nh cảm chứ không bao giờ lo sợ lẩn tránh. Bà không thích th́ bỏ ngoài tai không quan tâm.
So với Khánh Ly, Thanh Lan nói chuyện không duyên dáng và cũng chẳng hấp dẫn bằng. Thậm chí, hơi khô khan và cụt lủn nếu như người đối thoại không khéo gợi chuyện.
Và mới tiếp xúc, cứ nghĩ bà là người giữ kẽ, cẩn trọng trong từng lời nói. Nhưng xâu chuỗi lại tất cả th́ mới vỡ lẽ, cái sự đơn giản, đơn thuần đó chính là bản tính của bà. Và ở người đàn bà này, dường như, bao nhiêu ư nghĩ, tâm tư, bà đều giấu vào trong, kể cả có những thời đoạn, trời đất tưởng chừng sụp đổ v́… điều tiếng của người đời.
Đă có một thời, cả Sài G̣n "náo loạn" bởi thông tin ca sỹ, tài tử điện ảnh Thanh Lan bị người chồng đầu tiên bạo hành hoặc người đẹp cặp với nhạc sỹ này, cặp với diễn viên kia. Thậm chí, câu chuyện t́nh ái qua lời kể của mỗi người lại theo một dị bản" khác nhau, khiến bà trong mắt người đời là một ẩn số chưa có lời giải.
Có người c̣n gọi Thanh Lan là "ḱ nữ đa đoan". Thanh Lan cười, "ḱ nữ đa đoan" ư? Bịa, toàn là chuyện bịa. Bà bảo: "Người ta viết về tôi 10 phần th́ tới 8 phần là sai rồi. Họ viết về tôi cứ như thể tôi đă kể cho họ nghe tất cả những chuyện ấy vậy. Họ muốn tạo sự giật gân để bán báo; để có lợi cho ḿnh, họ tự cho ḿnh cái quyền vùi dập người khác".
Thanh Lan không biết họ là ai. Bà bảo, bà cũng không muốn biết điều đó bởi với bà, đó là người xấu. Tại sao ḿnh lại phải đi t́m người xấu? Ḿnh chỉ thích gặp những người tốt, thương ḿnh mà thôi. Giống như một cái hộp kí ức, cái ǵ thích thú th́ mở ra ngắm nh́n, chuyện ǵ không vui, không thích th́ đóng lại.
Lúc c̣n sống, ba Thanh Lan nói với con gái rằng, trong vũ trụ rộng lớn này, loài người có đáng ǵ đâu? Bà thấy đúng. Khi những tai bay vạ gió xảy đến, bà cảm thấy trời đất như sụp đổ xung quanh ḿnh. Nhưng vài năm sau nh́n lại, bà lại thấy khác, cái chuyện mà ḿnh từng nghĩ là kinh khủng đó, từng vắt kiệt ḿnh đó, thực ra chẳng có ǵ ghê gớm cả.
Với những cuộc t́nh đă qua, ai yêu nhau mà không nghĩ t́nh yêu là điều đẹp đẽ nhất, thần tiên nhất. Nhưng cuộc đời đâu có giản đơn vậy? Khi yêu th́ chỉ biết yêu thôi, chẳng biết ǵ. Khi đang trong cơn mê t́nh, "có biết đâu niềm vui, đă nằm trong thiên tai"? Dù cho t́nh ấy vui trong phút giây thôi th́ như một bản nhạc của nhạc sỹ Vũ Thành An, vẫn "xin giữ lấy niềm tin dẫu mộng không đền".
Người đàn bà nồng nàn t́nh ái Thanh Lan là như vậy. Bà tự nhận ḿnh có một cái bệnh, đó là bà không thấy ai xấu cả. Ai đến với ḿnh, bà cũng thấy người ta tốt. Kể cả khi yêu nhau, bà cũng không có tính ḍ hỏi, kiểm soát. Ḿnh hết ḷng và thẳng thắn trong t́nh cảm của ḿnh, và bà nghĩ một nửa c̣n lại cũng thế. Nhưng không phải. Ḿnh nhầm lẫn. Ḿnh chọn sai người, đó là lỗi của ḿnh. Thế nên mới "khóc mộng thiên đường", mới có những giọt nước mắt xót xa rơi trong những ngày xanh.
Riêng người chồng đầu tiên th́ sao? Có đúng như người ta đồn thổi hay không? Thanh Lan nói đừng nghĩ vậy mà tội nghiệp ông ấy. Ông ấy học trường Tây, lịch sự lắm. Chỉ là không hợp tính nên không ở với nhau nữa thôi. Hồi đó c̣n trẻ, cả hai chưa suy nghĩ chín chắn. Lấy nhau trong một cơn điên t́nh, rồi nên t́nh, nên tội.
