Cảnh tắc đường ở các cửa ngơ thủ đô và trong phố đă quá quen thuộc với người dân. Hà Nội thừa nhận đă học kinh nghiệm từ Trung Quốc trong việc ưu tiên cho xe nội tỉnh hoạt động. Liệu giải pháp này có ổn hay chỉ là t́nh thế tạm thời?
Sở Giao thông Vận tải Hà Nội đang lấy ư kiến các nhà khoa học, chuyên gia về Đề án “Tăng cường quản lư phương tiện cá nhân nhằm giảm ùn tắc giao thông trên địa bàn thành phố”.
Theo Đề án, dự kiến từ năm 2021, Hà Nội sẽ dừng hoạt động đối với xe máy ngoại tỉnh vào khu vực nội đô (vành đai 1) từ 7h đến 19h hàng ngày. Từ năm 2023 sẽ dừng hoạt động đối với xe máy ngoại tỉnh trong vành đai 2, đồng thời mở rộng hạn chế xe máy ra các tuyến phố cũ. Giai đoạn tiếp theo đến năm 2025 sẽ cấm xe máy một số khu vực trong vành đai 3.
Giải thích việc hạn chế phương tiện ngoại tỉnh, ông Lê Đỗ Mười, Viện phó Viện chiến lược và phát triển giao thông (đơn vị tư vấn Đề án) cho biết, cơ quan nghiên cứu đă học kinh nghiệm từ các thành phố của Trung Quốc trong việc ưu tiên cho xe nội tỉnh hoạt động.V́ đối tượng sử dụng xe máy nội tỉnh có chặng đi ngắn, hoạt động thường xuyên, c̣n người ngoại tỉnh vào thành phố thường là học sinh, sinh viên, những người lao động ở các khu công nghiệp th́ có thể đi phương tiện công cộng.
“Phần lớn những người dùng xe máy biển ngoại tỉnh đi tuyến cố định, theo lộ tŕnh, phù hợp bố trí phương tiện công cộng”, ông Lê Đỗ Mười giải thích và khẳng định, việc cấm xe ngoại tỉnh hay nội tỉnh đều áp dụng theo lộ tŕnh, tiến tới cấm toàn bộ xe máy hoạt động trong vành đai 3.
Đại diện cơ quan soạn thảo cũng cho biết, Đề án đang ở giai đoạn báo cáo xin ư kiến, ban đầu dự kiến áp dụng từ năm 2020 đến 2025. Tuy nhiên, hiện rất nhiều ư kiến phản hồi và căn cứ vào nhu cầu thực tế, có thể lộ tŕnh hạn chế phương tiện cá nhân sẽ kéo dài tới năm 2030, tức là từ 2025 đến 2030 mới tiến hành hạn chế.
Trao đổi với VnExpress, ông Nguyễn Văn Thanh, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ôtô Việt Nam, cho biết ông ủng hộ lộ tŕnh cấm xe cá nhân v́ t́nh trạng ùn tắc giao thông ở Hà Nội đă hết sức cấp bách. Tuy nhiên, theo ông Thanh, xe biển số ngoại tỉnh cũng như xe ở Hà Nội cần có lộ tŕnh giống nhau để đảm bảo công bằng. Nếu áp dụng quy định này th́ người dân có xe biển ngoại tỉnh sẽ chuyển đổi biển số nội tỉnh, v́ họ vẫn có nhu cầu đi lại hàng ngày. Bài học trước đây dừng đăng kư xe máy tại 4 quận nội thành đă thất bại v́ “ngăn sông cấm chợ”.
“Hạn chế xe cá nhân chỉ là giải pháp phần ngọn, cái gốc phải siết chặt quy hoạch đô thị. Nhà chung cư xây dựng quá nhiều trong nội đô như thế này th́ vẫn ách tắc, các nhà máy di dời cần trả lại đất cho cây xanh, giao thông”, ông Thanh nói.
TS Nguyễn Xuân Thủy (chuyên gia giao thông) phân tích, trong 6-7 năm nữa th́ tỷ lệ giao thông công cộng mới tăng lên được 20%, chưa thể đáp ứng nhu cầu đi lại của người dân. Đến năm 2025, Hà Nội cũng chưa thể hoàn thành 5 tuyến đường sắt đô thị, v́ vậy nếu hạn chế phương tiện cá nhân th́ người dân không biết đi bằng ǵ. Do vậy, theo ông Thủy, không nên cấm xe máy như Đề án đưa ra, cứ phát triển phương tiện công cộng trước, người dân sẽ tự điều chỉnh thói quen đi lại khi tham gia giao thông công cộng thuận tiện.
Về việc hạn chế phương tiện ngoại tỉnh, ông Nguyễn Xuân Thủy cho rằng, đây là biện pháp sai lầm, không khả thi, sẽ gây cảm giác cục bộ địa phương. “Người ngoại tỉnh hàng ngày vào thành phố làm việc, góp phần xây dựng thành phố, v́ vậy cấm xe của họ là không đúng”, ông Nguyễn Xuân Thủy nói.