Thanh Lan thuộc típ người trầm lặng, có chuyện ǵ cũng im im, không thích chia sẻ. Bà nói, hồi đó bà ít nói lắm, không có như bây giờ. Và nếu nói ông ấy có tội lỗi, th́ đúng là có một cái tội lỗi duy nhất, đó là đă lấy ḿnh. Và ông ấy khổ v́ lấy một người nổi tiếng như ḿnh. Kể cả lúc già rồi, dư luận vẫn chưa buông tha cho ông ấy. Nhưng biết sao giờ?
Tôi hỏi, tại sao khi thông tin bùng nổ như vậy, bà không lên tiếng? Bà đă trải qua những ngày tháng ấy ra sao? Thanh Lan kể nhiều lúc bà cũng cảm thấy bất măn v́ bà không có tiếng nói. Người ta có quyền bịa đặt, trong khi bà không có quyền đính chính. Tính bà vốn không thích ồn ào, lùm xùm, tranh căi với ai. Cái ǵ không hợp, không thích th́ bỏ ngoài tai. Với lại, đâu phải ḿnh đính chính là người ta tin?
Dư luận đang muốn tin vào điều mà họ muốn tin cơ mà. Thiếu ǵ trường hợp người ta làm thiệt mà đính chính là không. Lúc đó, bà cho rằng, ai thương ḿnh th́ sẽ hiểu. Bà không cần những người không hiểu ḿnh. Mà có nghệ sỹ nổi tiếng nào mà không bị người ta thêm thắt cho li ḱ, hấp dẫn đâu? Càng nổi tiếng, càng trở thành "ḱ nữ" trong mắt người đời. Lỡ bước chân vào nghề này rồi, đành chịu.
Sau vài chuyện không vui xảy đến với cuộc đời ḿnh, Thanh Lan đă vài lần có ư định từ bỏ sân khấu. Nhưng nghỉ được một năm, nhiều người lại mời quá. Người ta đề nghị, bà lại chẳng bao giờ biết lắc. Thành ra, bà vẫn không bỏ được cái nghiệp của ḿnh.
Mà cũng may không bỏ v́ cuối cùng, sau hơn nửa đời làm nghệ thuật, điều c̣n lại vẫn là âm nhạc, khán giả. Bà nói, cuộc sống của bà có nhiều điều khiến bà phát điên lắm. Nhưng âm nhạc và tiếng hát với sức mạnh của nó đă tẩy xóa hết. V́ thế, bà cảm thấy mang ơn. Tiếng hát của bà cũng là một tiếng hát biết ơn. Ơn đời, ơn người.
Theo lời bà kể, mặc dù bà và người chồng đầu tiên chia tay nhưng cả hai vẫn coi nhau là bạn. Gia đ́nh ông vẫn thương quư bà. Do ở hai tiểu bang khác nhau nên mỗi lần qua đó hát, họ vẫn lái xe chở bà đi chơi. Con cái hai bên cũng chơi với nhau thân thiết.
Thanh Lan không thuộc típ người "một đời cày xới nỗi sầu/ một đời vun tưới niềm đau". Ngay từ lúc c̣n trẻ, giữa một dàn đồng ca trầm buồn, sầu ai của Tân nhạc Việt Nam, Thanh Lan nổi lên với tiếng ca trong trẻo, thiết tha mà cũng nhẹ nhàng. Bà được mệnh danh là "tiếng hát học tṛ" của một thời.
Bà hát lần đầu tiên trên đài phát thanh vào năm 12 tuổi. Ca khúc Vui đời nghệ sỹ của nhạc sỹ Văn Phụng như mặc định cho tiếng hát của bà về sau này. Thanh Lan kể, từ cái thời cất tiếng hát đầu đời ấy, bà đă không thích hát nhạc buồn.
Sau này lớn lên, trải qua nhiều chuyện, hát những bài hát buồn hơn hoặc người ta đề nghị bà hát những ca khúc buồn th́ thực tâm, kể cả những bài buồn, bà cũng không thích hát theo kiểu thảm năo quá. Với bà, buồn có nhiều cường độ của buồn. Chứ không phải trăm bài như một. Nếu khán giả để ư sẽ thấy bà hát không bài nào giống bài nào.
C̣n trong cuộc sống, phải có vui, phải có cả buồn. Buồn nhiều th́ niềm vui mới có giá trị. Có những người sống ở hải ngoại, họ rất thành đạt, con cái đề huề nhưng tự nhiên tự tử. Họ cảm thấy vô nghĩa và bế tắc với chính cuộc đời ḿnh.
Thanh Lan: 'Nguoi ta noi ve toi 10 phan thi toi 8 phan la sai roi' - Anh 3
Với bà, trong cuộc sống phải có tranh đấu, bươn chải. Ḿnh có khổ sở th́ khi đạt được mới cảm thấy thích thú, hài ḷng chính ḿnh. Sống không phải hài ḷng mọi người mà hài ḷng chính ḿnh trước; nếu không th́ chẳng có ǵ vui cả.
Tôi hỏi bà, ở tuổi 70, bà có điều ǵ chưa hài ḷng không? Th́ cuộc sống không nên hài ḷng với chính ḿnh. V́ người ta đâu phải là thần thánh ǵ đâu. Ai cũng có những cái tốt, cái xấu. Nếu nói hài ḷng th́ không đúng lắm, bằng ḷng th́ đúng hơn. Bằng ḷng với những ǵ ḿnh đang có. Nếu có ao ước cái ǵ mà chưa làm được, chưa có được, cũng không sao.
Nh́n lại con đường ḿnh đă đi qua, Thanh Lan nói, ḿnh được như thế là nhiều, là có phước lắm rồi. C̣n những mất mát, những khổ đau th́ bà không nhớ. Bà bảo tính bà "phổi ḅ". Dễ xúc động và nhanh quên.
Thanh Lan thời trẻ dễ tin người nhưng bây giờ th́ chắc cũng bớt bớt tin người rồi chứ? Bà bảo, giờ cũng thế. Gia đ́nh hay phê bà không biết nh́n người. 70 tuổi vẫn chưa biết nh́n người. Nh́n ai cũng thấy tốt, thấy đẹp. Thậm chí, có người làm điều xấu với bà, về sau bà cũng quên đi, khi gặp th́ tay bắt mặt mừng. Người nhà nhắc, th́ ô vậy à. Tính bà vậy. Không muốn chuốc sự bực dọc, bệnh tật vô người.
Khi có thêm một chút tuổi, người ta thường hoài niệm. Nhất là với những người nổi tiếng, tuổi già là một điều ǵ đó kinh hăi. Thanh Lan 70 tuổi và cười nói rằng, tuổi này chưa phải là lúc để bà nh́n lại cuộc đời ḿnh. Lúc nào bà cũng b́nh thản, nh́n về phía trước, xem thử ngày mai ḿnh sẽ làm ǵ, sắp tới ḿnh sẽ làm ǵ. Thanh Lan không nh́n lại bóng lưng của ḿnh. Những ǵ đă qua, chỉ cho bà thêm kinh nghiệm sống mà thôi.
Người ta hỏi bà, có hay nhớ lại hào quang của ḿnh hay không? Bà lắc đầu. Bà chẳng biết lúc nào là hào quang, lúc nào là không hào quang v́ lúc nào bà cũng là Thanh Lan.
Bây giờ, thời vàng son đă qua đi rồi, Thanh Lan ngồi ở nhà, b́nh yên trong vai tṛ làm mẹ th́ cũng là Thanh Lan mà thôi. Bà cũng không biết bao giờ ḿnh thôi hát. Khán giả c̣n thương th́ tiếng hát c̣n t́m về. Với một người đàn bà hát, ở tuổi này rồi, vẫn c̣n nhiều người nhớ, đó là một hạnh phúc không phải ai cũng có.
Giữa những vùng trời lênh bênh bất định, tiếng hát làm nỗi buồn hiện hữu hơn. Cũng làm con người gần nhau hơn. Đôi khi có những tiếng hát lấy đi phần đời thanh tân nhất. Lại có những tiếng hát, gieo một mùa hoa quả mới, thơm tho từ những buồn phiền cất lên.
Thanh Lan, người nghệ sỹ của thế hệ văn khoa, của những con đường Duy Tân "phố cũ hè xưa lá vẫn rụng đầy", của thế hệ "Trưng Vương khung cửa mùa thu" ngày xưa ấy, đă sống như tiếng hát của bà. Tiếng hát của một thời yêu dấu nhất. Trong trẻo, thiết tha và lạ ḱ. Ca sỹ Lệ Thu hát, sau cùng chỉ c̣n tiếng hát và nước mắt. Th́ với Thanh Lan, giọt nước mắt ấy, đă tan nhẹ đi cùng với tiếng hát của ḿnh. Tiếng hát trên những con đường t́nh ta đi.